گلو درد یا فارنژیت احساس سوزش، تورم و خراش در پشت گلو است که در اکثر مواقع مانع از راحت صحبت کردن یا قورت دادن می‌شود. شایع‌ترین علت چرک گلو ناشی از عفونت ویروسی همچون آنفولانزا یا سرماخوردگی خواهد بود.
اکثر افراد گلو درد را جدی نمی‌گیرند و سعی می‌کنند با درمان‌های خانگی آن را برطرف کنند. اگر درد گلوی شما ناشی از عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد، مانع از قورت دادن راحت و صحبت کردن می‌شود. همچنین می‌تواند تنفس را دشوار کند.
برای درمان سوزش گلو ابتدا باید از شدت و علت آن مطلع شوید. در این صورت ممکن است راه‌کارهای خانگی کارساز باشد، اما در اکثر مواقع درمان گلو درد شدید به معاینه و تجویز دارو توسط پزشک نیاز دارد. همراه ما باشید تا در این مقاله از مجله درمانکده شما را با علت، علائم و راه‌های درمان عفونت گلو آشنا کنیم. اگر شما هم دچار گلودرد هستید و نمی‌دانید که باید به کدام پزشک مراجعه کنید، کلیک کنید.
فهرست محتوا:
گلو درد چیست؟
گلو درد نوعی احساس دردناک و خراش‌دار در پشت حلق است که می‌تواند بر اثر عوامل ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود. در برخی افراد علائم سوزش گلو پس از چند روز از بین می‌رود. اما ادامه‌دار بودن آن بعد از یک هفته یا بدتر شدن چرک گلو نیازمند معاینه دقیق پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است.
افراد زیادی این مشکل را با خشکی فراوان آن ناحیه و در اصطلاح آتش گرفتن برابر می‌دانند. از همین‌رو ممکن است شما نتوانید راحت صحبت کنید یا چیزی قورت دهید. در برخی مواقع که عفونت گلو بسیار شدید باشد درد در گوش یا پایین گردن هم احساس خواهد شد.
بیشتر بدانیم: بهترین روش درمان گرفتگی صدا چیست؟
انواع گلو درد
بر اساس محل عفونت می توان درد گلو را به سه نوع تقسیم کرد:
- فارنژیت: دقیقا در ناحیه پشت دهان به وجود می آید.
- تونسیلیت: با ورم و قرمز شدن لوزه ها مشخص می‌شود.
- لارنژیت: با ورم و قرمز شدن حنجره همراه است.
علائم گلو درد
اصلی‌ترین نشانه این بیماری احساس درد در ناحیه گلو است. اما می‌توان آن را با علائمی دیگری هم شناخت که عبارتند از:
- تب
- خارش گلو
- سوزش گلو
- سردرد
- خشکی گلو
- خلط پشت گلو
- ناراحتی معده
- تورم غدد لنفاوی
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- سرفه
- خستگی
- گرفتگی صدا
- کم شدن اشتها
- مشکل در قورت دادن
گلو درد گاهی با لکه‌های سفید یا چرک روی لوزه‌ها همراه می‌شود. این لکه‌های سفید معمولا در گلودردهای میکروبی شایع است.
بیشتر بدانیم: خلط گلو نشانه چیست؟
علت گلو درد
گلو درد براثر دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
1. ویروس‌ها
ویروس‌ها عامل 90 درصد موارد گلو درد هستند. مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- سرماخوردگی
- انواع آنفولانزا
- مونونوکلئوز
- سرخک
- آبله مرغان
- اوریون
- کوید 19
2. عفونت باکتریایی و گلو درد
عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند باعث گلو درد شوند. شایع‌ترین آن عفونت استرپتوکوکی است (عفونت لوزه و گلو ناشی از باکتری ای گروه A استرپتوکوک).
این باکتری عامل تقریباً 20 تا 30 درصد از موارد عفونت گلو در کودکان و 10 درصد در بزرگسالان است. تونسیلیت و عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا نیز می‌توانند باعث گلودرد شوند. علائم آن عبارتند از:
- بروز درد در گلو به‌طور ناگهانی
- مشکل در بلعیدن
- ایجاد لکه‌های سفید روی گلو
- تب
- لوزه قرمز و متورم
- ایجاد لکه قرمز روی سقف دهان
- احساس درد در غدد لنفاوی ناحیه گردن
در صورت لزوم می توانید با دکتر گوش حلق بینی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص گوش حلق بینی مراجعه کنید.
3. آلرژی
هنگامی که سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل حساسیت‌زا مانند گرده گل، پوشش گیاهی و موی حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهد، با آزاد کردن مواد شیمیایی باعث ایجاد علائمی مانند احتقان بینی، آبریزش چشم، عطسه و سوزش گلو می‌شود.
مخاط بیش از حد در بینی می‌تواند به بخش پایین گلو وارد شود. به این پدیده اختلال آبریزش از پشت بینی می‌گویند که باعث تحریک و سوزش گلو خواهد شد.
4. مواد تحریک کننده در گلو درد
فشار آوردن به گلو با فریاد و آواز خواندن بلند موجب سوزش و خارش آن می‌شود. از همین‌رو بسیاری معلمان و مربیان بدنسازی سوزش گلو را تجربه خواهند کرد. همچنین بسیاری از مواد شیمیایی موجود در محیط گلو را تحریک می‌کنند. برخی از این موارد تحریک کننده عبارتند از:
- سیگار و سایر دودهای دخانیات
- آلودگی هوا
- محصولات بهداشتی و سایر مواد شیمیایی
- نوشیدن مایعات داغ
- غذاهای تند
5. ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)
ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD) به حالتی گفته می‌شود که در آن اسید معده به داخل مری (راه انتقال مواد غذایی از دهان به معده) برگشت می‌کند. این اسید، مری و گلو را می‌سوزاند که در این مواقع فرد علائمی مانند سوزش سر دل و رفلاکس اسید (حالت تهوع) تجربه خواهد کرد.
بیشتر بدانیم: خارش گلو به چه علت ایجاد می‌شود؟
6. التهاب لوزه‌ها
به توده کوچک و نرم پشت گلو، لوزه می‌گویند. این لوزه‌ها باعث به دام افتادن میکروب‌هایی می‌شوند که قصد بیمار کردن شما را از راه گلو دارند. در صورت عفونی شدن و التهاب لوزه این توده‌های کوچک دچار ورم خواهند شد. باکتری و ویروس عامل اصلی التهاب لوزه بوده که فرد آن را با عفونت گلو احساس می‌کند.
7. تنفس دهانی
نفس کشیدن از راه دهان به‌جای بینی هنگام خواب یکی‌دیگر از مواردی است که موجب گلو درد می‌شود. این مشکل اغلب با خشکی آن ناحیه همراه است که پس از نوشیدن مایعات گرم بهبود می‌یابد.
سایر مواردی که علت سوزش گلو هستند اما میزان شایع بودن آن‌ها کمتر است:
- تومور گلو، حنجره یا زبان
- عفونت HIV
- اپی‌گلوتیت (عفونت نادر گلو که تنفس را دشوار می‌کند)
تشخیص گلودرد
پزشک با معاینه فیزیکی در ناحیه گردن، گوش و گلو از شما در مورد علائم و سابقه بیماری سوال میپرسد. در اغلب موارد با چراغ قوه مخصوص درون گلو به جهت بررسی ورم، قرمزی یا سفیدی مشاهده خواهد شد. در مواردی که چرک گلو شدید باشد، پزشک عمومی فرد را به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می‌دهد. پزشک متخصص برای تشخیص علت سوزش گلو و درد شدید آن از طریق روش‌های زیر اقدام خواهد کرد:
- گرفتن سواب: در صورت مشکوک بودن به گلودرد باکتریایی برای تایید عفونت استرپتوکوکی مخاط موجود در پشت حلق با اپلیکاتور و پنبه مخصوص برداشته می‌شود.
- تست EBV: آزمایش تشخیص شایع‌ترین ویروس تبخال انسانی که با گلودرد همراه است و پزشک در صورت مشکوک بودن به آن درخواست می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر گلو درد شما پس از 5 تا 10 روز با روش‌های درمان خانگی بهبود پیدا نکرد، حتما برای استفاده از داروهای پزشکی به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. علائم زیر جدی هستند و در صورت مشاهده باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند:
- گلودرد شدید
- بلع مشکل
- تنفس دردناک
- درد هنگام باز کردن دهان
- درد مفاصل
- تب بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی‌گراد)
- درد یا خشکی گردن
- درد گوش
- وجود خون در بزاق یا خلط گلو
- درد ادامه‌دار بیش از یک هفته
- راش
- گرفتگی ادامه دار صدا بیش از 2 هفته
- ورم در صورت یا گردن
- بروز توده در گردن
درمان گلو درد شدید
عفونت گلو را می‌توان با روش‌های مختلفی درمان کرد. پزشک برای انتخاب بهترین راهکار ابتدا باید علت آن را تشخیص دهد. روش‌های درمان عفونت گلو شامل موارد زیر هستند:
درمان خانگی گلو درد
در اکثر مواقع درمان عفونت گلو با راه‌کارهای خانگی امکان‌پذیر است. در این مواقع درمان گلودرد ویروسی پس از یک یا دو هفته بهبود می‌باید. تنها باید برای مدتی استراحت کافی داشته باشید تا به سیستم ایمنی بدنتان فرصتی برای مقابله با عفونت بدهید. روش‌های تسکین دهنده گلودرد عبارتند از:
- غرغره آب نمک (مخلوط آب گرم و نیم تا 1 قاشق چای خوری نمک)
- نوشیدن مایعات گرم مانند چای داغ با عسل، آب گرم با لیمو و خوردن سوپ ولرم
- نوشیدن چای‌های گیاهی تسکین‌دهنده درد گلو
- خوردن یک تکه آب نبات یا شکلات سخت به آرامی (موجب ترشح بزاق و تر شدن گلو می‌شود)
- استفاده از دستگاه بخور برای افزایش رطوبت هوا
- کمتر صحبت کردن و استراحت دادن به گلو
بیشتر بدانیم: علائم سرطان گلو چگونه است؟
درمان دارویی گلو درد
در جدول زیر داروی گلو درد را که در اکثر مواقع مورد استفاده قرار می‌گیرد، معرفی می‌کنیم:
| داروی درمان گلو درد شدید | توضیحات |
| استامینوفن/ایبوپروفن | داروی مناسب برای کاهش سوزش گلو که بدون نسخه قابل تهیه است |
| کورتیکواستروئیدها | بدون عوارض جانبی موجب کاهش گلو درد می‌شود |
| آسپرین | برای کودکان و نوجوانان ممنوع است، زیرا خطر ابتلا به بیماری نادر وجود دارد |
| آنتی‌هیستامین‌ها | آبریزش بینی ناشی از آلرژی که موجب گلو درد می‌شود را کنترل می‌کند |
| آنتی‌اسیدها | گلودرد و سوزش سر دل ناشی از رفلاکس اسید معده را کنترل می‌کند |
راه‌کارهای دارویی برای درمان سوزش گلو
- اسپری گلو درد حاوی مواد ضد عفونی کننده مانند فنل یا مواد خنک کننده مانند منتول یا اکالیپتوس
- قرص سرفه
- شربت سرفه
- برخی گیاهان دارویی مانند نارون لغزنده، ریشه مارشمالو و ریشه شیرین بیان
درمان گلو درد شدید و آنتی‌بیوتیک‌ها
توجه کنید که آنتی‌بیوتیک‌ها فقط عفونت‌های ناشی از باکتری را درمان می‌کنند و داروی مناسبی برای درمان گلودرد ویروسی نیستند. برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر گلو دردهای میکروبی مانند ذات‌الریه، برونشیت و تب روماتیسمی حتما باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند درد گلو را تقریباً در یک روز و خطر تب روماتیسمی را در بیش از دو سوم موارد کاهش دهند.
پزشکان گوش، حلق و بینی معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها را برای یک دوره حدودا 10 روزه تجویز می‌کنند. یادتان باشد حتی در صورت بهبودی نسبی باید تمام داروها را مصرف کنید. متوقف کردن مصرف آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به فعال ماندن برخی باکتری‌ها و ابتلای مجدد شود.
سخن پایانی
گلو درد یک وضعیت ناراحت کننده همراه با احساس سوزش و خراش در پشت حلق است که در اکثر مواقع با استراحت و درمان خانگی بهبود پیدا می‌کند. اما برای درمان گلو درد شدید و ویروسی که پس از دو هفته بهتر نشده، حتما باید با پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید. دکتر در صورت تشخیص گلودرد استرپتوکوکی آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد. برای انجام این کار می‌توانید از طریق امکان مشاوره با دکتر انلاین گوش وحلق وبینی از دکتر مشورت بگیرید.
شیوع بسیار بالای سوزش و عفونت گلو ما را برآن داشت تا در این مقاله از درمانکده شما را با علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن آشنا کنیم. شما برای درمان سوزش گلو از چه روشی استفاده می‌کنید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول درباره گلو درد
معمولا پس از پنج تا هفت روز بهبود پیدا می‌کند.
غذاهای نرم و گرم همچون سوپ ولرم مرغ، چای و عسل یا آب ولرم و لیمو
با درد نسبتا شدید، سوزش و احساس خراش در پشت حلق همراه است که قورت دادن و صحبت کردن را برای شما دشوار می‌کند.
منبع: my.clevelandclinic | medicalnewstoday
