بوی بد ادرار (Smelly urine) می‌تواند ناشی از کم آبی بدن، مصرف برخی داروها یا تغییراتی در رژیم غذایی باشد. به طور معمول ادرار بوی خفیفی دارد که گاهی تند، بدبو یا شیرین می‌شود. در این صورت احتمال بروز بیماری‌هایی مانند دیابت، آسیب کبدی یا عفونت وجود دارد.
همان‌طور که رنگ ادرار می‌تواند شما را از وضعیت سلامتی‌تان باخبر کند، بوی بد ادرار هم نشان دهنده برخی شرایط پزشکی است. البته در اکثر مواقع این وضعیت به‌دلیل کمبود مصرف مایعات رخ می‌دهد که با جبران آن برطرف خواهد شد. اما اگر این چنین نبود باید حتما با متخصص زنان یا دکتر ارولوژی مشورت کنید. اگر شما هم تاکنون متوجه بوی تند و غیرمعمول ادرار خود شده‌اید تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید که می‌خواهیم دلایل بوی بد ادرار را بررسی کنیم.
فهرست محتوا:
ادرار بد بو چیست؟
ادرار معمولا بوی خفیفی شبیه به آمونیاک دارد. مخصوصا اول صبح که بدن اغلب دچار کم آبی می‌شود. اما ممکن است گاهی اوقات ادرار بدبو باشد و متوجه برخی بوهای غیرمعمول و قوی شوید. بوهای عجیب همراه با احساس بیماری، درد یا ادرار خونی نشانه خوبی نیستند و باید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
ادرار از آب و مواد زائد بدن تشکیل شده و اغلب دارای رنگ زرد روشن به همراه بوی ملایمی است. زمانی ادرار بدبو می‌شود که مواد زائد بیشتر از آب باشند. در این حالت بو بسیار قوی‌تر خواهد بود.
خوب است بدانید بوی بد ادرار می‌تواند نتیجه یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت باشد. اگر دچار این عارضه شده‌اید بدون خجالت و شرمساری موضوع را با یک متخصص در میان بگذارید. درمانکده برای حل این مشکل امکان مشاوره تلفنی با بهترین دکتر زنان و پزشک متخصص اورولوژی را برای شما فراهم کرده است. همچنین می‌توانید برای مراجعه حضوری از قبل به صورت آنلاین نوبت معاینه رزرو کنید.
بیشتر بدانید: اوروگرافی ترشحی چیست؟
بررسی دلایل بوی بد ادرار
در ادامه بررسی می‌کنیم چه مشکلاتی می‌توانند باعث ادرار بدبو شوند.
غلظت ادرار
ادرار غلیظ دارای مقدار زیادی آمونیاک و آب کمتری است. این مورد می‌تواند باعث ایجاد بوی قوی در آن شود. معمولا اول صبح که از خواب بیدار می‌شویم یا زمانی که فرد در طول روز آب کافی ننوشیده این عارضه رخ می‌دهد. اگر می‌خواهید مطمئن شوید ادرار بدبوی شما به‌دلیل کم آبی بدن است باید علائم زیر را همراه با بوی قوی ادرار تجربه کنید:
- سردرد
- سرگیجه
- بی حالی
- دهان خشک
- ضعف عضلانی
خوراکی‌ها و ادرار بدبو
برخی از غذاها دارای ترکیباتی هستند که به‌طور طبیعی عطر قوی دارند و می‌توانند ادرار شما را بدبو کنند. از جمله:
- پیاز
- سیر
- الکل
- قهوه
- عسل
- رازیانه
- مارچوبه
- کلم بروکسل
- میوه خشک شده
داروها و مکمل‌ها
داروها و مکمل‌های زیر به‌دلیل ترکیبات خاص خود می‌توانند باعث عطر بد ادرار شوند:
- داروهای دیابت
- داروهای شیمی درمانی
- دوزهای بالای ویتامین تیامین و کولین B
- برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مخصوصا گروهی از سولفونامیدها
بیشتر بدانید: بهترین درمان عفونت کلیه در مردان
عفونت مجاری ادراری
زمانی که باکتری‌های مضر در مجرای ادرار، مثانه یا کلیه‌ها تکثیر شوند، عفونت ایجاد می‌شود. برخی از باکتری‌ها به ویژه Aerococcus urinae ممکن است باعث ادرار بدبو شوند. اکثر افراد علائم زیر را همراه با بوی بد تجربه می‌کنند:
- خون در ادرار
- ادرار کدر یا تیره
- درد هنگام تخلیه ادرار
- مشکل در تخلیه کامل مثانه
- نیاز مکرر و شدید به ادرار کردن
- تب بالا در صورت گسترش عفونت
- کمر درد در صورت سرایت عفونت به کلیه‌ها
در صورت لزوم می توانید با دکتر اورولوژی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
واژینوز باکتریال
عفونت واژن باعث ایجاد بوی مشخص ماهی می‌شود. این بو بعد از رابطه جنسی معمولا شدیدتر خواهد شد. اکثر زنان علاوه‌بر ادرار بدبو به‌دلیل واژینوز باکتریال علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- درد
- خارش
- درد و سوزش هنگام ادرار کردن
- ترشحات نازک، سفید یا خاکستری
دیابت و بوی بد ادرار
اگر داروی دیابت مصرف می‌کنید، احساس بوی تند و قوی ادرار غیرمعمول نیست. این وضعیت زمانی که دیابت و سطح قند خون کنترل شده نباشد، بیشتر احساس می‌شود. برخی افراد بوی شیرین از احساس می‌کنند که نشان دهنده قند بالا و یک علامت هشداردهنده است.
نارسایی ارگان‌ها
زمانی که اندام‌های درگیر هضم یا تخلیه‌ادرار به درستی کار نکنند، می‌تواند بر روی بوی بد ادرار تاثیر بگذارد. به‌عنوان مثال برخی افراد مبتلا به نارسایی کلیه متوجه ادرار بدبو خود می‌شوند. همچنین بیماران کبدی تجربه مشابهی خواهند داشت.
بیشتر بدانید: بوی بد زیر بغل چه دلیلی دارد؟
چرا ادرار من بوی مواد فاسد می‌دهد؟
غذاهایی که در بدن شما به ترکیبات گوگردی تبدیل می‌شوند، می‌توانند ادرار بدبو شبیه به مواد فاسد ایجاد کنند. این بو معمولا به کلم فاسد یا تخم‌مرغ فاسد شبیه است و می‌تواند ناشی از خوردن سیر، پیاز یا مارچوبه باشد. در برخی شرایط نادر بوی بدادرار مشابه بوی گندیده است، از جمله:
- تری متیل آمینوری (Trimethylaminuria): در این شرایط بدن شما نمی‌تواند ترکیبی به نام تری متیل آمین را تجزیه کند. این ماده شیمیایی به خودی‌خود بویی مشابه با تخم‌مرغ فاسد، ماهی فاسد یا زباله دارد. تجمع آن در بدن همراه با عرق، نفس و ادرار عطر گندیده یا ماهی فاسد پیدا می‌کند.
- تیروزینمی (Tyrosinemia): این ماده شیمیایی مانع از تجزیه اسید آمینه تیروزین می‌شود که نتیجه آن نفس، عرق و ادرار با بویی مشابه به کلم آب‌پز خواهد بود.
بیشتر بدانید: علت درد بیضه در مردان چیست؟
تشخیص علت ایجاد بوی بد ادرار
پزشک برای پیدا کردن علت ادرار بدبو ابتدا از شما سوالاتی درباره سبک زندگی، تغییرات اخیر سلامتی و زمان شروع این عارضه می‌پرسد. اگر ادرار بدبو نتیجه تغییر رژیم غذایی باشد پزشک می‌تواند مشکل را تنها بر اساس علائم تشخیص دهد.
اما گاهی اوقات آن‌ها ممکن است کشت ادرار را برای بررسی باکتری‌ها و سایر علائم عفونت انجام دهند. اسکن تصویربرداری از دستگاه ادراری یا کلیه‌ها به همراه انجام آزمایش خون دیگر موارد لازم برای بررسی بیشتر محسوب می‌شوند.
راه‌کارهایی برای کاهش بوی بد ادرار
موثرترین راه‌کارها شامل موارد زیر می‌شوند:
- خوردن مواد غذایی با بوی تند مانند مارچوبه، سیر، پیاز، قهوه و رازیانه را محدود کنید.
- اگر سطح بالایی از تیامین یا کولین مصرف می‌کنید با مشورت پزشک مکمل‌ها را جایگزین کنید.
- بعد از رابطه جنسی حتما دوش بگیرید.
- برای هیدراتاسیون، سلامت کلیه‌ها و مجاری ادراری مقدار زیادی آب بنوشید.
- حداقل روزی یک‌بار حمام کنید.
- در صورت داشتن هرگونه بیماری مزمن مانند دیابت به کمک پزشک معالج برای درمان و کنترل آن اقدام کنید.
- از لباس زیر نخی و با کیفیت استفاده کنید.
- سبک زندگی سالم (بدون الکل) انتخاب کنید تا کبد شما در وضعیت نرمال قرار بگیرد و از شر ادرار بدبو خلاص شوید.
ادرار بد بو را چگونه می‌توان درمان کرد؟
اگر این عارضه با راه‌کارهای کاهش بوی قوی بهتر نشد، احتمالا یک مشکل اساسی وجود دارد که باید برای آن درمان پزشکی انجام داد. گزینه‌های درمان بوی بد ادرار شامل موارد زیر هستند:
آنتی‌بیوتیک‌ها
در صورت تشخیص عفونت ادراری پزشک مصرف دوره‌ای آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌ها به از بین رفتن برخی بیماری‌های مقاربتی کمک می‌کنند. اما برای درمان عفونت قارچی باید از داروی مخصوص آن استفاده شود.
جایگزینی دارو و مکمل‌ها
اگر با مصرف دارو یا مکمل جدید متوجه بوی بد ادرار خود شدید حتما به پزشک معالج اطلاع دهید. این موضوع خجالت ندارد و نباید ساده از آن بگذرید. پزشک می‌تواند جایگزین مناسبی برای دارو و مکمل‌های مصرفی پیدا کند.
داروی دیابت
همان‌طور که پیشتر گفتیم دیابت یکی از دلایل اصلی ادرار بدبو است. در صورت ابتلا به این بیماری پزشک چندین دارو و تغییرات سبک زندگی را پیشنهاد می‌دهد که به برطرف شدن بوی بد ادرار کمک خواهد کرد.
چه زمانی برای ادرار بدبو به پزشک مراجعه کنیم؟
ادرار بدبو معمولا یک وضعیت موقتی است که با نوشیدن مقدار بیشتری آب برطرف می‌شود. اما اگر پس از سه روز با تغییر در رژیم غذایی و نوشیدن مایعات از بین نرفت، حتما با پزشک متخصص زنان یا دکتر متخصص اورولوژی مشورت کنید.
وجود علائم زیر همراه با بوی بد ادرار نیاز فوری به بررسی پزشک دارد:
- تب
- درد
- ادرار کدر
- ادرار خونی
بیشتر بدانید: افتادگی مثانه چیست؟
بوی بد ادرار در یک نگاه
ادرار بدبو می‌تواند بر اثر دلایل مختلفی از جمله کم آبی بدن ایجاد شود. این عارضه معمولا طی چند روز با نوشیدن بیشتر آب برطرف می‌شود. اگر بوی بد ادرار با علائم آزاردهنده دیگری همراه شد، آن زمان نیازمند درمان پزشکی است.
شما برای برطرف شدن ادرار بدبو از چه روشی استفاده کرده‌اید؟ علت آن چه بود؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در این مقاله از مجله درمانکده به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
وقتی این عارضه پس از 3 روز و بعد از نوشیدن مقدار فراوانی آب همچنان ادامه داشت باید به یک متخصص مشورت کنید.
بیماری کلیوی باعث می‌شود مواد شیمیایی موجود در ادرار غلیظ شوند و بویی شبیه به آمونیاک ایجاد می‌کند.
سیر، پیاز، قهوه، عسل، الکل، مارچوبه، رازیانه، میوه خشک شده، کلم بروکسل
منبع: webmd | medicalnewstoday | healthline
