عفونت کلیه یا پیلونفریت (Pyelonephritis) یک عفونت باکتریایی جدی است که یک یا هر ۲ کلیه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این بیماری، باکتری باعث التهاب کلیه می‌شود و علائمی مانند تب، لرز، درد، حالت تهوع و استفراغ ایجاد می‌کند. پیلونفریت می‌تواند به عوارض جدی منجر شود و تهدیدکننده حیات باشد. از آنجا که درمان به موقع این بیماری اهمیت زیادی دارد، این مقاله از مجله درمانکده را به عفونت کلیه در مردان اختصاص داده‌ایم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
علائم عفونت کلیه در مردان
علائم رایج پیلونفریت شامل موارد زیر است:
- درد پهلو (درد در قسمت پایین کمر، جایی که کلیه‌ها قرار دارند)
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- لرز
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن
- کدر شدن ادرار
- تکرر ادرار
ممکن است علائم عفونت کلیه در مردان سالمند با سایر افراد متفاوت باشد. به عنوان مثال، آشفتگی ذهنی در سالمندان شایع است و اغلب تنها علامت آن‌ها محسوب می‌شود. از سوی دیگر، مردان مبتلا به پیلونفریت مزمن ممکن است فقط علائم خفیف را تجربه کنند یا حتی علائم قابل‌توجهی نداشته باشند.
بیشتر بدانیم: بهترین رژیم غذایی سنگ کلیه
عوارض پیلونفریت در مردان
بیماری مزمن کلیه یکی از عوارض احتمالی پیلونفریت است. اگر عفونت ادامه یابد، ممکن است کلیه‌ها برای همیشه آسیب ببینند. در موارد نادر، به دلیل ورود عفونت به جریان خون، بیمار به یک عارضه بالقوه کشنده به نام سپسیس (Sepsis) مبتلا می‌شود. از سایر عوارض عفونت کلیه در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گسترش عفونت به نواحی اطراف کلیه‌ها
- نارسایی حاد کلیه
- آبسه کلیه
زمان مراجعه به پزشک
در صورت بروز هر یک از علائم زیر حتما به دکتر اورولوژی مراجعه کنید:
- تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر
- افزایش درد در ناحیه شکم، پشت، پهلو یا کشاله ران
- استفراغ مکرر
- ناتوانی در مصرف داروهای خوراکی به دلیل حالت تهوع
- ادرار خون‌آلود، تیره یا بدبو
- مشکل در ادرار کردن یا کاهش حجم ادرار
در موارد زیر باید فورا با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید:
- مشکل در تنفس
- غش یا از دست دادن هوشیاری
- ضربان قلب بسیار سریع یا کند
- ضعف و سرگیجه
- سردرگمی
علت عفونت کلیه در مردان
باکتری‌ها از طریق پیشاب‌راه (لوله‌ای که ادرار را از مثانه خارج می‌کند) وارد بدن می‌شوند و در مثانه شروع به تکثیر می‌کنند. سپس از طریق مثانه و حالب (لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌آورد) به سمت یک یا هر ۲ کلیه می‌روند. عوامل زیر با عفونت کلیه در مردان مرتبط هستند و احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند:
- اندازه یا شکل غیر عادی دستگاه ادراری
- ابتلا به سنگ کلیه مزمن یا سایر بیماری‌های کلیه و مثانه
- ابتلا به هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگ شدن پروستات)
- استفاده از کاتتر
- جراحی مجرای ادرار
- مصرف بعضی از داروها
- آسیب عصبی یا نخاعی
- انسداد مجرای ادرار
- تمیز و خشک نکردن ناحیه تناسلی که باعث رشد باکتری‌ها می‌شود
- پوشیدن شلوار یا لباس زیر تنگ که اجازه می‌دهد رطوبت در ناحیه تناسلی جمع شود و به رشد باکتری‌ها کمک کند
- نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی
- کمآبی بدن
تشخیص عفونت کلیه در مردان
پزشک برای تشخیص پیلونفریت تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‌کند، معاینه بدنی انجام می‌دهد و از تست‌های آزمایشگاهی کمک می‌گیرد. در بیشتر موارد، برای تشخیص عفونت کلیه در مردان به تست‌های تصویربرداری نیاز نیست. با این حال، اگر بهبود نیابید یا پزشک به وجود ناهنجاری ساختاری مثل آبسه در کلیه مشکوک باشد، سونوگرافی یا سی‌تی اسکن را پیشنهاد می‌دهد.
بیشتر بدانیم: نارسایی کلیه چیست؟
۱. بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه بدنی
پزشک از شما در مورد علائمی که تجربه می‌کنید، به ویژه درد پهلو، تب، حالت تهوع و استفراغ سوال می‌پرسد و دمای بدن‌تان را اندازه‌گیری می‌کند. تب اغلب در مردان مبتلا به پیلونفریت حاد وجود دارد.
علاوه بر این، پزشک با ضربه زدن روی ناحیه کمر که کلیه‌ها در آنجا قرار دارند، حساسیت به لمس را بررسی می‌کند. اگر با ضربه زدن پزشک روی این نواحی احساس درد کنید، احتمالا به عفونت کلیه مبتلا هستید. به یاد داشته باشید که سایر بیماری‌ها مثل سنگ کلیه هم می‌توانند چنین علامتی ایجاد کنند.
بیشتر بدانیم: عفونت کلیه در زنان چگونه است؟
۲. تست‌های تشخیصی
اگر پزشک به عفونت کلیه در مردان مشکوک باشد، علاوه بر آزمایش ادرار استاندارد، کشت ادرار را هم توصیه می‌کند. گاهی‌اوقات برای بیمارانی که به دلیل پیلونفریت در بیمارستان بستری هستند، کشت خون انجام می‌شود. سایر آزمایش‌هایی که می‌توانند به تشخیص عفونت کلیه کمک کنند عبارت‌اند از:
- شمارش کامل خون یا CBC (بررسی تعداد سلول‌های خونی)
- پانل متابولیک پایه یا BMP (اندازه‌گیری نیتروژن اوره خون، کراتینین، گلوکز، کلسیم، سدیم، پتاسیم، کلرید و دی اکسید کربن)
درمان عفونت کلیه در مردان
پزشکان معمولا برای درمان پیلونفریت در مردان از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
۱. مصرف آنتی‌بیوتیک
آنتی‌بیوتیک مهم‌ترین داروی عفونت کلیه در مردان است. بسته به اینکه باکتری ایجادکننده پیلونفریت شناسایی شده باشد یا خیر، پزشک نوع آنتی‌بیوتیک را مشخص می‌کند. اگر نوع باکتری ناشناخته باشد، باید از آنتی‌بیوتیک طیف گسترده (Broad-spectrum antibiotic) استفاده شود که می‌تواند روی باکتری‌های مختلف اثر بگذارد.
داروها می‌توانند عفونت را در عرض ۲ تا سه روز درمان کنند، اما شما باید دوره درمان را به پایان برسانید و تقریبا به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز از دارو استفاده کنید. در بیشتر موارد، پزشک آنتی‌بیوتیک‌های زیر را برای درمان پیلونفریت تجویز می‌کند:
- لووفلوکساسین
- سیپروفلوکساسین
- کوتریموکسازول
- آمپی‌سیلین
بیشتر بدانیم: سرطان کلیه قابل درمان است!
۲. بستری شدن در بیمارستان
در بعضی موارد، درمان دارویی بی‌اثر است. اگر به پیلونفریت شدید مبتلا باشید یا به دلیل حالت تهوع و استفراغ نتوانید دارو، غذا و مایعات بخورید، پزشک احتمالا بستری شدن در بیمارستان را توصیه می‌کند. مدت زمان بستری بودن شما به شدت عفونت و نحوه پاسخ آن به درمان بستگی دارد. علاوه بر عفونت شدید یا حالت تهوع و استفراغ قابل توجه، عوامل دیگری که احتمال بستری شدن در بیمارستان را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- ابتلا به ناهنجاری‌های ساختاری یا عملکردی سیستم ادراری
- ابتلا به بعضی از بیماری‌های مزمن مثل دیابت
- وجود علائم یا نشانه‌های سپسیس یا شوک سپتیک
درمان در بیمارستان شامل تجویز مایعات داخل وریدی و آنتی‌بیوتیک تزریقی به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت است. پس از ترخیص احتمالا باید ۱۰ تا ۱۴ روز آنتی‌بیوتیک خوراکی مصرف کنید.
۳. جراحی
عفونتی که به طور مکرر اتفاق می‌افتد به احتمال زیاد ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است. در این موارد، ممکن است برای رفع انسداد دستگاه ادراری یا اصلاح مشکلات ساختاری آن به جراحی نیاز باشد. علاوه بر این، اگر آبسه با آنتی‌بیوتیک درمان نشود، برای تخلیه آن باید جراحی انجام شود. در صورت ابتلا به عفونت شدید، ممکن است نفرکتومی لازم باشد که طی آن پزشک بخشی از کلیه را برمی‌دارد.
۴. درمان خانگی عفونت کلیه در مردان
اقدامات زیر به شما کمک می‌کنند که سریع‌تر بهبود یابید:
- استراحت کنید. تا زمانی که تب شما از بین برود، در خانه بمانید و استراحت کنید.
- مقدار زیادی مایعات بنوشید، مگر اینکه به دلایل پزشکی مجبور به محدود کردن مایعات باشید. مایعات به دفع باکتری‌ها از بدن کمک می‌کنند. از پزشک خود بپرسید که در طول روز به چقدر مایعات نیاز دارید.
- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. کافئین، الکل و غذای تند مصرف نکنید. این غذاها ممکن است کلیه‌ها و مثانه را تحریک کنند.
- لباس مناسب بپوشید. از لباس گشاد و لباس زیر نخی استفاده کنید.
بیشتر بدانیم: بوی بد ادرار نشان دهنده چیست؟
راههای پیشگیری از پیلونفریت
برای اینکه احتمال ابتلا به عفونت کلیه را کاهش دهید، نکات زیر را رعایت کنید:
- برای جلوگیری از کمآبی بدن و کمک به تخلیه مثانه مایعات فراوان بنوشید.
- پس از استفاده از سرویس بهداشتی دست‌های خود را بشویید.
- آلت تناسلی خود را به طور منظم تمیز کنید.
- سعی نکنید ادرار را برای مدت طولانی داخل مثانه نگه دارید.
- شلوار یا لباس زیر تنگ نپوشید.
- رژیم غذایی خود را بهبود بخشید و از یبوست جلوگیری کنید. میوه و سبزی بیشتری بخورید و مصرف غذاهای چرب و ناسالم را کاهش دهید. یبوست می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد. اگر برای اجابت مزاج مشکل دارید، با پزشک صحبت کنید.
- بلافاصله بعد از رابطه جنسی ادرار کنید تا مثانه تخلیه شود.
- از رفتارهای جنسی پرخطر دوری کنید.
بیشتر بدانیم: عفونت ادراری چیست؟
کلام پایانی
اگر عفونت کلیه به موقع درمان نشود، ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. رعایت بهداشت و تخلیه کامل مثانه به جلوگیری از عفونت‌های ادراری که می‌توانند کلیه‌ها را درگیر کنند، کمک می‌کند. اگر احتمال ابتلای شما به پیلونفریت بالا است، در مورد راههای پیشگیری از آن با پزشک مشورت کنید. در سایت درمانکده می‌توانید به راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای مشاوره آنلاین با دکتر اورولوژی وقت بگیرید.
سوالات متداول
این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌ها از سایر قسمت‌های بدن مثل مثانه به سمت کلیه‌ها می‌روند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.
پیلونفریت یک نوع UTI است. اما هنگامی که مردم در مورد UTI صحبت می‌کنند اغلب منظور آن‌ها عفونت دستگاه ادراری تحتانی یا عفونت مثانه و پیشاب‌راه است. UTI و پیلونفریت هر ۲ می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند، اما در پیلونفریت به احتمال زیاد به طور ناگهانی بیمار می‌شوید.
۲ تا سه روز پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک احتمالا علائم بیماری کاهش می‌یابد. البته لازم است دوره درمان را طبق دستور پزشک کامل کنید تا از برگشت عفونت پیشگیری شود.
منابع: mountnittany, verywellhealth, healthline
