سوالی که ذهن بیشتر افراد را به خود درگیر می‌کند این است که علت اوتیسم چیست؟ و چه عواملی در بروز اوتیسم نقش دارند؟
البته پاسخ به این پرسش‌ها چندان هم کار آسانی نیست. زیرا دانشمندان هنوز نمی‌دانند که چه چیزی منجر به بروز اوتیسم می‌شود. اوتیسم از یک ژن یا سبک زندگی نشات نمی‌گیرد بلکه ناشی از تعامل بین چند عامل مختلف است.
نکته مهمی که در مورد علت اوتیسم باید مورد توجه قرار بگیرد این است که ژنتیک در بروز این اختلال نسبت به عوامل محیطی نقش موثرتری دارد. اوتیسم ارثی است. بنابراین احتمال بروز اختلال اوتیسم در کسانی که خواهر یا برادر مبتلا به اوتیسم دارند، چندین برابر بیشتر از سایر افراد است.
بیشتر بدانید: اوتیسم از مادر به ارث میرسد؟
در این میان اگر فرد دچار اختلالات ژنتیکی مرتبط با اوتیسم مانند سندرم ایکس شکننده، سندرم رت و توبروز اسکلروزیس نیز باشد، احتمال ابتلا به اوتیسم در او افزایش پیدا می‌کند.
البته برخی از عوامل محیطی نیز در بروز اوتیسم نقش به سزایی دارند. از جمله این عوامل می‌توان به عفونت، دیابت و فشار خون بالای مادر حین بارداری و بالا بودن سن والدین هنگام تشکیل نطفه اشاره کرد. اما پیدا کردن ارتباط میان اوتیسم و سایر عوامل محیطی، مانند آلودگی هوا، دشوارتر است.
تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم از دهه شصت به بعد افزایش چشمگیری داشت. متخصصان بر این باورند بخش زیادی از این تغییر را می‌توان به تغییر معیارهای تشخیص و آگاهی بیشتر پزشکان و عموم مردم نسبت به این اختلال قلمداد کرد.
مشاهده بیشتر : رزرو نوبت آنلاین پزشک اعصاب و روان
آیا علت اوتیسم ژنتیکی است؟
ژن نقش مهمی در بروز اوتیسم ایفا می‌کند. تا جایی که میزان ارثی بودن اختلال اوتیسم 80 درصد تخمین زده شده است. این یعنی اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار اوتیسم باشد، احتمال ابتلای دیگری به اوتیسم 80 درصد است.
این احتمال در دوقلوهای ناهمسان، که نیمی از دی‌ان‌ای آنها مشترک است، به 40 درصد میرسد. احتمال بروز اوتیسم در کسانی که خواهر یا برادر دچار اوتیسم دارند نیز بیشتر است. به گفته مرکز کنترل بیماری، افراد دچار اختلالات ژنتیکی مانند سندرم ایکس شکننده، سندرم رت و توبروز اسکلروزیس هم بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم قرار دارند.
عوامل ژنتیکی موثر در بروز اوتیسم چیست؟
طبق یافته‌های تحقیقات مختلف امروزه میدانیم که دوز خاصی از ژن با بروز اوتیسم در ارتباط است. البته صدها ژن دیگر نیز می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند.
مشاهده بیشتر : رفتار با کودکان اوتیسم باید چگونه باشد؟
به عنوان مثال ممکن است تفاوت‌های ژنتیکی از طریق دی‌ان‌ای والدین به ارث برسد یا خود به خود در اسپرم، تخمک یا نطفه رخ دهد. اغلب کسانی در معرض خطر شناخته می‌شوند که یکی از اقوام درجه یک آنها دچار اوتیسم باشد. اما درحال حاضر نمی‌توان میزان احتمال بروز این خطر را مشخص کرد. لازم به ذکر است داشتن خطر ژنتیکی اوتیسم لزوما به معنی ابتلا به آن نیست.
آیا عوامل محیطی در بروز اوتیسم نقش دارد؟
برخی از عوامل محیطی خطر بروز اوتیسم را افزایش می‌دهد. این عوامل مربوط به تجارب دوران حاملگی یا نوزادی است که ممکن است روی رشد مغز تاثیر بگذارد.
زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد نیز دقیقا مانند دیابت، فشار خون بالا و عفونت هنگام بارداری خطر بروز اوتیسم را بالا می‌برد. البته بالا بودن سن پدر نیز عامل خطرناک دیگری در مورد علت بروز اوتیسم است. به احتمال زیاد افزایش جهش ژنتیکی ناگهانی با افزایش سن علت اوتیسم خواهد بود.
برخی شواهد حاکی از آن است که ارتباط مستقیمی میان قرار گرفتن در معرض هوای آلوده حین بارداری یا اوایل کودکی با بروز اوتیسم وجود دارد. البته به سختی می‌توان با قطعیت درمورد علت اوتیسم با هرگونه عامل محیطی نظر داد. زیرا پیدا کردن این ارتباط تقریبا غیرممکن است. چرا که متغیرهای زیادی در این مورد وجود دارد.
آیا واکسن در بروز اوتیسم نقش دارد؟
هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون و اوتیسم وجود ندارد. واکسن فقط یک ابزار قدرتمند است که پزشک و والدین برای محافظت از کودک دربرابر بیماری‌های خطرناک از آن استفاده می‌کنند.
کدام یک از عوامل پیش از زایمان خطر ابتلا به اوتیسم را بالا می‌برد؟
به گفته مرکز کنترل بیماری، مصرف داروهایی مانند تالیدومید یا والپر‌وئیک اسید حین بارداری می‌تواند علت اوتیسم باشد و یا خطر ابتلا به آن را افزایش دهد. بعضی از تحقیقات نیز نشان می‌دهد که مصرف داروهای ضد افسردگی حین بارداری، احتمال ابتلا به اوتیسم را افزایش می‌دهد. اما این نتایج هنوز قطعی نیستند.
از عناصر دیگری که به افزایش احتمال بروز اوتیسم مرتبط است می‌توان به عفونت، بیماری خود ایمنی، دیابت یا فشار خون بالا حین بارداری اشاره کرد. شاید دلیل تاثیر این عوامل در بروز اوتیسم ناشی از التهاب و واکنش ایمنی بدن به جنین در حال رشد باشد. همچنین به نظر میرسد بین اوتیسم و حاملگی ظرف مدت کمتر از یکسال بعد از سقط جنین، ارتباط وجود دارد.
برخی شواهد نشان می‌دهد مصرف ویتامین‌های پیش از زایمان که حاوی فولیک اسید، ویتامین ب 9 و ویتامین دی است، می‌تواند در پیشگیری و کاهش احتمال ابتلا به اوتیسم موثر واقع شود.
علت اوتیسم و افزایش آمار مبتلایان به این اختلال چیست؟
شیوع اوتیسم طی چند دهه اخیر پیوسته در حال افزایش است. به گفته مرکز کنترل بیماری، امروزه از هر 54 کودک یک نفر به اوتیسم مبتلا است. طبق تحقیقات، این موج افزایشی ناشی از تغییرات ژنتیکی و عوامل محیطی که منجر به بروز این اختلال می‌شود نیست. بلکه به نظر میرسد افزایش آمار مبتلایان به تغییر معیارهای تشخیص و افزایش آگاهی درمورد اوتیسم و علائم آن برمی‌گردد.
پزشکان بیماری‌های سلامت روان را براساس معیارهایی که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) ترسیم شده تشخیص می‌دهند. در نسخه قبلی این منبع، به نام DSM-5، اوتیسم شامل سه دسته بود:
- اختلال اوتیسم
- اختلال آسپرگر
- اختلال فراگیر رشد نابرشمرده
نسخه فعلی، DSM-5، جای این سه دسته را با یک تشخیص کلی عوض کرده است و همه آنها را در دسته اختلال طیف اوتیسم قرار می‌دهد. تعریف حاضر از اوتیسم دیگر مخصوص موردهای حاد نیست بلکه شامل موارد خفیف هم می‌شود.
آیا احتمال بروز اوتیسم در پسران بیشتر از دختران است؟
اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران رخ می‌دهد. شاید دلیل این عدم تناسب به ترکیبی از عوامل بیولوژیکی و تشخیصی مربوط باشد.
از نظر بیولوژیکی، زنان دچار اوتیسم بیشتر از مردان صاحب اعضای خانواده مبتلا به این اختلال هستند و بیشتر دست خوش جهش ژنتیکی می‌شوند. این یافته‌ها اساس نظریه “تاثیر حفاظتی زنان” را شکل می‌دهد. بر اساس این نظریه زنان از نظر بیولوژیکی در برابر اوتیسم مصون هستند.
چرا احتمال بروز اوتیسم در پسران بیشتر است؟
در ابن خصوص سیمون بارون کوهن، دانشمند بریتانیایی، نظریه “مغز بسیار مردانه” را مطرح کرده است. طبق این نظر، مغز افراد دچار اوتیسم شدیدا مردانه است. زیرا مردان جذب سیستم و کارآیی می‌شوند. در حالی که زنان در احساس همدردی و درک احساسات بی‌نظیر هستند.
جبهه مخالف این نظریه توضیح می‌دهد که تفاوت‌های زمینه‌ای زیستی بین دو جنس آنقدر بزرگ نیست که منجر به بروز چنین اختلالی شود. اما سایر محققان چنین نظریه‌ای ندارند.
شاید بتوان گفت پزشک هنگام تشخیص این اختلال در پسران آگاه‌تر عمل می‌کند. بنابراین سریعتر آن را تشخیص می‌دهد. به علاوه، ابزار معاینه و تشخیص اوتیسم بیشتر بر روی مردان آزمایش شده و به تایید رسیده است.
اگرچه پسران بیشتر از دختران دچار اوتیسم می‌شوند. اما زنان و دختران بسیاری نیز به این اختلال مبتلا هستند. شاید بروز علائم بین زن و مرد متفاوت باشد و زنان سرپوش گذاشتن روی آن را یاد بگیرند. در نتیجه این وضعیت در زنان نادیده گرفته شده یا به اشتباه تشخیص داده می‌شود. اما تشخیص نهایی می‌تواند زندگی فرد را تغییر دهد.
مشاهده بیشتر : رزرو نوبت آنلاین پزشک روانشناس
شما عزیزان برای کسب اطلاعات در مورد علت اوتیسم و راه‌های پیشگیری از آن می‌توانید از راهنمایی‌های روانشناس و روانپزشک استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبت‌های درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. می‌توانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق درمانکده انجام دهید.
تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین روانشناسان و روانپزشکان تهران را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب روانپزشک یا روانشناس مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان روانشناس مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.
منبع : Psychologytoday
[sibwp_form id=6]
