وقتی فرزندتان بدرفتاری می‌کند، برای مثال کودک دیگری را کتک می‌زند یا دستور شما را نادیده می‌گیرد، احتمالا تمایل دارید که او را سرزنش کنید یا امتیازات خاصی را از او بگیرید. اما رفتار با کودکان اوتیسم ممکن است به رویکرد متفاوتی نیاز داشته باشد.
راهکارهای سنتی فرزندپروری همیشه برای کودکان مبتلا به اوتیسم موثر نیستند. کودکان اوتیستیک ممکن است بسته به شدت این اختلال در درک عواقب رفتارهای خود مشکل داشته باشند، با این حال شما نباید قوانین و نظم و انضباط را در ارتباط با آن‌ها نادیده بگیرید. استراتژی‌های ملایم و ثابت می‌توانند برای مدیریت رفتار این کودکان مفید باشند و به موفقیت آن‌ها کمک کنند. برای اینکه رفتار صحیح با کودک اوتیسمی را بیاموزید، توصیه می‌کنیم مقاله امروز مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.
بیشتر بخوانید: عفونت ادراری در کودکان و نوزادان؛ علائم، نحوه تشخیص و راه‌کارهایی برای پیشگیری از آن
اصول رفتار با کودکان اوتیسم
بسیاری از والدین ممکن است از رفتار فرزند اوتیستیک خود ناامید شوند، بترسند یا خجالت بکشند. راهکارهای زیر به شما در یادگیری روش نگهداری از کودک اوتیسمی و حل رفتارهای چالش‌برانگیز او کمک می‌کنند:
بیشتر بخوانید: اختلال طیف اوتیسم یا ASD چیست؟
1. رفتارهای رایج اوتیسم را درک کنید
وقتی درباره نحوه تربیت کودک اوتیسمی صحبت می‌شود، درک رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم اولین چیزی است که باید به آن اشاره شود. ما معمولا کودکان را تنبیه می‌کنیم، چون آن‌ها آگاهانه رفتار نامناسبی از خود نشان می‌دهند. با این حال، کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است نتواند بعضی از رفتارها را کنترل کند و به همین دلیل نباید برای رعایت نکردن یک سری نکات به سختی تنبیه شود. بعضی از رفتارهایی که ممکن است کودکان اوتیستیک در کنترل آن‌ها مشکل داشته باشند عبارتند از:
- گاز گرفتن دست و انگشت‌های خود
- تکان دادن دست‌ها (رفتارهای خودانگیزشی که به افراد مبتلا به اوتیسم در تنظیم احساسات‌شان کمک می‌کنند)
- فریاد زدن
- آسیب زدن به خود از طریق ضربه زدن به سرشان
- نگاه نکردن به دیگران یا عدم برقراری تماس چشمی
- پرخاشگری فیزیکی نسبت به همسالان و بزرگسالان، مانند گاز گرفتن یا لگد زدن
بسیاری از این رفتارها از تلاش کودکان برای بیان نیازها یا خواسته‌هایشان یا درک هنجارها و نشانه‌های اجتماعی ناشی می‌شود. شما نباید به خاطر این رفتارها فرزندتان را در اتاق زندانی کنید، او را شرمنده کنید یا کتک بزنید. در عوض، بهتر است برای درک علت رفتارهای او تلاش کرده و در صورت لزوم از محرک‌هایی که باعث چنین رفتارهایی می‌شوند اجتناب کنید.
لازم به ذکر است که در کنار تمام مراقبت‌هایی که از سمت والدین برای کودکان اوتیسمی رخ می‌دهد کودک مبتلا حتما باید تحت نظر دکتر مغز و اعصاب باشد یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص مغز و اعصاب برای درمان سریع‌تر با دکتر هماهنگ باشند.
بیشتر بخوانید: علائم و نشانه های اوتیسم چیست؟
بیشتر بخوانید: تب در کودکان؛ علت‌ها و راه‌های درمان تب کودک
2. از تقویت مثبت استفاده کنید
در رفتار با کودکان اوتیسم تشویق کردن یا پاداش دادن را فراموش نکنید. این کودکان به تکنیک‌های تربیتی که بر نکات مثبت تمرکز می‌کنند، بهتر پاسخ می‌دهند.
کارهای زیادی برای تشویق و افزایش انگیزه کودکان وجود دارد. می‌توانید به بعضی از کودکان برای هر رفتار خوب یک استیکر یا برچسب بدهید تا در نهایت برای کسب تعداد معینی از آن‌ها جایزه دریافت کنند. اما بسیاری از کودکان اوتیستیک، به ویژه کودکان خردسال، به بازخوردها و پاداش‌های فوری‌تری که مستقیما به رفتار آن‌ها مربوط می‌شوند، پاسخ می‌دهند. برای مثال اگر آن‌ها در فروشگاه به جای فریاد زدن یا ضربه زدن به سرشان با رفتار مناسب درخواست یک حیوان عروسکی را داشتند، بهتر است فورا مورد تمجید قرار بگیرند.
بیشتر بخوانید: علائم، علل و درمان سندرم آسپرگر
3. تکنیک‌های خودآرامسازی را به فرزندتان بیاموزید
آموزش تکنیک خود آرام سازی کودکان اوتیسم در بهبود رفتارهای آن‌ها نقش مهمی دارد. پریشانی در بین کودکان رایج است، اما روش آرام کردن کودکان اوتیسمی ممکن است پیچیده‌تر باشد. بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم می‌توانند تکنیک‌های خودآرامسازی را یاد بگیرند و از آن‌ها در شرایط ضروری استفاده کنند.
یکی از روش‌های ساده خودآرامسازی این است که چشم‌های خود را ببندند، چیز خوشایندی مانند یک پارک یا یک بچه گربه را تصور کنند و به آرامی از طریق بینی نفس بکشند. فشار ملایم و ثابت، مانند در آغوش گرفتن، هم می‌تواند برای بسیاری از کودکان اوتیستیک آرامش‌بخش است. این کودکان می‌توانند با در آغوش گرفتن والدین یا سایر بزرگسالان مورد اعتماد به آرامش برسند.
بیشتر بدانید: تربیت جنسی کودکان چگونه است؟
4. در رفتار با کودکان اوتیسم به روتین‌ها پایبند باشید
بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم خواهان ثبات و نظم هستند و مختل شدن روال‌های معمول و مواجهه با موقعیت‌های غیرمنتظره برای آن‌ها مشکل‌ساز است. یکی از اصول مراقبت از کودک اوتیسمی این است که به یک برنامه قابل پیش‌بینی پایبند باشید و تعداد فعالیت‌های روزمره کودک را محدود کنید.
5. محیط را کنترل کنید
برای کودکان مبتلا به اوتیسم، آرام و مساعد بودن محیط اطراف اهمیت زیادی دارد. پر کردن محل بازی یا اتاق خواب با اسباب‌بازی‌ها و اشیاء مورد علاقه این کودکان می‌تواند در آن‌ها احساس امنیت و راحتی بیشتری ایجاد کند. برعکس، سعی کنید از موقعیت‌هایی که می‌دانید می‌توانند باعث تحریک کودکان اوتیستیک شوند اجتناب کنید. به عنوان مثال، مکان‌های شلوغ یا پر سر و صدا ممکن است برای بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم آزاردهنده باشند.
بیشتر بخوانید: علت اوتیسم چیست؟
6. در رفتار با کودکان اوتیسم از زبان ساده استفاده کنید
ارتباط با کودک اوتیستیک باید با استفاده از زبان و دستورالعمل‌های ساده انجام شود. این کودکان اغلب در درک ظرافت‌های زبان کلامی یا زبان بدن مشکل دارند.
وقتی فرزندتان شروع به بازی می‌کند، به جای اینکه در مورد کاری که نباید انجام دهد صحبت کنید، به طور شفاف و واضح به او بگویید که چه کاری را باید انجام دهد. به عنوان مثال اگر فرزندتان در حال کشیدن دُم سگ است، نگویید: «به سگ آسیب نزن»، در عوض می‌توانید بگویید: «سگ را به آرامی نوازش کن».
بیشتر بخوانید: راهکارهای عملی برای مراقبت از سلامت روان
7. رفتارهای بی‌ضرر را نادیده بگیرید
انعطاف‌پذیر بودن در رفتار با کودکان اوتیسم اهمیت زیادی دارد. بعضی از رفتارهای اوتیستیک عجیب به نظر می‌رسند، اما خطرناک و مخرب نیستند. از نمونه این رفتارها می‌توان به رفتارهای خودانگیزشی مانند تکان دادن دست اشاره کرد. اگر یک رفتار مشکل‌ساز به ندرت رخ می‌دهد، مانع فعالیت روزمره خانواده شما یا دیگران نمی‌شود و به فرزندتان یا سایر افراد آسیب نمی‌رساند، باید تا حد امکان آن را نادیده بگیرید.
بیشتر بخوانید: اصول مراقبت و نگهداری از کودک اوتیسم
8. در رفتار با کودکان اوتیسم ایمنی را در اولویت قرار دهید
بسیاری از رفتارهای کودکان اوتیستیک به خود آن‌ها یا دیگران آسیب نمی‌زند. با این حال، هر زمان که کودک شروع به نشان دادن واکنش‌های فیزیکی کرد، باید از امنیت او و اطرافیانش مطمئن شوید. اگر عصبانیت کودک را به سختی می‌توان متوقف کرد، حتما اجسام سخت یا تیزی که ممکن است در مسیر او قرار بگیرند را بردارید.
9. به دنبال کمک حرفه‌ای باشید
اگر رفتار با کودکان اوتیسم برایتان سخت است، در کمک گرفتن از افراد متخصص تردید نکنید. به دنبال کسانی باشید که در کمک کردن به کودکان اوتیستیک مهارت دارند. برای این کار می‌توانید به روانشناسان کودک مراجعه کنید.
چند روش درمانی مختلف وجود دارد که مفید بودن آن‌ها برای کودکان مبتلا به اوتیسم ثابت شده است. بیشتر این روش‌ها از اصول تحلیل رفتار کاربردی (ABA) نشأت می‌گیرند که بر ایجاد و تشویق مهارت‌های جدید، دسترسی به فعالیت‌ها و اسباب‌بازی‌های ترجیحی، دادن حق انتخاب به کودکان، افزایش ارتباطات مناسب، قابل پیش‌بینی کردن موقعیت‌های پیچیده و موارد دیگر تمرکز دارند.
بیشتر بخوانید: کودک در ۲ سالگی : نقطه عطف زندگی
سوالات متداول
کودکان اوتیستیک در لحظه به دستورات واضح و کوتاه پاسخ می‌دهند. رفتار صحیح با کودک اوتیسمی این است که با تمجید از رفتارهای خوب، ایجاد روال‌های منظم و اجتناب از محیط‌های محرک به موفقیت او کمک کنید. این تکنیک‌ها که روی اجتناب از قوانین سفت و سخت و تنبیه‌های خشن تمرکز دارند، برای همه کودکان مناسب‌اند.
حد و مرزها کلید زندگی در جامعه هستند. مانند همه کودکان و حتی شاید بیشتر از اکثر آن‌ها، کودکان اوتیستیک از داشتن برنامه روتین لذت می‌برند. قوانین و محدودیت‌ها به ایجاد روتین‌های روزمره که ممکن است برای کودکان مبتلا به اوتیسم آرامش‌بخش باشند، کمک می‌کنند.
وقتی در مورد نحوه برخورد با کودکان اوتیسم صحبت می‌کنیم، باید بدانید که همکاری با مدرسه فرزندتان برای داشتن یک رویکرد مشترک اهمیت زیادی دارد. داشتن انتظارات و استراتژی‌های مشابه در خانه و مدرسه به کودکان این امکان را می‌دهد که آموخته‌های خود را از مدرسه به خانه منتقل کنند و برعکس.
بیشتر بخوانید: اختلال یادگیری چیست؟
کلام پایانی
تربیت کودک مبتلا به اوتیسم آسان نیست، اما مهم است که بدانید آن‌ها قصد بدرفتاری یا سرپیچی از شما را ندارند. این کودکان معمولا برای برقراری ارتباط با دیگران یا مقابله با احساسات ناخوشایند خود تلاش می‌کنند. آن‌ها سزاوار مراقبت و شفقت هستند، نه رفتار خشن یا تنبیه فیزیکی.
برای کمک به آموزش رفتارهای خوب به کودک مبتلا به اوتیسم، باید تا حد امکان از شرایط و برنامه‌های قابل پیش‌بینی پیروی کنید، خواسته‌های خود را با زبان ساده به کودک بگویید و زمانی که بعضی از رفتارهای کودک عجیب به نظر می‌رسند اما خطرناک نیستند، صبور باشید.
اگر با نحوه رفتار با کودکان اوتیسم آشنا نیستید یا در مورد روش‌های آموزش بالا بردن مهارت اجتماعی کودک مبتلا به اوتیسم نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با بهترین روانشناسان کودک به صورت آنلاین ارتباط برقرار کنید یا از آن‌ها برای ویزیت حضوری وقت بگیرید.
منبع: verywellfamily
