علائم و نشانه های اوتیسم چیست؟

آشنایی با علائم اوتیسم می‌تواند تاثیر به سزایی در تشخیص زود هنگام این بیماری و درمان آن داشته باشد. اختلال طیف اوتیسم (ASD) نوعی اختلال رشد است که شامل نقص در تعامل و برقراری روابط اجتماعی، مشکل در پردازش ادراک و رفتارهای تکراری می‌­شود. اصطلاح “طیف” در این تعریف بازتاب­ دهنده این حقیقت است که علائم در بین افراد مختلف متفاوت است و انواع و شدت متغیری دارد.

علائم اوتیسم از دو سالگی در فرد ظاهر می­‌شود و قابل تشخیص است. بعضی از کودکان چرخه رشد را به درستی طی نمی‌کنند، درحالی ­که مابقی تا زمان شروع اختلال رشد طبیعی دارند.

شدت علائم اوتیسم بسیار متغیر است. اما نقص در مهارت­‌های اجتماعی در افراد دچار این اختلال ثابت است. ممکن است والدین کودک مبتلا به اوتیسم متوجه شوند که نوزاد آن‌ها تماس چشمی برقرار نمی­‌کند یا واکنشی به آن‌ها نشان نمی‌­دهد.

کودک اوتیسم معمولا به­ سختی می­‌تواند ارتباط عاطفی برقرار کند یا به والدین خود وابسته شود. بعضی از کودکان اوتیسم در تلاش برای برقراری ارتباط چشمی هستند. این کودکان گفت‌وگو و احساس عجیب و ناخوشایندی نیز دارند. اما کسانی که علائم اوتیسم در آن‌ها شدید است پرحاشگر می‌­شوند یا حرف نمی‌­زنند.

بیشتر بدانید: اوتیسم از مادر به ارث میرسد؟

کودکان دچار اوتیسم از سن پایین انواع مختلفی از رفتارهای تکراری مانند بالا و پایین کردن دست، تلوتلو خوردن و صدا درآوردن را از خود نشان می‌دهند. این کودکان ممکن است بارها اشیای مختلف را مرتب یا انبار کنند. بعضی از کودکان با انجام اعمال تکراری مانند گاز گرفتن دست یا ضربه زدن به سر به خودشان آزار می‌­رسانند و از همان ابتدا روتین یکنواخت زندگی روزمره را به انجلم کارهای خلاقانه ترجیح می­‌دهند.

علایق محدود از دیگر ویژگی‌ها و علائم اوتیسم است. بنابراین کودکان اوتیسم معمولا به برنامه قطار یا کتاب­‌های مصور علاقه نشان می‌­دهند. آن­ها زمان زیادی را صرف این علایق می‌­کنند و در این زمینه متخصص می‌­شوند. کودکان دچار اوتیسم از تجربه‌های حسی، مانند چشمک زدن لامپ یا لباسی که در آن راحت نیستند، آزرده و پریشان می‌­شوند.

بیشتر بدانیم: رفتار با کودکان اوتیسم باید چگونه باشد؟

علائم اوتیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

براساس DSM-5، علائم اختلال طیف اوتیسم شامل مشکل در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی، پردازش حسی و رفتار تکراری و محدود است. البته هنوز نمی­‌توان اوتیسم را مانند بسیاری از بیماری­‌های روانی، با استفاده از معیارهای زیستی مانند آزمایش خون یا اسکن مغز تشخیص داد. بنابراین متخصصان معمولا برای معاینه و تشخیص این اختلال به رفتار کودک بسنده می‌­کنند.

یکی از ابزارهای رایج برای معاینه کودکان دچار اوتیسم استفاده از نسخه اصلا­ح ­شده اوتیسم برای کودکان نوپا (M-CHAT) است. این روش به پاسخ والد یا پرستار به 23 سوال تکیه دارد.

برنامه نظارت برای تشخیص اوتیسم (ADOS) به متخصص اجازه می‌­دهد از طریق مشاهده کودک به مدت یک ساعت این وضعیت را تشخیص دهد. مصاحبه تشخیص اوتیسم براساس پرسش­نامه‌ای انجام می‌شود که شامل 93 سوال است که از والد یا پرستار کودک پرسیده می­‌شود. سپس بر اساس پاسخ‌های داده شده وضعیت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

علائم اوتیسم معمولا از چه سنی تشخیص داده می­‌شود؟

علائم اوتیسم در اکثر کودکان از دو سالگی قابل تشخیص است. اگر علائم شدیدتر باشد، این اختلال حتی زودتر هم می‌تواند تشخیص داده ­شود. اما در اکثر کودکان ایالات متحده از چهار سالگی به بعد اوتیسم تشخیص داده می‌­شود.

آکادمی کودکان آمریکا پیشنهاد می­‌کند تمام کودکان در 18 و 24 ماهگی توسط پزشک اوتیسم مورد معاینه قرار بگیرند. اگر خطر بروز این اختلال در کودک بیشتر باشد، مثلا یکی از خواهر یا برادرهای او دچار اوتیسم باشد، پزشک به والدین معاینه و نظارت دقیق‌تری را پیشنهاد می‌دهد.

تشخیص زودهنگام علائم اوتیسم بسیار حیاتی است. زیرا به والدین و کودک اجازه می‌­دهد تا به موقع به تراپی و خدمات لازم دسترسی پیدا کنند. همین امر نیز به رشد سالم‌تر کودک کمک می­‌کند. زیرا بهره‌گیری از خدماتی مانند رفتار درمانی می‌تواند علائم اوتیسم را به شدت کاهش دهد.

معاینه بزرگسالان مبتلا به اوتیسم نیز رو به افزایش است. هر چند تشخیص دیر هنگام اوتیسم می‌­تواند زندگی افراد مبتلا را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اما تاثیر استفاده از روش‌های درمانی و خدمات ویژه مبتلایان به اوتیسم قابل اغماض نیست.

اولین علائم اوتیسم

به ­گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، اولین علائم اوتیسم شامل ناتوانی در برقراری تماس چشمی، علاقه نشان ندادن به والدین یا سایر کودکان، کم ­حرف بودن نسبت به سایر بچه‌­ها و پریشان شدن در اثر کوچک­ترین تغییر در روتین روزمره است.

از این رو نظارت دقیق بر وضعیت رشد کودک بسیار ارزشمند و مهم است. اما یادتان باشد اوتیسم در هر کودک به شکل متفاوتی ظاهر می­‌شود. ممکن است بعضی از کودکان به رشد کافی نرسند در حالی­ که حدود یک چهارم از کودکان هر مرحله از رشد را با موفقیت پشت سر می­‌گذارند ولی بعدها در سایر مراحل دچار مشکل خواهند شد.

علائم اوتیسم در بزرگسالان چیست؟

علائم اوتیسم در بزرگسالی شامل مشکل در حفظ ارتباط چشمی، ادامه دادن به مکالمه، دوست­ یابی، تعبیر شوخی یا کنایه و درک احساسات دیگر است.

افراد دچار اوتیسم رفتارهای تکراری بسیاری دارند. به عنوان مثال حرکات خاص دست و علاقه به داشتن ساختار و روتین مشخص نمونه‌هایی از رفتارهای تکراری هستند. همچنین ممکن است فرد به موضوع خاصی، مثل ریاضی، علاقه نشان دهد و مدام درمورد آن صحبت کند یا سخت آن را تمرین کند.

بزرگسالان مبتلا به اوتیسم همچنین ممکن است در اثر صدا، تصاویر یا بافت خاصی پریشان شوند. از آن­جایی­ که علائم اوتیسم در بعضی از بزرگسالان خفیف­‌تر است، گاهی به سختی­ می‌­توان آن‌ها را تشخیص داد.

علائم اوتیسم در زنان چیست؟

اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران رخ می‌­دهد. اما هنوز هم زنان زیادی هستند که با این اختلال دست و پنجه نرم می­‌کنند. زنان مبتلا به اوتیسم اغلب نادیده گرفته شده‌اند یا مشکل آن‌ها به اشتباه تشخیص داده شده است.

زنان مبتلا به اوتیسم تلاش زیادی صرف یاد گرفتن رفتارهای اجتماعی می­‌کنند تا همرنگ جماعت شوند. آن­ها خود را با روش­‌های جایگزین تطبیق می‌دهند و درنهایت اختلال اوتیسم خود را مخفی می­‌کنند. زیرا معیارهای فعلی تشخیص، براساس ارزیابی رفتار مردان ایجاد شده است.

علائم اوتیسم در زنان و مردان به شکل متفاوتی ظاهر می­‌شود. ممکن است زنان به جای علاقه ذهنی به یک شیء یا سیستم، جذب برند یا سلبریتی خاصی شوند، با لباس­هایی که در آن راحت نیستند مشکل داشته باشند و لباس­‌های اورسایز را انتخاب کنند. ممکن است حتی اگر به خود یاد داده باشند که تماس چشمی برقرار کنند، باز هم به طور طبیعی این کار را انجام ندهند. عدم توانایی فرد برای همرنگ شدن با جماعت می­‌تواند عزت نفس او را خدشه ­دار کند و منجر به اضطراب یا افسردگی شود که هر دو معمولا در زنان بیشتر تشخیص داده می­‌شود.

آیا اوتیسم معلولیت است؟

اوتیسم یک اختلال و ناتوانی در رشد است. با توجه به این‌که هر اختلال در رشدی به عنوان معلولیت شناخته می‌شود. بنابراین می‌توان گفت اوتیسم نیز در گروه معلولیت‌ها جای دارد.

تفاوت بین اوتیسم با سندرم آسپرگر در چیست؟

نسخه­ فعلی راهنمای تشخیص بیماری­‌های سلامت روان، تشخیص اختلال طیف اوتیسم را آسان‌تر کرده است. این عنوان کلی شامل سه اختلال مجزا است :

• اختلال اوتیسم
• اختلال آسپرگر
• اختلال فراگیر رشد نابرشمرده.

طبق اطلاعات موجود کسانی که در مهارت­‌های اجتماعی ناتوان هستند و رفتار تکراری و محدودی از خود نشان می‌­دهند، دچار اختلال آسپرگر هستند. اگر چه سندرم آسپرگر دیگر در دسته رسمی تشخیص اوتیسم قرار ندارد. اما امروزه هنوز هم باور بر این است که کسانی که علائم اوتیسم در آن­‌ها خفیف­‌تر است دچار اختلال آسپرگر هستند.

شما عزیزان برای کسب اطلاعات در مورد علائم اوتیسم و راه‌های تشخیص آن می‌توانید از راهنمایی‌های روانشناس و روانپزشک استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبت‌های درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. می‌توانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق درمانکده انجام دهید.

تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از لیست پزشکان متخصص روانشناس و لیست پزشکان متخصص اعصاب و روان را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب روانپزشک یا روانشناس مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان روانشناس مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.

منبع : Psychologytoday