ویز عبارت است از یک صدای زیر و سوت مانند که در هنگام تنفس ایجاد می شود. این صدا اغلب در هنگام بازدم شنیده می شود ولی در موارد شدید می توان آن را در هنگام دم نیز سمع کرد. این حالت در اثر التهاب یا کاهش قطر مجاری هوایی بوجود می آید. ویز می تواند نشان دهنده ی یک مشکل تنفسی خطرناک باشد که باید شناسایی و درمان شود..
علل ویز ویز یا خس خس سینه
آسم و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) شایع ترین علل ویز هستند.با این حال دلایل بالقوه ی دیگری نیز وجود دارند. قبل از برطرف کردن ویز ، پزشک متخصص ریه باید علت بوجود آورنده ی آن را شناسایی نماید. ویز می تواند نشان دهنده ی موارد زیر باشد:
- آمفیرم
- بیماری رفلاکس معدی-مروی (GERD)
- نارسایی قلب
- سرطان ریه
- آپنه ی خواب
- اختلال در فعالیت طناب صوتی
ویز ممکن است با بیماری های حاد و یا اورژانس های پزشکی دیده شود. از جمله ی این بیماری ها و اورژانس ها عبارتند از:
- برونشیولیت که یک عفونت تنفسی ویروسی می باشد
- برونشیت
- پنومونی
- عفونت مجاری تنفسی
- واکنش به دود سیگار
- تنفس جسم خارجی
- شوک آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک اورژانس پزشکی است. در این حالت که با علایمی نظیر سرگیجه ، ورم زبان یا حلق و دشواری تنفس همراه است باید سریعا با اورژانس محلی تماس بگیرید.
عوامل خطر خس خس سینه
ویز می تواند در هر کسی اتفاق بیافتد. با این حال برخی ریسک فاکتورها(عوامل خطر) احتمال وقوع آن را افزایش می دهند. وراثت تا حدودی در انتقال بیماری هایی نظیر آسم نقش دارد. ویز همچنین در افراد زیر دیده می شود:
- افراد مبتلا به آلرژی
- افراد مبتلا به سرطان ریه
- کودکانی که خواهر و برادر بزرگتر دارند؛ چرا که مواجهه ی آنها با عوامل تحریک کننده ی ویز زیاد است.
- افراد سیگاری(چه در گذشته و چه اکنون) ( تاثیر و ضرر سیگار روی بدن )
کنترل ریسک فاکتورهایی نظیر سیگار می تواند به بهبود ویز کمک کند. فرد همچنین باید از دیگر عواملی که ویز را تشدید می کنند ، نظیر گرده ی گیاهان و دیگر آلرژن ها نیز پرهیز کند. برخی عوامل غیر قابل کنترل هستند و در مورد آنها فقط می توان علایم بیمار را تخفیف بخشید تا کیفیت زندگی وی بهبود پیدا کند.
چه زمانی باید به دنبال درمان خس خس سینه بود؟
اگر برای اولین بار است که دچار ویز شده اید موضوع را با پزشک تان در میان بگذارید. پزشک وجود ویز ، دشواری تنفس ، آبی بودن رنگ پوست (سیانوز) و تغییر سطح هوشیاری را مورد بررسی قرار خواهد داد. داشتن این اطلاعات برای پزشک حائز اهمیت است حتی اگر اولین بار باشد که دچار ویز شده اید. اگر ویز با دشواری تنفس ، خارش پوست و یا ورم صورت و گلو همراه بود سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
درمان خس خس سینه
دو هدف کلی برای درمان ویز وجود دارد:
- کنترل التهاب مجاری هوایی
- باز شدن مجاری هوایی با استفاده از داروهای سریع الاثر
داروهای ضد التهاب باعث کاهش التهاب و از بین رفتن موکوس اضافی در راه های هوایی می شوند. این داروها معمولا به صورت استنشاقی موجود هستند با این حال قرص های طولانی اثر آنها نیز در دسترس می باشند. از شربت ها برای کودکان استفاده می شود.برونکودیلاتورها داروهایی سریع الاثر هستند و به درمان ویز و رفع سرفه کمک می کنند. مکانیسم عمل این داروها شل کردن عضلات اطراف راه های هوایی می باشد. در مواردی که ویز ناشی از یک بیماری مزمن نظیر آسم یا COPD می باشد پزشک ممکن است هم داروهای ضد التهاب و هم داروهای سریع الاثر تجویز نماید.
درمان های جایگزین برای خس خس سینه
درمان های خانگی ممکن است به به بهبود ویز کمک کنند. بعنوان مثال ، گرم و مرطوب نگه داشتن خانه باعث باز شدن راه های هوایی و تسهیل تنفس می شود.نشستن در یک حمام پر از بخار می تواند کمک کننده باشد. آب و هوای خشک و سرد باعث تشدید ویز بویژه در هنگام ورزش می شوند. داروهای مکمل نظیر گیاهان دارویی نیز ممکن است به کنترل ویز کمک کنند. توجه به این نکته حائز اهمیت است که قبل از استفاده از هر نوع دارو یا مکمل گیاهی باید با پزشک خود مشورت نمایید. درمان های خانگی جایگزین می توانند باعث تسکین ویز ناشی از آسم شوند. از جمله این درمان های خانگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کهن دار (Gingko biloba)
- مدیتیشن
- یوگا
- مرطوب کننده
- مکمل های ویتامین C ، ویتامین E و کهن دار
عوارض احتمالی خس خس سینه
از آنجایی که ویز ممکن است در اثر بیماری های زمینه ای جدی بوجود بیاید بنابراین در صورت داشتن ویز باید به لیست بهترین دکتر ریه مراجعه نمایید. اگر از درمان خودداری نموده و یا برنامه ی درمانی تان را پیگیری ننمایید ، ویز بدتر شده و حتی با عوارض دیگری نظیر تنگی نفسی و کاهش سطح هوشیاری نیز همراه خواهد شد.
پیشگیری از خس خس سینه
در مورد برخی بیماری های مزمن نظیر آسم ، می توان ویز را بدون مداخله ی پزشک درمان کرد. مصرف داروهای تجویز شده همراه با درمان های خانگی می تواند باعث بهبود علایم شود.حتی در صورتی که احساس بهبودی می کنید نیز داروهای مصرفی خود را بدون مشورت با پزشک تان قطع نکنید چرا که این کار می توانند باعث عود خطرناک ویز شود.
چشم انداز طولانی مدت
آینده ی افراد دچار ویز به علت اصلی بوجود آورنده ی آن بستگی دارد. آسم مزمن و COPD اغلب نیازمند درمان طولانی مدت هستند. با این حال ، ویزی که با تنگی نفس همراه است پس از بهبودی فرد از بین می رود. اطمینان حاصل کنید که هرگونه تشدید یا عود ویز را را با پزشک تان در میان گذاشته باشید. این موضوع می تواند نشان دهنده ی نیاز به آغاز یک درمان تهاجمی تر برای پیشگیری از علایم باشد.
برای مشاوره با پزشک متخصص ریه می توانید از درمانکده استفاده کنید.
