درمان سرفه خشک پروسه نسبتا طولانی‌ای دارد، چون این نوع سرفه اغلب بدون مخاط و با احساس قلقلک در انتهای گلو ایجاد می‌شود. از این‌رو تشخیص علت سرفه خشک مهم‌ترین نکته برای بهبودی آن است.
اگر هر از گاهی دچار سرفه می‌شوید، جای نگرانی نیست؛ چون سرفه مکانیسم طبیعی بدن برای پاکسازی ریه‌ها و مجاری تنفسی محسوب می‌شود. اگر هنگام سرفه هیچ مخاطی بیرون نیاید، به این معنی است که ریه‌ها یا لوله‌های تنفسی با مخاط مسدود نشده‌اند. این وضعیت به عنوان سرفه خشک (Dry cough) یا غیر مولد شناخته می‌شود. برای درمان سرفه خشک، پزشک ابتدا باید بیماری ایجادکننده آن از جمله آنفولانزا، سرماخوردگی یا کووید-۱۹ را تشخیص دهد. در بعضی موارد، این نوع سرفه‌ها می‌توانند ناشی از حساسیت فصلی و آلرژی باشند که اغلب راه‌کارهای خانگی برای درمان آن‌ها بسیار کمک‌کننده خواهند بود.
اگر شما هم پس از بهبودی از بیماری هنوز مدت زیادی است که سرفه‌های بدون مخاط دارید، تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا راه‌کارهای پزشکی و خانگی را برای درمان این مشکل بررسی کنیم.
فهرست محتوا
درمان سرفه خشک در خانه
اگر علت سرفه های خشک جدی نباشد، علائم در اغلب موارد بعد از یک هفته بهبود پیدا می‌کنند و درمان‌های خانگی برای تسریع این روند بسیار موثر هستند. از سوی دیگر، بعضی از افراد به دلیل عوارض داروهای ضد سرفه از جمله خواب‌آلودگی ترجیح می‌دهند از راه‌کارهای خانگی استفاده کنند. بهترین درمان سرفه خشک به روش خانگی و طبیعی شامل موارد زیر می‌شود:
۱. عسل
عسل بهترین ماده طبیعی برای درمان سرفه خشک محسوب می‌شود. این ماده خاصیت ضد التهابی دارد که برای رفع علل ویروسی و باکتریایی سرفه خشک بسیار موثر خواهد بود. افراد بالای یک سال می‌توانند برای التیام این نوع سرفه هر روز سه قاشق عسل میل کنند. ترکیب عسل با آب ولرم یا شیر برای درمان سرفه‌های خشک اثربخشی بالایی دارد.
۲. زردچوبه
این ادویه دارای خاصیت ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد التهابی بسیار قوی است. زردچوبه از گذشته‌های دور برای درمان بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت و آسم استفاده می‌شده است. امروزه برای درمان سرفه خشک طولانی مدت می‌توان این ماده را به شکل چای گیاهی و کپسول تهیه کرد. همچنین شما می‌توانید یک قاشق چای‌خوری زردچوبه را با شیر ولرم مخلوط و میل کنید.
۳. فلفل قرمز
راهکار دیگری که برای درمان خانگی سرفه خشک توصیه می‌شود، استفاده از فلفل قرمز است. این ماده تند و تیز باعث گرم شدن و تحریک ریه‌ها می‌شود. در نتیجه؛ سرعت درمان سرفه‌های خشک بیشتر خواهد شد. شما می‌توانید فلفل قرمز را به اندازه نوک قاشق چای‌خوری با یک قاشق غذاخوری عسل، ۲ قاشق غذاخوری آب و یک قاشق چای‌خوری سرکه مخلوط و روزی سه بار میل کنید.
۴. پیاز
یکی از بهترین راه‌کارهای خانگی برای درمان سرفه‌های خشک، مصرف آب پیاز است. پیاز خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند سرفه خشک مزمن را به سرعت درمان کند. شما می‌توانید یک قاشق چای‌خوری آب پیاز را با یک قاشق غذاخوری عسل ترکیب و روزی ۲ بار میل کنید.
بیشتر بدانید: بهترین روش درمان گرفتگی صدا چیست؟
۵. سیر
سیر به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و ضد میکروبی برای درمان سرفه خشک معجزه می‌کند. اگر خوردن سیر خام برای شما دشوار است، می‌توانید ۲ تا سه حبه سیر را با مقدار کمی آب بجوشانید و همراه با یک قاشق چای‌خوری عسل میل کنید. همچنین اضافه کردن مقدار کمی پونه کوهی در متعادل کردن طعم سیر بسیار موثر است.
۶. سایر راه‌کارهای خانگی
سایر راه‌کارهای مفید برای بهبودی سرفه خشک در خانه عبارت‌اند از:
- نوشیدن مایعات فراوان برای هیدراته نگه داشتن بدن
- مرطوب نگه داشتن محیط خانه با دستگاه بخور
- سونای بخار یا دوش گرفتن با آب گرم
بیشتر بدانید: سرفه کودکان؛ علت‌ها و راه‌های درمان معجزه‌آسا!
در طب سنتی چگونه می‌توان سرفه خشک را درمان کرد؟
درمان سرفه خشک از نظر طب سنتی شامل موارد زیر است:
- چای آویشن
- چای زنجبیل
- چای ریشه شیرین‌بیان
- دمنوش بابونه
- استنشاق گیاهان دارویی مانند اکالیپتوس
- ماساژ قفسه سینه با روغن بادام شیرین
- غرغره کردن آب نمک
- استفاده از دستگاه بخور
کدام داروها برای درمان سرفه‌های خشک موثرند؟
درمان سرفه خشک با دارو می‌تواند با توجه به علت زمینه‌ای آن متفاوت باشد. در اغلب موارد، پزشک برای درمان این عارضه به روش زیر عمل می‌کند:
- تجویز شربت دکسترومتورفان
- تجویز اسپری تنفسی برای درمان عفونت‌های تنفسی
- تجویز داروی ضد حساسیت
- تجویز داروی مناسب برای بهبودی رفلاکس اسید معده (عامل سرفه خشک شبانه)
- تجویز دارو برای درمان بیماری انسدادی ریه (عامل سرفه‌های خشک مزمن)
برای دریافت راهنمایی بیشتر می‌توانید با دکتر گوش، حلق و بینی آنلاین مشورت کنید یا به صورت حضوری به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: این غذاهای حساسیت زا برای سرفه را نخورید!
بهترین توصیه برای درمان سرفه خشک شبانه چیست؟
یکی از معضلات بزرگی که سرفه‌های خشک ایجاد می‌کنند، احساس خارش و تحریک گلو در شب است. نوشیدن یک لیوان مایعات گرم قبل از خواب و مرطوب نگه داشتن فضای اتاق به کمک دستگاه بخور بهترین راهکار برای درمان فوری سرفه شبانه است. شما می‌توانید با ترکیب ۲ قاشق چای‌خوری عسل و یک لیوان آب ولرم به راحتی سرفه خشک شبانه را متوقف کنید.
درمان سرفه شبانه کودکان در طب سنتی با سوپ مرغ و نوشیدنی‌های گرم انجام می‌شود. عسل هم برای کودکان مفید است، اما نباید آن را به افراد زیر یک سال بدهید.
بیشتر بدانید: درمان فوری سرفه شبانه
درمان سرفه خشک حساسیتی
سرفه‌های خشک حساسیتی اغلب در اثر عوامل مختلف ایجاد می‌شوند و معمولا خطرناک نیستند. اما این موضوع نباید به عدم درمان آن‌ها منجر شود، چون ممکن است این عارضه در بلندمدت به آسم یا آلرژی شدید تبدیل شود.
در جدول زیر بهترین درمان سرفه خشک حساسیتی را مشاهده می‌کنید:
| درمان خانگی | درمان پزشکی |
| استفاده از دستگاه بخور | مصرف آنتی‌هیستامین |
| استفاده از دستگاه تصفیه‌کننده هوا | مصرف داروهای ضد احتقان |
| دوری از آلرژن‌ها مانند کپک، شوره، گردوغبار و… | استفاده از اسپری استنشاقی مخصوص |
| ترکیب عسل، آبلیمو، دارچین و آب ولرم | تزریق آلرژن با دوز کم برای سازگاری بدن با ماده حساسیت‌زا |
درمان سرفه‌های خشک سینوزیتی
گاهی‌اوقات سینوزیت دلیل سرفه خشک است. در اغلب موارد، عفونت سینوزیت از یک عامل باکتریایی ناشی می‌شود و با سرفه‌های خلط‌دار همراه است. با این حال، این امکان وجود دارد که پس از عفونت سینوزیت با سرفه‌های خشک مواجه شوید. در این صورت، پزشک برای درمان سرفه خشک ناشی از باکتری، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. معمولا مدت زمان مصرف آنتی‌بیوتیک هفت تا ۱۴ روز است؛ بنابراین از قطع خودسرانه آن اکیدا خودداری کنید.
علاوه بر این، اگر پزشک متوجه سرفه‌های خشک سینوزیتی ناشی از حساسیت شود، برای کاهش علائم آن اسپری بینی تجویز خواهد کرد.
بیشتر بدانید: درمان سرفه خلط دار؛ ۱۴ راهکار سریع و موثر طب سنتی
درمان سرفه خشک در بارداری
بهترین درمان سرفه خشک در دوران بارداری شامل راه‌کارهای خانگی و پزشکی است. در اغلب موارد برای کاهش علائم ناشی از این عارضه، شربت دکسترومتورفان توصیه می‌شود. دوز مصرف این دارو باید حتما با تایید پزشک متخصص زنان تعیین شود. درمان‌های خانگی هم شامل موارد زیر هستند:
- مصرف غذاهای سرشار از زینک (روی) برای تقویت سیستم ایمنی بدن
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C مثل گوجه‌فرنگی، پرتقال و کیوی
- نوشیدن مایعات فراوان
- استراحت کافی
- ترکیب کردن عسل، آب لیموترش و آب ولرم
- غرغره کردن آب نمک
- مرطوب نگه داشتن فضای خانه و اتاق با استفاده از دستگاه بخور
بیشتر بدانید: سرطان حنجره چه علائمی دارد؟
درمان سرفه خشک کودکان
معمولا درمان سرفه خشک کودکان کمی طولانی می‌شود، چون بیشتر داروهای مفید جهت بهبودی این عارضه برای کودکان ممنوع هستند. از این‌رو توصیه می‌شود برای درمان سرفه خشک در کودکان به خصوص کودکان کمتر از ۶ سال حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید.
پزشک می‌تواند شربت مناسب سرفه خشک را با توجه به سن و وزن کودک پیشنهاد دهد و دوز مصرف آن را مشخص کند. به یاد داشته باشید که داروها در کودکان باید بر اساس علل ایجادکننده سرفه خشک تجویز شوند.
بیشتر بدانید: علائم سرطان گلو چگونه است؟
کلام پایانی
سرفه خشک در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و اغلب درمان آن زمان‌بر است. اگر این عارضه پس از یک هفته با راه‌کارهای خانگی بهتر نشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. شما ابتدا می‌توانید برای درمان سرفه خشک به سراغ پزشک عمومی بروید. در صورتی که علت سرفه خشک ناشی از یک عامل ویروسی یا عفونی جدی باشد، به متخصص گوش، حلق و بینی، متخصص ریه یا متخصص بیماری‌های عفونی ارجاع داده می‌شوید. اگر برای پیدا کردن پزشک باتجربه دچار مشکل شده‌اید، از سایت نوبت‌دهی آنلاین درمانکده جهت رزرو نوبت کمک بگیرید.
سوالات متداول
غذاها و نوشیدنی‌های مختلف مانند سوپ گرم، دمنوش آویشن، دمنوش زنجبیل، آب پیاز، سیر، زردچوبه و ترکیب عسل، آب لیموترش و آب ولرم برای کاهش علائم و تحریک گلو موثر هستند.
میوه‌های حاوی ویتامین C مانند پرتقال، کیوی و آناناس که سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند، برای سرفه خشک ایده‌آل هستند.
گیاهان دارویی مانند آویشن، زنجبیل، نعناع و ریشه شیرین‌بیان برای درمان سریع سرفه خشک بسیار مفید هستند. البته در صورت مصرف داروهای شیمیایی حتما با پزشک خود مشورت کنید تا تداخل دارویی ایجاد نشود.
منابع: healthline, my.clevelandclinic
