کیست‌های خوش‌خیم یا غیرسرطانی گوش ممکن است در نواحی مختلف گوش از جمله گوش خارجی ایجاد شوند. در صورتی که کیست گوش درمان نشود، می‌تواند موجب ناراحتی، کاهش شنوایی یا سایر عوارض شود. همچنین در برخی موارد، کیست‌ها ممکن است با ضایعات جدی‌تری همچون تومور گلوموس یا نوروم آکوستیک اشتباه گرفته شود. این تومورها منشأ عصبی یا عروقی دارند و با انجام تصویربرداری قابل افتراق از کیست‌های ساده هستند.
روش‌های درمان کیست گوش بسته به محل قرارگیری، اندازه و علائم آن متفاوت است. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده با علائم کیست گوش، روش‌های ایمن برای برداشتن آن و مواردی که نیاز به مراجعه به پزشک دارند آشنا می‌شوید. همچنین می‌توانید عکس کیست گوش را نیز مشاهده کنید.
فهرست محتوا
انواع کیست گوش
کیست‌های گوش می‌توانند در نواحی مختلف گوش ایجاد شوند. شناخت تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر نوع کیست برای تشخیص دقیق و انتخاب روش درمانی مناسب بسیار اهمیت دارد. انواع کیست‌های گوش عبارت‌اند از:
۱. کیست سباسه
شایع‌ترین نوع کیست گوش بیرونی، کیست سباسه (Sebaceous Cyst) است. این ضایعه معمولا بی‌خطر است؛ اما گاهی با تومورهایی مانند تومور نورواندوکرین اشتباه گرفته می‌شود که هرچند نادر هستند، می‌توانند در ناحیه گوش میانی یا خارجی رشد کرده و علائم مشابه ایجاد کنند.
کیست‌های سباسه زمانی تشکیل می‌شوند که غدد سباسه، غددی که سبوم (ماده‌ای چرب) ترشح می‌کنند، دچار انسداد شده و با سلول‌های مرده پوست و چربی پر می‌شوند. این ضایعات معمولا به‌صورت توده‌های زیرپوستی با رشد آهسته دیده می‌شوند و اغلب بدون درد هستند؛ مگر اینکه عفونی شوند. کیست لاله گوش یکی از انواع شایع این نوع کیست است؛ اگرچه ممکن است در سایر نواحی از جمله به شکل کیست داخل گوش در مجرای گوش خارجی نیز دیده شود.
۲. کیست گوش میانی
کیست گوش میانی یا کلستئاتوم (Cholesteatoma) توده‌ای از سلول‌های مرده است که در پشت پرده گوش (غشای تمپان) تشکیل می‌شود و ممکن است ظاهری شبیه مروارید داشته باشد. این بیماری می‌تواند مادرزادی باشد؛ اما اغلب به‌دلیل جمع شدن پرده گوش یا پارگی آن به وجود می‌آید. در صورت عدم درمان، کلستئاتوم می‌تواند عفونت کند یا آن‌قدر رشد کند که به شنوایی یا عصب صورت آسیب بزند. تنها روش درمان آن، جراحی و برداشتن توده است.
علائم رایج این بیماری شامل ترشح بدبو و چرک‌مانند از گوش، احساس فشار یا پر بودن در گوش، سرگیجه، عفونت‌های مکرر گوش، کاهش شنوایی و وزوز گوش (تینیتوس) است. یکی از عوارض مهم کلستئاتوم، تخریب پیشرونده استخوان‌های گوش میانی است. این فرآیند می‌تواند منجر به سیاه شدن استخوان گوش و به‌عبارت دیگر نکروز (مرگ بافت استخوانی) شود.
در صورت عدم درمان، عفونت ناشی از کلستئاتوم ممکن است به ساختارهای عمیق‌تر از جمله گوش داخلی و حتی بافت‌های اطراف مغز، گسترش یابد و عوارض جدی و تهدیدکننده‌ای برای سلامت فرد ایجاد کند. دقت داشته باشید که در زبان فارسی گاهی اصطلاح صحیح پزشکی کلستئاتوم به اشتباه کلستاتوم نوشته می‌شود.
۳. کیست اپیدرموئید
نوع شایع دیگری از کیست‌ها، کیست اپیدرموئید (Epidermoid Cyst) است. توده زیر پوستی کوچک، خوش‌خیم و اغلب بدون درد که از تجمع سلول‌های پوستی مرده و کراتینی به‌وجود می‌آید. این نوع کیست ممکن است در اطراف گوش ظاهر شود و در این صورت به عنوان کیست اطراف گوش شناخته می‌شود.
۴. کیست مویی
همچنین کیست‌ها در نواحی مودار ممکن است به‌صورت کیست مویی در گوش یا کیست مویی پشت گوش بروز یابند. در نظر داشته باشید که کیست‌های مویی از نظر پاتولوژیک با کیست اپیدرموئید تفاوت دارند و منشا آن‌ها معمولا فرورفتن مو در پوست و ایجاد واکنش التهابی است. این کیست‌ها ممکن است حاوی مو، کراتین و ترشحات چرکی باشند و بیشتر مستعد عفونت هستند.
در برخی موارد، کیست‌هایی نیز در ناحیه فوقانی لاله گوش ایجاد می‌شوند که به آن‌ها کیست بالای گوش گفته می‌شود. این توده‌ها بسته به محل قرارگیری و ویژگی‌های بالینی‌شان ممکن است نیازمند بررسی تخصصی توسط متخصص گوش و حلق و بینی، تصویربرداری یا جراحی باشند.
علائم کیست گوش چیست؟
شایع‌ترین علائم این عارضه عبارت‌اند از:
- توده‌های کوچک و نرم پوستی در نواحی داخلی یا خارجی گوش
- احساس درد یا ناراحتی معمولا در صورت عفونت یا قرارگیری در مجرای خارجی گوش
از آن‌جایی که برخی بیماری‌های گوش ممکن است علائم مشابه به این عارضه ایجاد کنند، تشخیص دقیق آن اهمیت زیادی دارد. برای مثال، در افراد سالمند، کاهش شنوایی ناشی از کیست گوش ممکن است با پیرگوشی اشتباه گرفته شود. پیرگوشی، کاهش شنوایی وابسته به سن است و باید از سایر علل قابل‌درمان افتراق داده شود. همچنین اگر کیست‌ها موجب انسداد یا اختلال در تهویه گوش میانی شوند، ممکن است پاکسازی و تهویه از طریق شیپور استاش با مشکل مواجه شده و منجر به درد یا عفونت شود. بدین‌ترتیب پاکسازی شیپور استاش برای سلامت گوش میانی حیاتی است.
در نظر داشته باشید که جوش‌های داخل گوش ممکن است ظاهری شبیه کیست داشته باشند. این جوش‌ها بر اثر تجمع عرق، چربی بدن و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. همانند کیست‌های گوش، این جوش‌ها نیز می‌توانند دردناک یا عفونی شوند و گاهی نیاز به درمان توسط پزشک دارند.
تومورهای استخوانی خوش‌خیم در مجرای گوش نیز ممکن است شبیه به کیست گوش به نظر برسند. با این حال، این تومورها ناشی از رشد بیش‌ازحد استخوان هستند و باعث بروز علائمی مانند ناراحتی در گوش، کاهش تدریجی شنوایی در گوش درگیر و عفونت گوش می‌شوند.
سوراخ کردن گوش‌ها نیز ممکن است موجب ایجاد برآمدگی‌هایی شبیه به کیست شود. این برآمدگی‌ها معمولا به دلیل آسیب ناشی از سوراخ کردن ایجاد شده و اغلب خودبه‌خود برطرف می‌شوند. توصیه می‌کنیم در صورت داشتن علائم مربوط به این عارضه به یک دکتر گوش و حلق و بینی آنلاین (ENT) مراجعه کنید.
دقت داشته باشید که برخی از بیماری‌های گوش مانند بیماری منیر که با سرگیجه، وزوز گوش و کاهش شنوایی همراه است یا اختلال طیف نوروپاتی شنوایی که در آن سیگنال شنوایی به‌درستی به مغز منتقل نمی‌شود می‌توانند به اشتباه ناشی از فشار کیست‌ها در نظر گرفته شوند. به همین دلیل تشخیص دقیق افتراقی برای این عارضه اهمیت زیادی دارد. همچنین اگر کیستی در گوش باقی بماند یا ویژگی‌های مشکوکی داشته باشد، حتما باید توسط پزشک متخصص معاینه شود تا موارد نادر مانند سرطان گوش یا تومور گلوموس مورد بررسی قرار بگیرند.
درمان کیست گوش
در بسیاری از موارد، اگر کیست‌ها باعث درد، اختلال در شنوایی، عفونت یا سایر علائم ناراحت‌کننده نشوند، نیازی به درمان ندارند، اما اگر کیست دردناک، عفونی یا همراه با علائم دیگر باشد، درمان‌های زیر توصیه می‌شوند:
- مصرف آنتی‌بیوتیک: تزریق کورتون (کورتیکواستروئید) می‌تواند التهاب را کاهش داده و اندازه کیست را کوچک کند.
- تخلیه و عمل کیست گوش: در موارد عفونت یا التهاب شدید، پزشک ممکن است برای کاهش فشار، درد یا چرک، کیست‌ها را باز کرده و محتویات آن را تخلیه کند. این کار معمولا با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و به تسکین فوری کیست کمک می‌کند.
نکته مهم این است که اگر فقط تخلیه انجام شود و کپسول کیست برداشته نشود، احتمال عود (بازگشت) کیست زیاد است. به همین دلیل تخلیه را اغلب به‌عنوان اقدام موقت در نظر می‌گیرند. همچنین متخصص گوش و حلق و بینی احتمالا گوش را از نظر عود کیست‌های کلستئاتوما (تجمع غیرطبیعی سلول‌های پوستی در عمق گوش) تحت نظر خواهد داشت.
کلستئاتوما می‌تواند به استخوان‌های ظریف گوش میانی آسیب بزند و گاهی علائمی مشابه سکته گوش (Sudden Sensorineural Hearing Loss) ایجاد کند که در آن شنوایی به‌طور ناگهانی کاهش می‌یابد. سایر درمان‌های این عارضه عبارت‌اند از:
درمان خانگی کیست گوش
درمان‌های خانگی نمی‌توانند کیست را به‌طور کامل از بین ببرند؛ اما می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. این اقدامات تسکین‌دهنده که بهتر است پس از مشورت با پزشک انجام شوند، عبارت‌اند از:
- کمپرس گرم و مرطوب: کمپرس را روزانه سه تا چهار بار و هر بار ۱۰ تا ۳۰ دقیقه روی محل کیست قرار داده تا التهاب کاهش یابد و به تخلیه محتویات کمک شود
- کمپرس سرد یا یخ: به‌صورت مقطعی استفاده شود تا تورم و ناراحتی کاهش یابد.
- تمیز نگه داشتن ناحیه: برای جلوگیری از عفونت، روزانه ناحیه اطراف کیست را با آب ولرم و صابون تمیز کنید.
آیا درمان کیست گوش در طب سنتی امکان‌پذیر است؟
در طب سنتی برخی راه‌کارها برای تسکین درد گوش ناشی از کیست گوش وجود دارند، اما این روش‌ها بر پایه تجربه سنتی و بدون پشتوانه علمی پیشنهاد می‌شوند. از آن جایی که گوش عضو بسیار حساس بدن محسوب می‌شود و کیست گوش ممکن است بر اثر عوامل جدی ایجاد شود، استفاده خودسرانه از روش‌های سنتی می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین نمی‌توان راه‌کارهایی که شواهد علمی معتبر درباره نتیجه آن‌ها وجود ندارد را جایگزین درمان پزشکی کرد.
جمع‌بندی
کیست گوش ضایعه‌ای خوش‌خیم و غیر سرطانی است، اما در برخی موارد می‌تواند با علائم آزاردهنده‌ای مانند درد، کاهش شنوایی یا حتی عفونت همراه باشد. اگر دچار توده‌ای مشکوک در گوش، عفونت مکرر یا هرگونه تغییر ناگهانی در شنوایی شده‌اید، توصیه می‌کنیم برای بررسی‌های بیشتر و درمان مناسب به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) مراجعه کنید.
شما می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر گوش و حلق و بینی آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص گوش و حلق و بینی از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
کیست‌های گوش ضایعه‌ای خوش‌خیم و معمولا به‌صورت توده‌ای کوچک و زیرپوستی در نواحی مختلف گوش هستند. در صورت بروز درد یا کاهش شنوایی لازم است توسط متخصص گوش، حلق و بینی بررسی شود.
خیر. هرگز نباید کیست‌های گوش را بترکانید، زیرا این کار می‌تواند منجر به عفونت شود و خطر ایجاد جای زخم را افزایش دهد. اگر کیست ملتهب، متورم یا عفونی شده یا دچار کاهش شنوایی یا علائم دیگر شده‌اید حتما به پزشک مراجعه کنید.
کیست‌های پشت گوش نوزاد معمولا خوش‌خیم هستند و در بسیاری از موارد نیازی به درمان ندارد؛ مگر اینکه عفونی یا بزرگ شود. در صورت نیاز، پزشک ممکن است تخلیه، جراحی یا پیگیری تخصصی توسط متخصص اطفال یا متخصص گوش، حلق و بینی را توصیه کند.
منبع: verywellhealth | britannica
