آنچه که ما به عنوان گوش در نظر می‌گیریم، در حقیقت یک ساختار سه بخشی است که از گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی تشکیل شده است. گوش داخلی بخش مهمی است که شنیدن را امکان‌پذیر می‌کند و در حفظ تعادل نقش دارد. یکی از بیماری‌هایی که روی گوش داخلی تاثیر می‌گذارد و زندگی روزمره را مختل می‌کند، بیماری منیر (هیدروپس اندولنفاتیک ایدیوپاتیک) است. مقاله امروز مجله درمانکده به معرفی این بیماری اختصاص دارد. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
بیماری منیر چیست؟
بیماری منیر یکی از اختلالات مربوط به گوش داخلی است که در بیشتر موارد فقط یک گوش را درگیر می‌کند. این بیماری روی حس تعادل و شنوایی تاثیر می‌گذارد و در صورت درمان نشدن به از دست دادن شنوایی و مشکلات تعادلی منجر می‌شود.
بیماری منیر می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما اغلب در سنین 40 تا 60 سالگی ظاهر می‌شود. 7 تا 10 درصد بیماران سابقه خانوادگی ابتلا به آن را دارند که این امر احتمال ارثی بودن بیماری منیر را نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید: وزوز گوش ؛ علائم، علل، عوارض و درمان
بیشتر بخوانید: علت ریزش آب دهان چیست؟ + راه‌های درمان
علائم بیماری منیر
چهار علامت اصلی بیماری منیر عبارتند از:
- سرگیجه
- از دست دادن شنوایی
- وزوز گوش
- احساس فشار یا پر بودن گوش
این بیماری می‌تواند علائم دیگری هم داشته باشد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- سردرد
- درد شکم
- حالت تهوع
عوارض بیماری منیر
از دست دادن قدرت شنوایی برای طولانی‌مدت و سرگیجه‌‌های غیرقابل پیش‌بینی از مهم‌ترین مشکلات بیماری منیر هستند. این بیماری می‌تواند به طور غیرمنتظره زندگی شما را مختل کند و به دلیل سرگیجه و مشکل در حفظ تعادل خطر زمین خوردن و تصادف را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: علائم، علل و راه های درمان عفونت گوش میانی
زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم یا نشانه‌های بیماری منیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید. بیماری‌های دیگری هم وجود دارند که باعث ظهور این علائم می‌شوند، بنابراین تشخیص علت بروز آن‌ها بسیار مهم است.
علت ابتلا به بیماری منیر
علت بیماری منیر ناشناخته است. به نظر می‌رسد که این بیماری در اثر افزایش مایع گوش داخلی (آندولنف) ایجاد می‌شود، اما مشخص نیست که چه چیزی در بروز این اتفاق نقش دارد.
مغز و گوش داخلی از سیگنال‌های ارسال شده توسط آندولنف برای شنیدن و حفظ تعادل استفاده می‌کنند. وقتی آندولنف در گوش داخلی زیاد باشد، این سیگنال‌ها مختل می‌شوند و مغز نمی‌تواند حس شنوایی و تعادل را مدیریت کند.
عوامل زیر ممکن است روی مایع گوش داخلی تاثیر بگذارند و به بیماری منیر منجر شوند:
- تخلیه نامناسب مایع (احتمالا به دلیل انسداد یا ناهنجاری آناتومیک)
- واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی
- عفونت ویروسی
- عوامل ژنتیکی
نحوه تشخیص بیماری منیر
متخصص گوش حلق و بینی گوش‌های شما را معاینه می‌کند و از شما سوالاتی در مورد از دست دادن شنوایی، وزوز گوش یا احساس پری در یک یا هر دو گوش می‌پرسد. موارد زیر به تشخیص بیماری منیر کمک می‌کنند:
- دو حمله سرگیجه که هر کدام 20 دقیقه یا بیشتر طول کشیده باشد، اما بیش از 12 ساعت ادامه نداشته باشد
- تایید کاهش شنوایی با تست شنوایی
- وزوز گوش یا احساس پر بودن گوش
- رد سایر مشکلات و بیماری‌هایی که می‌توانند باعث بروز این علائم شوند
بیشتر بخوانید: خشکی دهان و هرآنچه که باید درباره آن بدانید
ممکن است پزشک برای رد سایر بیماری‌ها و تائید ابتلای شما به بیماری منیر از روش‌های زیر کمک بگیرد:
1. تست شنوایی
متخصصان شنوایی‌سنجی از ادیوگرام برای ارزیابی قدرت شنوایی استفاده می‌کنند. در این روش، صداها از طریق هدفون پخش می‌شوند و شما باید با شنیدن هر صدا یک دکمه را فشار دهید. تست شنوایی‌سنجی (ادیومتری) توانایی شما را در تشخیص صداهای مختلف و تمایز قائل شدن بین کلمات مشابه ارزیابی می‌کند.
بیشتر بخوانید: اختلال شیپور استاش چیست؟ علائم، علت، روش‌های درمان و پیشگیری
2. ارزیابی تعادل
در بیشتر موارد، پس از بهبود سرگیجه تعادل به حالت عادی برمی‌گردد. اما ممکن است بعضی از بیماران مشکلات تعادلی را به طور مداوم تجربه کنید. تست‌های زیر در ارزیابی عملکرد گوش داخلی کاربرد دارند:
- ویدئونیستاگموگرافی (VNG): این تست عملکرد تعادل را با بررسی حرکت چشم می‌سنجد. حسگرهای مربوط به تعادل در گوش داخلی با عضلات کنترل‌کننده حرکت چشم مرتبط هستند. این ارتباط به شما اجازه می‌دهد در حین نگاه کردن به یک نقطه سرتان را حرکت دهید.
- تست صندلی چرخان: این روش هم مثل VNG عملکرد گوش داخلی را بر اساس حرکت چشم ارزیابی می‌کند. برای انجام این تست، باید روی یک صندلی که با کامپیوتر کنترل می‌شود و به صورت دایره‌‌وار حرکت می‌کند، بنشینید.
- پتانسیل‌های عضلانی برانگیخته دهلیزی (VEMP): این تست به تشخیص و زیر نظر گرفتن بیماری منیر کمک می‌کند. VEMP می‌تواند تغییرات ایجاد شده در گوش بیماران را نشان دهد.
- پوسچروگرافی: این تست کامپیوتری نشان می‌دهد که کدام بخش از سیستم تعادلی (بینایی، عملکرد گوش داخلی یا حس پوست، عضلات، تاندون‌ها و مفاصل) دچار مشکل شده است. در این روش، با بند ایمنی و با پای برهنه روی یک سکو می‌ایستید و سعی می‌کنید تعادل خود را در شرایط مختلف حفظ کنید.
- تست ایمپالس تصویری سر (vHIT): این تست از تصاویر ویدئویی برای ارزیابی واکنش چشم به حرکات ناگهانی استفاده می‌کند. در حالی که روی یک نقطه تمرکز کرده‌اید، سرتان به سرعت و به طور ناگهانی چرخیده می‌شود. اگر هنگام چرخش سر چشم‌ها از روی نقطه مورد نظر منحرف شوند، این واکنش به عنوان یک رفلکس غیرطبیعی تشخیص داده می‌شود.
- الکتروکوکلئوگرافی (ECoG): این تست واکنش گوش داخلی به صداها را بررسی می‌کند و می‌تواند تجمع غیرطبیعی مایع در گوش داخلی را نشان دهد.
بیشتر بخوانید: علت ریزش آب دهان چیست؟ راه‌های درمان
3. تست‌های تشخیصی برای رد سایر بیماری‌ها
آزمایش خون و روش‌های تصویربرداری مانند MRI به تشخیص سایر مشکلاتی که علائم آن‌ها مشابه بیماری منیر است، مثل تومور مغزی و ام اس (MS) کمک می‌کنند.
نحوه درمان بیماری منیر
در ابتدا، پزشک سعی می‌کند با تجویز دارو مقدار آندولنف را کاهش دهد و سرگیجه را کنترل کند. درمان دارویی بیماری منیر شامل موارد زیر است:
- دیورتیک‌ها: باعث دفع مایعات بدن می‌شوند که این می‌تواند مایع گوش داخلی را کاهش دهد.
- داروهای بیماری حرکت: به کنترل سرگیجه کمک می‌کنند.
- آنتی‌هیستامین‌ها: حملات سرگیجه را کاهش می‌دهند.
- داروهای ضدتهوع: حالت تهوع ناشی از سرگیجه را درمان می‌کنند.
- تزریق دارو در گوش میانی: آنتی‌بیوتیک جنتامایسین و استروئیدهایی مثل دگزامتازون به کنترل حملات سرگیجه کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید: خلط گلو چیست و نشانه چه بیماری‌هایی است؟
جراحی
در صورت موثر نبودن سایر درمان‌ها، ممکن است پزشک از جراحی برای کنترل موارد بسیار شدید بیماری منیر استفاده کند. گزینه‌های جراحی عبارتند از:
- کاهش فشار کیسه اندولنفاتیک: کیسه اندولنفاتیک یک کیسه توخالی است که مقدار مایع گوش داخلی را تنظیم می‌کند. در این روش، پزشک بخش کوچکی از استخوان بالای کیسه را برمی‌دارد و یک مسیر برای تخلیه آندولف ایجاد می‌کند. در بعضی موارد، یک استنت در کیسه قرار داده می‌شود تا مایع از آن خارج شود.
- قطع عصب وستیبولار (دهلیزی): عصب دهلیزی در تنظیم تعادل و شنوایی نقش دارد. معمولا قطع این عصب ضمن اینکه شنوایی گوش آسیب دیده را حفظ می‌کند می‌تواند باعث رفع سرگیجه شود. قطع عصب وستیبولار به بیهوشی عمومی و یک شب بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
- لابیرنتکتومی: جراح بخش مربوط به کنترل تعادل را در گوش داخلی برمی‌دارد. در نتیجه، هم عملکرد تعادلی و هم قدرت شنوایی گوش از بین می‌رود. این روش فقط برای بیمارانی انجام می‌شود که شنوایی خود را تا حد زیادی از دست داده‌اند.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره گرفتگی بینی و راه‌های درمان آن بدانید
درمان‌های خانگی و اصلاح سبک زندگی
خودمراقبتی می‌تواند از تاثیر بیماری منیر بر زندگی شما بکاهد:
- وقتی احساس سرگیجه می‌کنید بنشینید یا دراز بکشید. در حین سرگیجه، از هر فعالیتی که ممکن است علائم و نشانه‌های شما را بدتر کند، مانند حرکت ناگهانی، تماشای تلویزیون یا مطالعه اجتناب کنید. در این شرایط سعی کنید روی اجسام ثابت تمرکز کنید.
- در حین سرگیجه و بعد از آن استراحت کنید. برای بازگشت به فعالیت‌های عادی روزمره عجله نکنید.
- به خاطر داشته باشید که ممکن است تعادل خود را از دست بدهید و در اثر زمین خوردن آسیب ببینید. اگر شب از خواب بیدار می‌شود، حتما چراغ را روشن کنید. اگر مشکلات تعادلی مزمن دارید، استفاده از عصا برای راه رفتن می‌تواند به حفظ تعادل شما کمک کند.
- استرس و اضطراب خود را کنترل کنید. یوگا، مدیتیشن و تای چی با آرام کردن شما به کاهش شدت علائم کمک می‌کنند.
- سیگار نکشید. تحقیقات نشان می‌دهد بین سیگار کشیدن و وزوز گوش ارتباط وجود دارد، بنابراین ترک سیگار به کاهش این علامت کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: تلخی دهان به چه علت بروز می‌دهد؟
رژیم غذایی مناسب برای بیماری منیر
رعایت نکات زیر می‌تواند از شروع سرگیجه جلوگیری کند:
- تعداد وعده‌های غذایی را افزایش و حجم هر وعده را کاهش دهید. توزیع یکنواخت وعده‌های غذایی در طول روز به تنظیم مایعات بدن کمک می‌کند.
- مصرف نمک را محدود کنید. مصرف غذاها و نوشیدنی‌های سرشار از نمک باعث احتباس مایعات می‌شود. برای حفظ سلامت خود، میزان دریافت سدیم را به کمتر از 2300 میلی‌گرم در روز کاهش دهید.
- کافئین کمتری دریافت کنید. کافئین می‌تواند روی سطح مایعات گوش تاثیر بگذارد.
- به طور منظم آب بنوشید. افراد مبتلا به بیماری منیر باید در هوای گرم و هنگام ورزش شدید مراقب کم آبی بدن خود باشند.
بیشتر بخوانید: بی‌مزه شدن غذا در دهان؛ از علل تا درمان
سوالات متداول
این بیماری خطرناک نیست، اما می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. چرا که علائم آن غالبا به طور مکرر و به طور غیرمنتظره رخ می‌دهند.
این بیماری ممکن است برای چند ماه یا چند سال بهبود پیدا کند، اما معمولا دوباره عود می‌کند. منیر یک بیماری مزمن است که هرگز از بین نمی‌رود.
راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما با درمان مناسب می‌توان از تشدید آن جلوگیری کرد.
کلام پایانی
علائم بیماری منیر بدون هشدار رخ می‌دهند و ممکن است بسیار شدید باشند. به همین دلیل ممکن است احساس کنید نمی‌توانید زندگی عادی داشته باشید یا حتی با اضطراب دست و پنجه نرم کنید. خوشبختانه، پزشکان با روش درمان بیماری منیر آشنا هستند و تاثیر آن را روی کیفیت زندگی شما درک می‌کنند. اگر به این بیماری مبتلا هستید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با استفاده از امکان مشاوره آنلاین با متخصصان گوش، حلق و بینی مشورت کنید یا از آن‌ها برای ویزیت حضوری وقت بگیرید.
شما می‌توانید از طریق رزرو نوبت مطب پزشکی در سایت درمانکده در وقت خود صرفه‌جویی کنید و در سریع‌ترین زمان ممکن با دکتر مورد نظر خود ارتباط بگیرید.
منابع: mayoclinic, my.clevelandclinic, medicalnewstoday
