پریود مردانه چیست؟ بررسی جامع علل و علائم IMS در آقایان

احتمالا شما هم درباره پریود زنان اطلاعات زیادی دارید و مطالب مفصلی خوانده‌اید، اما تاکنون چیزی در مورد پریود مردانه شنیده‌اید؟ شاید عجیب به نظر برسد، با این حال واقعیت دارد. آقایان یک سری تغییرات هورمونی را در شرایط خاص تجربه می‌کنند که به آن پریود مردانه می‌گویند. این تغییرات به شدت بر خلق‌وخوی مردان تاثیر می‌گذارند. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که تغییرات ناشی از پریود مردانه هر ماه و در بازه زمانی مشخصی ایجاد می‌شود یا خیر. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با مفهوم، علل و علائم پریود در مردان آشنا کنیم.

پریود مردانه چیست؟

پریود مردانه که با نام سندرم مردانه تحریک پذیر (IMS) شناخته می‌شود، مفهومی است که به تغییرات هورمونی در آقایان اشاره دارد. این تغییرات هورمونی منجر به نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، اضطراب و خستگی در مردان می‌شوند و شبیه به علائم سندرم پیش از قاعدگی زنان (PMS) هستند. در واقع، عادت ماهانه مردانه برخلاف پریود در زنان، به معنی خونریزی از بدن آقایان نیست، بلکه تغییر در سطح هورمون‌ها، نوسانات خلق‌وخو و برخی واکنش‌های فیزیکی را در برمی‌گیرد.

IMS مردانه چگونه است؟

سندرم مردانه تحریک‌پذیر یا IMS اصلاحی است که نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری در آقایان را توصیف می‌کند. تحریک‌پذیری در مردان به دلیل تغییرات هورمونی به‌ویژه پایین آمدن سطح هورمون تستوسترون ایجاد می‌شود. چرا که هورمون تستوسترون یکی از هورمون‌های مهم در حفظ ویژگی‌های مردانه است. آقایان در طول روز به طور طبیعی با تغییراتی در سطح هورمون تستوسترون مواجه می‌شوند، اما ممکن است برخی شرایط خاص باعث تغییرات شدیدتری در سطح این هورمون شود. اگر هورمون تستوسترون به طور ناگهانی افزایش یا کاهش یابد، مردان علائمی مشابه با نشانه‌های پریود در زنان مانند نوسانات خلقی، خستگی، افسردگی، اختلال در خواب و اضطراب تجربه می‌کنند.

برخی مردان ممکن است نوسانات هورمونی را به شکل رفتار پرخاشگرانه نشان دهند و بعضی دیگر، احساسات‌شان را در خود نگه دارند و درگیر علائم افسردگی شوند. این وضعیت می‌تواند چند روز تا چند هفته طول بکشد و شدت آن در هر فرد متفاوت است. 

گاهی مردان فقط کمی زودرنج و حساس می‌شوند، در حالی که ممکن است برخی دیگر دچار تغییرات قابل توجهی در رفتار، انرژی روزانه و حتی میل جنسی شوند. به همین دلیل از پریود مردانه تحت عنوان «عارضه بدخلقی مردانه» هم یاد می‌کنند که اگرچه از لحاظ بیولوژیکی شبیه به قاعدگی زنان نیست، اما اثرات مشابهی بر زندگی روزمره و روابط شخصی می‌گذارد.

تفاوت پریود مردانه و زنانه چیست؟

مهم‌ترین تفاوت پریود مردانه و زنانه شامل موارد زیر هستند:

۱- منشا بیولوژیکی

پریود در زنان ناشی از چرخه تخمک‌گذاری و تغییراتی در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون است. در حالی که سندرم مردانه تحریک‌پذیر (IMS) یا همان پریود مردانه به دلیل کاهش سطح هورمون تستوسترون رخ می‌دهد.

۲- اثرگذاری بر بدن

یکی از مهم‌ترین تفاو‌ت‌های قاعدگی زنان و پریود مردانه، وجود خونریزی است. زنان در بازه زمانی مشخصی از چرخه قاعدگی دچار خونریزی از رحم می‌شوند که به دلیل ریزش دیواره رحم و عدم بارداری رخ می‌دهد. این خونریزی می‌تواند ۳ تا ۷ روز طول بکشد و با نشانه‌هایی همچون دردهای شکمی، حساسیت سینه‌ها، نوسانات خلقی و کاهش سطح انرژی همراه شود. 

در حالی که IMS مردانه با خونریزی همراه نیست و علائم آن بیشتر شامل تغییرات جسمی و روانی مانند خستگی، نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، کاهش میل جنسی و اضطراب هستند. این علائم به دلیل کاهش سطح تستوسترون بروز پیدا می‌کنند.

۳- الگوی زمانی

قاعدگی زنان یک چرخه ماهانه است که می‌توانید از ۲۱ تا ۳۵ روز (به طور معمول هر ۲۸ روز) طول بکشد. در طول این چرخه، تغییرات هورمونی مشخصی رخ می‌دهند تا فرآیند تخمک‌گذاری، بارداری و در صورت عدم بارداری، خونریزی تکرار شوند. در حالی که پریود مردانه یک چرخه مشخص و ثابت نیست و باید آن را مجموعه‌ای از تغییرات خلقی موقتی در نظر گرفت که به دلیل کاهش سطح هورمون تستوسترون ممکن است در هر لحظه از روز یا ماه بروز پیدا کنند.

علائم پریود مردانه

نوسانات خلقی، به‌ویژه تحریک‌پذیری یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های پریود مردانه یا همان سندرم مردانه تحریک‌پذیر است که به دلیل کاهش هورمون تستوسترون و افزایش هورمون کورتیزول ایجاد می‌شود. دیگر علائم IMS در مردان عبارت‌اند از:

• رفتار پرخاشگرانه
• عصبانیت
• بی‌محبتی
• کاهش میل جنسی
• اضطراب و تنش
• خستگی
• نارضایتی
• غم و اندوه
• افسردگی و ناامیدی
• مشکل در تمرکز و احساس گیجی

علائم فوق ممکن است به دلایل دیگری هم بروز پیدا کنند. اگر آن‌ها را به طور مداوم تجربه می‌کنید، اما مطمئن نیستید که به دلیل کاهش تستوسترون رخ داده‌اند یا خیر، بهتر است با یک دکتر روانشناس مشورت کنید.

“As the name suggests, irritable male syndrome’s leading symptom is irritability. Depression and lower self-confidence can also be symptoms.”

همان‌طور که از نامش پیداست، علامت اصلی سندرم تحریک‌پذیری مردانه، تحریک‌پذیری است. افسردگی و اعتماد به نفس پایین نیز می‌توانند از دیگر علائم آن باشند.
به نقل از سایت: healthline

علت IMS مردانه

کاهش سطح تستوسترون علت اصلی پریود مردانه است. تستوسترون هورمون اصلی مردانه به‌شمار می‌آید و نقش مهمی در انرژی، خلق‌وخو، میل جنسی و عملکرد بدنی مردان دارد. وقتی سطح این هورمون بر اثر عوامل مختلف کاهش پیدا کند، مردان ممکن است علائمی مشابه با سندرم پیش از قاعدگی در زنان تجربه کنند. 

عوامل تاثیرگذار بر سطح هورمون تستوسترون شامل موارد زیر هستند:

۱- سن

با بالا رفتن سن، سطح تستوسترون در مردان به طور طبیعی کاهش می‌یابد. این هورمون در مردان معمولا از سن ۳۰ سالگی شروع به کاهش می‌کند و در ۴۰ تا ۷۰ سالگی به کمترین میزان خود می‌رسد.

۲- بیماری‌ها و مشکلات جسمی

برخی بیماری‌ها مانند دیابت، مشکلات غدد درون‌ریز و اختلالات تیروئیدی بر سطح هورمون‌های آقایان تاثیر می‌گذارند و موجب بروز علائمی مشابه پریود مردانه می‌شوند. همچنین بیماری‌های مرتبط با بیضه‌ها یا آسیب به آن‌ها، عفونت و سرطان می‌توانند موجب افت تستوسترون و ایجاد تغییراتی در خلق‌وخو، انرژی و عملکرد فیزیکی مردان شوند.

۳- تغییر وزن

مردانی که وزن بالایی دارند بیشتر دچار کاهش تستوسترون و نوسانات خلقی ناشی از آن می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت، کاهش وزن سطح تستوسترون را در بدن مردان افزایش می‌دهد.

۴- تغییر در رژیم غذایی

مصرف مواد غذایی سالم به حفظ تناسب اندام کمک می‌کند و به طور غیر مستقیم مانع از کاهش تستوسترون می‌شود. افرادی که رژیم غذایی سالمی را رعایت می‌کنند، دیرتر دچار افت تستوسترون ناشی از افزایش سن می‌شوند.

۵- استرس و فشارهای روانی

استرس طولانی‌مدت بر سیستم هورمونی بدن اثر منفی می‌گذارد و می‌تواند تعادل هورمون‌ها از جمله کورتیزول و تستوسترون را برهم بزند. این موضوع باعث شدت گرفتن علائم IMS مردانه می‌شود.

نمی‌دونی پریود مردانه چیه و نگران درمانش هستی؟

با چند کلیک ساده نوبت بگیر و با پزشک مشورت کن

دکتر روانشناس روانشناس آنلاین

۶- کمبود خواب

کمبود خواب یکی دیگر از عوامل موثر بر کاهش تستوسترون و بروز علائم پریود مردانه است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند، اگر آقایان به مدت یک هفته خواب شبانه خوبی نداشته باشند، دچار افت ۱۰ تا ۱۵ درصدی تستوسترون می‌شوند. هرچند این تحقیقات نیاز به مطالعات بیشتری دارند، اما تاثیر خواب کافی بر سلامت کلی بدن ثابت‌شده است. اگر نمی‌دانید علت بی خوابی شما چیست، مقاله مرتبط با آن را در درمانکده بخوانید.

۷- سبک زندگی ناسالم

سیگار کشیدن مداوم و مصرف طولانی‌مدت قهوه و الکل باعث بالا رفتن هورمون کورتیزول یا همان هورمون استرس می‌شود و نقش مهمی در افت تستوسترون دارد. مردانی که سبک زندگی ناسالمی دارند، بیشتر مستعد ابتلا به علائم IMS هستند.

پریود مردانه چند وقت یکبار است؟

پریود مردانه یا سندرم مردانه تحریک‌پذیر مانند چرخه قاعدگی زنان زمان‌بندی مشخصی ندارد و می‌تواند در هر زمانی از روز، هفته یا ماه رخ دهد. در واقع، نوسانات خلقی ناشی از IMS مردانه بیشتر وابسته به سطح هورمون تستوسترون در بدن مردان است و الگوی فیزیولوژیکی ندارد. بنابراین نمی‌توان برای سندرم مردانه تحریک‌پذیر یک بازه زمانی مشخص مثل « هر ۲۸ روز» تعیین کرد، اما می‌توان گفت که به شکل تکرارشونده در زندگی بسیاری از مردان ظاهر می‌شود. حتی برخی مردان ممکن است تایم پریود مردانه را به شکل سیکل ۲۴ ساعته تجربه کنند؛ زیرا سطح هورمون تستوسترون مردان در صبح به شدت افزایش می‌یابد و در شب به کمترین میزان خود می‌رسد. البته باید بگوییم، پریود مردانه ممکن است در هر مردی نسبت به مرد دیگر متفاوت باشد؛ زیرا عوامل مختلفی می‌توانند سطح هورمون تستوسترون را در آقایان افزایش یا کاهش دهند.

“Men have hormonal cycles. While they may not be the same type of “monthly” cycles that women have, men have hormonal cycles.”

مردان چرخه‌های هورمونی دارند. اگرچه ممکن است از همان نوع چرخه‌های «ماهانه» زنان نباشند، اما مردان چرخه‌های هورمونی دارند.
به نقل از سایت: ltmensclinic

روش تشخیص IMS مردانه

اولین گام برای تشخیص پریود مردانه، بررسی سطح تستوسترون است؛ زیرا نوسانات خلقی ناشی از IMS می‌توانند به دلیل تغییرات هورمونی مرتبط با افزایش سن ایجاد شده باشند. همچنین ممکن است نیاز باشد برای بررسی علائم رفتاری و روانی به روانشناس مراجعه کنید. دکتر روانشناس به کمک پرسشنامه‌ها و تست‌های روانشناختی الگوهای تغییر خلق‌وخو مرد را برای شناسایی چرخه تکرارشونده بررسی می‌کند. 

در جدول زیر می‌توانید دیگر آزمایشاتی که پزشک برای بررسی سطح تستوسترون در بدن مردان نیاز دارد را مشاهده کنید:

نوع آزمایش	توضیحات
آزمایش خون	بررسی سطح هورمون‌ها و عوامل موثر در نوسانات خلقی مانند کلسترول و قند خون
آزمایش هورمونی کورتیزول	تشخیص ارتباط استرس و پریود مردانه
آزمایش‌های مرتبط با بیماری‌های زمینه‌ای	بررسی اختلالات غده هیپوفیز، بیماری‌های غدد درون‌ریز و اختلالات متابولیک
آزمایش عملکرد جنسی	ارزیابی عملکرد جنسی مانند نعوظ و تحریک جنسی

چگونه می‌توان علائم پریود مردانه را درمان کرد؟

درمان موثر IMS اغلب شامل یک رویکرد چند بعدی است که به جنبه‌های فیزیولوژیکی و روانی این بیماری می‌پردازد. بهترین تکنیک‌ها برای درمان پریود مردانه شامل موارد زیر هستند:

۱- اصلاح سبک زندگی

• داشتن خواب کافی و منظم
• محدود کردن مصرف الکل و سیگار کشیدن
• تغذیه سالم مانند مصرف سبزیجات، پروتئین و محدود کردن غذاهای پرچرب و شیرین
• انجام فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی برای متعادل‌سازی سطح تستوسترون و کاهش علائم استرس

۲- مدیریت استرس

• تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق
• یادگیری مهارت‌های مدیریت خشم و کنترل هیجان

۳- درمان شناختی رفتاری (CBT)

مداخلات روانشناختی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) با هدف قرار دادن الگوهای فکری ناسازگار به کاهش علائم پریود مردانه کمک می‌کند. این روش باعث می‌شود تا فرد احساساتی که تجربه می‌کند را بهتر بشناسد و برای مدیریت آن‌ها راه‌حل مناسب پیدا کند.

۴- درمان جایگزینی هورمون (HRT)

در صورت کاهش شدید تستوسترون، پزشک ممکن است درمان جایگزینی هورمون (HRT) را توصیه کند.

۵- زوج درمانی

اگر رابطه عاطفی یا جنسی شما با همسرتان تحت تاثیر سندرم مردانه تحریک‌پذیر قرار گرفته، می‌توانید به روانشناس خانواده مراجعه کنید. زوج‌درمانگرها کمک می‌کنند تا به شیوه‌ای درست با همسرتان در مورد احساساتی که تجربه می‌کنید، حرف بزنید. برای این منظور حتی می‌توانید از روانشناس آنلاین استفاده کنید.

چطور در دوران پریود مردانه به همسرم کمک کنم؟

اگر احساس می‌کنید همسر شما نشانه‌هایی از IMS مردانه را تجربه می‌کند، برای همراهی او بهتر است به شکل زیر رفتار کنید:

• صبور باشید و یادتان باشد که تغییرات خلقی همسرتان به دلیل نوسانات هورمونی بروز پیدا کرده و نشانه بی‌توجهی یا سردی رابطه‌تان نیست.
• اگر احساس کردید همسرتان مضطرب، بی‌حوصله یا پرخاشگر است، به‌جای بحث کردن، فقط با آرامش به حرف‌هایش گوش دهید.
• به او پیشنهاد دهید کمی استراحت کند یا برایش غذای سالم تدارک ببینید و در پیاده‌روی کوتاه همراهی‌اش کنید. (اگر نیاز به تنهایی داشت، به خلوتش احترام بگذارید و اجازه دهید کمی تنها بماند.)
• حمایت عاطفی خود را با یک جمله محبت‌آمیز، نوازش و یادآوری اینکه تحت هر شرایطی «کنارش هستی» نشان دهید تا احساس امنیت و آرامش داشته باشد.
• به همسرتان کمک کنید تا سبک زندگی سالمی (پرهیز از سیگار کشیدن و مصرف مداوم الکل) داشته باشد.

راهنمای مراجعه به پزشک

پریود مردانه یا همان سندرم مردانه تحریک‌پذیر (IMS) شامل مجموعه‌ای از علائم روانی و فیزیکی مانند نوسانات خلقی، خستگی، اضطراب و حتی کاهش میل جنسی در مردان است که بر اثر پایین آمدن سطح تستوسترون ایجاد می‌شوند. این سیکل مانند چرخه قاعدگی زنان الگوی ثابت و مشخصی ندارد و ممکن است در هر زمانی از روز یا ماه رخ دهد. شناخت علائم و عوامل موثر در بروز IMS مردانه باعث می‌شود تا مردان و اطرافیان‌شان درک دستی نسبت به نوسانات خلقی این دوره پیدا کنند و به جای درگیری یا سوءتفاهم، به دنبال راه‌کارهایی برای کنترل و درمان علائم باشند.

ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با مفهوم سندرم مردانه تحریک‌پذیر (IMS)، علل و عوامل موثر بروز آن آشنا کردیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص مانند دکتر روانشناس مشورت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline | bodylogicmd | talktoangel | ltmensclinic