اضطراب چیست و چگونه درمان می‌شود؟ انواع علائم و انواع روش های تشخیص

اضطراب (Anxiety) نوعی هیجان شدید همراه با حالت ناخوشایند و آشفتگی درونی است. فرد مبتلا به این حالت اغلب از رویدادهای قابل پیش‌بینی در آینده که می‌توانند نوعی تهدید محسوب شوند، می‌ترسد.

اضطراب یکی از شایع‌ترین حالات هیجانی است و زیر مجموعه اغلب اختلالات روانی محسوب می‌شود. این حالت بر تعداد زیادی از افراد تاثیر می‌گذارد. اغلب آن را به شکل ناراحتی، استرس شدید و نگرانی تجربه می‍‌کنند که زندگی روزمره فرد به میزان قابل توجهی دچار مشکل خواهد شد. 

وجود مقدار کمی اضطراب در موقعیت‌های استرس‌زا طبیعی است، اما در صورتی که این حالت هیجان مداوم و ناسازگار باشد می‌تواند خبر از یک اختلال روانی بدهد. اگر شما هم گه‌گاه در موقعیت‌های مختلف حالات هیجانی شدیدی را تجربه می‌کنید در ادامه این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم اضطراب چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اضطراب چیست؟

اضطراب (Anxiety) یک حالت نگرانی، ناراحتی و استرس شدید است که به صورت موقتی در برابر موقعیت‌های استرس‌زا و ناخوشایند ایجاد می‌شود. به عنوان مثال وقتی قرار مصاحبه شغلی، نوبت دکتر یا امتحان مهمی دارید. 

در واقع این حالت هیجان را باید پاسخ طبیعی بدن به ترس، تهدید و استرس دانست. از همین‌رو لزوما چیز بدی نیست. از طرفی این نوع هیجان می‌تواند شما را در برابر خطرات هوشیار نگه دارد یا با تحریک لازم باعث تلاش بیشتر شود. 

اما زمانی که سطح بالای اضطراب بر تمرکز، خواب و انجام کارهای روزمره زندگی‌تان اثر بگذارد، به نحوی که کنترل کردن آن برایتان دشوار باشد، نشان دهنده مشکل سلامت روان است.

بیشتر بدانید: انواع اضطراب کدامند؟

خوب است بدانید اضطراب (Anxiety) ابتدا به آرامی ایجاد می‌شود اما پس از چند دقیقه می‌تواند باعث بروز دلهره، ترس و نگرانی شدید همراه با اختلال در انجام کارای روزمره شما شود. این وضعیت اگر شدید باشد حتما به درمان حرفه‌ای نیاز دارد. شما می‌توانید از خدمات درمانکده همچون مشاوره تلفنی با بهترین روانشناسان این مجموعه یا رزرو نوبت آنلاین برای مراجعه حضوری استفاده کنید.

تاثیرات اضطراب بر بدن

این حالت هیجانی شدید به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیرات زیادی بر بدن انسان می‌گذارد. آن‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

سیستم عصبی

اضطراب با ترشح هورمون استرس در بدن باعث فعال سازی سیستم عصبی اتونوم (بخشی از سیستم عصبی که مسئول فعالیت‌های غیرارادی است) می‌شود. این فعال سازی ممکن است افزایش ضربان قلب، تنفس سریع‌تر، تعریق شدید و ایجاد سایر علائم فیزیولوژیکی در برداشته باشد.

سیستم قلب و عروق

افرادی که دچار حالات هیجانی شدید می‌شوند اغلب تغییرات فشار خون، افزایش تپش قلب و درد در قفسه سینه را تجربه می‌کنند. از همین‌رو این افراد بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی مانند عروق کرونر خواهند بود.

سیستم گوارشی

اضطراب تاثیرات منفی زیادی بر سیستم گوارش فرد می‌گذارد. اغلب افراد پس از تجربه حالات هیجانی دچار رفلاکس معده، اسهال، درد شکمی یا یبوست می‌شوند.

سیستم ایمنی بدن

تحقیقات اثبات کرده‌اند افراد مبتلا به حالات هیجانی، سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند. از همین‌رو بیشتر در معرض عفونت‌ها، التهابات و بیماری‌های مزمن قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: منیزیم چیست؟ | راهنمای کامل میزان نیاز روزانه قرص منیزیم

آیا منظور از اضطراب همان اختلالات اضطرابی است؟

حالات هیجانی شدید همیشه به معنی اختلالات اضطرابی (anxiety disorders) نیست. این نوع اختلالات از شایع‌ترین بیماری‌های سلامت روان هستند که تاثیرات قابل ملاحظه‌ای بر زندگی فرد می‌گذارند. درواقع افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی ترس‌های مداوم دارند که باعث ناراحتی می‌شود و شما را از انجام کارهایی که می‌خواهید و باید انجام دهید باز می‌دارد. 

انواع اختلالات اضطرابی (anxiety disorders) عبارتند از:

• اختلال اضطراب فراگیر: نگرانی بیش از حد و غیرقابل کنترل در مورد مسائل روزمره مانند سلامتی، کار یا امور مالی
•  اختلال اضطراب اجتماعی: اختلالی که باعث می‌شود افراد از ترس از خجالت یا طرد شدن از موقعیت‌های اجتماعی یا عملکردی اجتناب کنند.
• اختلال هراس: دوره‌های شدید ناگهانی ترس هستند که فرد دائما نگران حملات بیشتر است و از موقعیت‌هایی که ممکن است حملات پانیک رخ دهد، اجتناب میکند.
• آگورافوبیا: اجتناب از موقعیت های خاص به دلیل ترس از حمله پانیک. آگورافوبیا اغلب با اختلال هراس همراه است.
• فوبیای خاص: ترس هایی که فقط در یک موقعیت خاص اعمال می شود، مانند ترس از: حیوانات، حشرات، مکان ها یا افراد. به عنوان مثال، کلاستروفوبیا ترس از فضاهای بسته یا محدود است.
• اختلال وسواس فکری اجباری (OCD): افکار و تکانه های ناخواسته (وسواس) باعث ایجاد رفتارهای تکراری و روتین به عنوان راهی برای مقابله با اضطراب می شود.
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): زمانی که احساس ترس پس از تجربه یک رویداد آسیب زا زندگی از بین نمی رود. این شامل خاطرات ناراحت کننده، کابوس و مشکلات خواب است.

بیشتر بدانید: اضطراب موقعیتی چیست؟

علائم حالات هیجانی شدید را بشناسید!

اگر برای شما هم سوال پیش آمده علائم اضطراب چیست باید بگوییم نشانه‌هایی که افراد پس از ابتلا به هیجان شدید از خود نشان می‌دهند اغلب با یکدیگر متفاوت است. برخی از آن‌ها اغلب با بیماری‌های زمینه‌ای اشتباه گرفته می‌شوند. تنها یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما در شناخت این علائم کمک کند. 

نشانه‌های روانی

اصلی‌ترین علامت حالات هیجانی شدید عدم کنترل ترس و نگرانی است. درواقع شما غرق افکار مضطربانه خود می‌شوید. دیگر علائم روانی عبارتند از:

• دلهره
• سرگیجه
• احساس ترس
• تحریک پذیری
• عدم تمرکز کافی
• احساس جدایی از دنیای اطراف

نشانه‌های فیزیکی

• بی‌قراری
• سبکی سر
• حالت تهوع
• تعریق شدید
• تکرر ادرار
• وحشت زدگی
• مشکل در خواب
• بالا رفتن ضربان قلب
• تنفس سریع و پی در پی
• پاهای لرزان و احساس سوزن سوزن شدن دست و پا

برای اطمینان از این‌که سطح اضطراب شما شدید و نگران کننده است یا خیر، از دکتر روانشناس آنلاین درمانکده مشاوره تلفنی، متنی یا تصویری دریافت کنید.

بیشتر بدانید: تفاوت استرس و اضطراب چیست؟

علت اضطراب چیست؟

هنوز به‌طور دقیق دلیل بروز هیجان شدید در افراد شناخته شده نیست. تحقیقات نشان داده زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به اضطراب شدید هستند. با این حال می‌توان برخی عوامل را در بروز حالات هیجانی شدید موثر دانست. 

آن‌ها عبارتند از:

• سابقه خانوادگی
• سابقه بیماری روانی دیگر
• حوادث تهدید کننده زندگی
• تداوم موقعیت‎های استرس‌زا
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند تیروئید
• موقعیت‌های خاص مانند بارداری و زایمان
• مصرف مواد مخدر ، الکل و ترک یک‌باره آن‌ها
• سوء‌استفاده‌های جسمی، فیزیکی، کلامی یا جنسی
• افراد دارای تیپ شخصیتی خاص مانند کمال‌گرا، وابسته یا عزت‌نفس پایین

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که علائم اضطراب بر زندگی روزمره شما اثر می‌گذارند، حتما با روانشناس یا یک روانپزشک صحبت کنید. دریافت کمک حرفه‌ای باعث کنترل و مدیریت حالات هیجانی شدید و کاهش اثرات آن بر زندگی شما خواهند شد. در صورت لزوم می توانید با دکتر روانپزشک آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص روانپزشک مراجعه کنید.

روش تشخیص حالات هیجانی شدید

روانشناس برای تشخیص این وضعیت از شما در مورد علائم و چگونگی تاثیر آن بر زندگی روزمره‌تان سوال می‌پرسد. سپس در صورت لزوم از پرسشنامه مخصوصی استفاده می‌کنند که هرچه با دقت بیشتری به سوالات آن جواب دهید، سریع‌تر می‌توان به نتیجه رسید. 

اگر شدت اضطراب شما بسیار بالا باشد، روانشناسان از راهنمای تشخیصی آماری انجمن روانپزشکان آمریکا (DSM-5) برای تشخیص نوع اختلال اضطرابی کمک می‌گیرند.

آیا اضطراب را می‌توان درمان کرد؟

روانشناسان و روانپزشکان برای انتخاب نوع درمان اضطراب به شدت حالات هیجانی و ترجیحات شما برای درمان توجه می‌کنند. اگر حالات هیجانی بسیار شدید باشد و اختلال اضطرابی تشخیص داده شود، پزشک بر اساس نوع آن بهترین گزینه درمانی را انتخاب خواهد کرد. 

بیشتر بدانید: 10 تفاوت نگرانی با استرس و اضطراب

آن‌ها عبارتند از:

• روان‌درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و رفتاردرمانی مبتنی بر حساسیت‌زدایی
• دارو درمانی مانند داروهای ضد اضطراب گروه بنزودیازپین‌ها (زاناکس، لورازپام و دیازپام)
• تکنیک‌های آرامش مانند پرداختن به کارهای مورد علاقه خودتان، تمرینات تنفسی، مدیتیشن و یوگا
• تغییر سبک زندگی مانند خواب کافی، کاهش مصرف کافئین، انجام فعالیت بدنی منظم، رعایت رژیم غذای سالم، ترک سیگار و الکل

نتیجه اضطراب (Anxiety)

اضطراب ناشی از یک حالت هیجانی و نگرانی شدید در موقعیت استرس‌زا یا ناخوشایند است. این وضعیت می‌تواند در برخی افراد علاوه‌بر ایجاد اختلال در زندگی روزمره، اثرات منفی بر جسم آن‌ها وارد کند. در این حالت شما حتما به درمان حرفه‌ای توسط متخصص سلامت روان نیاز دارید. 

بیشتر بدانید: علائم فیزیکی اضطراب شدید چیست؟

ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با علت، علائم و روش تشخیص اضطراب آشنا کردیم. شما برای کاهش علائم این حالات هیجانی و نگرانی شدید چه کاری انجام می‌دهید؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

منبع: healthdirect | mentalhealth