سرطان دهانه رحم بعد از سرطان سینه یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها و سرطان‌ها در بین زنان است. بیماری که به عنوان یک عارضه خطرناک و سخت شناخته می‌شود. این بیماری هم درست مانند بسیاری دیگر از سرطان‌ها نوع خوش خیم و بدخیم دارد. همان طور که مشخص است این بیماری با تقسیم و تولید نامتعارف سلول‌های رحمی آغاز می‌شود. با این حال معاینه‌های منظم، رابطه جنسی ایمن و همچنین انجام آزمایش‌های پاپ اسمیر به موقع احتمال بروز این بیماری را کاهش می‌دهد. آیا شما اطلاعات بیشتری در رابطه با این بیماری دارید؟ علائم و نشانه‌های آن را می‌شناسید؟ از راه‌کارهای درمانی خبر دارید؟ ما در این مطلب از درمانکده قصد داریم تا به طور مفصل در مورد این بیماری، علائم سرطان دهانه رحم، علت سرطان دهانه رحم و… صحبت کنیم. مثل همیشه تا انتها همراه مجله درمانکده باشید و این مطلب را از دست ندهید.
رحم چیست؟ با آناتومی این ارگان بیشتر آشنا شوید
رحم اندام تولید مثل در زنان است. ارگانی داخلی که گلابی شکل بوده و رشد جنین را عملی می‌کند. این اندام داخلی بافتی عضلانی و کشسان دارد. همین ویژگی اجازه می‌دهد تا با رشد جنین تغییر اندازه داده و جنین را در خودش جای دهد. به طور کلی رحم زنان دارای دو بخش فوقانی و تحتانی است. بخش فوقانی دارای قسمت‌های فوندوس، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و لیگامان‌ها است. در حالی که بدنه رحم، ایستموس، دهانه رحم و واژن جز بخش تحتانی به حساب می‌آیند.
بیشتر بدانید: نارسایی دهانه رحم چیست؟
هیچ آشنایی با این قسمت‌ها ندارید؟ نگران نباشید در این بخش بیشتر در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
بخش تحتانی و اجزای آن
دهانه رحم: دهانه رحم قسمت انتهایی رحم بوده که راه ارتباطی بین رحم و واژن است. این بخش بافتی رشته‌ای و عضلانی دارد. دهانه رحم با نام سرویکس یا همان Cervix هم شناخته می‌شود.
بدنه رحم: بدنه رحم(Corpus) به قسمتی از رحم گفته شده که از زیر لوله‌های فالوپ شروع شده و به سمت پایین رحم ادامه پیدا می‌کند. به علاوه اینکه این بخش هرچه به سمت پایین می‌رود باریک‌تر می‌شود.
ایستموس: ایستموس(Isthmus) بخشی مابین بدنه و دهانه رحم بوده و در واقع جایی است که رحم شروع به باریک شدن می‌کند.
واژن: واژن یکی دیگر از اجزای تحتانی رحم بوده که فرآیند دخول در حین رابطه، عبور جریان پریود و همچنین خروج نوزاد در حین تولد را عملی می‌کند. این ارگان بافتی کشسان و عضلانی دارد.
بیشتر بدانید: کیست بارتولن چیست؟
بخش فوقانی رحم
فوندوس: فوندوس(Fundus) به لوله‌های فالوپ متصل است و به عنوان بزرگ‌ترین بخش رحم شناخته شده که ظاهری گنبدی شکل دارد.
لوله‌های فالوپ: این لوله‌ها به عنوان لوله‌های رحمی هم شناخته می‌شوند. این لوله‌ها سلول‌های اسپرم را به تخمک منتقل کرده و شرایط مناسب لقاح را فراهم می‌کنند.
لیگامان‌ها: لیگامان‌ها مجموعه‌ای از ارگان‌ها بوده که از قسمت‌های داخلی عضو تناسلی در لگن حمایت می‌کنند.
تخمدان‌ها: تخمدان‌ها ظاهری بیضی شکل داشته و در دو طرف رحم قرار دارند. تخمک‌ها در تخمدان ساخته شده و همچنین هورمون‌های استروژن و پروژسترون هم در این عضو تولید می‌شوند.
سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم(Cervical cancer) از دهانه این عضو داخلی شروع می‌شود. این بیماری زمانی آغاز شده که سلول‌های دهانه رحم تغییر شکل داده و به سلول‌های پیش سرطانی و بیمار تبدیل می‌شوند. به علاوه اینکه همیشه هم این سلول‌های پیش سرطانی باعث سرطان نشده و تنها در صورتی که رشدی غیر طبیعی داشته باشند سرطان شکل می‌گیرد.
بیشتر بدانید: درمان پولیپ رحم با داروهای گیاهی
انواع مختلف سرطان دهانه رحم را بشناسید
این بیماری دو نوع اصلی دارد. یکی سرطانه دهانه رحم کارسینوم سلول سنگفرشی(squamous cell carcinomas) و دیگری هم آدنوکارسینوم(adenocarcinomas). به علاوه اینکه حدود 80 تا 90 درصد سرطان‌های دهانه رحم از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی بوده و تنها 10 تا 20 درصد از کیس‌های سرطانی نوع آدنوکارسینوم هستند.
مراحل سرطان دهانه رحم
این بیماری دارای 4 مرحله است:
مرحله 1: زمانی که سرطان تنها در داخل رحم بوده و به بخش‌های دیگر نرسیده است.
مرحله 2: مرحله‌ای که علاوه بر رحم، دهانه رحم هم درگیر بیماری شده است.
مرحله 3: در این مرحله لگن، بافت‌ها و غدد لنفاوی هم علاوه بر رحم و دهانه رحم درگیر سرطان شده‌اند.
مرحله 4: در آخرین مرحله سلول‌های سرطانی در بافت‌ها و اندام‌های داخلی شکم مانند کبد، روده و مثانه هم تکثیر شده‌اند.
علت سرطان دهانه رحم چیست؟
به نظر شما سرطان دهانه رحم از کجا میاد؟
اصلی‌ترین علت سرطان دهانه رحم ویروسی به اسم HPV بوده، ویروسی که با نام پاپیلومای انسانی هم شناخته می‌شود. HPV یک عفونت مقاربتی بوده که از طریق تماس جنسی گسترش پیدا کرده و در نهایت منجر به بروز سرطان می‌شود. به علاوه اینکه بیشتر از 100 نوع ویروس HPV در دنیای پزشکی شناخته شده‌اند که تنها برخی از آن‌ها باعث سرطان می‌شوند. دو نوع سرطانی این ویروس HPV-16 و HPV-18 هستند. جالب‌تر اینکه وجه اشتراک سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی عفونتی مشابه بوده که باعث بروز بیماری می‌شود. در واقع HPV همان عفونتی است که منجر به شکل‌گیری زگیل‌های تناسلی می‌شود.
در صورت لزوم می توانید با دکتر زنان آنلاین مشورت کنید و هم میتوانید به صورت حضوری به متخصص زنان مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: کلاهک دهانه رحم چیست؟
چه افرادی بیشتر در معرض خطر هستند؟
به طور کلی برهم خوردن تعادل هورمونی در داخل رحم می‌تواند شرایط را برای شکل گیری سلول‌های سرطانی فراهم کند. از طرفی افزایش میزان هورمون استروژن در داخل رحم هشداری برای ابتلا به سرطان است. به طور کلی افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند:
- دیابت
- اضافه وزن
- فشار خون بالا
- ژنتیک و سابقه بیماری در خانواده
- مصرف برخی داروهای خاص از جمله داروی تاموکسیفن که برای درمان سرطان سینه است
بیشتر بدانید: رحم اجاره ای چیست؟
اینکه آیا سرطان دهانه رحم ارثی است یا خیر هم باید بدانید که این بیماری هم درست مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر می‌تواند ریشه ژنتیکی داشته باشد. در نتیجه افرادی که در خانواده تجربه این سرطان را دارند بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند.
سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد؟
بیشتر زنانی که سرطان دهانه رحم دارند تا مدت‌ها علائم مشخص و آشکاری ندارند. به این خاطر که این بیماری خاموش بوده و تا زمانی که بخش گسترده‌ای را درگیر نکند نشانه‌ای از خودش نخواهد داشت. به علاوه اینکه زمانی که علائم آغاز می‌شوند اکثرا با علائم دوران پریود اشتباه گرفته می‌شوند. از رایج‌ترین و شایع‌ترین علائم این سرطان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- خستگی دائمی
- درد ناحیه شکمی
- از بین رفتن اشتها
- درد در بخش لگنی
- کاهش وزن بی دلیل
- درد در حین دفع ادرار
- نیاز به دفع ادرار مکرر
- کمر درد بی دلیل و تورم در پاها
- ترشحات نامتعارف واژن که رنگ و بویی متفاوت دارند
- خونریزی غیر معمول واژینال، بخصوص در فاصله بین پریود، بعد از رابطه جنسی و بعد از یائسگی
- و…
بیشتر بدانید: آناتومی رحم چگونه است؟
اگر هر کدام از این موارد را تجربه می‌کنید و اخیرا شاهد این علائم بوده‌اید پیشنهاد می‌کنیم که با یک متخصص مشورت کنید و وقت معاینه بگیرید.
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟ سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری بوده، با اینکه درمان قطعی و همیشگی ندارد. اما اگر که در مراحل اولیه و زود تشخیص داده شود میتوانید جلوی پیشرفت بیماری را بگیرید. خطرناک بودن این بیماری به معنی کشنده بودن آن نیست. مسئله تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه است. به علاوه اینکه اگر سرطان دهانه رحم درمان نشود می‌تواند زندگی روزمره و جنسی فرد را مختل کند، توانایی بارداری را از او بگیرد و همچنین با گذر زمان به بخش‌های دیگر بدن سرایت کند.
بیشتر بدانید: کولپوسکوپی چیست؟
سرطان دهانه رحم از چه سنی شروع می‌شود؟
خطر این بیماری در بازه سنی 35 تا 44 سال بیشتر است. از طرفی طبق آمار حدود 15 درصد کیس‌های تشخیص داده شده با این نوع سرطان بالای 65 سال سن دارند. همچنین به این نکته هم دقت داشته باشید که سرطان دهانه رحم در دختر باکره هم کاملا ممکن و محتمل است. منظورمان از دختر باکره فردی است که تجربه رابطه جنسی با دخول را نداشته است.
با اینکه اصلی‌ترین دلیل این سرطان عفونت‌های مقاربتی بوده اما ممکن است فرد به خاطر دلایل دیگر بیماری، درگیر سرطان شود. با اینکه نداشتن رابطه جنسی واژینال احتمال بیماری را کم می‌کند اما آن را به طور کامل از بین نمی‌برد.
بیشتر بدانید: سن یائسگی چه موقع است؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
همان طور که گفتیم علائم سرطان می‌تواند با بسیاری دیگر از بیماری‌ها اشتباه گرفته شود. در صورتی که علائم کاملا جدی باشند یا اینکه در دوران یائسگی خونریزی‌های غیر طبیعی داشته باشید باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. به علاوه اینکه دردهای واژینال، درد لگن و شکم بی دلیل، کاهش وزن نامتعارف همگی از جمله دلایلی هستند که باید در رابطه با آن با متخصص زنان مشورت کنید. شما میتوانید در این زمینه از بهترین متخصصین درمانکده به صورت آنلاین و حضوری مشورت و کمک بگیرید.
تشخیص سرطان دهانه رحم چگونه است؟
سرطان دهانه رحم با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. در نتیجه گاها در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست و علائم مشخصی هم ندارد. اما به طور کلی با توجه به علائم، سوابق بیماری‌ها و همچنین بیماری‌های ژنتیکی و برخی آزمایش‌ها قابل تشخیص است. پزشک به منظور تشخیص دقیق به سراغ یکی از روش‌های زیر می‌رود:
- معاینه رحمی
- معاینه واژینال
- تست پاپ اسمیر
- سونوگرافی ترانس واژینال
- معاینه با روش هیستروسکوپی
سرطان دهانه رحم با سونوگرافی ترانس واژینال قابل تشخیص است. نوعی سونوگرافی که در آن میله‌ای کوچک داخل واژن قرار می‌گیرد و تصویری واضح از رحم برای پزشک تهیه می‌کند.
همچنین سرطان رحم در تست پاپ اسمیر به کمک وسیله‌ای به اسم اسپکولوم تشخیص داده می‌شود. این ابزار پزشکی هر گونه تغییر در دهانه رحم را زیر نظر گرفته و بخشی از بافت آن را جهت بررسی دقیق‌تر برمی‌دارد.
بیشتر بدانید: پولیپ رحم چیست؟
آزمایش سرطان دهانه رحم چگونه است؟
منظور از آزمایش سرطان دهانه رحم همان تست پاپ اسمیر است. در این آزمایش پزشک نمونه‌ای از سلول‌های سطح دهانه رحم را به منظور بررسی دقیق‌تر و مشاهده تغییرات آن‌ها به آزمایشگاه می‌فرستد.
همچنین زنانی که در بازه سنی 21 تا 29 سال هستند باید هر 3 سال آزمایش پاپ انجام دهند. از طرفی زنان در بازه سنی 30 تا 65 سال باید هر 3 سال علاوه بر تست پاپ، هر 5 سال هم تست HPV را انجام دهند.
بهترین درمان سرطان دهانه رحم کدام است؟
متدهای درمانی زیادی برای درمان و پیشگیری این بیماری در دسترس هستند:
- جراحی
- پرتو درمانی
- ایمونوتراپی
- شیمی درمانی
- درمان‌های هدفمند
بیشتر بدانید: علت دیسپلازی دهانه رحم چیست؟
به علاوه اینکه در مراحل اولیه شانس بیشتری برای درمان قطعی بیماری وجود دارد. در حالی که در مراحل پیشرفته‌تر درمان قطعی کاری مشکل و سخت است.
آیا درمان با روش‌های سنتی امکان پذیر است؟ درمان سرطان دهانه رحم در طب سنتی تضمینی نیست، به این خاطر که راه‌کارهای طب سنتی تنها راهی برای پیشگیری از سرطان هستند. برخی از راه‌کارهای طب سنتی برای پیشگیری از این بیماری را در ادامه بررسی می‌کنیم:
- رزماری مصرف کنید، رزماری دارای اسید کافئیک بوده و سرشار از آنتی اکسیدان است. همچنین کارنوزول موجود در آن یک ضد تومور طبیعی است.
- زردچوبه دارای ماده‌ای به اسم کورکومین بوده که مانع از رشد سلول‌های سرطانی می‌شود.
- سیر هم به عنوان یکی از مواد ضد سرطان در تمامی دنیا شناخته می‌شود. سیر خاصیت ضد باکتریایی داشته و به ترمیم DNA کمک کرده، به علاوه اینکه مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود.
- زنجبیل هم یکی دیگر از موادی بوده که علاوه بر کاهش التهاب دارای خواص ضد سرطانی است.
از دیگر مواد خوراکی که جلوی پیشرفت بیماری‌های سرطانی را می‌گیرند می‌توانیم به دارچین، جعفری، فلفل قرمز و پونه کوهی اشاره کنیم.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم که نکات مهم مرتبط با سرطان دهانه رحم در زنان را بررسی کنیم. همان طور که دیدید این بیماری به طور قطعی قابل درمان نیست، مگر اینکه در مراحل اولیه باشد. همچنین راه‌کارهای زیادی جهت پیشگیری از این بیماری در دسترس هستند. به عنوان مثال تغذیه سالم، ترک سیگار و مشروبات الکلی، معاینات منظم و دوره‌ای، داشتن وزنی ایده‌آل و… همگی از مواردی هستند که رعایت آن‌ها احتمال بروز بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهند. اگر که در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید میتوانید سایر مطالب درمانکده که مرتبط با سرطان دهانه رحم هستند را مطالعه و دنبال کنید.
منابع: my.clevelandclinic – healthline
