کلاهک دهانه رحم چطور از بارداری جلوگیری می‌کند؟

کلاهک دهانه رحمی یک وسیله مخصوص برای جلوگیری از ورود اسپرم به دهانه رحم است که بهتر است همراه با اسپرم کش ها استفاده شود. این وسیله تنها زمانی موثر است که به درستی استفاده شود. درواقع اگر دستورالعمل‌ها را به درستی دنبال نکنید، ممکن است کارایی کلاهک بسیار کاهش پیدا کند و احتمال بارداری وجود داشته باشد. آمارها نشان می‌دهد که کلاهک دهانه رحم برای افرادی که تابه‌حال زایمان نکرده‌اند تا 86 درصد و برای افرادی که زایمان کرده‌اند تا 71 درصد موثر است. اما روش استفاده از کلاهک دهانه رحم چگونه است و این وسیله چه مزیت‌ها و معایبی دارد؟ در این مقاله از مجله پزشکی درمانکده می‌توانید با نکاتی مهم در مورد کلاهک یا کاپ دهانه رحم آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: اسفنج ضد بارداری چیست؟

کلاهک دهانه رحم چیست؟

کلاهک دهانه رحم (cervical cap) یک فنجان کوچک سیلیکونی است که قبل از رابطه جنسی داخل واژن قرار می‌گیرد و یا پوشاندن رحم از لقاp اسپرم با تخمک جلوگیری می‌کند. این وسیله شباهت زیادی به کلاه ملوانی دارد و دارای یک لبه است که یک بند یا دسته روی قسمت گنبدی آن وجود دارد که کمک می‌کند به راحتی بعد از استفاده آن را از واژن خارج کنید.

بیشتر بخوانید: دیافراگم ضد بارداری چیست؟

بیشتر بدانید: علت سرطان دهانه رحم چیست؟

این وسیله در اندازه‌های مختلفی وجود دارد. معمولا ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی بعد از معاینه می‌توانند به شما کمک کنند که از یک کلاهک با اندازه مناسب استفاده کنید و مطمئن شوید که این وسیله در طول رابطه جنسی در جای خود باقی می‌ماند.

نحوه پیشگیری کلاهک دهانه رحم از بارداری

کلاهک دهانه رحم با مسدود کردن ورودی رحم جلوی ورود اسپرم‌ها به رحم را می‌گیرد و مانع بارداری می‌شود. برخی افراد مقداری اسپرم کش به این کلاهک می‌زنند و سپس آن را داخل واژن قرار می‌دهند. با این روش عملکرد کلاهک دهانه رحم قوی‌تر خواهد بود و احتمال بارداری بسیار کمتر می‌شود. اسپرم کش یک ماده شیمیایی است که موجب بی‌حرکت شدن اسپرم‌ها می‌شود و برای محافظت بیشتر به کلاهک اضافه می‌شود.

چطور از کلاهک دهانه رحم استفاده کنیم؟

قبل از هر چیزی باید بدانید که کاپ‌های دهانه رحم اندازه‌های متفاوتی دارند و شما باید اندازه آن را درست انتخاب کنید. افرادی که زایمان واژینال یا سقط‌جنین را تجربه کرده‌اند، باید از اندازه‌های بزرگ‌تر این کاپ‌ها استفاده کنند و سایر افراد نیز با توجه به اندازه دهانه رحم می‌توانند از کاپ‌های سایر متوسط یا کوچک استفاده کنند. نامتناسب بودن سایر اثربخشی این روش را تا میزان زیادی کاهش می‌دهد. برای استفاده از این کلاهک‌ها باید طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی عمل کنید. قبل از استفاده ابتدا کاپ را از نظر آسیب، پارگی یا سوراخ بررسی کنید. سپس مراحل زیر را دنبال کنید.

بیشتر بخوانید: احتمال بارداری با ای یو دی

• دست‌های خود را بشویید.
• دهانه رحم خود را با قرار دادن انگشت در واژن پیدا کنید. (دهانه رحم شبیه دونات است و مانند نوک بینی شما احساس می‌شود)
• مقداری اسپرم کش به شیار بین لبه و گنبد کلاهک بزنید.
• در حالت چمباتمه زدن قرار بگیرید و یک پا را روی صندلی بلا ببرید.
• با یک دست خود دهانه واژن را باز کنید.
• سپس کلاهک را بردارید و طوری داخل واژن قرار دهید که بند آن رو به پایین باشد.
• مطمئن شوید که کلاهک دهانه رحم را پوشانده است. برای بررسی این موضوع می‌توانید از انگشتان خود استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: 5 اصل برای پیشگیری از بارداری

چگونه کاپ دهانه رحم را خارج کنیم؟

بعد از حدود 6 ساعت از رابطه جنسی می‌توانید کاپ را از رحم خارج کنید. برای این کار باید مراحل زیر را دنبال کنید.

• دستان خود را بشویید.
• انگشتتان را داخل وازن فرو کنید و بند کلاهک را بگیرید.
• کاپ را فشار دهید تا حالت مکش آن از بین برود و از دهانه رحم جدا شود.
• حال کلاهک را به سمت بیرون بکشید.
• کلاهک را با آب گرم و صابون بشویید و اجازه دهید کاملا خشک شود.

مزایای کلاهک دهانه رحم

کلاهک دهانه رحم یک وسیله مقرون به‌صرفه و نسبتا موثر برای جلوگیری از بارداری است که در صورت استفاده درست می‌توانید تا 2 سال از آن استفاده کنید. استفاده از این وسیله هیچ تاثیری بر رابطه جنسی ندارد و در اکثر مواقع شریک جنسی شما آن را احساس نمی‌کند. از دیگر مزیت‌های کاپ دهانه رحم این است که بدون هورمون است و هیچ تاثیری بر سلامت هورمون‌های شما نمی‌گذارد و شما می‌توانید بلافاصله بعد از برداشتن کاپ از رحم، باردار شوید.

بیشتر بخوانید: روش های پیشگیری از بارداری

معایب کلاهک دهانه رحم

کاپ دهانه رحم باید قبل از هر رابطه در دهانه رحم جاسازی شود و در صورتی که قرار دادن آن را فراموش کنید، ممکن است باردار شوید. از طرفی اگر این وسیله به درستی جاسازی نشود و یا در اندازه نامناسب استفاده شود، ممکن است در زمان رابطه حرکت کند و موجب بارداری شود. استفاده از این کاپ‌ها ممکن است واژن را تحریک کنند. به علاوه روش پیشگیری کلاهک سرویکس از بیماری‌های مقاربتی جلوگیری نمی‌کند و از همین رو بهتر است در کنار سایر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود. استفاده از کلاهک دهانه رحم ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها و مشکلات را افزایش دهد. در ادامه می‌توانید با عوارض کلاهک دهانه رحم بیشتر آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: بارداری بدون دخول

• عفونت مثانه
• التهاب دهانه رحم یا سرویکسیت (cervicitis)
• سندرم شوک سمی (TSS)

بیشتر بدانید: رابطه جنسی در دوران بارداری خطرناک است؟

کلاهک دهانه رحم برای چه افرادی مناسب است؟

به‌طورکلی استفاده از کاپ دهانه رحم برای اکثر خانم‌ها امکان‌پذیر است. با این حال اگر وزن شما در حال تغییر نیست، دهانه رحم شما شکل طبیعی دارد و نسبت به مواد اسپرم کش و سیلیکون حساسیت ندارید، می‌توانید به راحتی از کلاهک مناسب خود استفاده کنید. در صورتی که وزن شما دائم کم و زیاد می‌شود، باید مراقب باشد تا از کاپ با اندازه مناسب استفاده کنید، در غیر این صورت این روش برای شما کارایی ندارد.

بیشتر بدانید: آمپول ضد بارداری چیست؟

چه کسانی نباید از کاپ‌های دهانه رحم استفاده کنند؟

افرادی که به انواع خاصی از ناهنجاری‌های تست پاپ (Pap test abnormalities) مبتلا هستند، افراد مبتلا به التهاب دهانه رحم، افرادی که به سندرم شوک سمی هستند به‌هیچ‌عنوان نباید از این روش برای جلوگیری از بارداری استفاده کنند. به خاطر داشته باشید استفاده از این روش برای افرادی که دهانه رحم یا واژن خود را عمل کرده‌اند، به سیلیکون یا اسپرم کش ها حساسیت دارند و یا در دوره قاعدگی هستند، نیز مناسب نیست. استفاده کاپ دهانه رحم در هنگام عفونت واژن نیز به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: احتمال بارداری بعد از قطع قرص ضد بارداری

نحوه نگهداری از کلاهک دهانه‌ی رحم

هر بار پس از استفاده از کاپ دهانه رحم باید آن را با آب گرم و صابون ملایم و بدون عصر بشویید. سپس کاپ را به خوبی خشک کنید و در ظرف مخصوص آن قرار دهید. به خاطر داشته باشید که این وسیله نباید در معرض گرما یا سرمای شدید قرار بگیرد و نباید جوشانده شود. ممکن است به مرور رنگ کلاهک تغییر کند، اما تا زمانی که علائم آسیب و پارگی روی آن وجود ندارد، سالم است و می‌توانید از آن استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: چسب پیشگیری از بارداری

سخن پایانی

کلاهک دهانه رحم یک روش راحت و جایگزینی مناسب برای روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری است. به خاطر داشته باشید که این روش پیشگیری از بارداری برای همه افراد مناسب نیست و البته روش‌های موثرتر دیگری نیز برای این موضوع وجود دارد. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا بتوانید به راحتی از هر نقطه از دنیا با بهترین متخصص زنان در سایت درمانکده ارتباط برقرار کنید و پس از دریافت مشاوره آنلاین متخصص زنان گزینه مناسبی را برای پیشگیری از بارداری انتخاب کنید.

بیشتر بخوانید:علائم و نشانه‌های خونریزی رحم چیست؟

سوالات متداول

منابع: clevelandclinic، healthline، webmd،