اگر بخواهید عوارض زیاده‌روی در مصرف الکل را توصیف کنید، از چه کلماتی استفاده می‌کنید؟ احتمالا به ویژگی‌هایی مثل تلوتلو خوردن، خماری، صحبت‌های غیر عادی و سردرد اشاره خواهید کرد. اما باید بدانید که مضرات الکل چیزی فراتر از این‌ها است. بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، مصرف الکل با حدود ۲۰۰ بیماری و آسیب‌دیدگی مرتبط است و سالانه حدود سه میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل استفاده از نوشیدنی‌های الکلی فوت می‌کنند. در این مقاله از مجله درمانکده تصمیم داریم شما را با مهم‌ترین عوارض مصرف الکل در مردان و زنان آشنا کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
عوارض مصرف الکل در کوتاه مدت
این عوارض می‌توانند بلافاصله پس از مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا چند ساعت بعد از آن ظاهر شوند. شدت و نوع علائم با توجه به نوع نوشیدنی و میزان مصرف آن در بین افراد مختلف متفاوت است. برای مثال، سلامتی فردی که به تعداد دفعات کم اقدام به نوشیدن الکل می‌کند اما در هر نوبت حجم زیادی از آن را می‌نوشد، بیشتر از شخصی که در تعداد دفعات زیاد مقدار کمی الکل مصرف می‌کند، در معرض خطر است. عوارض کوتاه‌مدت الکل عبارت‌اند از:
- احساس خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- تغییر خلق و خو
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد
- اختلال در بینایی و شنوایی
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- رفتار تکانشی (تصمیم‌گیری به صورت ناگهانی و بدون فکر کردن)
- ناتوانی در حفظ هماهنگی حرکات بدن
- گفتار نامفهوم و کند
- اسهال
- واکنش کند به عوامل محیطی
- پرخاشگری
- ناتوانایی در کنترل هیجانات
بیشتر بخوانیم: عوارض مصرف دخانیات چیست؟ ۱۰ ضرر مهم که باید جدی بگیرید!
این عوارض ممکن است مدت زمان زیادی طول نکشند، اما بی‌اهمیت نیستند. رفتار تکانشی، از دست دادن هماهنگی و تغییر خلق و خو می‌تواند بر قضاوت و رفتار شما تاثیر بگذارد، احتمال تصادف کردن را افزایش دهد و به تصمیم‌هایی منجر شود که بعدا از آن‌ها پشیمان می‌شوید.
عوارض مصرف الکل در دراز مدت
زیاده‌روی در مصرف الکل ممکن است با مشکلات مزمن و طولانی‌مدت همراه باشد، از جمله:
- اضطراب و تحریک‌پذیری مداوم
- اختلال خواب
- سیستم ایمنی ضعیف
- تغییر میل جنسی و عملکرد جنسی
- تغییر وزن و اشتها
- مشکلات حافظه و تمرکز
- افزایش درگیری و تنش در روابط خانوادگی و عاطفی
بیشتر بخوانیم: ریشه اصلی اعتیاد چیست؟
عوارض جسمی زیاده‌روی در مصرف الکل
در این بخش عوارض مصرف الکل در نوجوانان و سایر افراد در گروه‌های سنی مختلف را بررسی می‌کنیم.
۱. مشکلات غدد درون‌ریز
زیاده‌روی در مصرف الکل با گذشت زمان باعث پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) می‌شود. پانکراتیت ممکن است به یک بیماری مزمن تبدیل شود که در این صورت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.
۲. بیماری‌های کبدی
مشکلات کبدی یکی از شایع‌ترین عوارض مصرف الکل هستند. اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی خطر ابتلا به سیروز کبدی و هپاتیت را افزایش می‌دهد. بیماری‌های کبدی به طور جدی سلامتی و زندگی فرد را تهدید می‌کنند و اگر عملکرد کبد را مختل کنند، باعث تجمع سموم و مواد زائد در بدن می‌شوند.
بیشتر بخوانیم: سیگار الکترونیکی یا ویپ در مقایسه با سیگار و قلیان خطر کمتری دارد؟
۳. کاهش یا افزایش قند خون
پانکراس با تولید هورمون انسولین در تنظیم قند خون نقش اساسی دارد. اگر به هر دلیلی در کار این غده اختلال ایجاد شود، ممکن است به هیپوگلیسمی (افت قند خون) یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) مبتلا شوید.
۴. آسیب سیستم عصبی مرکزی که یکی از شایع‌ترین عوارض مصرف الکل است!
زیاده‌روی در مصرف الکل می‌تواند سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه، به مرور زمان در دست‌ها و پاهای خود احساس گزگز و بی‌حسی می‌کنید. علاوه بر این، الکل در طولانی‌مدت به بروز مشکلات زیر منجر می‌شود:
- ناتوانایی در تصمیم‌گیری
- ناتوانی در کنترل احساسات
- اختلال حافظه بلندمدت
- ناتوانی در فکر کردن
۵. مشکلات جنسی و باروری
تحقیقات انجام‌شده در مورد عوارض مصرف الکل در زنان و مردان نشان می‌دهد که استفاده از نوشیدنی‌های الکلی با بروز مشکلات زیر همراه است:
- کاهش تولید هورمون‌های جنسی
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ در مردان
- اختلال چرخه قاعدگی در زنان
۶. مشکلات گوارشی
مشکلات گوارشی از مهم‌ترین عوارض مصرف الکل هستند. نوشیدنی‌های الکلی به بافت‌های دستگاه گوارش آسیب وارد می‌کنند و به همین دلیل، روی هضم و جذب مواد غذایی تاثیر منفی دارند و در طولانی‌مدت باعث سوء تغذیه می‌شوند. از سایر عوارض زیاده‌روی در مصرف الکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نفخ
- احساس پری معده
- اسهال یا یبوست
- زخم‌های گوارشی و خونریزی داخلی
بیشتر بخوانیم: اعتیاد به مواد مخدر یا اختلال مصرف چیست؟
۷. بیماری‌های قلبی و عروقی
مصرف بیش از حد الکل روی قلب و ریه‌ها تاثیر می‌گذارد و مشکلات زیر را ایجاد می‌کند:
- فشار خون بالا
- نارسایی قلبی
- ضربان قلب نامنظم
- بیماری قلبی
- مشکل در پمپاژ خون به سراسر بدن
- سکته مغزی
- حمله قلبی
اختلال در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی باعث خستگی و کم‌خونی می‌شود، وضعیتی که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد.
۸. مشکلات اسکلتی و عضلانی
مصرف طولانی‌مدت الکل روی تراکم استخوان تاثیر منفی دارد، باعث نازک شدن استخوان می‌شود و خطر شکستگی آن را افزایش می‌دهد. همچنین می‌تواند به ضعف عضلات و کاهش توده عضلانی منجر شود.
۹. تضعیف سیستم ایمنی
مصرف زیاد الکل عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کند که این موضوع می‌تواند مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌ها را سخت‌تر کند. علاوه بر این، نوشیدن الکل در بروز سرطان نقش دارد و احتمال ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان‌های دهان، گلو، مری و سینه را افزایش می‌دهد.
عوارض مصرف الکل برای سلامت روان
عوارض اعتیاد به الکل فقط به جسم محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند سلامت روان را هم تحت تاثیر قرار دهد. این نوشیدنی باعث تغییر مغز می‌شود و روی حافظه، تفکر، احساسات، خلق و خو و شخصیت شما تاثیر می‌گذارد. از سوی دیگر می‌تواند علائم مشکلات روانی مثل افسردگی، اضطراب و اختلال دوقطبی را تشدید کند.
کلام پایانی
مصرف الکل به خصوص در مقادیر زیاد یا به مدت طولانی برای سلامتی مضر است و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی را افزایش می‌دهد. اگر برای ترک الکل به کمک نیاز دارید، می‌توانید در سایت درمانکده برای مشاوره با روانپزشک آنلاین یا نوبت حضوری با دکتر روانپزشک وقت بگیرید.
بیشتر بخوانیم: ترک سیگار برای همیشه؛ بهترین راه‌حل ترک سیگار چیست؟
سوالات متداول
شروع مصرف از سنین پایین، سابقه خانوادگی اعتیاد به الکل، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان و عوامل اجتماعی و فرهنگی (داشتن همسر یا دوستی که به طور مداوم الکل مصرف می‌کند) همگی با اعتیاد به الکل مرتبط هستند.
مصرف الکل در کنار داروهای مختلف باعث حالت تهوع، استفراغ، سردرد، خواب‌آلودگی یا غش می‌شود. همچنین می‌تواند شما را در معرض خطر خونریزی داخلی، مشکلات قلبی و مشکلات تنفسی قرار دهد. علاوه بر این، الکل ممکن است اثربخشی دارو را کاهش یا عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
مصرف همزمان ژلوفن با مقادیر زیاد الکل به عوارض خفیف تا شدید از جمله خواب‌آلودگی، زخم معده، خونریزی دستگاه گوارش و مشکلات کلیوی منجر می‌شود. این عوارض معمولا در سالمندان شدیدتر هستند، چون با افزایش سن توانایی بدن برای تجزیه الکل کمتر می‌شود.
از عوارض مصرف الکل طبی می‌توان به مشکلات گوارشی، اختلالات بینایی و تنگی نفس اشاره کرد.
الکل صنعتی باعث خستگی، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه می‌شود و به کبد، کلیه‌ها و سیستم عصبی آسیب جدی وارد می‌کند.
بله. تحقیقات در مورد عوارض مصرف الکل با معده خالی نشان می‌دهد که این کار می‌تواند سرعت جذب نوشیدنی را افزایش دهد. در نتیجه، ممکن است توانایی برای فکر کردن یا حفظ هماهنگی حرکات بدن را از دست بدهید که این موضوع می‌تواند گاهی‌اوقات به زمین خوردن، آسیب‌دیدگی و مرگ منجر شود.
نوشیدن الکل در دوران بارداری خطر سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد کم‌وزن را افزایش می‌دهد و روی اندام‌های جنین تاثیر منفی دارد. تحقیقات درباره عوارض مصرف الکل در پریودی نشان می‌دهد که این نوشیدنی می‌تواند خستگی، نوسانات خلقی و سایر علائم مرتبط با دوران قاعدگی را تشدید کند.
بله. از عوارض مصرف الکل روی پوست می‌توان به خشکی پوست و خشکی لب‌ها اشاره کرد. به‌علاوه، الکل احتمال ابتلا به عفونت‌های پوستی و سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
منابع: who, healthline
