دیابت یک بیماری اثرگذار بر سلامت عمومی بدن از جمله دندان و لثه است. افراد مبتلا به قندخون نسبت به دیگران بیشتر در معرض مشکلات دهان، بیماری دندان و لثه قرار دارند.
حتما شما هم در بین افراد دیابتی نزدیک خود دیده‌اید که دائما از مشکل خشکی دهان یا تورم لثه‌ها شکایت دارند. ارتباط دیابت و بیماری دندان یا اثرگذاری آن بر روی لثه‌ها باعث بروز این مشکلات می‌شود. درواقع اگر سطح قند خون شما در محدوده کنترل شده نباشد، احتمال به خطر افتادن سلامت دهان و دندان چیزی فراتر از پوسیدگی و خرابی سطحی یا بیماری لثه افزایش پیدا می‌کند.
همراه ما باشید تا در این مقاله از مجله درمانکده ضمن بررسی ارتباط بین دیابت و بیماری لثه و دندان مروری بر روش محافظت یا پیشگیری از بروز مشکلات دهان در فرد مبتلا به قندخون داشته باشیم.
فهرست محتوا:
رابطه بین دیابت و بیماری دندان و لثه
رابطه دیابت با لثه و دندان به‌دلیل تغییرات سطح بزاق (مایعی که باعث خیس ماندن دهان می‌شود) اثرگذاری منفی خواهد داشت. بزاق با شستن تکه‌های غذا در دهان از رشد باکتری‌ها جلوگیری کرده و به مبارزه با اسیدهای تولید شده توسط آن‌ها می‌پردازد تا دندانها دچار پوسیدگی نشوند.
دیابت و داروهای مرتبط با آن باعث می‌شوند تا بزاق کمتری توسط غدد بزاقی در دهان تولید شوند. این موضوع باعث افزایش خطر دیابت و بیماری لثه و دندان خواهد شد.
برای درمان بهتر است فرد دیابتی در ابتدا تحت نظر دکتر غدد و متابولیسم باشد و سپس در صورت بروز مشکل در دندان و لثه به دندانپزشک مراجعه کند.
بیشتر بدانیم: بهداشت دهان و دندان چیست؟
بیشتر بدانید: دندان قروچه چیست؟
اثرگذاری دیابت و بیماری لثه
افراد مبتلا به دیابت میزان زیادی گلوکز در بزاق خود دارند. باکتری‌های مضر دهان توسط این گلوکز تغذیه می‌شوند که در صورت ترکیب با غذا، لایه‌ای نرم و چسبناک به نام پلاک ایجاد می‌کنند.
این پلاک‌ها می‌توانند روی دندانها که در نزدیکی خط لثه قرار گرفته‌اند، حفره تشکیل دهند. اگر پلاک‌ها از بین نروند رسوبی به نام تارتار ایجاد می‌شود که موجب بروز بیماری لثه ناشی از دیابت خواهد شد. در صورت عدم درمان این مشکلات، بیماری دندان در فرد دیابتی شدت می‌گیرد که برطرف کردن آن بسیار دشوار می‌شود.
علائم دیابت و بیماری لثه و دندان
شما می‌توانید با بررسی دهان خود از نشانه‌های بیماری دندان و لثه ناشی از دیابت مطلع شوید. آن‌ها عبارتند از:
لثه‌های متورم
- قرمز، متورم یا دارای خونریزی
- پسروی لثه
- بیرون آمدن دندانها از سطح لثه
دندان‌های شل
- افزایش فاصله بین دندانها
- خشکی بیش از حد دهان
- بوی بد دهان حتی پس از مسواک زدن
خوب است بدانید که رابطه دیابت و بیماری دندان سالانه تعداد زیادی از افراد را درگیر مشکلات جدی دهان و لثه می‌کند. شاید شما نتوانید به‌درستی متوجه نشانه‌های ارتباط بین قندخون و بیماری دندان یا لثه شوید. بنابراین برای دریافت مشاوره آنلاین یا رزرو نوبت معاینه با دکتر دندانپزشک درمانکده در ارتباط باشید.
بیشتر بدانیم: علت آبسه دندان چیست؟ چگونه درمانش کنیم؟
عوارض بیماری دیابت در لثه و دندان
افراد مبتلا به دیابت با خطرات جدی دندان و لثه مواجه می‌شوند. آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
خشکی دهان
بزاق دهان دارای آنزیم‌های مفیدی است که به باکتری‌های دندان حمله می‌کنند. در صورت عدم ترشح کافی بزاق این باکتری‌ها به شکل غیرقابل کنترلی رشد خواهند کرد.
دیابت باعث ترشح کمتر بزاق دهان می‌شود که به آن اصطلاحا خشکی دهان یا زروستومیا می‌گویند. خشکی دهان ناشی از دیابت نه تنها باعث بیماری دندان و لثه می‌شود بلکه می‌تواند دلیل ایجاد زخم و عفونت در دهان باشد.
عفونت
یکی‌دیگر از عوارض بیماری دیابت در لثه و دندان ایجاد عفونت‌های قارچی به نام برفک است. باکتری‌ها و قارچ‌ها دوست‌دار گلوکز بالا در بدن هستند. از همین‌رو برفک یکی از رایج‌ترین بیماری دندان و لثه در افراد مبتلا به قند خون محسوب می‌شود.
این بیماری با ایجاد لکه‌های سفید یا قرمز بر روی زبان یا داخل گونه نمایان خواهد شد که گاهی اوقات با زخم‌های باز همراه می‌شود.
افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند، سیگار می‌کشند یا دوره مصرف آنتی‌بیوتیک را می‌گذراندند، بیشتر در معرض ابتلا به برفک هستند. زیرا مخمر پس از ترکیب با گلوکز اضافی در بزاق دهان به‌خصوص نواحی مرطوب همچون زیر دندان مصنوعی بهتر رشد می‌کند.
سندرم سوزش دهان
این سندرم نوعی مشکل دندان و لثه است که بر اثر بیماری برفک یا خشکی دهان ناشی از قند خون ایجاد می‌شود. شما دائما احساس می‌کنید دهان‌تان با چای یا قهوه داغ سوخته است. احساس بی‌حسی یا گزگز در دهان از دیگر نشانه‌های سندرم سوزش دهان به‌شمار می‌آید.
برخی افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده با افزایش سن به‌دلیل سندرم سوزش دهان توانایی چشایی خود را از دست خواهند داد. از همین‌رو مقدار بیشتری شکر و مواد قندی استفاده می‌کنند که باعث قوی‌تر شدن رابطه دیابت و بیماری دندان و لثه می‌شود.
دیابت و بیماری لثه
دیابت باعث ضعیف‌تر شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود، در نتیجه حملات باکتریایی در دهان با عملکرد سریع‌تری انجام می‌شود. این حملات باکتریایی می‌توانند موجب بروز بیماری لثه ناشی از دیابت باشند.
از نشانه‌های اثرگذاری دیابت بر بیماری لثه، تورم و خونریزی آن است که با مسواک زدن حداقل 2 بار در روز و نخ دندان کشیدن از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهد شد.
ضعف در بهبودی بافت‌های دهان
اگر سطح گلوکز خون کنترل شده نباشد، فرد دیابتی پس از جراحی دهان یا سایر روش‌های دندانپزشکی با مشکل عدم بهبود سریع بافت دهان به‌دلیل بند نیامدن جریان خون در محل درمان مواجه می‌شود. این مشکل می‌تواند در مراحل دندانپزشکی صدمات مختلفی به وجود بیاورد.
دیابت و پریودنتیت
از دیگر عوارض بیماری دیابت در لثه و دندان باید به ضخیم شدن رگ‌های خونی اشاره کرد. پریودنتیت مشکل پیشرفته لثه است که باعث از بین رفتن بافت نرم دهان و استخوان می‌شود.
دیابت توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت کم می‌کند از همین‌رو احتمال بروز بیماری پریودنتیت به صورت مکرر و شدید در افراد دارای قند خون کنترل نشده افزایش می‌یابد.
بیشتر بدانیم: دلیل پوسیدگی دندان چیست؟
روش محافظت از دندان و لثه در بیماران دیابتی
روش‌های محافظت دندان و لثه در بیماران دیابتی عبارت است از:
- مراجعه به دندانپزشکی برای معاینه حداقل دو بار در سال
- استفاده از نخ دندان حداقل یک‌بار در روز برای جلوگیری از ایجاد پلاک
- مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی
- استفاده از مسواک نرم برای جلوگیری از صدمه به لثه
- تمیز کردن دندان مصنوعی به صورت روزانه
- کاهش مصرف سیگار
بیشتر بدانیم: ارتباط دیابت با سنگ کلیه چیست؟
درمان مشکلات دهان در بیماران دیابتی
اگر نتوانید میزان گلوکز خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید، احتمال بروز بیماری لثه و دندان ناشی از دیابت بالا می‌رود. در این صورت بهترین راه‌کار برای درمان مشکلات دهان در بیماران دیابتی مراجعه به دندانپزشک است.
شما باید پس از مشاهده علائم بیماری لثه و دندان ناشی از دیابت در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. دکتر دندانپزشک می‌تواند برای درمان مشکلات دهان، بیماری دندان و لثه اقدامات درستی انجام دهد. رعایت نکات زیر باعث می‌شوند پزشک با آگاهی و تمرکز بیشتری به بررسی قندخون و بیماری دندان یا لثه بپردازد.
اگر در این زمینه قصد دارید از یک متخصص راهنمایی کسب کنید می‌توانید با استفاده از امکان مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان دندانپزشک به صورت صوتی و تصویری در تماس باشید.
- حتما دکتر دندانپزشک را از بیماری دیابت و مدت زمان ابتلا به آن مطلع کنید.
- در مورد داروهایی که برای کنترل سطح قند خون مصرف می‌کنید، به پزشک متخصص دندان اطلاع دهید.
- هر نوع تغییر در سلامتی خود را با دندانپزشک در میان بگذارید.
- از پزشک بخواهید برنامه منظم معاینه دندان برای شما تنظیم کند.
- به توصیه‌های دکتر دندانپزشک در خصوص کاهش رابطه دیابت با لثه و دندان توجه کنید.
بیشتر بدانیم: سرماخوردگی و قند خون؛ روش‌های پیشگیری و درمان
روش پیشگیری از بروز مشکلات دهان در دیابت
فرد مبتلا به دیابت بیشتر از دیگران مستعد آسیب یا بیماری دندان و لثه است. بنابراین باید بهداشت دهان و دندان در این افراد با توجه ویژه‌ای مورد بررسی قرار بگیرد.
بهترین راه‌کار مطلع ساختن دکتر دندانپزشک از هر گونه تغییر در سلامت لثه و دندان است. سایر روش‌های پیشگیری از مشکلات دهان در فرد دیابتی عبارتند از:
- کنترل قند خون (HBA1C زیر 7 درصد)
- رعایت برنامه غذایی مناسب در صورت مصرف انسولین
- مراجعه به دندانپزشک برای درمان آسیب‌های لثه
- مطلع ساختن دکتر دندانپزشک از داروهای مصرفی برای دیابت (جهت جلوگیری از تداخل دارویی)
- درمان هر نوع آفت و عفونت دندان و لثه
نتیجه دیابت و بیماری دندان
افراد مبتلا به دیابت بیش از دیگران با عوارض بیماری دندان و لثه مواجه می‌شوند. مراجعه به دندانپزشکی حداقل 2 بار در سال و جدی گرفتن ناراحتی‌های ساده لثه می‌تواند مشکلات دهان ناشی از دیابت را کنترل کند.
ما در این مقاله از درمانکده شما را با عوارض، روش محافظت و پیشگیری از بیماری دندان و لثه ناشی از دیابت آشنا کردیم. شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
دیابت باعث افزایش گلوکز بزاق و رشد باکتری‌های دهان می‌شود که در صورت عدم درمان به‌موقع به بیماری لثه تبدیل خواهد شد.
کنترل سطح قند خون بدن و برنامه منظم معاینه دندانپزشکی
لثه‌های قرمز و متورم به همراه دندان‌های شل
منبع: niddk | webmd | my.clevelandclinic
