بیماری ژیگانتیسم یا غول پیکری یک بیماری نادر است که به دلیل اختلالات هورمونی به وجود می‌آید. ابتلا به این بیماری دارای علائم، عوارض و روش‌های متفاوتی است که در این مقاله از مجله درمانکده به آن میپردازیم.
ژیگانتیسم یا غول پیکری چیست؟
همان‌طور که از اسم این بیماری یعنی غول پیکری پیداست این بیماری مربوط به رشد بیش از حد افراد مبتلا به بیماری است. این اختلال در رشد، به علت افزایش غیر طبیعی هورمون‌ها و غده‌ی هیپوفیز به‌وجود می‌آید. غده هیپوفیز در حالت عادی در افراد سالم به اندازه یک نخود در پایه مغز قرار دارد. رشد بیش از اندازه غده هیپوفیز سبب افزایش اندازه استخوان‌ها میشود. رشد استخوان‌ها در سنین کودکی آغاز شده و تا نوجوانی ادامه پیدا میکند و قد این افراد در سنین بزرگسالی به 270 سانتی‌متر نیز میرسد.
این رشد غیر طبیعی در قد افراد ظهور پیدا میکند اما بهدنبال رشد غیرطبیعی قد، قسمت دور کمر افراد هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. بیماری ژیگانتیسم شباهت زیادی به بیماری آکرومگالی دارد با این تفاوت که بیماری ژیگانتیسم در کودکی و بیماری آکرومگالی در بزرگسالی اتفاق می‌افتد. بیماری ژیگانتیسم باید بلافاصله پس از مشاهده اولین علائم رشد بیش از اندازه در کودکان شناسایی شده و مورد درمان قرار بگیرد به این صورت که با تشخیص سریع بیماری و آغاز درمان آن، از رشد سریع کودک ممانعت شود.
بیشتر بخوانیم : کم‌کاری تیروئید در کودکان و هرآنچه که باید بدانید
علائم ابتلا به بیماری ژیگانتیسم
کودکان مبتلا به بیماری ژیگانتیسم جثه بسیار بزرگتری نسبت به افراد همسن و سال خود دارند که در همان سنین کودکی این رشد غیر طبیعی آغاز شده و و با رسیدن به سنین بزرگسالی پایان پیدا میکند. بیماری ژیگانتیسم علاوه بر رشد فراوان اندام، علائم دیگری مانند:
- بزرگ شدن اعضای صورت
- پیشانی بزرگ و برجسته
- فک برآمده، فاصله بین دندانها
- رشد دست‌ها و پاها و رشد انگشتان این قسمتها
- رشد برخی از اعضای داخلی بدن مانند قلب در کودکان
- سردرد
- تعریق فراوان
- تاخیر در رسیدن به بلوغ
- ضعیف شدن عضلات
- ایجاد مشکلاتی در بینایی مانند دوبینی
- مشکل در دوره قاعدگی
- اختلال در خواب
بیشتر بخوانیم: آیا دیابت در کودکان قابل درمان است؟ + علائم دیابت کودکان
علت ابتلا به بیماری غول پیکری چیست؟
بیشترین علت ابتلا به بیماری ژیگانتیسم، همان‌طور که پیشتر به آن اشاره شد، مشکلاتی در غده هیپوفیز است. این بیماری به علت قرار گرفتن یک غده خوش خیم غیر سرطانی بر روی غده هیپوفیز، که غده رشد است در سنین کودکی به وجود می‌آید. مشکل دیگری که باعث این بیماری میشود رشد غده هیپوفیزاست یعنی با بزرگ شدن این غده احتمال ابتلا به غول‌پیکری نیز افزایش مییابد.
اصولا غول‌پیکری نتیجه یک یا چند اختلال ژنتیکی است که بر اساس تحقیقات انجام شده 29 درصد از افراد دچار بیماری ژیگانتیسم یا غول‌پیکری هستند. عامل دیگر در ابتلا به این بیماری، وراثت است که در آن بر اساس اختلالات ارثی در قسمت سیستم عصبی بدن انسان تومور تولید میشود. مورد دیگر فعالیت بسیار زیاد غدد درون ریز است که با بیش فعالی خود سبب ایجاد تومور و در نتیجه غول پیکری می‌شوند.
درمان بیماری ژیگانتیسم
بیماری ژیگانتیسم یک درمان کامل و قطعی ندارد اما با توجه به علت ایجاد این بیماری، اقداماتی در جهت کنترل و کاهش رشد و تولید کمتر هورمون رشد در کودک انجام میشود. روشهایی که در درمان این بیماری بهکار برده میشود نیز با توجه به علل ایجاد آن تفاوت دارند اما هدف هر یک از روش‌های درمانی برطرف کردن مشکلات و اختلالات غده هیپوفیز، از بین بردن غدهها و جلوگیری از ترشح غیر طبیعی هورمون رشد است.
درمان بیماری ژیگانتیسم معمولا به دو روش درمان توسط عمل جراحی یا توسط مصرف دارو انجام میشود.
بیشتر بخوانیم : تب در کودکان؛ علت‌ها و راه‌های درمان تب کودک
درمان توسط استفاده از دارو
گاهی اوقات به علت خطر پذیر بودن عمل جراحی و وجود احتمال آسیب به عروق خونی و یا عصبهای مهم در بدن و یا هر علت آسیب زننده دیگر، در برخی از کودکان درمان به روش جراحی توصیه نمیشود و باید درمان خود را با استفاده از داروها آغاز کنند. اکثر داروهای تجویز شده برای کنترل این بیماری داروهای هورمونی است که گاهی اوقات حتی زمانی که بیمار نیاز به عمل جراحی دارد، توصیه میشود برای حاصل شدن بهترین نتیجه از درمان، قبل از عمل، از داروها استفاده شود.
درمان به‌وسیله عمل جراحی
درمان با کمک عمل جراحی در مواردی که مانعی برای آن وجود نداشته باشد و انجام آن سلامت کودک را تهدید نکند روش بسیار خوب و کمک کنندهای برای رسیدن کامل به شرایط نرمال و طبیعی در افراد است. زمانی که علت ایجاد بیماری وجود یک تومور باشد، با ایجاد یک برش در بینی و خارج کردن آن از بدن کودک به کمک دوربینهای کوچک و میکروسکوپ برای تشخیص محل دقیق تومور و درمان بیمار از ادامه رشد غیر طبیعی کودک جلوگیری میشود. انجام این عمل نیازمند دستگاههای بسیار دقیق جراحی است که بتواند با ایجاد حفره های دقیق به قسمت هیپوفیز دسترسی پیدا کرده و تومور را خارج کند.
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری ژیگانتیسم یا غول‌پیکری چه باید کرد؟
بیماری ژیگانتیسم بیماری نادری است که راهی برای پیشگیری قطعی و کامل از آن وجود ندارد تنها راه پیشگیری از این بیماری تشخیص سریع و همچنین درمان سریع آن و جلوگیری از پیشرفت بیماری و رشد غیر طبیعی در کودکان است. شما میتوانید از طریق سایت درمانکده از بهترین پزشک متخصص اطفال نوبت رزرو کنید و از مشاوره آنلاین دکتر اطفال راهنمایی بگیرید.
بیشتر بخوانیم : بیماری های رایج کودکان و راه‌های درمان آنها
سوالات متداول
بیماری ژیگانتیسم در چه افرادی رخ می‌دهد؟
بیماری ژیگانتیسم در کودکان زیر سن بلوغ به‌وجود می‌آید. احتمال بروز این بیماری به صورت وراثتی در افراد بیشتر است.
آیا بیماری ژیگانتیسم درمان دارد؟
پس از ایجاد این بیماری و تشخیص به موقع آن با انجام روشهایی میتوان از بیشتر شدن آن جلوگیری کرد.
درمان بیماری غول پیکری چه عوارضی به دنبال دارد؟
درمان این بیماری که شامل درمان توسط دارو و جراحی است عوارضی نیز مانند: از دست دادن حس بویایی، خونریزی، عفونت و کاهش کارکرد غده هیپوفیز دارد.
امکان ابتلا به بیماری ژیگانتیسم در سنین بزرگسالی نیز وجود دارد؟
خیر. این بیماری فقط در کودکان اتفاق می‌افتد اما بیماری مشابهی به نام آکرومگالی وجود دارد که در بزرگسالان در رده سنی 20 تا 40 سال ظهور پیدا میکند.
برای تشخیص و آغاز درمان بیماری ژیگانتیسم به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟
برای درمان این بیماری که مربوط به کودکان است لازم است به پزشک متخصص اطفال مراجعه کرد.
بیشتر بخوانیم: انواع بیماری ارثی و اختلال ژنتیکی + روش های پیشگیری و درمان
جمع‌بندی کلی
بیماری ژیگانتیسم یک اختلال در غده هیپوفیز است که رشد بسیار زیاد و غیر طبیعی در کودکان را به دنبال دارد. این بیماری به کمک دو روش مصرف دارو و عمل جراحی پیشگیری شده و از ادامه رشد غیر طبیعی جلوگیری میکند. از دسته علائم ابتلا به بیماری ژیگانتیسم بزرگ شدن اعضای صورت، رشد فراوان دست‌ها و پاها و فک برآمده است.
