اول صبح با صدای زنگ ساعت از خواب برمی‌خیزید تا روزتان را پرانرژی شروع کنید، اما به محض اینکه پای خود را روی زمین می‌گذارید، درد شدیدی در کف آن حس می‌کنید که توان راه رفتن را از شما می‌گیرد. این درد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که خار پاشنه (Heel spur) یکی از آن‌ها است. در این مقاله از مجله درمانکده تصمیم داریم اطلاعات مفیدی درباره این عارضه و روش درمان آن در اختیار شما قرار دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه یک زائده استخوانی است که از پایین پاشنه پا بیرون می‌زند، یعنی روی رباطی ایجاد میشود که از ابتدا تا انتهای کف پا کشیده شده است و استخوان پاشنه را به انگشت‌ها متصل می‌کند.
این عارضه به مرور زمان ایجاد میشود. بیشتر مردم تا زمانی که احساس درد نکنند نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند. نکته جالب اینجا است که این زائده به خودی‌خود درد ندارد، بلکه زمانی که تیزی آن وارد بافت نرم کف پا میشود احساس درد می‌کنید.
اندازه این زائده استخوانی می‌تواند به ۲ سانتی‌متر برسد، اما لزوما همیشه با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود. در ادامه می‌توانید عکس خار پاشنه را مشاهده کنید:
علائم خار پاشنه پا
علائم این عارضه معمولا شامل موارد زیر است:
- درد (به خصوص هنگام راه رفتن یا دویدن)
- التهاب
- تورم در جلوی پاشنه پا
علاوه بر این، ممکن است زمانی که ناحیه آسیب‌دیده را لمس می‌کنید احساس گرما کنید یا بتوانید یک برآمدگی کوچک استخوانی را ببینید.
در بعضی موارد، خار پاشنه هیچ علامتی ندارد و هیچ تغییری در بافت‌های نرم یا استخوان‌های اطراف پاشنه ایجاد نمی‌کند. بیشتر مردم از طریق تست‌های تصویربرداری یا آزمایش‌هایی که برای تشخیص سایر مشکلات پا انجام می‌شوند، می‌فهمند که به این عارضه مبتلا هستند.
بیشتر بخوانید: آیا عفونت پای ورزشکار خطرناک است؟راه های درمان آن چیست؟
عوارض خار پاشنه
بدون شک اختلال در راه رفتن مهم‌ترین عارضه این بیماری است. درد ناشی از خار پاشنه باعث میشود هنگام راه رفتن پوسچر مناسبی نداشته باشید. این امر به نوبه خود به ستون فقرات فشار وارد می‌کند و می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات دیگری باشد.
زمان مراجعه به پزشک
احساس درد در ناحیه پاشنه پا، مهم‌ترین علامت این بیماری است. بیشتر بیماران به دلیل شکایتی که از این درد دارند به دکتر ارتوپد مراجعه می‌کنند.
علت خار پاشنه
رسوب ماده معدنی کلسیم در پاشنه پا طی چند ماه باعث بیرون‌زدگی استخوان در این قسمت میشود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که استرس و فشار زیادی روی لیگامان‌ها و رباط‌های کف پا وارد شود.
خار پاشنه به طور ناگهانی پس از یک تمرین یا رویداد ورزشی ظاهر نمی‌شود، بلکه فشار مکرر ناشی از راه رفتن، دویدن یا پریدن روی سطوح سخت باعث بروز آن میشود. به همین دلیل، در بین ورزشکارانی که فعالیت زیاد دارند رایج است. پوشیدن کفش‌های نامناسب یا کهنه هم در ایجاد این زائده استخوانی نقش دارد. سایر دلایل احتمالی عبارت‌اند از:
- آرتریت (بیماری‌های مفصلی)
- چاقی و اضافه وزن
- افزایش سن که انعطاف‌پذیری کف پا را کاهش می‌دهد
- ایستادن برای مدت طولانی
تعداد زیادی از کسانی که از این عارضه رنج می‌برند به التهاب کف پا مبتلا هستند. این عارضه دردناک زمانی ایجاد میشود که استفاده زیاد از پا باعث کشیدگی یا پاره شدن رباط کف پا شود. التهاب کف پا خطر ابتلا به خار پاشنه را افزایش می‌دهد.
راه‌های تشخیص خار پاشنه
دکتر ارتوپد با روش‌های زیر می‌تواند این عارضه را تشخیص دهد:
- معاینه بدنی و بررسی علائم: پزشک محل درد را بررسی می‌کند. به‌علاوه، ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های فیزیکی شامل ایستادن روی یک پا یا پیاده‌روی کوتاه‌مدت را داخل مطب انجام دهید.
- تست‌های تصویربرداری: تصویربرداری با اشعه ایکس یکی از رایج‌ترین تست‌هایی است که به پزشک در تشخیص این عارضه کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: میخچه پا و هرآن‌چه که باید درباره آن بدانید
درمان خار پاشنه پا
عمل خار پاشنه تنها راهی است که می‌تواند شما را به طور کامل از شر این عارضه خلاص کند. با این حال، پزشکان معمولا جراحی را برای مواردی توصیه می‌کنند که به سایر راه‌کارهای درمانی پاسخ نمی‌دهند. جراحی آخرین راه حل است، چون احتمال دارد به درد مزمن منجر شود. در ادامه به رایج‌ترین درمان‌های خار پاشنه اشاره می‌کنیم.
۱. استراحت و تغییر سبک زندگی
استراحت و پرهیز از فعالیت‌هایی که علائم بیماری را تشدید می‌کنند، اولین اقدام برای درمان خار پاشنه پا در منزل است. به خصوص فعالیت‌هایی که در آن‌ها پاها به سطوح سخت برخورد می‌کنند باعث بدتر شدن درد می‌شوند.
۲. کمپرس سرد
کمپرس سرد با بی‌حس کردن ناحیه آسیب‌دیده و کاهش تورم آن باعث تسکین درد میشود. شما می‌توانید سه تا چهار بار در روز و هر بار ۲۰ دقیقه از این روش استفاده کنید.
۳. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) خوراکی
از آسپرین و ایبوپروفن می‌توان به عنوان داروی خار پاشنه نام برد. این داروها درد حاد را برطرف می‌کنند، اما برای تسکین درد مزمن و طولانی‌مدت توصیه نمی‌شوند. از سوی دیگر، برای همه مردم بی‌خطر نیستند. بنابراین، بهتر است قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
۴. داروهای ضد التهاب تزریقی
گاهی‌اوقات، شدت درد به حدی است که پزشک تزریق داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) را توصیه می‌کند.
۵. فیزیوتراپی و تمرین‌های کششی
فیزیوتراپی و تمرین‌های کششی هم در درمان این عارضه موثر هستند. برای نتیجه گرفتن از این روش‌ها لازم است حرکات را به درستی و در بازه‌های زمانی معین انجام دهید. درباره نحوه انجام این تمرین‌ها با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: پینه پا چیست؟ + روش‌های پیشگیری و درمان
۶. استفاده از کفیهای مناسب برای کفش
استفاده از کفیهای مناسب باعث میشود فشار به طور یکسان در کف پا پخش شود. از این کفی‌ها می‌توانید در طی روز استفاده کنید. آن‌ها در درمان خار پاشنه پا و کاهش درد موثر هستند.
۷. شاک‌ویو تراپی (ESWT)
در این روش غیر تهاجمی از امواج صوتی پرقدرت در ناحیه پاشنه پا استفاده میشود. شانس موفقیت این روش بین افراد مختلف متفاوت است. با این حال، گاهی‌اوقات پزشکان از این روش استفاده می‌کنند تا ببینند آیا می‌توانند از جراحی جلوگیری کنند یا خیر.
۸. جراحی خار پاشنه
بر اساس تحقیقات، ۹۰ درصد بیماران بدون نیاز به عمل جراحی در عرض ۱۰ ماه بهبود می‌یابند. با این حال، اگر روش‌های معمول برای درمان این عارضه مفید نباشند، پزشک از جراحی برای برداشتن آن استفاده می‌کند.
بهبودی کامل بعد از جراحی به زمان نیاز دارد. رعایت نکات زیر در دوره نقاهت به بهبودی سریع‌تر شما کمک می‌کند:
- استراحت دادن به پا
- استفاده از کمپرس سرد
- استفاده از تجهیزات حمایتی
پیشگیری از خار پاشنه
پوشیدن کفش مناسب، گرم کردن بدن و انجام تمرین‌های کششی پا قبل از شروع ورزش و حفظ تناسب اندام، بهترین راه برای پیشگیری از خار پاشنه است. کفش‌های بدون قوس و بدون پاشنه یا با پاشنه بسیار بلند خطر بروز این عارضه را افزایش می‌دهند.
کلام پایانی
خار پاشنه زمانی به وجود می‌آید که فشار زیادی روی پا وارد شود و رباط کف پا آسیب ببیند. شما با رفع فشار می‌توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید. برای این منظور بهتر است مراقب کفش‌هایی که می‌پوشید باشید و در صورت لزوم وزن خود را کاهش دهید.
اگر درمان‌های خانگی نتوانستند درد پاشنه پا را کاهش دهند یا علائم شما با گذشت زمان بدتر شدند، باید با دکتر ارتوپد مشورت کنید. توصیه می‌کنیم برای آشنایی با بهترین متخصصان به سایت درمانکده مراجعه کنید. در درمانکده امکان مشاوره آنلاین با دکتر ارتوپد فراهم شده است.
بیشتر بخوانید: علت درد کف پا چیست؟
سوالات متداول
این بیماری در افراد بالای ۴۰ سال، افراد چاق، کسانی که کفش‌های نامناسب می‌پوشند و بیماران مبتلا به آرتریت شایع‌تر است.
علائم این عارضه اغلب با روش‌های خانگی و مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه از بین می‌روند. اما اگر می‌خواهید به طور کامل آن را بردارید، با پزشک درباره ضرورت انجام جراحی مشورت کنید.
استراحت، کمپرس سرد، انجام حرکات کششی و مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه می‌تواند علائم این بیماری را کاهش دهد.
منابع: medicalnewstoday, healthline
