سرطان معده شامل توموری است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف معده ایجاد شود. معمولا تشخیص تومورهای بدخیم معده دشوار است، چون اغلب افراد در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. بنابراین، تا زمانی که بیماری به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکند متوجه آن نمی‌شوند.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در سال 2020، سرطان معده باعث مرگ 769 هزار نفر در سراسر جهان شده است. این بیماری ششمین سرطان شایع و سومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان است. در مقاله امروز مجله درمانکده، نحوه تشخیص و درمان انواع تومورهای بدخیم معده و همچنین عوامل خطر آن‌ها را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
مراحل سرطان معده بدخیم
مرحله سرطان معده نشان‌دهنده میزان گسترش بیماری در بدن است. معمولا از سیستم TNM برای مرحله‌بندی این بیماری استفاده می‌شود:
- T یا Tumor: اندازه تومور و میزان گسترش آن
- N یا Node: میزان گسترش سرطان به غدد لنفاوری
- M یا Metastasis: گسترش سرطان به نواحی دوردست بدن
بیشتر بدانید: علائم سرطان معده در جوانان چیست؟
بیشتر بدانید: سرطان معده چیست؟
پزشک با استفاده از یافته‌های حاصل از سیستم TNM، مرحله صفر تا چهار سرطان را مشخص می‌کند:
- مرحله صفر: سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی فقط در سطح پوشش معده وجود دارند، اما سرطان به غدد لنفاوی یا سایر قسمت‌های بدن گسترش نیافته است.
- مرحله یک: تومور به لایه‌های عمیق‌تر معده گسترش یافته است و سرطان ممکن است به یک یا 2 غده لنفاوی اطراف معده رسیده باشد، اما به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است.
- مرحله 2: تومور به لایه‌های عمیق‌تر معده رسیده و سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است، اما به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است.
- مرحله سه: تومور به لایه‌های عمیق‌تر معده و احتمالا به اندام‌های مجاور رسیده است. همچنین سرطان احتمالا به غدد لنفاوی گسترش یافته است، اما نقاط دوردست بدن را تحت تاثیر قرار نداده است.
- مرحله چهار: سرطان ممکن است به لایه‌های عمیق‌تر معده یا غدد لنفاوی مجاور رسیده باشد، اما این یک الزام نیست. در این مرحله، سرطان به نقاط دورتر بدن مانند ریه، مغز یا کبد گسترش یافته است.
طول عمر سرطان معده بدخیم به مرحله آن بستگی دارد. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد، 69/9 درصد بیماران تا پنج سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. در مراحل پیشرفته بیماری، شانس بقای پنج ساله به 5/5 درصد کاهش می‌یابد.
علائم سرطان معده بد خیم
علائم سرطان معده می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در عین حال، این علائم ممکن است به سرعت ظاهر نشوند، چون سرطان معده غالبا بسیار کُند پیشرفت می‌کند. به همین دلیل، بسیاری از افراد تا زمانی که بیماری به مراحل انتهایی نرسد، تشخیص داده نمی‌شوند.
اولین علائم سرطان معده چیست؟
علائم سرطان معده در مراحل اولیه ممکن است شبیه سایر بیماری‌ها، از جمله زخم معده، باشد. این علائم عبارتند از:
- احساس پری بیش از حد در حین خوردن غذا
- مشکلات بلع
- احساس نفخ بعد از غذا
- آروغ زدن مکرر
- سوزش سر دل
- سوء هاضمه‌ای که برطرف نمی‌شود
- معده درد
- احساس درد در استخوان سینه
- استفراغ که ممکن است حاوی خون باشد
در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: مراقبت‌های بعد از عمل جراحی سرطان معده
علائم سرطان معده پیشرفته چیست؟
به گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن، متاستاز می‌گویند. علائم سرطان معده پیشرفته یا متاستاتیک شامل موارد زیر است:
- کم خونی
- وجود یک توده در بالای معده
- مدفوع سیاه رنگ حاوی خون
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش وزن ناخواسته
- زردی (اگر سرطان به کبد برسد)
علائم تومورهای بدخیم معده در زنان شبیه به مردان است، اما این بیماری در مردان شیوع بیشتری دارد. علائم در کودکان ممکن است شامل یبوست یا اسهال باشد، اما در غیر این صورت مانند بزرگسالان است.
دلایل ایجاد تومورهای بدخیم معده
معده (همراه با مری) دستگاه گوارش فوقانی را تشکیل می‌دهد. معده مسئول هضم غذا و سپس انتقال مواد مغذی به سایر اندام‌های گوارشی (یعنی روده کوچک و روده بزرگ) است.
سرطان معده زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سالم در قسمت فوقانی دستگاه گوارش سرطانی می‌شوند، خارج از کنترل رشد می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند. به طور کلی، این فرآیند به کُندی اتفاق می‌افتد و سرطان معده در طی سالیان متمادی ایجاد می‌شود.
عوامل خطر
در بسیاری از موارد، علت سرطان معده مشخص نیست. اما عوامل خاصی ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهند، از جمله بعضی از بیماری‌ها مثل:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری در معده
- متاپلازی روده (سلول‌هایی که پوشش معده را می‌سازند تغییر می‌کنند. این سلول‌های تغییر یافته شبیه سلول‌های دیواره پوششی روده هستند.)
- زخم معده
- گاستریت آتروفیک مزمن یا التهاب طولانی‌مدت معده که باعث نازک شدن پوشش معده می‌شود
- کم خونی پرنیشیوز که به دلیل کمبود ویتامین B12 ایجاد می‌شود
- پولیپ معده
- وجود تومور در سایر قسمت‌های دستگاه گوارش
- بعضی از مشکلات ژنتیکی، مثل سندرم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
عوامل دیگری که می‌توانند خطر ایجاد تومورهای بدخیم معده را افزایش دهند عبارتند از:
- چاقی
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی سرطان معده
- رژیم غذایی نامناسب (برای مثال، مصرف زیاد گوشت قرمز، غلات تصفیه شده، ترشی و غذاهای شور یا دودی)
- مصرف غذاهایی که حاوی مواد مرتبط با سرطان هستند (مثل آفلاتوکسین)
- مصرف کم میوه
- نوشیدن الکل
- سبک زندگی کم‌تحرک
- سن بالاتر از 50 سال
- جنسیت (این بیماری در مردان شایع‌تر است)
- جراحی معده یا بخشی از بدن که معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد (برای مثال، با هدف درمان زخم‌های گوارشی)
بیشتر بدانید: نکاتی برای رژیم غذایی مناسب سرطان معده
راه‌های تشخیص تومورهای بدخیم معده
اگر علائم سرطان معده را به طور مداوم تجربه می‌کنید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد علائم، سابقه خانوادگی و سابقه پزشکی شما و همچنین سبک زندگی‌تان سوال می‌پرسد و معاینه بدنی انجام می‌دهد. همچنین ممکن است از آزمایش خون برای تشخیص وجود مواد خاصی که نشان‌دهنده سرطان هستند، کمک بگیرد. از سایر اقدامات تشخیصی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آندوسکوپی
- تست‌های تصویربرداری، مثل سی‌تی اسکن و اشعه ایکس
- بیوپوسی یا نمونه‌برداری
درمان تومورهای بدخیم معده
سرطان معده معمولا با یک یا چند مورد از موارد زیر درمان می‌شود:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- جراحی
- درمان هدفمند (استفاده از داروهایی که پروتئین‌های تولید شده توسط سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کنند.)
- ایمونوتراپی (استفاده از داروهایی که توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان افزایش می‌دهند.)
درمان قطعی سرطان معده بدخیم به منشاء و مرحله سرطان بستگی دارد. سن و وضعیت سلامتی شما هم می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد.
علاوه بر درمان سلول‌های سرطانی معده، پزشک سعی می‌کند از گسترش بیماری جلوگیری کند. درمان نکردن سرطان معده بدخیم ممکن است باعث شود بیماری به ریه‌ها، گره‌های لنفاوی، استخوان‌ها و کبد گسترش یابد.
راه‌های پیش‌گیری از سرطان معده بدخیم
هیچ راهی برای پیش‌گیری کامل از سرطان معده وجود ندارد. با این حال، می‌توانید با اقدامات زیر خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:
- حفظ وزن در محدوده مناسب
- پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل
- اجتناب از الکل و سیگار
- ورزش منظم
بیشتر بدانید: علائم سرطان معده خوش خیم چیست؟
در بعضی موارد، پزشکان ممکن است برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده دارو تجویز کنند. این کار معمولا برای افرادی انجام می‌شود که دارای یک بیماری پیش‌سرطانی هستند یا بیماری دیگری دارند که از داروی تجویز شده سود می‌برد.
همچنین ممکن است لازم باشد برای شناسایی سرطان معده آزمایش غربالگری انجام دهید. در این راستا، پزشک از یکی از تست‌های غربالگری سرطان معده برای بررسی علائم شما استفاده می‌کند:
- معاینه بدنی
- تست‌های آزمایشگاهی، مانند آزمایش خون و آزمیش ادرار
- روش‌های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس
- آندوسکوپی
- آزمایش‌های ژنتیکی
سوالات متداول
به طور کلی، تومورهای بد خیم معده به کُندی رشد می‌کنند و پیشرفت آن‌ها ممکن است به حداقل یک سال زمان نیاز داشته باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که از زمان تشخیص سرطان تا گسترش آن به سایر قسمت‌های بدن هم می‌تواند بیش از یک سال طول بکشد، اگرچه این احتمال از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از: از دست دادن اشتها، نفخ مداوم، سوء هاضمه مزمن، آروغ زدن مکرر، درد مداوم شکم، سیر زودرس (احساس پری شکم بعد از مصرف مقدار کمی غذا) و خستگی شدید.
جنسیت فرد بر علائم سرطان معده تاثیر ندارد. با این حال، مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
کلام پایانی درباره تومورهای بدخیم معده
سرطان معده بدخیم معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سپس ممکن است به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کند. هر چقدر بیماری پیشرفته‌تر باشد، شانس بقای بیمار کمتر است. به همین دلیل، تشخیص به موقع سرطان اهمیت زیادی دارد. در صورتی که به طور مداوم علائم مرتبط با تومورهای بدخیم معده را تجربه می‌کنید، حتما به دنبال درمان بروید. برای پیدا کردن بهترین پزشک گوارش می‌توانید به سایت درمانکده مراجعه کنید و از دکتر مورد نظر خود برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.
منابع: healthline, medicalnewstoday
