به انحراف بینی به انگلیسی deviated septum می‌گویند. این مشکل زمانی ایجاد میشود که سپتوم یا تیغه بینی که حفره بینی را به ۲ قسمت تقسیم می‌کند به یک طرف متمایل شود. حدود ۸۰ درصد مردم دارند. اما بعضی از آن‌ها متوجه آن نمی‌شوند، چون هیچ علامتی ندارند. اما سایرین عوارضی مانند مشکلات تنفسی، سردرد و… را تجربه می‌کنند. برای اینکه درباره تیغه و راه‌های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله امروز مجله درمانکده را از دست ندهید.
فهرست محتوا
علائم انحراف بینی
افرادی که شدید دارند ممکن است متوجه تغییر شکل بینی خود شوند. سینوزیت مزمن (التهاب سینوس‌ها)، و سردرد و همچنین گرفتگی گوش ارتباط وجود دارد. سایر علائم شامل موارد زیر است:
- مشکل در نفس کشیدن از یک یا هر ۲ سوراخ بینی (به خصوص زمانی که و آلرژی هم‌زمان اتفاق می‌افتند.)
- درد صورت
- گرفتگی بینی
- تنفس پرسروصدا (استریدور)
- خونریزی بینی
- خروپف
- آپنه خواب
بیشتر بدانید: لیفت بینی با چه روش‌هایی انجام میشود؟
برای اینکه انحراف تیغه بینی را تشخیص دهید، سر خود را به سمت عقب ببرید و به آینه نگاه کنید (همچنین می‌توانید از قسمت زیرین بینی خود عکس بگیرید). اگر سوراخ‌های بینی شما نامتقارن هستند، ممکن است تیغه بینی منحرب شده باشد.
راه‌کار دیگر برای تشخیص انحراف تیغه بینی این است که با انگشت یکی از سوراخ‌های بینی خود را بگیرید. سپس نفس بکشید و جریان هوا را بررسی کنید. حالا همین خودآزمایی را با سوراخ دیگر بینی انجام دهید. اگر در نفس کشیدن از یک یا هر ۲ سوراخ بینی مشکل دارید، ممکن است به مبتلا باشید.
تست‌های فوق یک ابزار خودآزمایی مفید هستند، اما تنها راه مطمئن برای اینکه بدانید دارید یا خیر، مراجعه به پزشک است.
بیشتر بدانید: عمل بینی گوشتی چگونه است؟
عوارض انحراف بینی
انحراف جزئی تیغه بینی ممکن است اصلا عارضه‌ای ایجاد نکند، اما نوع شدید آن با عوارض مختلف همراه است. در این شرایط اگر انحراف بینی عمل نشود، عوارض زیر را ایجاد می‌کند:
- مشکلات سینوسی مزمن
- آپنه خواب
- خروپف یا نفس کشیدن با صدای بلند در هنگام خواب
- احساس فشار یا گرفتگی در مجرای بینی
- خونریزی بینی
- خشکی دهان (به دلیل نفس کشیدن از دهان)
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک مشورت کنید:
- انسداد یک یا هر ۲ سوراخ بینی که به درمان پاسخ نمی‌دهد
- خونریزی‌های مکرر بینی
- عفونت‌های مکرر سینوسی
بیشتر بدانید: آیا فیلر بینی باعث کوری میشود؟
دلایل انحراف تیغه بینی
انحراف تیغه بینی می‌تواند از موارد زیر ناشی شود:
- انحراف از بدو تولد: در بعضی موارد، انحراف تیغه بینی زمانی رخ می‌دهد که جنین در رحم مادر رشد می‌کند. بنابراین، در نوزادان تازه متولدشده هم می‌تواند وجود داشته باشد.
- آسیب‌دیدگی بینی: گاهی اوقات، در اثر ضربه ایجاد میشود. در نوزادان، چنین آسیبی ممکن است در هنگام زایمان اتفاق بیفتد. در کودکان و بزرگسالان به دلیل طیف وسیعی از حوادث رخ می‌دهد.
روند پیری ممکن است بر ساختارهای بینی تاثیر بگذارد و به مرور زمان انحراف تیغه بینی را بدتر کند. همچنین تورم و تحریک حفره‌های بینی یا حفره‌های سینوسی به دلیل عفونت می‌تواند مجرای بینی را باریک‌تر کند و به انسداد آن منجر شود.
در صورت لزوم می توانید با دکتر گوش حلق بینی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص گوش حلق بینی مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: عمل بینی چیست؟
عوامل خطر
عواملی که احتمال آسیب‌دیدگی بینی و انحراف تیغه آن را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- انجام ورزش‌های تماسی
- نبستن کمربند ایمنی در وسیله نقلیه
روش تشخیص انحراف بینی
پزشک بینی شما را با استفاده از اسپکولوم بینی معاینه می‌کند. این ابزار دستی به آرامی سوراخ‌های بینی را باز می‌کند تا پزشک بتواند داخل آن را ببیند. ذکر این نکته ضروری است که در سی‌تی اسکن هم قابل تشخیص است.
علاوه بر این، پزشک سوالات زیر را از شما می‌پرسد:
- چه علائمی دارید؟
- چه مدت است که این علائم را تجربه می‌کنید؟
- آیا در نفس کشیدن مشکل دارید؟
- آیا خواب‌تان مختل شده است؟
- آیا هنگام خواب خروپف می‌کنید؟
- آیا سابقه مشکلات سینوسی یا گرفتگی بینی دارید؟
راه‌های درمان انحراف بینی
درمان به شدت علائم شما بستگی دارد. اکثر مردم به درمان نیاز ندارند، چون علائم کمی دارند یا فاقد علامت هستند. شما می‌توانید علائم خفیف را با دارو درمان کنید. اما اگر انحراف تیغه بینی از تنفس صحیح جلوگیری کند، به جراحی نیاز دارید.
۱. استفاده از دارو برای کنترل علائم
درمان بدون جراحی امکان‌پذیر نیست، بنابراین داروهای زیر فقط علائم را برطرف می‌کنند:
- ضد‌احتقان‌ها: ضد‌احتقان‌ها داروهایی هستند که تورم بافت بینی را کاهش می‌دهند و به باز نگه داشتن راه‌های هوایی در ۲ طرف بینی کمک می‌کنند. این داروها به صورت قرص یا اسپری بینی در دسترس هستند. اما از اسپری‌های بینی باید بااحتیاط استفاده کنید، چون استفاده مکرر و مداوم می‌تواند وابستگی ایجاد کند و باعث بدتر شدن علائم پس از قطع مصرف شود. داروهای ضداحتقان خوراکی اثر محرک دارند و ممکن است فشار خون و ضربان قلب را بالا ببرند.
- آنتی‌هیستامین‌ها: آنتی‌هیستامین‌ها داروهایی هستند که به جلوگیری از علائم آلرژی از جمله گرفتگی یا آبریزش بینی کمک می‌کنند. همچنین گاهی اوقات می‌توانند مشکلات غیرآلرژیک مانند سرماخوردگی را برطرف کنند. بعضی از آنتی‌هیستامین‌ها باعث خواب‌آلودگی می‌شوند و روی توانایی شما برای انجام کارهایی که به هماهنگی اندام‌ها نیاز دارند، مانند رانندگی، تاثیر می‌گذارند.
- اسپری‌های استروئیدی بینی: اسپری‌های کورتیکواستروئیدی بینی می‌توانند تورم مجرای بینی را کاهش دهند. معمولا یک تا سه هفته طول می‌کشد تا اسپری‌های استروئیدی اثر خود را نشان دهند، بنابراین مهم است که طبق دستور پزشک از آن‌ها استفاده کنید.
بیشتر بدانید: پیرسینگ بینی چیست؟
۲. جراحی سپتوپلاستی
اگر علیرغم درمان دارویی همچنان علائم انحراف تیغه بینی را تجربه کنید، پزشک ممکن است جراحی سپتوپلاستی را به شما پیشنهاد دهد. در طی سپتوپلاستی ، تیغه بینی صاف میشود و در مرکز بینی قرار می‌گیرد تا از داخل برطرف شود. میزان از بین رفتن انحراف بینی بعد از عمل سپتوپلاستی به شدت آن بستگی دارد.
۳. جراحی برای تغییر شکل بینی
در بعضی موارد، جراحی برای تغییر شکل بینی (رینوپلاستی) هم‌زمان با سپتوپلاستی انجام میشود. در رینوپلاستی استخوان و غضروف بینی اصلاح میشود تا شکل و اندازه بینی تغییر کند.
راه‌های پیش‌گیری از انحراف تیغه بینی
شما می‌توانید با انجام اقدامات احتیاطی زیر از آسیب‌هایی که ممکن است باعث انحراف تیغه بینی شوند جلوگیری کنید:
- هنگام انجام ورزش‌های تماسی مانند فوتبال و والیبال از کلاه ایمنی یا محافظ صورت استفاده کنید.
- همیشه کمربند ایمنی خود را در ماشین ببندید.
کلام پایانی
اکثر افراد دارای هستند، اما بسیاری از آن‌ها از این موضوع اطلاع ندارند. انحراف تیغه بینی معمولا به درمان نیاز ندارد، مگر اینکه روی کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته باشد. اگر دائما با مشکلاتی مثل گرفتگی بینی، خونریزی بینی یا آپنه خواب دست و پنجه نرم می‌کنید، با دکتر گوش، حلق و بینی صحبت کنید. برای تعیین وقت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان می‌توانید به سایت درمانکده مراجعه کنید.
سوالات متداول
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که تیغه بینی به جای اینکه در وسط مجرای بینی قرار داشته باشد به یک طرف منحرف شود، به طوری که یکی از مجراهای بینی از دیگری کوچک‌تر باشد.
جراحی سپتوپلاستی به تنهایی شکل ظاهری بینی را تغییر نمی‌دهد. اما پزشک می‌تواند هم‌زمان با آن جراحی رینوپلاستی را هم انجام دهد که به معنی جراحی زیبایی بینی است.
مهم‌ترین عوارض انحراف تیغه بینی عبارتند از: گرفتگی بینی، خونریزی بینی، خشکی دهان، آپنه خواب، خروپف و مشکلات سینوسی.
لیزر یک نوع روش جراحی نیست، بلکه از آن برای ایجاد برش روی بینی استفاده میشود تا کار پزشک راحت‌تر شود. در مورد درمان خانگی انحراف بینی هم باید بگوییم که بعضی از گیاهان علائم را کاهش می‌دهند، اما نمی‌توانند انحراف را برطرف کنند.
منابع: mayoclinic, my.clevelandclinic
