PMS یک بیماری بسیار شایع است. علائم PMS بیش از 90 درصد زنان در سن قاعدگی را درگیر می‌کند. سندرم پیش از قاعدگی (PMS) بیماری است که بر احساسات، سلامت جسمی و رفتار یک زن در روزهای خاصی از چرخه قاعدگی، به عبارتی درست قبل از شروع قاعدگی، تأثیر می‌گذارد. در ادامه با درمانکده همراه باشید.
مفهوم PMS یا سندرم پیش از قاعدگی
ممکن است علائم PMS برخی از جنبه‌های زندگی فرد را مختل کند.
علائم PMS پنج تا 11 روز قبل از قاعدگی شروع می‌شود و به طور معمول با شروع آن از بین می‌رود. علت PMS ناشناخته است.
با این حال، بسیاری از محققان معتقدند که این امر به تغییر سطح هورمون‌های جنسی و سروتونین در ابتدای چرخه قاعدگی مربوط است.
سطح استروژن و پروژسترون در زمان‌های خاصی از ماه افزایش می‌یابد. افزایش این هورمون‌ها می‌تواند باعث تغییرات خلق و خو، اضطراب و تحریک‌پذیری شود. استروئیدهای تخمدانی همچنین فعالیت را در قسمت‌هایی از مغز که با علائم قبل از قاعدگی مرتبط است، تعدیل می‌کنند.
سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز و روده است که بر روحیه، احساسات، افکار و خلق و خوی تأثیر می‌گذارد.
عوامل خطر سندرم پیش از قاعدگی عبارتند از:
- سابقه افسردگی یا اختلالات خلقی، مانند افسردگی پس از زایمان یا اختلال دو قطبی
- سابقه خانوادگی PMS
- سابقه خانوادگی افسردگی
- خشونت خانگی
- سوء مصرف مواد
- آسیب فیزیکی
- ضربه عاطفی
بیشتر بدانیم: برای سوزش واژن چی خوبه؟
اختلالات مرتبط شامل:
- دیسمنوره
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال عاطفی فصلی
- اختلال اضطراب عمومی
- اسکیزوفرنی
علائم PMS
چرخه قاعدگی زنان به طور متوسط 28 روز طول می‌کشد.
تخمک گذاری، زمان آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها، در روز 14 و قاعدگی یا خونریزی در روز 28 چرخه اتفاق می‌افتد. علائم PMS می‌تواند از حدود روز 14 شروع شده و تا 7 روز پس از آن ادامه یابد.
علائم PMS معمولاً خفیف یا متوسط است. طبق ژورنال American Family Physician، تقریباً 80 درصد زنان یک یا چند علامتی را گزارش می‌کنند که به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه تأثیر نمی‌گذارد.
20 تا 32 درصد زنان علائم متوسط تا شدیدی را گزارش می‌کنند که برخی از جنبه‌های زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 3 تا 8 درصد PMDD را گزارش می‌کنند. شدت علائم می‌تواند بسته به فرد و ماه متفاوت باشد.
علائم PMS شامل موارد زیر است:
- نفخ شکم
- درد شکم
- درد پستان
- آکنه
- ولع مصرف مواد غذایی، به ویژه شیرینی جات
- یبوست
- اسهال
- سردرد
- حساسیت به نور یا صدا
- خستگی
- تحریک پذیری
- تغییر در الگوی خواب
- اضطراب
- افسردگی
- غمگینی
- طغیان‌های احساسی
زمان مراجعه به پزشک متخصص زنان
اگر درد جسمی، تغییرات خلقی و سایر علائم PMS در زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد یا علائم برطرف نشود، به بهترین پزشک زنان مراجعه کنید.
در صورت وجود بیش از یک علامت که باعث اختلال شده و بین قاعدگی و تخمک‌گذاری هم قابل مشاهده نیست، پزشک تشخیص این بیماری را خواهد داد. پزشک همچنین سایر علل را نیز مد نظر قرار می‌دهد، از جمله:
- کم خونی
- آندومتریوز
- بیماری تیرویید
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- سندرم خستگی مزمن
- بیماری‌های بافت همبند یا روماتولوژی
پزشک در مورد هرگونه سابقه افسردگی یا اختلالات خلقی در خانواده سوال می‌کند تا مشخص شود که آیا علائم PMS است یا بیماری دیگر. برخی از بیماری ها مانند IBS، کم کاری تیروئید و بارداری علائمی مشابه PMS دارند.
پزشک ممکن است آزمایش هورمون تیروئید را برای اطمینان از عملکرد صحیح غده تیروئید، تست بارداری و احتمالاً معاینه لگن را برای بررسی هرگونه مشکلات مربوط به زنان و زایمان انجام دهد.
یادداشت برداری از علائم PMS خود یکی دیگر از راه‌های تشخیص ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی است. برای ثبت علائم و قاعدگی هر ماه از تقویم استفاده کنید. اگر علائم شما هر ماه تقریباً در همان زمان شروع شود، احتمالاً سندرم پیش از قاعدگی دلیل اصلی آن است.
تقلیل علائم PMS
نمی‌توانید سندرم پیش از قاعدگی را درمان کنید؛ اما می‌توانید برای تسکین علائم PMS خود اقداماتی انجام دهید. در صورت ابتلا به نوع خفیف یا متوسط، گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- نوشیدن مایعات فراوان برای تسکین نفخ شکم
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای بهبود سلامت و سطح کلی انرژی، که به معنای خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات و کاهش مصرف قند، نمک، کافئین و الکل است.
- مصرف مکمل‌هایی مانند اسید فولیک، ویتامین B6، کلسیم و منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات و تغییرات خلقی
- مصرف ویتامین D برای کاهش علائم PMS
- حداقل هشت ساعت خواب در شب برای کاهش خستگی
- ورزش برای کاهش نفخ شکم و بهبود سلامت روان
- کاهش استرس، مانند ورزش و مطالعه
- رفتار درمانی شناختی
برای تسکین دردهای عضلانی، سردرد و گرفتگی معده می‌توانید از داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. برای جلوگیری از نفخ و افزایش آب بدن می‌توانید یک داروی ادرار آور (دیورتیک) نیز امتحان کنید. داروها و مکمل‌ها را فقط طبق دستور پزشک و پس از مشورت با ایشان مصرف کنید:
- مکمل‌های اسید فولیک
- مکمل‌های ویتامین B-6
- مکمل‌های کلسیم
- مکمل‌های منیزیم
- مکمل‌های ویتامین D
- ایبوپروفن
- آسپرین
PMS شدید: اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی
علائم شدید نادر است. درصد کمی از زنان با علائم شدید، به اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) مبتلا هستند. PMDD بین 3 تا 8 درصد زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ویژگی در نسخه جدید راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی طبقه بندی شده است.
علائم PMDD شامل:
- افسردگی
- افکار خودکشی
- موارد وحشت زدگی
- اضطراب شدید
- عصبانیت همراه با تغییرات شدید خلقی
- گریه
- عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره
- بیخوابی
- مشکل در تفکر یا تمرکز
- پرخوری
- گرفتگی (عضلانی) دردناک
- نفخ شکم
علائم PMDD ممکن است به دلیل تغییر در سطح استروژن و پروژسترون ایجاد شود. ارتباطی بین سطح پایین سروتونین و PMDD نیز وجود دارد.
پزشک برای رد سایر مشکلات پزشکی موارد زیر را نیز انجام خواهد داد:
- معاینه فیزیکی
- معاینه مربوط به بیماری‌های زنان
- شمارش کامل خون
- تست عملکرد کبد
ارزیابی روانپزشکی نیز ممکن است توصیه شود. سابقه شخصی یا خانوادگی افسردگی اساسی، سو مصرف مواد، ضربه یا استرس می‌تواند علائم PMDD را تحریک یا بدتر کند.
درمان PMDD متفاوت است. پزشک موارد زیر را توصیه خواهد کرد:
- ورزش روزانه
- مکمل‌های ویتامین مانند کلسیم، منیزیم و ویتامین B-6
- رژیم غذایی بدون کافئین
- مشاوره فردی یا گروهی
- کلاسهای مدیریت استرس
- قرص دروسپیرنون و اتینیل استرادیول (یاز)، که تنها قرص ضد بارداری است که سازمان غذا و دارو برای درمان علائم PMDD تأیید کرده است.
اگر علائم PMDD شما هنوز بهبود نیافت، ممکن است پزشک داروی ضد افسردگی انتخابی مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) را تجوز کند. این دارو با افزایش سطح سروتونین در مغز، نقش بسیاری در تنظیم شیمی مغز دارد که محدود به افسردگی نیست.
رفتار درمانی شناختی نیز می‌تواند پیشنهاد شود. نوعی مشاوره که در درک احساست و تغییر رفتار به بیمار کمک می‌کند.
PMS یا PMDD قابل پیشگیری نیستند، اما روش‌های درمانی ذکر شده در بالا می‌توانند به کاهش شدت و مدت زمان علائم کمک کنند.
چگونه علائم PMS با نزدیک شدن به دوره یائسگی زن تغییر می‌کند؟
با نزدیک شدن یائسگی و کاهش تولید هورمون جنسی تخمدان، چرخه‌های تخمک گذاری پراکنده می‌شود. نتیجه این سیر علائم ناهمگن و تاحدودی غیر قابل پیش‌بینی است. استفاده از هورمون درمانی برای درمان برخی از علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، وضعیت را از آنچه که هست پیچیده‌تر می‌کند. با نزدیک شدن به یائسگی، در صورت تغییر علائم یا ایجاد علائم جدید، به پزشک مراجعه کنید.
چشم انداز بلند مدت
علائم PMS و PMDD می‌توانند عود کنند، اما معمولا پس از شروع قاعدگی از بین می‌روند. سبک زندگی سالم و یک برنامه درمانی جامع می‌تواند علائم بیشتر زنان را کاهش داده یا از بین ببرد.
سخن نهایی
درباره سندرم پیش از قاعدگی خواندید و با علائم رایج آن آشنا شدید. علائم PMS برای بسیاری از خانم‌ها به راحتی نمی‌گذرد و بهتر است دیگران بیشتر آن‌ها را در این وضعیت درک کنند. در همین راستا، برای آگاهی بیشتر درباره علائم PMS یا ملاقات با پزشک متخصص زنان درباره PMS و سندرم پیش از قاعدگی، می‌توانید از سایت درمانکده به صورت آنلاین نوبت بگیرید.
منبع: Healthline
