داروی دیگوکسین از گیاهی به نام Digitalis lanata می‌آید. این یک گلیکوزید کاردیوتونیک است و فرمول شیمیایی دیگوکسین C41 H64 O14 است. گلیکوزیدهای قلبی، از جمله دیژیتال و دیگوکسین، استفاده طولانی مدت در عمل بالینی دارند. این دارو در سال 1954 تاییدیه FDA را دریافت کرد و برای درمان مشکلات قلبی مختلف مانند: فلوتر دهلیزی، فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی قلبی با علائم مرتبط با آن و برای القای مرگ جنین قبل از سقط استفاده می‌شود. درمان‌های برتر با عوارض جانبی خفیف‌تر و شرایط ایمنی بهتر جایگزین آن شده‌اند، مانند: مسدودکننده‌های بتا و مسدودکننده‌های کانال کلسیم، در عمل کنونی، زمانی که داروهای مذکور بی اثر باشند، به عنوان یک داروی پشتیبان محفوظ و مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده بهینه از آن در درمان نارسایی قلبی خفیف تا متوسط در بیماران بزرگسال و افزایش انقباض میوکارد است. در ادامه اطلاعات بیشتری را در این‌مورد در اختیارتان می‌گذاریم با مجله درمانکده همراه باشید.
بیشتر بخوانید:کاربرد قرص کلونازپام چیست؟
کاربرد دیگوکسین
دیگوکسین در بیماران مبتلا به نارسایی سیستولیک قلب، که بیشتر به عنوان نارسایی قلبی با کسر جهشی کاهش یافته (HFrEF) شناخته می‌شود، با کسر جهشی زیر 40٪ مفید است. با این حال، هیچ فایده‌ای در کاهش مرگ و میر ندارد. برای کنترل ضربان در فیبریلاسیون دهلیزی یا فلوتر دهلیزی زمانی که درمان‌های معمولی به هدف ضربان قلب نرسیده‌اند، استفاده می‌شود. دیگوکسین نباید در موارد پیش تحریک ناشی از مسیرهای جانبی تجویز شود، زیرا دیگوکسین باعث مسدود شدن AV می‌شود و ممکن است باعث تاکی آریتمی بطنی شود. در حالت‌های فعالیت سمپاتیک بالا بی اثر است. بتا بلاکرها در چنین مواردی ترجیح داده می‌شوند. تاکی کاردی‌های فوق بطنی که با روش‌های درمانی سنتی کنترل نمی‌شوند ممکن است از دیگوکسین سود ببرند. قرص دیگوکسین تا حدی در درمان تاکی آریتمی فوق بطنی جنین موفقیت آمیز نشان داده است. کم‌ترین دوز موثر باید برای مادر تجویز شود زیرا دیگوکسین ممکن است باعث انقباضات رحمی و سقط جنین شود.
بیشتر بخوانید: داروهای رقیق کننده خون برای بیماری قلبی
عملکرد داروی دیگوکسین
دیگوکسین دارای دو مکانیسم اثر اصلی است که بسته به اندیکاسیون به طور انتخابی استفاده می‌شود:
- یونوتروپیک مثبت: با مهار برگشت‌پذیر فعالیت پمپ Na-K ATPase میوکارد، آنزیمی که حرکت یون‌ها را به درون قلب کنترل میکند، نیروی انقباض قلب را افزایش می‌دهد. دیگوکسین باعث افزایش سدیم داخل سلولی می‌شود که باعث هجوم کلسیم به قلب و منجر به افزایش انقباض می‌شود. برون ده قلبی با کاهش متعاقب فشارهای پر شدن بطن افزایش می‌یابد.
- مهار گره AV: دیگوکسین دارای اثرات واگو میمتیک بر روی گره AV است. با تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک، هدایت الکتریکی در گره دهلیزی را کاهش می‌دهد، بنابراین ضربان قلب را نیز کم میکند. افزایش سطح کلسیم منجر به طولانی شدن فاز 4 و فاز 0 پتانسیل عمل قلبی می‌شود و در نتیجه دوره نسوز گره AV را افزایش می‌دهد. هدایت کندتر از طریق گره AV باعث کاهش پاسخ بطنی می‌شود.
بیشتر بخوانید: سندروم قلب شکسته چیست و چه علائمی دارد؟
استفاده دیگر از دیگوکسین القای مرگ جنین قبل از سقط جنین در سه ماهه دوم است. دیگوکسین سلول‌ها را می‌کشد و بافت‌های جنین را مسموم میکند. کلیه‌ها دیگوکسین را به نسبت مستقیم با سرعت فیلتراسیون گلومرولی دفع می‌کنند. کبد 16 درصد متابولیسم میکند. دیگوکسین نیمه عمری دارد که از 36 تا 48 ساعت متغیر است که ممکن است در موارد نارسایی کلیوی افزایش یابد.
موارد مصرف داروی دیگوکسین
- از دیگوکسین برای درمان ریتم‌های غیر طبیعی قلب (آریتمی)، از جمله فیبریلاسیون دهلیزی، به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی برای کاهش ضربان قلب استفاده می‌شود. هدف کاهش فشاری است که بر قلب وارد می‌شود، زیرا با گذشت زمان، این امر می‌تواند عضله قلب را فرسوده و منجر به نارسایی قلبی شود.
- برای کسانی که در حال حاضر درجه‌ای از نارسایی قلبی دارند، می‌تواند در کاهش سطح فشار روی قلب آن‌ها نیز مفید باشد. با این حال، در حال حاضر، رایج‌تر است که ابتدا یک مسدودکننده بتا، مانند بیسوپرولول، یا یک مسدودکننده کانال کلسیم، مانند دیلتیازم، به شما داده شود.
- معمولاً اگر قادر به تحمل این نوع داروها نباشید، دیگوکسین تجویز می‌شود، یا در صورت نیاز به کاهش بیشتر ضربان قلب، در ترکیب با آن‌ها استفاده می‌شود.
- در حالی که دیگوکسین ممکن است به کاهش ضربان قلب شما کمک کند، ریتم قلب شما را به حالت عادی باز نمی‌گرداند. در عوض، این کار توسط انواع دیگر داروها مانند آمیودارون انجام می‌شود.
- دیگوکسین را می‌توان در مراحل پایانی نارسایی قلبی نیز استفاده کرد، اما این امر کم‌تر رایج می‌شود، زیرا داروهای موثرتری در دسترس هستند.
- بهتر است دیگوکسین به صورت داخل وریدی تجویز شود. تزریق عضلانی بسیار مورد بحث است. بیش از 2 میلی لیتر از دارو نباید در همان محل تزریق شود. تزریق باید در عمق عضله انجام شود و بعد از تزریق ناحیه پوشاننده آن ماساژ داده شود. تزریق داخل وریدی به طور موثرتری نسبت به تزریق عضلانی متابولیزه می‌شود و راه ارجح است، زیرا تنها حدود 80 درصد از دارو در تزریق داخل عضلانی در مقایسه با دوز داخل وریدی جذب می‌شود. خطر تحریک موضعی یا میونکروز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: سوفل قلبی؛ آیا صدای اضافی قلبی خطرناک است؟
عوارض داروی دیگوکسین
اگر به شما دوز اشتباه داده شود، دیگوکسین می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد، بنابراین انجام آزمایش‌های منظم برای بررسی سطوح خون‌تان مهم است. همچنین اگر علائم نشان می‌دهد که دیگوکسین بیش از حد در خون شما وجود دارد یا مشکلات کلیوی دارید، ممکن است آزمایش شوید، زیرا دارو توسط کلیه‌ها از بدن شما بیرون می‌شود.
عوارض جانبی شامل:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- خستگی
- بی خوابی
- اختلالات بینایی
- تپش قلب و غش
در موارد نادر، افزایش سطح دیگوکسین در خون می‌تواند باعث اختلال در ریتم قلب (آریتمی) شود و همچنین جز موارد علائم اوردوز دیگوکسین نیز شناخته می‌شود که مواردی جدی هستند و نیاز به درمان در اسرع وقت دارند. اگر اختلالات ریتم قلب را تجربه کردید، باید برای نوار قلب (ECG) و آزمایش خون به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید و در صورت نیاز می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص قلب و عروق در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانید: عوارض زیاد خوردن قرص پروپرانولول
تداخلات داروی دیگوکسین
بسیاری از داروهای رایج با دیگوکسین تداخل دارند. ضد آریتمی کلاس IA، کینیدین، با دیگوکسین برای مکان‌های اتصال رقابت میکند و پاکسازی کلیوی دیگوکسین را کاهش می‌دهد. این اثرات باعث افزایش سطح دیگوکسین می‌شود و می‌تواند سمیت ایجاد کند. تداخلات مشابهی با مسدود کننده‌های کانال کلسیم و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی رخ می‌دهد. سایر داروهایی که با دیگوکسین تداخل دارند آمیودارون (ضد آریتمی کلاس III) و بتا بلوکرها هستند. دیورتیک‌ها به دلیل پتانسیل آن‌ها برای کاهش سطح پتاسیم پلاسما (یعنی تولید هیپوکالمی) می‌توانند به طور غیرمستقیم با دیگوکسین تداخل داشته باشند. هیپوکالمی منجر به افزایش اتصال دیگوکسین به Na+/K+-ATPase می‌شود و در نتیجه اثرات درمانی و سمی دیگوکسین را افزایش می‌دهد. هیپرکلسمی باعث افزایش کلسیم داخل سلولی ناشی از دیژیتال می‌شود که می‌تواند منجر به اضافه بار کلسیم و افزایش حساسیت به آریتمی‌های ناشی از دیگوکسین شود. هیپومنیزیمی همچنین قلب را به آریتمی‌های ناشی از دیگوکسین حساس میکند.
بیشتر بخوانید: گشادی قلب؛ آشنایی کامل با این بیماری
دیگوکسین خود را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید.
هرگز قرص اضافی مصرف نکنید.
می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
توجه داشته باشید: برای این‌که ببینید چه مقدار دیگوکسین در بدن شما وجود دارد، پزشک ممکن است آزمایش خون را تجویز کند.
اگر فیبریلاسیون دهلیزی دارید، احتمالاً قبل از این‌که پزشک دیگوکسین را در نظر بگیرد، مسدودکننده‌های بتا یا مسدودکننده‌های کانال کلسیم به حداکثر دوزی که می‌توانید تحمل کنید، افزایش می‌یابد. اگر این باعث بهبود علائم شما نشد یا ضربان قلب شما را تا حد قابل قبولی کاهش نداد، ممکن است دیگوکسین به آن اضافه شود. بر اساس دستورالعمل‌های NICE (موسسه ملی بهداشت و مراقبت)، اگر فردی فیبریلاسیون دهلیزی دائمی داشته باشد و از نظر جسمی بسیار غیرفعال باشد، گاهی اوقات به خودی خود دیگوکسین داده می‌شود.
به طور مشابه، اگر نارسایی قلبی دارید، توصیه می‌شود قبل از استفاده از دیگوکسین، سایر داروها با حداکثر دوز قابل تحمل تجویز شوند. اینها معمولاً شامل مسدودکننده‌های بتا، مهارکننده‌های ACE (آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین) مانند رامی‌پریل، و ARB (مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین) مانند کاندسارتان هستند.
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالبی که از منابع موثق و معتبری جهت بهبود وضعیت آگاهی شما مخاطبین عزیز در خصوص این نوع داروی تخصصی جمع آوری و به صورت مختصر در اختیارتان قرار گرفته است به این نتیجه رسیده‌ایم که این دارو با توجه به شرایط جسمی بیمار تجویز و در برخی از موارد می‌تواند آسیب زا باشد پس رعایت اصول مصرف و میزان دوز آن را جدی بگیرید.
برای رزرو نوبت آنلاین پزشکی کلیک کنید.
