سیفلیس یک عفونت مقاربتی است که توسط نوعی باکتری بنام تریپونما پالیدوم ایجاد می شود. اولین نشانه سفلیس، زخم کوچک و بدون درد است. این زخم‌ها ممکن است در اندام های جنسی، رکتوم یا داخل دهان ظاهر شود. این زخم شانکر نامیده می شود و معمولاً افراد بلافاصله متوجه آن نمی شوند.
تشخیص بیماری سفلیس می تواند دشوار باشد. هر شخص ممکن است بدون داشتن هرگونه علائمی تا سال ها به سیفلیس مبتلا باشد. با این حال تشخیص زودهنگام سیفلیس بهتر است. سیفلیسی که تا مدت زمان طولانی مورد درمان قرار نگیرد می تواند آسیب های چشمگیر به اندام های مهمی مانند قلب و مغز وارد کند. بنابراین مهم است در صورت مشاهده علائم سیفلیس حتما با متخصص عفونی مشورت کنید.
سیفلیس تنها از طریق تماس مستقیم با زخم های شانکر انتشار می یابد. این بیماری در نتیجه ی استفاده مشترک از توالت، پوشیدن لباس شخص دیگر یا استفاده از وسایل غذاخوری شخص دیگر نمی تواند انتقال یابد.
مراحل عفونت سیفلیس
مراحل چهارگانه ی سیفلیس عبارتند از:
- سیفلیس اولیه
- سیفلیس ثانویه
- سیفلیس نهفته
- سیفلیس ثالثیه
سیفلیس در دو مرحله اول بسیار عفونی است.
هنگامی که سیفلیس در مرحله پنهان یا نهفته قرار دارد، بیماری همچنان فعال است اما اغلب بدون علائم است. سیفلیس ثالثیه با بیشترین آسیب همراه است.
سیفلیس اولیه
مرحله اولیه سفلیس حدود سه تا چهار هفته پس از گرفتن باکتری توسط فرد، روی می دهد. این مرحله با یک زخم کوچک و گرد به نام شانکر آغاز می شود. شانکر درد ندارد، اما بسیار عفونی است. این زخم ممکن است در هر جایی که باکتری به بدن وارد شود، مانند داخل یا اطراف دهان، دستگاه تناسلی یا رکتوم ظاهر شود.
به طور متوسط ، پدیدار شدن زخم حدود سه هفته پس از ابتلا روی می دهد، اما بروز آن بین ۱۰ تا ۹۰ روز طول می کشد. این زخم بین دو تا شش هفته باقی می ماند.
سیفلیس از طریق تماس مستقیم با زخم انتقال می یابد. این امر معمولاً در طول فعالیت های جنسی، از جمله رابطه جنسی دهانی رخ می دهد.
سیفلیس ثانویه
بروز بثورات جلدی و گلودرد ممکن است با مرحله دوم سیفلیس همراه باشد. بثورات خارش ندارند و معمولاً در کف دست ها و کف پاها دیده می شوند، اما ممکن است در هر جایی از بدن روی دهند. برخی از افراد پیش از رفع بثورات، متوجه آن ها نمی شوند.
علائم دیگر سفلیس ثانویه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
این علائم در صورت درمان یا عدم درمان برطرف خواهند شد. با این حال، بدون درمان، فرد همچنان به سفلیس ابتلا خواهد داشت.
سیفلیس ثانویه اغلب با بیماری های دیگر اشتباه می شود.
سیفلیس نهفته
مرحله سوم سیفلیس، مرحله نهفته یا پنهان است. علائم اولیه و ثانویه ناپدید می شوند و علائم قابل ملاحظه ای در این مرحله مشاهده نمی شود. با این حال باکتری ها در بدن باقی می مانند. این مرحله می تواند تا سال ها پیش از پیشرفت به سفلیس ثالثیه ادامه یابد.
سیفلیس ثالثیه
آخرین مرحله عفونت، سیفلیس ثالثیه است. براساس اعلام کلینیک مایو، تقریباً ۱۵ تا ۳۰ درصد افرادی که برای بیماری سیفلیس درمان نمی شوند، به این مرحله وارد می شوند. سیفلیس ثالثیه می تواند سال ها یا ده ها سال پس از عفونت اولیه روی دهد. سیفلیس ثالثیه می تواند مهلک باشد. برخی از پیامدهای احتمالی دیگر سفلیس ثالثیه عبارت اند از:
- کوری
- ناشنوایی
- بیماری روانی
- از دست دادن حافظه
- تخریب بافت نرم و استخوان
- اختلالات عصبی مانند سكته مغزی یا مننژیت
- بیماری قلبی
- نوروسیفیلیس، که عفونت مغز یا نخاع است
تشخیص سیفلیس چگونه صورت می گیرد؟
اگر فکر می کنید به سیفلیس ابتلا دارید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. آنها برای انجام آزمایشات نمونه خون می گیرند و معاینه جسمی کاملی نیز انجام می دهند. در صورت وجود زخم، ممكن است پزشك برای تشخیص وجود باکتری سیفلیس از زخم نمونه برداری کند.
اگر پزشک معتقد باشد عامل بروز مشکلات سیستم عصبی ابتلا به سیفیلیس ثالثیه است، ممکن است نیاز باشد پانکچر کمری یا بذل نخاعی صورت گیرد. در این روش، مایع نخاعی برای بررسی وجود باکتری های سیفلیس جمع آوری می شود.
از آنجا که باکتری ها می توانند بدون اینکه فرد از وجود آن ها اطلاعی داشته باشید در بدن وی باشند، در صورت بارداری ممکن است پزشک از نظر سیفیلیس غربالگری انجام دهد. این امر برای جلوگیری از آلوده شدن جنین به سفلیس مادرزادی صورت می گیرد. سفلیس مادرزادی می تواند موجب آسیب شدید در نوزاد شود و حتی می تواند کشنده باشد.
درمان سیفلیس
سیفلیس اولیه و ثانویه به راحتی با تزریق پنی سیلین قابل درمان هستند. پنی سیلین یکی از پرکاربردترین آنتی بیوتیک ها است و معمولاً در درمان سیفلیس مؤثر است. افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند احتمالاً با آنتی بیوتیک های دیگری مانند موارد زیر درمان خواهند شد:
- داکسی سایکلین
- آزیترومایسین
- سفتریاکسون
در صورت ابتلا به نوروسیفیلیس، دوز روزانه پنی سیلین به صورت داخل وریدی تجویز خواهد شد. این امر اغلب مستلزم بستری کوتاه مدت در بیمارستان است. متأسفانه آسیب ناشی از سیفیلیس نهفته برگشت ناپذیر است. باکتری ها را می توان از بین برد، اما درمان عموماً به کاهش درد و ناراحتی متمرکز خواهد بود.
در طول درمان، از برقراری رابطه ی جنسی تا زمان بهبود کامل تمام زخم های بدن و تا زمانی که پزشک نسبت به ایمن بودن بودن از سرگیری رابطه جنسی اطمینان ندهد، خودداری کنید. اگر از نظر جنسی فعال هستید، شریک جنسی شما نیز باید تحت درمان قرار گیرد. فعالیت جنسی خود را تا زمان تکمیل فرایند درمان خود و شریک جنسی تان از سر نگیرید.
چگونگی پیشگیری از سیفلیس
بهترین راه برای پیشگیری از سفلیس، اقدامات جنسی ایمن است. در هر نوع تماس جنسی از کاندوم استفاده کنید. علاوه بر این، رعایت موارد زیر ممکن است مفید باشد:
- در هنگام برقراری رابطه جنسی از محافظ دندانی (یک قطعه لاتکس مربعی) یا کاندوم استفاده کنید.
- از به اشتراک گذاشتن اسباب بازی های جنسی خودداری کنید.
- از نظر بیماری های مقاربتی تحت غربالگری قرار بگیرید و نتایج آنها با شرکای خود در میان بگذارید.
سفلیس می تواند از طریق سوزن های مشترک نیز انتقال یابد. در صورت مصرف مواد مخدر تزریقی از به اشتراک گذاشتن سوزن خودداری کنید.
عوارض همراه با سیفلیس
مادران باردار و نوزادان
مادران مبتلا به سفلیس در معرض خطر سقط جنین، زایمان نارس یا زایمان زودرس قرار دارند. همچنین این خطر وجود دارد که مادر مبتلا به سفلیس بیماری را به جنین خود منتقل کند. این مسئله به عنوان سفلیس مادرزادی شناخته می شود.
سفلیس مادرزادی می تواند مهلک باشد. نوزادان مبتلا به سفلیس مادرزادی نیز ممکن است به موارد زیر ابتلا داشته باشند:
در صورت ابتلای كودك به سیفلیس مادرزادی و عدم تشخیص آن، احتمال بروز سیفلیس نهفته در نوزاد وجود دارد. این مسئله می تواند با بروز آسیب به ارگان های زیر همراه باشد:
- استخوان ها
- دندان ها
- چشم ها
- گوش ها
- مغز
ایدز
مبتلایان به سیفلیس، شانس بیشتری برای ابتلا به ایدز HIV دارند. زخم های ناشی از این بیماری ورود ویروس HIV به بدن را آسان تر می کند.
توجه به این نکته که افراد مبتلا به ایدز ممکن است علائم سیفیلیس متفاوت تری را نسبت به افراد فاقد ایدز تجربه کنند، نیز حائز اهمیت است. در صورت ابتلا به HIV، در مورد نحوه تشخیص علائم سفلیس با پزشک خود مشورت کنید.
چه موقع باید نسبت به انجام تست سیفلیس اقدام کرد؟
مرحله اول سفلیس به راحتی قابل تشخیص نیست. علائم مرحله دوم نیز علائم شایعی هستند که در سایر بیماری ها م دیده می شوند. این بدان معناست که اگر هرکدام از موارد زیر در مورد شما صدق می کند، در مورد انجام آزمایش سیفلیس فکر کنید. مهم نیست که تا به حال علائمی داشته اید یا خیر. نسبت به انجام تست اقدام کنید اگر:
- با کسی که به سیفیلیس مبتلا بوده است رابطه جنسی بدون کاندوم داشته اید
- باردار هستند
- کارگر جنسی هستند
- در زندان هستند
- با چندین نفر رابطه جنسی بدون کاندوم داشته اید
- با کسی هستید که با چندین نفر رابطه جنسی بدون کاندوم داشته است
- مردی همجنسگرا هستید
در صورت مثبت شدن آزمایش، انجام کامل درمان ضروری است. حتی با وجود از بین رفتن علائم نسبت به تکمیل دوره آنتی بیوتیک ها اطمینان حاصل کنید. همچنین از زمانی که پزشک نسبت به بی خطر بودن برقراری رابطه جنسی اطمینان ندهد، از اقدام به آن بپرهیزید. انجام تست ایدز HIV را در نظر داشته باشید.
افرادی که تست سفلیس آن ها مثبت شده است، باید به همه شرکای جنسی اخیر خود اطلاع دهند تا آنها نیز آزمایش شده و مورد معالجه قرار گیرند.
فراموش نکنید که تشخیص زودهنگام بیماری سیفلیس و شروع درمان می‌تواند تا حد زیادی از عوارض این بیماری جلوگیری کند، بنابراین در صورتی که نسبت به ابتلا به این بیماری شک داشتید هر چه زودتر با یک پزشک متخصص عفونی مشورت کنید. برای پیدا کردن یک متخصص عفونی و گرفتن نوبت ویزیت می‌توانید روی خدمات درمانکده حساب کنید.
[sibwp_form id=5]
