wbc در آزمایش خون به چه معناست؟ مقدار خطرناک wbc چقدر است؟

آزمایش wbc نوعی تست برای اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید موجود در خون است. گلبول‌های سفید خون، سلول‌های مهمی در بدن هستند و از آن در برابر عوامل بیماری‌زا دفاع می‌کنند. پزشک برای تشخیص بیماری‌هایی مانند نقص سیستم ایمنی، سرطان‌ها یا آلرژی به نتیجه wbc در آزمایش خون نیاز دارد. 

اگر آزمایش خون شما نشان دهد تعداد این گلبول‌ها از حد نرمال بیشتر یا کمتر است باید برای تفسیر دقیق آن به پزشک متخصص مراجعه کنید. حال این سوال مطرح می‌شود که میزان نرمال wbc در آزمایش خون چقدر است؟ در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را بیشتر با مفهوم w.b.c در آزمایش خون آشنا کنیم و به بررسی سطح نرمال آن بپردازیم.

wbc در آزمایش خون چیست؟

قبل از آشنایی با مفهوم w.b.c در آزمایش، ابتدا باید بدانید wbc چیست. منظور از wbc یا همان White Blood Cells علامتی است که برای شمارش تعداد گلبول‌های سفید خون استفاده می‌شود. در واقع، wbc نوعی تست مکمل شمارش کامل خون (CBC) است که به کمک آن تعداد گلبول‌های سفید خون، همه فاکتورهای خونی و سلول‌های خونی را مورد بررسی قرار می‌دهند. زمانی که پزشک متخصص پس از معاینه فیزیکی به بیماری خاصی مشکوک باشد، انجام این آزمایش را برای شمارش تعداد گلبول‌های سفید خون تجویز می‌کند.

بیشتر بدانید:آزمایش ائوزینوفیل (Eosinophil) خون چیست؟

هدف از شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) چیست؟

بالا یا پایین بودن تعداد WBC نسبت به میزان طبیعی آن ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد. شمارش گلبول‌های سفید خون می‌تواند خبر از عفونت‌های مخفی بدن دهد و پزشکان را از بیماری‌های تشخیص داده نشده مانند بیماری‌های خود ایمنی، نقص ایمنی و اختلالات خونی آگاه سازد.این آزمایش همچنین به پزشکان کمک می‌کند تا اثر شیمی درمانی یا پرتودرمانی را در افراد مبتلا به سرطان کنترل کنند.

انواع wbc در آزمایش خون

گلبول‌های سفید خون که لکوسیت نامیده می‌شوند، سلول‌های مهمی هستند که از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا دفاع می‌کنند. در چنین مواقعی، تعداد گلبول‌های سفید خون که انواع مختلفی دارند، افزایش می‌یابد. انواع مختلف گلبول‌های سفید خون، شکل متفاوتی دارند و محل قرار گرفتن آن‌ها در بدن با یکدیگر فرق می‌کند. جالب است بدانید برخی بیماری‌ها و شرایط جسمی می‌توانند تعداد و شکل ظاهری گلبول‌های سفید را تغییر دهند.  این سلول‌های مهم به پنج دسته تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

• نوتروفیل‌ها
• لنفوسیت‌ها
• ائوزینوفیل‌ها
• مونوسیت‌ها
• بازوفیل‌ها

چه زمانی آزمایش wbc تجویز می‌شود؟

آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) یک آزمایش عمومی به‌شمار می‌آید و معمولا پزشک آن را برای موارد زیادی تجویز می‌کند. زمانی که پزشک به مورد خاصی همچون موارد زیر مشکوک شود، بررسی wbc در آزمایش خون را به صورت ویژه انجام می‌دهد:

• لوسمی
• عفونت‌ها
• آنمی

بیشتر بدانید:آزمایش شمارش سلول T چیست؟

شمارش wbc در آزمایش خون

هر میکرولیتر خون یک انسان بالغ باید به صورت نرمال حاوی حدود ۴۰۰۰ تا ۱۱۰۰۰ گلبول سفید یا همان WBC باشد که ممکن است بر اثر عواملی مانند سن و جنسیت دچار تغییر شود. پزشک تنها کسی است که می‌تواند سطوح مختلف گلبول سفید یا مقدار خطرناک wbc در آزمایش را تفسیر کند. 

میزان نرمال گلبول سفید در کودکان با بزرگسالان متفاوت است و نوزادان عموما با تعداد گلبول سفید بیشتری متولد می‌شوند که به تدریج با افزایش سن کاهش می‌یابد. طبق آمار مرکز پزشکی دانشگاه روچستر (UMRC)، محدوده طبیعی گلبول های سفید خون در هر میکرولیتر خون (mcL) به شرح زیر است:

محدوده سنی	تعداد گلبول سفید خون (به ازای هر میکرولیتر از خون)
نوزادان	۹۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰۰
شیرخواران کمتر از ۲ سال	۶.۲ تا ۱۷۰۰۰
کودکان بالاتر از ۲ سال و بزرگسالان	۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰

بیشتر بخوانیم:هدف از شمارش گلبول های سفید چیست؟

این محدوده‌های طبیعی ممکن است بسته به آزمایشگاه متفاوت باشند. انواع سلول‌هایی که گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند معمولا در شمارش کلی WBC از درصد طبیعی برخوردار هستند. طبق گفته انجمن سرطان خون و لنفوم (LLS)، درصد طبیعی انواع سلول‌های سفید خونی در شمارش کلی cbc به شرح زیر است:

انواع سلول خونی	درصد طبیعی شمارش کلی سلول‌های سفید خونی	نوع فعالیت
نوتروفیل	۶۲ درصد	بازدارنده قارچ‌ها و باکتری‌ها
لنفوسیت	۳۰درصد	تولیدکننده آنتی‌بادی و عامل مراقبت‌کننده از بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها
ائوزینوفیل	۲.۳ درصد	بازدارنده سلول‌های سرطانی و انگل
مونوسیت	۵.۳ درصد	بازدارنده باکتری‌ها و میکروب‌های مهاجم خارجی در بدن
بازوفیل	۰.۴ درصد	افزایش‌دهنده ایمنی بدن در برابر آلرژی و عفونت

بالا یا پایین بودن درصد نوع خاصی از wbc در آزمایش خون می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد که باید توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار بگیرد.

تفسیر wbc در آزمایش خون

نتایج غیر طبیعی wbc در آزمایش خون توسط اعدادی که بالاتر یا پایین‌تر از محدوده نرمال سن شما هستند طبقه‌بندی می‌شوند. در واقع، پایین بودن یا بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید می‌تواند به یک اختلال خونی یا سایر بیماری‌ها اشاره داشته باشد. پزشک برای شناسایی علت دقیق پایین بودن یا بالا بودن تعداد wbc، چندین فاکتور، مانند لیست داروهای در حال مصرف، علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند.

علائم بالا یا پایین بودن گلبول سفید خون

نشانه‌های پایین بودن تعداد wbc در آزمایش خون شامل موارد زیر است:

• بدن درد
• تب
• لرز
• سردرد

تعداد بالای WBC اغلب با علامت خاصی همراه نیست. هر چند، در صورتی که بیماری زمینه‌ای عامل افزایش تعداد گلبول‌های سفید باشد، ممکن است علائم خاص خود را ایجاد کند. در صورت بروز علائمی مبنی بر پایین بودن تعداد گلبول سفید خون، پزشک آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) را تجویز می‌کند.

علت پایین بودن گلبول سفید خون

لکوپنی اصطلاح پزشکی است که برای توصیف تعداد اندک گلبول‌های سفید خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. پایین بودن wbc در آزمایش خون می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• HIV
• اختلالات خود ایمنی
• اختلالات یا آسیب مغز استخوان
• لنفوم
• عفونت‌های شدید
• بیماری‌های کبد و طحال
• لوپوس
• پرتودرمانی
• برخی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها

بیشتر بخوانیم:بیماری های خونی: گلبول های سفید و قرمز، پلاکت و پلاسما

علت بالا بودن گلبول سفید خون

لکوسیتوز اصطلاح پزشکی است که برای توصیف تعداد بالای گلبول‌های سفید خون استفاده می‌شود. متخصصان بالا بودن wbc در آزمایش خون را ناشی از موارد زیر می‌دانند:

• سیگار کشیدن
• عفونت‌هایی مانند سل
• تومور در مغز استخوان
• سرطان خون
• شرایط التهابی، مانند آرتروز و بیماری روده
• فشار
• ورزش
• آسیب بافتی
• بارداری
• آلرژی
• آسم
• برخی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها

آیا بالا بودن گلبول سفید نشانه سرطان است؟

بالا بودن wbc در آزمایش خون و حتی پایین‌تر بودن آن از محدوده نرمال لزوما به معنی سرطان نیست. عوامل مختلفی، از جمله مواردی که در بالا عنوان کردیم بر کاهش یا افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون تاثیر می‌گذارند. 

با وجود اینکه سرطان، تعداد سلول‌های خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما نمی‌توان با قاطعیت، بالا بودن wbc در آزمایش خون را نشانه این بیماری دانست. اگر پزشک پس از آزمایش WBC به سرطان مشکوک شود، برای اطمینان از نتیجه بررسی‌های بیشتری انجام می‌دهد.

بیشتر بدانید:چربی خون بالا یا اختلال لیپید چیست؟

شمارش گلبول سفید خون چگونه انجام می‌شود؟

روش انجام آزمایش wbc شبیه آزمایش cbc است. در واقع، شمارش گلبول‌های سفید خون بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) به‌شمار می‌آید و می‌توان برای انجام هر ۲ تست از یک نمونه خون وریدی استفاده کرد. برای بررسی میزان wbc، لازم است خون‌گیری توسط یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا تکنسین آزمایشگاه صورت بگیرد. این نمونه خون معمولا از سیاهرگ داخل آرنج یا از سیاهرگ پشت دست گرفته می‌شود. خون‌گیری تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد که طی آن ممکن است درد کمی احساس کنید.

نحوه خون‌گیری از کودکان خردسال و نوزادان کمی متفاوت است. به این ترتیب که تکنسین خون‌گیری ابتدا پوست را به کمک لانست سوراخ می‌کند، سپس از نوار آزمایش یا ویال کوچکی برای جمع‌آوری خون استفاده می‌شود.

شرایط انجام آزمایش wbc چیست؟

آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون (wbc) به آمادگی خاصی مانند ناشتا بودن نیاز ندارد. شما می‌توانید پس از دریافت نسخه مربوطه از پزشک عمومی یا متخصص خون ، جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه مراجعه کنید.

پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟

پایین بودن سطح wbc در آزمایش خون که با اصطلاح علمی لکوپنی (Leukopenia) توصیف می‌شود، نشان‌دهنده کاهش قدرت دفاعی بدن است. گلبول‌های سفید نقش مهمی در دفاع و محافظت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا دارند. کم شدن سطح گلبول‌های سفید خون به معنی کاهش توانایی بدن برای مقابله با میکروب‌های بیماری‌زا است که ریسک ابتلای فرد به بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد. با این حال، گاهی‌اوقات پایین آمدن سطح گلبول‌های سفید خون علت خاصی ندارد و خوبه‌خود برطرف می‌شود.

کدام داروها روی نتیجه wbc در آزمایش خون تاثیر می‌گذارند؟

برخی از داروها می‌توانند در نتایج آزمایش شما تداخل ایجاد کرده و تعداد WBC را کاهش یا افزایش دهند. به همین دلیل توصیه می‌شود، قبل از انجام آزمایش wbc، لیست همه داروهایی که مصرف می‌کنید را در اختیار پزشک‌تان قرار دهید. 

داروهای اثرگذار روی نتیجه آزمایش شمارش گلبول سفید خون عبارت‌اند از:

• کورتیکواستروئیدها
• کینیدین
• هپارین
• کلوزاپین
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• آنتی‌هیستامین‌ها
• ادرار آورها
• ضدتشنج
• سولفونامیدها
• داروهای شیمی‌درمانی

آیا تغذیه می‌تواند باعث تغییر سطح wbc درآزمایش شود؟

متخصصان معتقدند تغذیه تا حدی بر افزایش سطح wbc تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، مصرف پروتئین کافی در شمارش wbc خون موثر است. از طرفی، ویتامین‌های گروه B به‌خصوص B۱۲ و فولات نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن دارند. اگر تحت درمان سرطان یا سایر علل لکوسیتوز (بالا بودن سطح گلبول سفید خون) هستید، قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک فوق تخصص خون صحبت کنید؛ زیرا ممکن است مکمل‌ها در درمان شما تداخل ایجاد کنند.

عوارض ناشی از شمارش گلبول‌های سفید خون

شمارش گلبول سفید خون از طریق خون‌گیری انجام می‌شود و عوارض ناشی از آن بسیار نادر است. با این حال، اگر شما وریدهای کوچکی داشته باشید، احتمالا فرآیند خون‌گیری کمی دشوارتر می‌شود. در چنین شرایطی، ممکن است تکنسین آزمایشگاه موفق به پیدا کردن رگ نشود یا پس از قرار گرفتن سوزن داخل ورید آرنج، مجبور شود برای گرفتن خون، سوزن را به اطراف حرکت دهد. به همین دلیل برخی افراد هنگام خون‌گیری کمی درد یا سوزش احساس می‌کنند. 

از جمله عوارض نادر آزمایش wbc می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• عفونت در محل سوزن
• خونریزی بیش از حد
• سرگیجه یا غش کردن
• خونریزی زیر پوستی (هماتوم)

بیشتر بخوانیم:لنفوسیتی حاد لوسمی را بیشتر بشناسید

راهنمای مراجعه به پزشک

آزمایش wbc یکی از آزمایشات عمومی و بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (cbc) به‌شمار می‌آید که پزشک آن را برای موارد بسیاری مانند چکاپ سالانه تجویز می‌کند. اگر پزشک متوجه شود سطح wbc در آزمایش خون غیر طبیعی است، بررسی بیشتر و دقیق‌تری انجام می‌دهد. 

برای تفسیر wbc در آزمایش خون می‌توانید به پزشک عمومی مراجعه کنید، اگر مشکلی در تولید سلول‌های خونی وجود داشته باشد، پزشک شما را به متخصص خون یا هماتولوژیست ارجاع می‌دهد. شما می‌توانید برای آشنایی با بهترین پزشکان عمومی و متخصص از جمله متخصص انکولوژی به وب‌سایت درمانکده مراجعه کنید. 

درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران، از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا متخصص آنلاین خون و سرطان ، متنی و تصویری نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: healthline | medicinenet