اشتها به معنی میل به خوردن غذا و احساس گرسنگی است. هر کسی می‌تواند بی اشتهایی را به دلایل مختلفی تجربه کند. افراد ممکن است تمایل کمی به غذا خوردن داشته باشند، علاقه‌ای به غذا نداشته باشند، یا اینکه موقع غذا خوردن احساس حالت تهوع داشته باشند.
افراد در کنار بی اشتهایی ممکن است بدلیل عدم خوردن غذای کافی جهت حفظ بدن خود، احساس خستگی داشته و وزن کم کنند.
در این مقاله به علل از دست دادن اشتها، معنای آن، عوارض و نحوه درمان آن نگاهی می‌کنیم.
بی اشتهایی می‌تواند فیزیکی یا روانی باشد. اغلب بی اشتهایی بدلیل عواملی چون عفونت‌ها یا مشکلات هاضمه موقتی هستند و در چنین صورتی بعد از بهبودی اشتها فرد برمی گردد.
بیشتر بدانید: درمان بی اشتهایی چیست؟
برخی افراد ممکن است اشتهای خود را به عنوان نشانه‌ای از یک شرایط پزشکی بلندمدت نظیر مراحل پایانی یک بیماری جدی، سرطان، از دست بدهند. این بخشی از شرایط پزشکی است که فوق تخصص گوارش آن را سو هاضمه می‌نامند. واژه پزشکی برای از دست دادن اشتهای کامل در طی دوره ای طولانی مدت، بی اشتهایی است. این واژه با اختلال تغذیه، یعنی بی اشتهایی عصبی متفاوت است، که نوعی مشکل عصبی محسوب میشود.
در زیر به علل محتمل بی اشتهایی اشاره می‌کنیم.
علل متداول بی اشتهایی
مشکلات هاضمه ممکن است سبب از بین رفتن اشتهای فرد گردد. عفونت ویروسی یا باکتریایی نظیر آنفولانزا یا گاستروانتریت اغلب مسبب بی اشتهایی هستند. اشتهای فرد معمولا بعد از بهبودی وی برمی‌گردد.
علل کوتاه مدت متداول احساس بی اشتهایی شامل موارد زیر است:
- سرما
- آنفولانزا
- عفونت‌های تنفسی
- عفونت ویروسی یا باکتریایی
- یبوست
- ناراحتی معده
- مشکلات هاضمه
- رفلاکس اسیدی
- مسمومیت غذایی
- آلرژی‌ها
- سو هاضمه
- اشکال معده یا گاستروانتریت
- بارداری
- عدم تعادل هورمونی
- استرس
- اثرات جانبی دارو
- الکل یا استفاده از دارو
بیشتر بدانید: درمان بی اشتهایی چیست؟
افرادی که در دهان خود احساس درد دارند، مثل آفت دهان، ممکن است بی اشتهایی را تجربه کنند چرا که این درد مانع غذا خوردن آن‌ها میشود.
بی اشتهایی و مشکلات پزشکی
مشکلات پزشکی طولانی مدت می‌تواند به دلایلی سبب بی اشتهایی شود، که بر اساس علت، متفاوت هستند. بی اشتهایی می‌تواند به کارکرد سیستم ایمنی ضعیف احساس ناراحتی، و داشتن ناراحتی معده مرتبط باشد.
مشکلات پزشکی که سبب بی اشتهایی می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- مشکلات هاضمه، نظیر سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری کرون
- آسم
- دیابت
- بیماری مزمن کبد یا کلیه
- سطوح بالای کلسیم در خون
- HIV و AIDS
- کم کاری تیروئید
- پرکاری تیروئید
- بیماری مزمن انسدادی ریه
- سکته قلبی
- سرطان معده یا روده
اثرات جانبی داروها بر روی بی اشتهایی
بی اشتهایی در کنار سایر مسائل هاضمه، نظیر یبوست یا اسهال، اثر جانبی متداول بسیاری از داروها است. بی اشتهایی در زمانی که دارو از مسیر دستگاه گوارش و معده فرد عبور می‌کند، متداول است.
داروها و درمانی که اغلب سبب بی اشتهایی می‌شوند، عبارتند از:
- مسکن‌ها
- برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
- ایمونوتراپی
- شیمی‌درمانی
- رادیو درمانی ناحیه معده
بیشتر بدانید: درد آپاندیس در مردان به چه صورت است؟
اگر افراد اخیرا جراحی بزرگی را گذرانده باشند، ممکن است بی اشتهایی را بعد از عمل تجربه کنند. این احساس می‌تواند مربوط به داروهای بیهوشی باشد.
استفاده تفریحی از داروهایی نظیر کوکائین، حشیش، و آمفتامین‌ها می‌تواند سبب بی اشتهایی گردد.
علل فیزیولوزیکی بی اشتهایی
فاکتورهای فیزیولوژیکی و حالات سالامت روانی می‌تواند تاثیر مهمی بر اشتهای فرد داشته باشد. این‌ها فاکتورها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی
- اضطراب
- حملات ترس
- استرس
- ناراحتی
- اختلالات غذا خوردن، نظیر بولیمیا یا بی اشتهایی عصبی
تاثیر سن بر بی اشتهایی
بی اشتهایی می‌تواند در افراد مسن متداول‌تر باشد. این مسئله می‌تواند بدلیل استفاده از داروها و تغییرات در بدن، همزمان با سپری شدن عمر باشد. این تغییرات می‌تواند موارد زیر را تغییر دهد:
- سیستم هاضمه
- هورمون‌ها
- حس مزه یا بو
بی اشتهایی و سرطان
بی اشتهایی یا وزن کم کردن می‌تواند نشانه‌ای از برخی سرطان‌ها باشد، نظیر سرطان لوزالمعده، تخمدان، یا معده.
افراد ممکن است در کنار از دست دادن اشتها، موار زیر را نیز تجربه کنند:
- درد معده
- سوزش قلب
- احساس سریع سیری
- زردی پوست یا چشم‌ها
- خون در مدفوع
اگر افراد هر یک از این علائم را تجربه کنند، باید به پزشک گوارش مراجعه کنند، کسی که قادر به یافتن علل مربوطه باشد.
بیشتر بدانید: علائم کرونا جدید چگونه است؟
از دست دادن اشتها و بیماری‌های جدی
یک فرد در صورتیکه بیش از یک روز استفراغ کند و بی اشتهایی کامل داشته باشد، باید به دکتر گوارش و کبد مراجعه کند.
افرادی که دچار بیماری‌های جدی هستند، ممکن است بی اشتهایی را تجربه کنند که می‌تواند بدلیل خود بیماری و یا اثرات جانبی درمان‌ها باشد، نظیر شیمی درمانی برای سرطان.
برخی افراد در مراحل پایانی بیماری‌های جدی ممکن است سو هاضمه را تجربه کنند.
سو هاضمه واژه‌ای است برای کاهش وزن، تحلیل عضله و حالات بیمارگونه که با بیماری‌های مزمن و خطرناک ایجاد می‌شوند.
افرادی که مبتلا به سو هاضمه هستند می‌توانند رژیم غذایی را از پزشک خود دریافت کنند، پزشک به برنامه‌ریزی غذایی کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کند که بیمار کالری‌ها و مواد غذایی لازم را دریافت می‌کند.
یک فرد مبتلا به یک بیماری مزمن و جدی باید در صورتی که دچار بی اشتهایی کامل شد، به مدت یک روز یا بیشتر و یا داشتن یکی از شرایط زیر، به پزشک فوق تخصص گوارش مراجعه کند:
- استفراغ به مدت یک روز و یا بیشتر
- ناتوانی در نگهداشتن مایعات در شکم.
- درد در زمان غذا خوردن
- دفع ادرار نامنظم
درمان بی اشتهایی
ممکن است پزشک داروهایی را برای افزایش اشتها و یا کاهش سایر علائم، نظیر حالت تهوع تجویز کند.
اگر افسردگی و یا اضطراب سبب بی اشتهایی فرد شود، صحبت درمانی و گاهی داروهای ضدافسردگی می‌تواند کمک کننده باشد.
اگر پزشک فکر کند که داروی خاصی دلیل از دست دادن اشتهای شما است، ممکن است بتواند دز یا داروی شما را تغییر دهد.
درمان‌های خانگی
ممکن است افراد خوردن چند وعده غذایی سبک و مختصر را در یک روز به سه وعده سنگین غذایی ترجیح دهند.
حواستون بر پر کالری کردن و پروتئین‌دار کردن این وعده‌های غذایی باشد تا مطمئن شوید که بدن مقدار زیادی انرژی و مواد غذایی را دریافت می‌کند. ممکن است فرد وعده‌های غذایی مایع نظیر اسموتی و نوشیدنی پروتئینی که هضم آن‌ها نیز آسان‌تر است داشته باشد.
افزودن سبزیجات، ادویه‌جات، یا سایر طعم‌دهنده‌ها می تواند فرد را به راحت تر خوردن غذا تشویق کند. غذا خوردن در زمان استراحت یا موقعیت‌های اجتماعی ممکن است بسیار لذت‌بخش باشد.
افراد می‌توانند مقدار زیادی آب برای جلوگیری از کم‌آبی بنوشند. ورزش های سبک نظیر پیاده‌روی کوتاه مدت ممکن است اشتها را نیز افزایش دهد.
مشاهده بیشتر : بهترین پزشک تغذیه
تشخیص بی اشتهایی
پزشک تمام علائم یک فرد را بررسی کرده و از آن‌ها برای تشخیص علل محتمل کاهش اشتهای وی استفاده می‌کند.
پزشک ممکن است شکم فرد رابا لمس دستی معاینه کند تا هر نوع نفخ، برآمدگی، یا سفتی غیرعادی را حس نماید. این کار می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا تشخیص دهند که آیا اختلال دستگاه گوارش سبب کاهش اشتها شده است یاخیر.
پزشک ممکن است تست‌های زیر را برای یافتن علت بی اشتهایی انجام دهد:
- تست‌های خونی
- تصویربرداری شکمی با اشعه ایکس
- آندوسکوپی، که در آن یک دوربین پزشک را قادر می‌سازد تا داخل بدن را ببیند.
بیشتر بدانید: شربت راسیپ چیست؟
کی باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد؟
یافتن دلیل بی اشتهایی مهم است، زیرا عدم درمان می‌تواند سبب عوارض شود.
بی اشتهایی مدام می‌تواند سبب کاهش وزن و سوءتغذیه گردد. مهم است که افراد به دلیل بی اشتهایی خود پی ببرند، زیرا عدم درمان آن می‌تواند خطری جدی باشد. در صورتی که فرد به مدت طولانی دچار بی اشتهایی شود باید با پزشک خود مشورت کند. اگر متوجه هر نوع کاهش وزن سریع شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.
افرا باید در صورتی که متوجه هر نوع نشانه‌ای در کنار بی اشتهایی شوند، به پزشک مراجعه کنند. این علائم عبارتند از:
- درد شکم
- تب
- تنگی نفس
- سرفه
- ضربان قلب تند و نامنظم
خلاصه
افراد به دلایل مختلف می‌توانند بی اشتهایی را تجربه کنند. برخی از این دلایل، کوتاه‌مدت هستند؛ از جمله سرماخوردگی، مسمومیت غذایی، سایر عفونت‌ها یا اینکه اثرات جانبی داروها. شاید دلایل، مربوط به مشکلات پزشکی بلندمدت باشند، نظیر دیابت، سرطان، یا بیماری‌های تهدیدکننده جان.
بی اشتهایی می‌تواند همراه با احساس خستگی یا حالت تهوع باشد. اگر یک فرد درباره بی اشتهایی نگرانی داشته باشد، باید این مورد را به پزشک خود اطلاع دهد و سایر علائم را نیز بازگو نماید.
درمان بی اشتهایی به علت آن بستگی دارد. افراد ممکن است از وعده‌های غذایی سبک به جای سه وعده غذایی سنگین بیشتر بهره ببرند، و وعده‌های شامل مایعات نیز اغلب دلپذیر هستند. جهت مشاوره با دکتر گوارش کلیک کنید.
سریع متادون راترک کنی چون باعث خونریزی معده واسیب به سیستم گوارش وکبدخواهیدشد
واقعن من از چهارسال پیش متادون میخورم والعان بی اشتهایی شدید و معده خیلی داق وبیشتر با اب سرد و دوق سرد کنترلش میکنم گوارشم افتضاه
سلام من ۲۳ سالمه نزدیک یکساله مثلا ۳روز اشتها دارم ۴ روز ندارم همش اشتهام میره و میاد اذیت کنندس چن مدتیه درد معده هم بهش اضافه شده میشه راهنمایی کنید چیکار کنم
سلام برادرم دو قطبی و داروهای روانپزشک رو مصرف میکنه دو سه روزه هیجی نمیخوره غیر از اب چیکار کنم
سلام من اشتهای غذا خودن ندارم وقتی که غذا میخورم بالا میارم دلیل این چیه؟
ورزش میکنم ولی اشتها غذا خوردن ندارم
سلام خسته نباشید من یک هفته ست که واقعیت چیزی نمیتونم بخورم غذا چیکار کنم بعدش میخورم غذامو احساس میکنم حالت تهوع میگیرم
سلام دکتر آیا گل تاثیری بر اشتها داره؟
هر روزی که گل نمیزنم به شدت بی اشتها میشم و حالت تهوع میگیرم راه حلی دارین.
گل نزن :1
سلام ھمسر من 65سال دارد چند روزی ھست کہ نفس تنگی دارد وحالت تھوع دارد وبی اشتھا برای غذاخوردن ودرد شکم یا معدہ خیلی زود خستہ میشہ بی حال ھست لطفا کمکم کنید چیکار باید کنم در خانہ بہ دکتر دسرسی نداریم
سلام.همسر من در مهمانی ۳جور ترشی و سالاد با قرمه سبزی و دلستر و میوه و ذرت خورد کمتر از ۶ساعت بعد استفراغ داشت نصف روز بعد ۱روز دل درد پیش پزشک رفت و گفت ایست معده کرده یک مقدار دارو داد که حال عمومی او بهتر شده اما اشتهایش را کامل از دست داده کسی کا در روز۶وعده غذا میخورد الان ۲وعده بسیار کم میخورد و بیشتر هم اگر بخاهد نمیتواند بخورد وزن کم کرده و لباس هایش گشاد شده برای درمان اشتهایش چه کنیم؟ چرا ما طوریمون نشد و او اینطور شد؟ البته او ۳۵ سالشه و خیلی تند و بسیار زیاد و بدون جویدن و فقط با قورت دادن غذا میخورد از عادتهای غذایی اوست اما تا حالا اینطور نشده بود
سلام من ۱هفته هست که حالت بی اشتهایی دارم تووعده غذاها اما وقتی شروع به غذا خوردن میکنم از قبل هم زیادتر میخورم منظور قبلا که احساس ضعف میکردم الان این شکلی اصلا نمیشه والبته قبلا کارروزانم سنگین بود الان نه وزن هم کم نکردم برعکس ۲کیلو زیاد هم شده احساس میکنم معده یا روده هام حساس تر شده ولی درد اینا نداره اصلا‌و کنار مقعدم حالت زخم گردمانند دراومده البته با خوردن زیتون اینا الان بهتر شده ودردنداره صلاح چیه راهنمایی کنید ممنون میشم
س الان ی چند سالی هست هیچ اشتها ندارم خیلی گرسنه هستم میخوام ک غذا بخورم سریع شکمم سیر میشه اشتها ندارم لاغر هم شدم
سلام
من انفولانزا گرفتم میل به غذا ندارم احساس میکنم همه چی تلخ هست قرص چرک خشک کن هم میخورم . اشتهام کم شده و بیشتر ضعیفم کرده
سلام من ۴ روز بی اشتها ام و حجم بزاقم کم شده صورتم هی زرد میشه هی سیاه بی حال خسته بدن درد دارم
سلام من العان چند روز است غذا نخوردم و سروم زدم دیشب العان حالت تهوع دارم و نمیتونم غذا بخورم
من وقتی فکر میکنم به دندان هام الان چند روز هیچی نخوردم تی تاپ و میوه خوردم غذا نمیتونم بخورم حالت تهوع بدون استفراغ میگیرم قرص سرتالین هم داد دکتر به من دهانم هم خشک شده و صدام گرفته و نمیتونم پا بشم دراز کشیدم 33 سالمه از تبریزم اضطراب و استرس همش میگیرم تا فکر میکنم
سلام من 15 سالم هست چاق هستم
الان تقریبا سه چهار روزه بدون هیچ دلیلی کم اشتها شدم
آیا این خطرناکه
سلام آقای دکترمن پاهام عفونت داشت ورم کرده بودوقرمزهم شده بودچندروزبستری شدم وانتی بیوتیک می‌زدند بهم خوب بودم اما الان نزدیک ۴۰روزهست بی اشتهاردی وازبوی غذا ودیدن غذاحالم بد میشه حالت تهوع دارم چکارکنم ممنون
سلام.
سلام من ندا هستم مدت دوماه میشه که سمت چپ سینه ام درد بسیار خفیف دارد پیش دکتر رفتم ولی گفتن مشکل معده است سینه ام سوزش داره بیسار ضعیف و سرگیجه دارم و نمیتونم تنفس درست داشته باشم بالای گردن هم فشار میایه هنگام راه رفتن ۲۲سال سن دارم
چه دارویی بخوریم که اشتهامون زیاد بشه چاق بشیم،لاغریم غذانمیخوریم
سلام، من 2روز میشه گرسنمه ولی اشتهای خوردن چیزی رو ندارم و شکمم درد میکنع ، و یک قاشق هم بخورم سریع حالت تهوع میگیرم، Helppp
سلام بنده بمدت دو هفته است عمل جراحی آپاندیس کردن اما استفراغ و تهوع امانم را بریده هر چی بخورم فوراً استفراغ میکنم لطفاً راهنمائی کنید علت چیست وجه راهی دارد
مشکلی نیست این بی اشتهایی بعداز عمل اپاندیس بلخصوص ان هم اگر باز نباشه با دستکاه لیزی تا یک ماه بیشتر به غذا میل و اشتهایی نداری خودم اینجوری عمل داشتم و بعداز عمل با مدت یک ماه فقط مایعات میخوردم و
سلام خسته نباشید من چند روزی هست که اشتها ندارم و درد شکم، تب، سرفه رو دارم این ممکن است بخاطر عادت ماهانم باشه یا نه؟
سلام دکتر من از صبح تا ساعت ۷شب اشتها ندارم ولی شب که میشه گشنه میشم و غذا که میخورم اصلان حضم نمیشه تا بالا بیارم و هر روز هم دفع ناقص مدفوع دارم بیشتر وقت یبوست هم دارم باد معده هم زیاد خارج میکنم
سلام ورزش کنید تحرک داشته باشید مثلا باشگاه بعد باشگاه گشنتون میشه که یه دیگم حاضرید بخورید
من روزی نصف پشقاب غذا میخوردم باشگاه اشتهام برگردوند
سلام. من چند روزیه احساس ضعف و گرسنگی دارم ولی اشتها خوردن ندارم و وقتی غذا میخورم سریع دچار حالت تهوع میشم
سلام من یک سه هفته ای کپسول چرک خشک کن برای سینوزیتم استفاده میکردم بعد از دوهفته بی‌اشتهایی گرفتم و اسهالم هستم موقعی هم که غذا میخورم حالت تهوع میگیرم و بعضی اوقات هم احساس میکنم ضربان قلبم خیلی تند میزنه و تب هم دارم
مراقب باش عفونت نداشته باشی
من چند ساله بی اشتها هستم ،استرس هم دارن،حالت تهوع،و نفخ و یبوست ،وزن کم کردم ،بدنم ضعیف شده رفتم آزمایش خون دادم گفتن مشکلی نداری،اگه مشکلی ندارم پس چرا بی اشتها هستم،از گرسنگی میمیرم ولی اشتها ندارم چیکار کنم،
سلام من کبد چرب دارم زیر سیته سنتراست ورم داردویکم قفسیه سینه در هامن جادرد دارد آی ا میشود به خاطر کبد چرب باشد