گرافی های اشعه ایکس به تصاویری گفته می شود که که برای گرفتن تصاویری از قسمت داخلی بدن به نام رادیوگرافی، از دوزهای اندک اشعه یونیزه استفاده می کند.
چرا باید تصویربرداری اشعه ایکس انجام شود؟
گرافی های اشعه ایکس می تواند در مواردی مانند گزینه های زیر، به پزشکان کمک کند:
- شکستگی استخوان ها
- دررفتگی مفاصل
- التهاب مفصلی
- درد شکم، در برخی موارد
- سرطان
- پوسیدگی دندان
پزشکان همچنین می توانند با استفاده از گرافی های اشعه ایکس جسمی که کودک یا فرد بزرگسال بلعیده است، را پیدا کنند. با استفاده از این گرافی ها می توان ریه های فرد را از نظر علائم پنومونی یا سل بررسی کرد، و به عامل ایجاد کننده نفس تنگی دست یافت، یا درصورت وجود نارسایی قلبی آن را تشخیص داد.
رویکردهای دیگری که پزشکان از گرافی های اشعه ایکس استفاده می کنند شامل موارد زیر است:
- ماموگرافی: معاینه ای است که طی آن بافت پستان بین یک صفحه تکیه گاه و یک صفحه دوم به نام پدال قرار می گیرد، و سپس مجموعه ای از تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود. پزشکان به منظور تشخیص علائم سرطان یا سایر موارد، تصاویر را به دقت بررسی می کنند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): یک کامپیوتر برای ایجاد یک تصویر سه بعدی و ارائه تصویر دقیق تر به پزشک، مجموعه ای از تصاویر اشعه ایکس را که از زوایای مختلف گرفته شده است، در کنار هم قرار می دهد.
- فلوئوروسکوپی: در این روش که گاهی اوقات “فیلم اشعه ایکس” نیز نامیده می شود، اشعه ایکس پیوسته ای به بخشی از بدن شلیک می شود تا پزشکان بتوانند آن قسمت و نحوه حرکت آن را مشاهده کنند. این کار معمولاً برای مشاهده استخوان ها، عضلات، مفاصل و ارگان هایی مانند قلب، کلیه ها و ریه ها صورت می گیرد.
چه فرایندی در طول تصویربرداری اشعه X روی خواهد داد؟
اکثر گرافی های اشعه ایکس به آماده سازی خاصی نیاز ندارد. ممکن است پزشک از شما بخواهد جواهرات، عینک، یا هر نوع اشیای فلزی یا پوششی که می تواند در تصویر تداخل ایجاد کند را در بیاورید.
پزشکان می توانند تصاویری در ضمن ایستادن یا دراز کشیدن بیمار بگیرند. این امر به محلی که باید ارزیابی شود، بستگی دارد. تیوب اشعه ایکس بالای تخت قرار دارد. فیلم در کشویی زیر میز قرار می گیرد.
مشاهده بیشتر : بهترین پزشک داخلی
دستگاه، پرتویی از تشعشعات را به سراسر بدن شما می فرستد. استخوان های سخت و متراکم اشعه را متوقف می سازند، از این رو در فیلم به رنگ سفید نمایش داده می شوند. پرتوی تابشی از بافت های نرم تر مانند عضله و چربی، که در گرافی اشعه ایکس به رنگ خاکستری دیده می شوند، عبور می کند. هوای داخل ریه ها در تصویر رادیوگرافی سیاه به نظر می رسد.
شما در طول عکسبرداری چیزی حس نخواهید کرد، اما ممکن است بی حرکت بودن برای شما دشوار باشد و ممکن است میز معاینه ناراحت کننده باشد. تکنسین ممکن است از چند زاویه مختلف عکس بگیرد. آنها ممکن است از بالشتک ها یا کیسه های شن برای حمایت از ناحیه مورد نظر، برایداشتندید بهتری از منطقه استفاده کنند. ممکن است از شما بخواهند نفس خود را حبس کنید تا تصویر تار نشود.
گاهی اوقات پزشک به کنتراست بیشتری برای ثبت تصویر واضح تر نیاز دارد. آنها ممکن است مواد حاجبی مانند باریم یا ید به شما بدهند. آن ها یا باید تزریق شوند و یا بصورت خوراکی مصرف شوند.
دستگاه در طول تصویربرداری صداهایی مانند کلیک و وزوز ایجاد می کند. این فرایند برای تصویربرداری از استخوان تنها چند دقیقه، و برای موارد پیچیده تر بیش از یک ساعت بطول می انجامد.
نتایج تصویربرداری اشعه ایکس
یک رادیولوژیست گرافی های اشعه ایکس را بررسی خواهد کرد. رادیولوژیست پزشک متخصصی است که در زمینه ی خواندن و تفسیر نتایج اسکن های تصویربرداری مانند اشعه ایکس به طور خاص آموزش دیده است. تصاویر حاصل از اشعه ایکس دیجیتال هستند، بنابراین رادیولوژیست می تواند در شرایط اضطراری آن ها را در عرض چند دقیقه بر روی نمایشگر خود مشاهده کند. بررسی تصاویر رادیوگرافی را کنند و دسترسی به نتایج آن ها در موارد غیر اورژانسی ممکن است حدود یک روز طول بکشد.
خطرات ناشی از اشعه ایکس
اشعه ایکس یکی از قدیمی ترین و رایج ترین اشکال تصویربرداری پزشکی است. طبق اظهارات پزشکان مزیت حاصل از تشخیص صحیح بیشتر از خطرات آن است. اما با این حال هنوز چند نکته ایمنی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
- خطر اندک ابتلا به سرطان. قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد می تواند منجر به سرطان شود، اما بطور کلی میزان آن در اشعه ایکس کم است. بزرگسالان در برابر اشعه ایکس حساسیت کمتری نسبت به کودکان دارند.
- کودکان و تصویر برداری اشعه ایکس. در صورتی که کودک شما به تصویر برداری نیاز داشته باشد، ممکن است تکنسین او را برای اطمینان از بی حرکت ماندن محصور کند. این کار از نیاز به تکرار جلوگیری می کند. محصور کردن کودک به او آسیبی وارد نخواهد کرد. در صورتی که همراه با او در اتاق بمانید، باید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض اشعه، پیش بند سربی بپوشید.
- بارداری. در صورتی که باردار هستند یا فکر می کنید باردارید به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است از روش متفاوتی استفاده کنند تا کودک شما در معرض اشعه قرار نگیرد.
- واکنش به ماده حاجب. احتمال بروز واکنش آلرژیک وجود دارد، اما این اتفاق نادر است. از پزشک خود در مورد علائم سؤال کنید. اگر در محل تزریق، درد، تورم یا قرمزی دارید، به وی اطلاع دهید.
تصاویر اشعه ایکس چه چیزی را نشان نمی دهند
اشعه ایکس برای بررسی شکستگی استخوان یا پوسیدگی دندان بسیار مناسب است، اما اگر در نواحی از بافت نرم بدن مانند کلیه ها، روده ها یا مغز شما اتفاقاتی روی دهد، تست های تصویربرداری دیگر بهتر است.
ممکن است پزشک برای تشخیص آسیب هایی مانند پارگی رباط زانو یا پارگی کلاهک گرداننده شانه، به جای اشعه ایکس، MRI تجویز کند. MRI می تواند شکستگی های ریز یا ترک خوردگی استخوان را که ممکن است در اشعه ایکس دیده نشود، نشان دهد و اغلب برای تشخیص شکستگی مفصل ران مورد استفاده قرار می گیرد. MRI ابزار خوبی برای مشاهده آسیب های ستون فقرات است، زیرا پزشکان می توانند استخوان های ستون فقرات و نخاع را مشاهده کنند.
همچنین پزشکان ممکن است انجام سی تی اسکن را تجویز کنند. سی تی اسکن ممکن است در اورژانس برای تشخیص مشکلاتی مانند آسیب به سر، سنگ کلیه یا علل درد شکم یا تشخیص لخته خون در ریه ها، که به آن آمبولی ریوی گفته می شود، مورد استفاده قرار گیرد. برای مشاوره می توانید با متخصصین داخلی درمانکده ارتباط برقرار کنید.
