پف زیر چشم؛【۷ علت شایع + ۴ روش درمان قطعی】

شاید شما هم وقتی جلوی آینه می‌ایستید، متوجه پف زیر چشمان خود شده‌ و حس کنید حتی پس از یک خواب کافی، چهره‌تان هنوز خسته به نظر می‌رسد. این مشکل که برای بسیاری از افراد آشناست، به دلایل مختلف از جمله افزایش سن، ژنتیک، کمبود خواب، رژیم غذایی نامناسب، آلرژی‌ و مصرف دارو ایجاد می‌شود. اگرچه در بیشتر موارد پف‌کردگی چشم بی‌ضرر است، اما گاهی‌اوقات ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد که به بررسی پزشکی نیاز دارد. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی دلایل پف زیر چشم پرداخته و در مورد راه‌های درمان آن صحبت می‌کنیم.

علائم پف زیر چشم

علائم این عارضه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ورم خفیف
• شلی یا افتادگی پوست
• حلقه‌ تیره زیر چشم

پف زیر چشم چگونه ایجاد می‌شود؟

پف زیر چشم زمانی ایجاد می‌شود که عضلات و بافت‌های اطراف چشم به دلیل بالا رفتن سن ضعیف شوند. در این شرایط، پوست نیز خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهد و چربی‌ای که معمولا در اطراف چشم قرار دارد به زیر آن منتقل می‌شود. علاوه بر این، تجمع مایع در این ناحیه می‌تواند باعث پف‌کردگی و ورم چشم شود.

علت پف زیر چشم در زنان و مردان

عواملی که در ایجاد یا تشدید این وضعیت نقش دارند عبارت‌اند از:

۱. کمبود خواب

وقتی دیر می‌خوابید یا خواب کافی ندارید، الگوی تنفسی شما در حین خواب مختل شده و سطح اکسیژن خون کاهش می‌یابد. برای جبران کمبود اکسیژن، رگ‌ها گشاد می‌شوند تا خون بیشتری به بافت‌ها برسد. این اتفاق می‌تواند باعث نشت مایعات به بافت‌های اطراف شود. وقتی بافت‌های حساس پلک پایین درگیر شوند، پف زیر چشم ایجاد می‌شود.

آپنه که با اختلالات تنفسی در حین خواب همراه است همین اثر را دارد و باعث می‌شود فرد هم احساس خواب‌آلودگی کند و هم در طول روز ظاهر خسته‌تری داشته باشد.

۲. رژیم غذایی

سدیم یک نوع ماده معدنی است که حرکت آب به داخل و خارج سلول‌ها را تنظیم می‌کند. وقتی سدیم در حد مناسب مصرف شود، تعادل آب در داخل و خارج سلول حفظ می‌شود. در غیر این صورت، آب در بدن تجمع می‌یابد که به این وضعیت احتباس مایعات می‌گویند. سدیم در غذاهای مختلف به مقدار زیاد یافت می‌شود، از جمله:

• نمک طعام
• غذاهای فرآوری‌شده یا کنسروی
• فست ‌فود
• سس‌ها و چاشنی‌ها
• سوپ‌های آماده

۳. آلرژی‌

آلرژی فصلی و همچنین آلرژی به غذاها و داروها‌ نیز می‌تواند علت پف زیر چشم مردان و زنان باشد. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که تماس با یک ماده آلرژی‌زا باعث آزاد شدن هیستامین در خون شود. هیستامین یک ماده شیمیایی است که سطح التهاب را در بدن بالا می‌برد، رگ‌های خونی را متورم می‌کند و باعث نشت مایعات به بافت‌های اطراف می‌شود.

Allergies can also cause puffy eyes. These not only include seasonal allergies (hay fever) but also allergies to foods and medications.

آلرژی‌ها نیز می‌توانند باعث پف کردن چشم شوند. آن‌ها فقط شامل آلرژی‌های فصلی (تب یونجه) نیستند، بلکه حساسیت به غذاها و داروها را نیز دربر می‌گیرند.

verywellhealth

وقتی چشم‌ها و مجاری بینی درگیر شوند، پف زیر چشم و عطسه اتفاق می‌افتد. گرفتگی بینی اوضاع را بدتر می‌کند. چون باعث افزایش تخلیه مایعات به بافت‌های اطراف از جمله چشم‌ها می‌شود. از شایع‌ترین مواد آلرژی‌زا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گردوغبار
• کپک
• پر و پوست حیوانات
• گرده گل‌ها
• بادام‌زمینی و سایر مغزیجات
• گندم
• شیر
• سویا
• غذاهای دریایی

در بیشتر موارد، آلرژی باعث تورم دوطرفه می‌شود. با این حال، نیش حشره یا یک وضعیت آلرژیک به نام درماتیت تماسی ممکن است به تورم یک‌طرفه منجر شود و فقط یک چشم را درگیر کند.

۴. افزایش سن

با بالا رفتن سن، بسیاری از قسمت‌های بدن قدرت عضلانی و الاستیسیته خود را از دست می‌دهند و چشم‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در بیشتر افراد، تولید کلاژن (پروتئین اصلی پوست، عضلات، استخوان‌ها و بافت‌های هم‌بند) از اواخر ۲۰ سالگی تا اوایل ۳۰ سالگی کاهش می‌یابد و پس از آن با سرعت ۱ تا ۱/۵ درصد در سال کمتر می‌شود.

این اتفاق با نازک شدن پوست زیر چشم و تضعیف ماتریکس کلاژن همراه است و باعث می‌شود چربی به سمت این فضا حرکت کرده و در نهایت باعث افتادگی پلک پایین شود. در این حالت، چربی جمع‌شده در زیر چشم می‌تواند به ‌راحتی مایعات را جذب کرده و در خود نگه دارد.

۵. ژنتیک

عوامل ژنتیکی نیز ممکن است از دلایل پف زیر چشم باشند. در موارد نادر، اختلالی به نام ادم آنژیونوروتیک ارثی می‌تواند به طور دوره‌ای باعث تورم بافت‌ها به‌خصوص در ناحیه صورت، بازوها، پاها و راه‌های هوایی شود.

علاوه بر این، ژنتیک روی روند پیری پوست و سرعت کاهش تولید کلاژن تاثیر دارد. اگر یکی از والدین‌تان در ۲۰ یا ۳۰ سالگی چشم‌های پف‌کرده داشته باشد، ممکن است شما نیز در همان سن دچار این مشکل شوید.

۶. بیماری‌ها

این پرسش که پف زیر چشم نشانه چه بیماری است،‌ به کرات از سوی بسیاری از افراد مطرح می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که بین پف زیر چشم و کلیه ارتباط وجود دارد و بیماری مزمن کلیه ممکن است روی نواحی اطراف چشم تاثیر بگذارد. از سایر بیماری‌هایی که در بروز این مشکل نقش دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بلفاریت (التهاب پلک‌ها)
• شالازیون (انسداد یک غده در پایه مژه‌ها)
• ورم ملتحمه (کنژنکتیویت) که به آن چشم صورتی هم می‌گویند
• رتینوپاتی دیابتی (عارضه چشمی ناشی از دیابت)
• کراتیت (التهاب قرنیه)
• اپتیک نوریت (التهاب عصب بینایی)
• سلولیت اوربیتال (عفونت شدید بافت‌های اطراف کره چشم)
• گل مژه
• بیماری تیروئید چشمی (بیماری خود ایمنی که باعث بیرون‌زدگی چشم می‌شود)
• یووئیت (التهاب لایه رنگی چشم)

۷. مصرف بعضی داروها

بعضی از داروها نیز می‌توانند به عنوان عارضه جانبی باعث تجمع مایعات در زیر چشم شوند. این داروها عبارت‌اند از:

• داپسون
• آلوپورینول
• داروهای ضد تشنج
• آزاتیوپرین
• مترونیدازول
• ایماتینیب مسیلات
• مینوسیکلین
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  (NSAIDs)
• سولفونامیدها
• پلاویکس

دلایل پف زیر چشم نوزاد

پف زیر چشم در کودکان و نوزادان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. عواملی مانند گریه طولانی، آلرژی‌، التهاب یا ضربه به چشم همگی می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشد. تورم ممکن است هر ۲ چشم را تحت تاثیر قرار دهد یا فقط در یک چشم دیده شود. در صورت ادامه‌دار بودن آن، حتما به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

پف زیر چشم معمولا بی‌ضرر است و به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. اما در صورتی که به مشکلات بینایی یا سردرد منجر شود یا با بثورات پوستی همراه باشد، باید با متخصص چشم پزشکی آنلاین در مورد آن صحبت کنید.

راه‌های تشخیص پف زیر چشم

دکتر چشم پزشک می‌تواند پف اطراف چشم را با معاینه بدنی و بررسی سابقه پزشکی شما تشخیص دهد. بسیاری از علل شایع این مشکل از جمله تب یونجه و ورم ملتحمه (چشم صورتی) معمولا به ‌راحتی قابل تشخیص هستند؛ به ویژه اگر عوامل خطر مرتبط با آن‌ها وجود داشته باشد.

پزشک با توجه به نحوه بروز علائم ممکن است به بعضی مشکلات مشکوک شود. مشخصاتی مانند دوطرفه یا یک‌طرفه بودن تورم و حاد یا مزمن بودن علائم می‌توانند در تشخیص دقیق نقش مهمی داشته باشند.

بیماری	ورم دوطرفه	ورم یک‌طرفه	ورم حاد	ورم مزمن
کم‌خوابی	+			+
دریافت زیاد سدیم	+		+
تب یونجه	+		+
افزایش سن	+			+
واکنش به دارو	+		+
بلفاریت		+	+
شالازیون		+		+
کنژنکتیویت		+	+
رتینوپاتی دیابتی	+			+
اپتیک نوریت		+	+
گل مژه		+		+
بیماری چشمی تیروئید	+			+

در مواردی که علائم به ‌طور ناگهانی، شدید یا مکرر ظاهر می‌شوند، بررسی‌های بیشتری لازم است. بسته به علت احتمالی، پزشک ممکن است آزمایش‌ها و اقدامات زیر را تجویز کند:

• شمارش کامل خون (CBC) برای تشخیص عفونت
• آزمایش خون و تست پوستی به منظور تشخیص آلرژی
• آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید
• آزمایش‌ خون و ادرار برای بررسی عملکرد کلیه‌ها
• نمونه‌گیری از مایع چشم برای تشخیص عفونت چشم ‌
• بررسی قسمت‌های داخلی چشم با اسلیت لمپ
• تست‌های تصویربرداری مثل سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی (MRI)

درمان پف زیر چشم

پف چشم معمولا یک مسئله زیبایی است و به درمان فوری نیاز ندارد. بسیاری از افراد می‌توانند میزان تورم را با روش‌های خانگی و تغییر سبک زندگی تا حد زیادی کاهش دهند. با این حال، اگر از ظاهر خود ناراضی هستید، مشورت با پزشک می‌تواند مفید باشد.

۱. قرص برای پف زیر چشم

استفاده از دارو برای درمان ورم و قرمزی چشم به علت بروز این مشکل بستگی دارد. در صورتی که یک بیماری زمینه‌ای مانند آلرژی باعث ورم زیر چشم‌ها شده باشد، درمان آن بیماری می‌تواند تورم را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد.

دنبال یک روش خوب برای کاهش پف زیر چشم می‌گردی؟

بدون مراجعه به مطب، با پزشک در مورد مشکلت مشورت کن.

دکتر چشم پزشک سوال چشم پزشکی آنلاین

۲. درمان‌های غیر تهاجمی

با روش‌های زیر می‌توان به تقویت و جوانسازی پوست و یکدست کردن ناحیه زیر چشم کمک کرد:

تزریق فیلر

در این روش، فیلر (معمولا هیالورونیک اسید) به ناحیه زیر چشم تزریق می‌شود تا یک سطح صاف و یکدست ایجاد کند. تزریق در مطب پزشک و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و نتایج آن بین ۶ تا ۱۲ ماه ماندگار است.

لیزر

از لیزر برای حذف لایه‌های سطحی پوست و تحریک تولید کلاژن استفاده می‌شود تا پوست زیر چشم سفت‌تر شود. نتیجه حاصل از این روش بسته به نوع پوست و میزان مواجهه با نور آفتاب، چند سال دوام خواهد داشت.

استفاده از لیزر در افراد با پوست تیره ممکن است خطر تغییر رنگ دائمی پوست را به همراه داشته باشد. با پزشک در مورد مزایا و معایب این روش مشورت کنید.

پیلینگ شیمیایی

در این روش، پوست زیر چشم با استفاده از محلول شیمیایی لایه‌برداری می‌شود. این محلول سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد تا پوست جدید و سفت‌تری جای آن‌ها را بگیرد. دوام نتایج به‌دست‌آمده از پیلینگ به نوع پوست و میزان تماس با نور خورشید بستگی دارد.

سایر روش‌ها

راه‌کارهای دیگری که ممکن است توصیه شوند عبارت‌اند از:

• مزوتراپی: مواد مغذی با استفاده از سوزن‌های کوچک و نازک به زیر پوست تزریق می‌شوند تا چربی‌های اضافی زیر پلک تحلیل رفته و چروک‌های خفیف رفع شوند.
• آر اف (RF): با ارسال امواج رادیویی به لایه داخلی پوست، گرما تولید شده و کلاژن‌سازی تحریک می‌شود. این روش درمانی برای پف‌های خفیف موثرتر است.
• کربوکسی‌تراپی: از گاز دی‌اکسید کربن برای تقویت جریان خون در ناحیه زیر چشم استفاده می‌شود.

۳. جراحی پلک

اگر به دنبال روش‌های از بین بردن پف زیر چشم فوری باشید، پزشک ممکن است بلفاروپلاستی (جراحی پلک) را پیشنهاد دهد. نحوه انجام این جراحی به آناتومی و نیازهای فردی شما بستگی دارد، اما به طور کلی شامل حذف چربی اضافی از پلک است. این عمل معمولا به صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

قبل از جراحی با پزشک درباره عوارض احتمالی صحبت کنید. این عوارض می‌توانند شامل خشکی چشم، آبریزش چشم، درد، تورم، کبودی و تاری دید باشند. عوارض نادر نیز شامل از دست دادن بینایی، خونریزی، عفونت، خراش قرنیه و افتادگی پلک هستند.

همچنین ضروری است درباره هزینه عمل پف زیر چشم از پزشک سوال کنید. این هزینه به عوامل مختلفی مانند مهارت پزشک، امکانات کلینیک و تکنیک به‌کاررفته در جراحی بستگی دارد.

۴. درمان خانگی پف زیر چشم

با روش‌های زیر می‌توانید به کاهش یا رفع پف زیر چشم کمک کنید:

• استفاده از کمپرس سرد: یک دستمال تمیز را با آب سرد مرطوب کنید. سپس بنشینید و چند دقیقه دستمال مرطوب را به آرامی روی پوست اطراف چشم‌ها قرار دهید.
• کاهش مصرف مایعات قبل از خواب و محدود کردن نمک در رژیم غذایی: این کار به کاهش احتباس مایعات در بدن کمک می‌کند.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند ورم زیر چشم را افزایش دهد.
• خواب کافی: بیشتر بزرگسالان به هفت تا ۹ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
• بالا بردن سر  هنگام خواب: با استفاده از یک بالش اضافی یا بالا بردن سر تخت می‌توان از تجمع مایعات در اطراف چشم‌ها در حین خواب جلوگیری کرد.
• ماسک سفیده تخم‌مرغ: یک عدد سفیده‌ تخم‌مرغ را خوب هم زده و با برس نرم زیر چشم بمالید. بعد از ۱۵ دقیقه،‌ آن را با آب ولرم بشویید.
• ژل آلوئه‌ورا: ژل آلوئه‌ورا سرشار از ویتامین و آنتی‌اکسیدان است. آن را زیر چشم بمالید و بعد از هشت تا ۱۰ دقیقه با آب خنک بشویید.
• استفاده از محصولات حاوی کافئین: کرم‌های دور چشم حاوی کافئین به انقباض عروق خونی کمک کرده و تورم را کاهش می‌دهند. به جای آن‌ها می‌توانید چای سیاه کیسه‌ای را خنک کرده و برای چند دقیقه روی چشم‌های بسته خود بگذارید.
• استفاده از لوازم آرایشی: با کمک کرم‌ها یا کانسیلرها می‌توان ورم و تیرگی زیر چشم را تا حدی پنهان کرد.

راه‌های پیشگیری از پف زیر چشم

برای پیشگیری از این مشکل ضروری است نکات زیر را رعایت کنید:

• خواب کافی و منظم داشته باشید.
• در خوردن غذاهای شور یا فرآوری‌شده زیاده‌روی نکنید.
• از مصرف الکل و سیگار بپرهیزید.
• از تماس با مواد حساسیت‌زا خودداری کنید.
• استراحت چشم‌ها را فراموش نکنید و هرازگاهی چشم‌های خود را ببندید.
• اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید که ممکن است روی چشم‌ تاثیر بگذارد، برای کنترل علائم آن به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

کلام پایانی

پف زیر چشم معمولا تهدیدکننده زندگی نیست و به درمان نیاز ندارد؛ مگر اینکه از نظر ظاهری آزاردهنده باشد. در حال حاضر، گزینه‌های زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد که از آن جمله می‌توان به اصلاح سبک زندگی، تزریق فیلر، پیلینگ شیمیایی، لیزردرمانی و جراحی اشاره کرد.

اگر پف زیر چشم به طور ناگهانی ایجاد شده یا با علائم غیر عادی مثل تغییرات بینایی همراه است، در اسرع وقت از طریق سایت درمانکده با پزشک مشورت کنید. درمانکده این امکان را برایتان فراهم کرده که از بهترین پزشکان وقت بگیرید و به صورت آنلاین سوالات خود را بپرسید.

سوالات متداول

منابع: mayoclinic | verywellhealth | hopkinsmedicine