قرص بتاهیستین (Betahistine) دارویی است که برای درمان سرگیجه و سایر علائم اختلالات گوش داخلی استفاده می‌شود. پزشکان اغلب این دارو را برای بیماری‌هایی از جمله بیماری منیر (Meniere’s disease) که با دورههای سرگیجه، کاهش شنوایی و صدای زنگ در گوش تشخیص داده می‌شود، تجویز می‌کنند. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی عوارض، کاربردها و روش مصرف این دارو خواهیم پرداخت.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص بتاهیستین
اطلاعات شناسنامه‌ای این دارو را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
| عناوین | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | بتاهیستین یک داروی ضد سرگیجه است که اغلب برای کاهش دورههای سرگیجه بیماری منیر استفاده می‌شود. |
| نام دارو | این دارو با نام بتاهیستین [bee-tă-hist-een] شناخته می‌شود. |
| برند دارو | بتاهیستین با نام تجاری Serc به بازار عرضه می‌شود. |
| بک‌گراند دارو | بتاهیستین برای اولین بار در دهه ۷۰ میلادی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد؛ اما به‌دلیل کمبود شواهد مبنی بر اثربخش بودن دارو، در عرض پنج سال از فهرست FDA خارج شد. در حال حاضر این دارو در کشورهای مختلف و توسط شرکت‌های داروسازی مانند شرکت Teva کانادا به بازار عرضه می‌شود. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است. |
| گروه دارو | بتاهیستین در گروه داروهای تایید‌شده و تحقیقی قرار می‌گیرد. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C8H12N2 |
روش مصرف بتاهیستین
هنگام مصرف داروی بتاهیستین به نکات زیر توجه کنید:
- قبل از خوردن دارو، دستورالعمل‌های مصرف آن که روی جعبه دارو قرار دارد را با دقت مطالعه کنید.
- این دارو اغلب در دوزهای ۸ و ۱۶ گرم تجویز می‌شود؛ بنابراین قبل از خوردن دارو دقت کنید که همان دوز تجویز‌شده توسط دکتر گوش را مصرف می‌کنید.
- بهترین زمان خوردن قرص بتاهیستین بعد از صرف غذا است؛ زیرا این دارو می‌تواند باعث مشکلات معده شود.
- این دارو باید ۲ الی سه مرتبه در روز و در ساعت مشخص مصرف شود تا اثر آن همیشه در خون جریان داشته باشد.
- اگر یک دوز از بتاهیستین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید و اگر نوبت مصرف دوز بعدی رسیده بود از خوردن دوز فراموش‌شده خودداری کنید.
بیشتر بدانید: علت سرگیجه چیست؟
عوارض قرص بتاهیستین
مصرف داروی بتاهیستین مانند سایر داروها می‌تواند باعث برخی عوارض جانبی شود. در صورتی که پس از مصرف این دارو علائم زیر را داشتید، فورا از دکتر گوش آنلاین مشورت بگیرید. عوارض قرص بتاهیستین 8 عبارت‌اند از:
- واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش و مشکلات تنفسی
- احساس حالت تهوع
- ناراحتی معده، سوء هاضمه و مشکلات گوارشی
- سردرد
- احساس خستگی
موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
قبل از مصرف داروی بتاهیستین به نکات زیر توجه داشته باشید:
- این دارو باید فقط توسط پزشک تجویز شود؛ بنابراین از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.
- اگر در حال مصرف داروی دیگری هستید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
- تحقیقات درباره اثرات مصرف قرص بتاهیستین در بارداری همچنان ادامه دارد. با این حال، بتاهیستین می‌تواند باعث گشاد شدن عروق خونی شود؛ بنابراین مصرف قرص بتاهیستین در حاملگی برای افرادی که در شرایط پره‌اکلامپسی (Preeclampsia) هستند، می‌تواند خطرناک باشد.
- مصرف قرص بتاهیستین در شیردهی با مشورت پزشک مانعی ندارد.
- اگر به این دارو حساسیت دارید از مصرف آن بپرهیزید.
- مصرف این دارو برای کودکان می‌تواند مضر باشد؛ بنابراین از دادن بتاهیستین به کودکان بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
بیشتر بدانید: درمان معجزه آسای گوش درد
تداخلات دارویی قرص بتاهیستین
بتاهیستین ممکن است با برخی از داروها واکنش شیمیایی نشان دهد؛ بنابراین اگر یکی از داروهای زیر را مصرف می‌کنید و پزشک برای شما بتاهیستین تجویز کرده است، این موضوع را به او اطلاع دهید.
- انواع آنتی‌هیستامین (Antihistamines)
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
- داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) یا آرام‌بخش‌ها
- داروهای ضد فشار خون (Antihypertensive)
قیمت داروی بتاهیستین
بتاهیستین جزو داروهای گران‌قیمت است. با این حال، نمونه‌های تولید‌شده در داخل کشور قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های تولید‌شده در خارج از کشور دارند.
فعل و انفعالات دارو در بدن
مکانیسم اثر بتاهیستین چند عاملی است. تصور می‌شود که بیماری منیر از اختلال هموستاز مایع درون لنفاوی در گوش ناشی می‌شود. بتاهیستین عمدتا به‌عنوان آگونیست گیرنده هیستامین H1 عمل می‌کند. تحریک گیرنده‌های H1 در گوش داخلی می‌تواند باعث گشاد شدن عروقی شود که منجر به افزایش نفوذپذیری عروق خونی و کاهش فشار اندولنفاتیک می‌شوند.
این عمل از پارگی لابیرنت جلوگیری کرده و می‌تواند به کاهش شنوایی مرتبط با بیماری منیر کمک کند. همچنین گفته می‌شود که بتاهیستین با کاهش عملکرد نامتقارن اندام‌های حسی دهلیزی و افزایش جریان خون دهلیزی به تسکین علائم سرگیجه عمل می‌کند.
بیشتر بدانید: سکته گوش چیست؟
بیماری‌های مرتبط با قرص بتاهیستین
اگر مبتلا به فئوکروموسیتوم (Pheochromocytoma) هستید، از مصرف این دارو بپرهیزید. فئوکروموسیتوم نوعی تومور نادر و اغلب خوش‌خیم غده فوق کلیوی است و باعث آزاد شدن هورمون‌های افزایش فشار خون در بدن می‌شود.
افراد آسیب‌پذیر در مقابل داروی بتاهیستین
مصرف قرص بتاهیستین ۸ برای این افراد باید با احتیاط انجام شود:
- افراد مبتلا به آسم
- افراد با سابقه زخم معده
- افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی
بیشتر بدانید: عفونت گوش میانی چیست؟
کاربرد قرص بتاهیستین
همان‌طور که اشاره شد، بتاهیستین معمولا برای درمان بیماری‌های مربوط به گوش داخلی، به ویژه اختلالات مرتبط با سرگیجه مانند بیماری منیر استفاده می‌شود. کاربردهای این دارو عبارت‌اند از:
۱. قرص بتاهیستین برای سرگیجه
تحقیقات نشان داده‌اند که بتاهیستین با بهبود جریان خون در گوش داخلی به کاهش دفعات و شدت دورههای سرگیجه کمک می‌کند. یکی از دلایل سرگیجه می‌تواند عدم تعادل مایع درون گوش داخلی باشد و بتاهیستین می‌تواند این مایع را نیز متعادل کند.
۲. قرص بتاهیستین برای وزوز گوش
به‌طور کلی بتاهیستین برای درمان وزوز گوش ساخته نشده است. از آنجا که وزوز گوش به‌دلیل اختلالات گوش میانی رخ می‌دهد، این دارو با بهبود جریان خون در گوش میانی می‌تواند وزوز گوش را نیز کاهش دهد.
بیشتر بدانید: علت وزوز گوش چیست؟
جمع‌بندی
در این مقاله به این پرسش پاسخ دادیم که قرص بتاهیستین برای چیست. همان‌طور که اشاره شد این دارو برای درمان اختلالات گوش میانی مانند بیماری منیر تجویز می‌شود. دقت داشته باشید که قرص بتاهیستین برای حساسیت مناسب نیست و مصرف همزمان آن با داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها که برای درمان حساسیت استفاده می‌شوند می‌تواند برای فرد خطرناک باشد.
اگر علائمی مانند سرگیجه، وزوز گوش، کاهش شنوایی یا نداشتن تعادل را تجربه می‌کنید، ممکن است به اختلالات گوش میانی مبتلا شده باشید. برای تشخیص دقیق این اختلال می‌توانید از پزشکان گوش، حلق و بینی درمانکده به‌صورت آنلاین یا حضوری مشاوره دریافت کنید. همچنین، می‌توانید با این متخصصان درباره انتخاب نوع دارو و مصرف بتاهیستامین نیز مشورت کنید.
سوالات متداول
این دارو برای درمان علائم بیماری منیر و سایر اختلالات گوش میانی استفاده می‌شود.
خیر. این دارو خواب‌آور نیست؛ اما می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی مانند سردرد یا احساس خستگی شود.
