علت سوزش زانو چیست؟ آیا باید نگران سوزش زانو باشم؟

کمی سخت است که بخواهیم سوزش زانو را فقط با واژه‌ها توصیف کنیم. شاید بتوان گفت سوزش در مفصل زانو، درد تیزی است که همراه آن احساس گرما نیز می‌کنید. این درد در نواحی مختلف مفصل زانو حس می‌شود. علت سوزش زانو می‌تواند مربوط به بیماری‌هایی مانند کندرومالاسی کشکک (نرمی کشکک، chondromalacia patella) و استئوآرتریت (Osteoarthritis) باشد. با مطالعه این مقاله از مجله درمانکده بیشتر راجع‌به دلایل این حس ناخوشایند در مفصل زانو آشنا خواهید شد.

علت سوزش در مفصل زانو چیست؟

علت سوزش در پشت مفصل زانو

پارگی غضروف

غضروف بافت همبندی است که سطح مفصل را پوشش می‌دهد. آنها رشته‌های عصبی ندارند، بنابراین اگر آسیبی ببیند دردی را حس نخواهید کرد. همچین خوب است بدانید با بروز آسیب، آنها قادر به ترمیم خود نیز نیستند. پارگی غضروف خود را با علائمی مانند سوزش، ساییدگی استخوان، تورم، صدای تق تق و قفل شدن زانو نشان می‌دهد. معاینه فیزیکی، تصویربرداری با اشعۀ ایکس، MRI و آرتروسکوپی از شیوه‌های رایج تشخیص پارگی غضروف هستند.

بیشتر بخوانیم: کیست بیکر زانو چیست؟ + بهترین شیوه درمان کیست پاپلیتئال

پارگی رباط صلیبی

در واقع پارگی رباط صلیبی با ناپایداری مفصل، تورم، سوزش و درد شدید و صدا دادن زانو همراه است. فعالیت‌های سنگین ورزشی یا آسیب‌های فیزیکی شدید باعث آسیب این رباط می‌شوند. دکتر ارتوپدی در کنار معاینه فیزیکی از تست‌های تصویربرداری برای تایید پارگی رباط صلیبی نیز استفاده می‌کند. در مراحل ابتدایی برای کاهش درد می‌توانید از کمپرس سرد در ناحیه مفصل استفاده کنید.

برای راهنمایی بیشتر می‌توانید از امکان مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان ارتوپد در سایت معتبر درمانکده کمک بگیرید.

بیشتر بخوانیم: رباط پاتلا‌فمورال و آسیب‌هایی که در کمین آن نشسته‌اند

آرتروز

آرتروز یک بیماری پیشرونده است که در طی آن غضروف مفاصل از بین می‌روند و این امر باعث ساییدگی استخوان‌ها می‌شوند. درد و احساس سوزش، سفتی و خشکی مفصل، راه رفتن سخت، خالی کردن و تق تق زانو از علائم این بیماری هستند.

علت سوزش در کشکک زانو

سوزش در ناحیه کشکک معمولا به دلیل عارضه‌ایی بنام زانوی دوندگان (runner’s knee) است. در این حالت استرس و فشار فیزیکی بیش از حدی به کشکک و تاندون‌های مرتبط به آن ایجاد می‌شود. این بیماری با عنوان کندرومالاشیا (chondromalacia) نیز شناخته شده است. یکی از بهترین راهکارها برای کاهش درد استفاده از کمپرس سرد است. در این حالت احساس داغی در ناحیه جلوی زانو را حس خواهید کرد.

بیشتر بخوانیم: جراحی میکروفرکچر زانو و شناخت بیشتر آن

دلیل سوزش این ناحیه در قسمت خارجی و بیرونی

عارضه‌ایی بنام سندرم باند ایلیوتیبیال (IT band syndrome) می‌تواند باعث سوزش در ناحیه بیرونی مفصل زانو شود. در طی آن باند ایلیوتیبیال، سفت و خشک می‌شود. این بافت الیاف ضخیمی است که در ناحیه خارجی باسن، ران، زانو و بالای استخوان ساق پا وجود دارد. دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی‌ و دویدن‌های طولانی‌مدت باعث بروز این مشکل می‌شوند.

بیشتر بدانید: سیاتیک چیست؟

علت این سوزش بعد از پیاده‌روی

علت درد و سوزش بعد از پیاده‌روی دلایل متعددی دارد؛ اما هر چه که هست به فشرده شدن زانو و قسمت‌های مختلف آن بازمی‌گردد. شایع‌ترین دلیل آن می‌تواند مربوط به بورسیت زانو (knee-bursitis) باشد. بورس‌ها کیسه‌های کوچکی هستند که درون آنها پر از مایع است. آنها دقیقا نقش بالش را برای استخوان‌ها بازی می‌کنند و مانع از اصطکاک و سایید‌گی استخوان‌های مفصل زانو می‌شوند.

ضربه، عفونت‌های باکتریایی، بیماری‌هایی مانند آرتروز زانو، و فشار بیش از حد به مفصل از دلایل بورسیت هستند. استراحت، کمپرس سرد، فشرده‌سازی با استفاده از زانوبندهای طبی، بالا نگه داشتن پاها کمی بالاتر از سطح قلب، دارو و تزریق مفصلی از راهکارهای درمان بورسیت هستند.

از دیگر دلایل رایج که باعث این درد هنگام پیاده‌روی می‌شود؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرتروز زانو
• پوشیدن کفش نامناسب
• آسیب‌دیدگی‌های مفصل زانو مانند پارگی مینیسک و پارگی رباط صلیبی
• اضافه وزن

بیشتر بخوانیم: کیست مینیسک زانو از شناخت تا درمان

دلیل این سوزش بعد از عمل تعویض مفصل

بافت‌های همبند در مفصل زانو پس از جراحی به دلیل ایمپلنت‌هایی که جراح ارتوپدی از آن استفاده کرده است، تحت فشار قرار می‌گیرند. به همین دلیل ممکن است با کشش بیش از حد تاندون‌ها و رباط‌های مفصل زانو مواجه شوید. این امر به نوبه خود باعث احساس درد و سوزش بعد از جراحی می‌شود.

بیشتر بخوانیم: آسیب زانو در فوتبال را بهتر بشناسیم

علت سوزش در زانو هنگام استراحت

اگر هنگام خوابیدن یا استراحت کردن دچار درد و این سوزش می‌شوید، احتمال وجود یک بیماری زمینه‌ایی وجود دارد. بیشتر بیماران وضعیت خود را اینطور توصیف می‌کنند که با بیدار شدن، درد فروکش می‌کند. از آنجا که احتمال ساییدگی استخوان‌ها وجود دارد، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید. سوزش در چنین ناحیه ای در شب و هنگام خواب به دلایل زیر افزایش می‌یابد:

• در طی روز به دلیل مشغله کاری، توجه کمتری به درد دارید؛ در صورتیکه در شب و زمان استراحت بدون حواس پرتی متوجه آسیب و درد خواهید شد.
• در طی استراحت و خواب، سیگنال‌های هورمونی کاهش پیدا می‌کنند. به همین دلیل سیگنال‌های درد بیشتر خود را نشان می‌دهند.
• در طی خواب شبانه، قطر رگ‌های خونی زیاد می‌شوند و به اعصاب فشار بیشتری وارد می‌کنند.

بیشتر بخوانیم: درد پشت زانو چیست؟ و چگونه درمان می‌شود؟

دلایل عصبی که باعث سوزش در زانو می‌شوند

آسیب سیستم عصبی مرکزی و محیطی نیز می‌تواند باعث این عارضه شود. منظور از سیستم عصبی مرکزی CNS است که شامل مغز و نخاع است و در اصل فرماندهی را برعهده دارند. سیستم عصبی محیطی، PNS است که شامل اعصابی است که از مغز و ستون مهره‌ها (فقرات) منشعب می‌شوند.

عصب پرونئال (peroneal nerve) تنها عصب مفصل زانو است که از عصب سیاتیک منشعب می‌شود. این عصب در ناحیه زیرین مفصل زانو و بین استخوان و پوست قرار گرفته است. از مهمترین مواردی که باعث آسیب این عصب می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چمباتمه زدن
• بی‌تحرک ماندن برای مدت زمان طولانی
• آسیب رباط‌های زانو
• پا رو پا انداختن
• شکستگی استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی
• کیست زانو

بیشتر بخوانیم: علت کف پای صاف

درمان این حس ناخوشایند چگونه است؟

درمان این عارضه به علت و بیماری زمینه‌ایی آن بستگی دارد. برای عده‌ای تنها استراحت کافی است و برخی دیگر به دارو، فیزیوتراپی و شاید جراحی نیاز داشته باشند.

سخن آخر

درد و سوزش زانو می‌تواند نشان‌دهنده آسیب مفصل یا قسمت‌های مختلف آن مانند تاندون‌‌ها، رباط‌ها و بورس‌ها باشد. این درد مربوط به ناحیه خاصی از زانو نیست و در هر قسمتی از آن می‌تواند حس شود. بیماری‌هایی مانند آرتروز در بروز آن نقش مهمی دارند.

بیشتر بخوانیم: نقرس زانو چیست؟ + راه‌های درمان و پیشگیری

سوالات متداول

منبع: Health Line | knee-pain-explained