کیست بیکر زانو چیست؟ + بهترین شیوه درمان کیست پاپلیتئال

کیست بیکر (Baker’s cyst)، به دلیل آسیب‌های زانو مانند آرتریت، نقرس و یا پارگی غضروف بروز می‌کند. این مشکلات زانو باعث می‌شوند تا بدن در پاسخ به آنها مایع مفصلی بیشتری تولید کند، تجمع بیش از حد این مایع در پشت زانو به شکل توده و کیست خود را نشان می‌دهد. اگر متخصص ارتوپدی به شما گفت که کیست پاپلیتئال یا پوپلیتئال (popliteal cyst) و یا سینوویال (Synovial cyst) دارید، نترسید؛ اینها اسامی دیگر این بیماری هستند. کیست بیکر معمولا بدون نیاز به درمان‌های پزشکی، برطرف می‌شود. به خواندن این مقاله از مجله درمانکده ادامه دهید تا درباره این کیست زانو، علل، راه‌های تشخیص و درمان آن بیشتر بدانید.

بیشتر بخوانید: جراحی میکروفرکچر زانو و شناخت بیشتر آن

کیست بیکر زانو چه شکلی است؟

کیست پاپلیتئال در پشت زانو دیده می‌شود. توده‌ای نرم و پر از مایع است که می‌تواند بدون درد باشد. برخی بیماران از دردهای خفیف تا شدید شکایت دارند. البته اگر بیمار زانوی خود را به طور کامل خم یا دراز کند، حتما درد را حس خواهد کرد. شاید شما هم به این سوال فکر می‌کنید که چرا این توده فقط در پشت زانو ایجاد می‌شود؟ زمانی که زانو به دلیل بیماری‌های مفصلی یا ضربه آسیب می‌بیند، مایع مفصلی زیاد خواهد شد. این مایع بصورت یکطرفه جریان دارد و در پشت زانو جمع می‌شود، به همین دلیل کیست بیکر را در جلوی زانو نمی‌بینید.

بیشتر بدانید: کیست هیداتید چیست؟

علت کیست بیکر چیست؟

متخصصان ارتوپدی کیست بیکر را به ۲ دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌‌کنند. نوع اول در مفصل سالم زانو دیده می‌شود که بیشتر در کودکان و جوانان شایع است. نوع دوم به دلیل التهاب، آسیب و بیماری‌های زانو است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• هرگونه آسیب زانو مانند ضربه
• آسیب‌های ورزشی مثل پارگی غضروف یا پارگی مینیسک زانو
• آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis). این بیماری نوعی بیماری خود ایمنی است. یعنی سیستم دفاعی به بافت‌های سالم حمله می‌کند.
• استئوآرتریت (Osteoarthritis). این بیماری بیشتر باعث ساییدگی مفاصل زانو، دست و شست پا می‌شود.
• نقرس (Gout). افزایش اسید اوریک باعث بروز این بیماری می‌شود. این بیماری بیشتر مفصل انگشت شست پا را درگیر می‌کند.
• لوپوس (Lupus). این بیماری نیز نوعی بیماری خودایمنی مزمن است که با علائمی مانند بثورات پوستی و درد مفاصل خود را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: کیست مینیسک زانو از شناخت تا درمان

علائم کیست پاپلیتئال چه چیزهایی هستند؟

• درد خفیف یا شدید در زانو یا ساق پا
• سفتی و سختی مفصل زانو
• تجمع مایع در اطراف زانو
• کاهش دامنه حرکتی
• قفل شدن زانو
• کبودی زانو ساق پا

اگر کیست پاپلیتئال پاره شود،‌ با درد شدید، تورم و قرمزی در ساق پا مواجه می‌شوید. این شرایط اورژانسی است و باید به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: آسیب زانو در فوتبال را بهتر بشناسیم

روش تشخیص کیست بیکر چگونه است؟

معاینه فیزیکی

متخصص ارتوپد در ابتدا شرح حال بیمار را می‌گیرد و در مورد علائم، آسیب‌‌های زانو و بیماری‌های زمینه‌ایی پرس و جو می‌کند. از معاینات فیزیکی می‌توان به لمس مفصل زانو، بررسی دامنه حرکتی و ارزیابی شکل و اندازه توده در پشت زانو اشاره کرد. در همین مرحله پزشک بیماری را تشخیص می‌دهد اما برای تایید نهایی احتمالا آزمایشات تکمیلی را پیشنهاد می‌کند.

سونوگرافی

در این تکنیک متخصص رادیولوژیست از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تصویربرداری از ارگان‌های داخلی بدن استفاده می‌کند. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا کیست زانو دارای مواد مایع است یا جامد؟ برای انجام آن به آمادگی خاصی نیاز ندارید.

تصویربرداری MRI

در این روش از امواج مغناطیسی برای بررسی ارگان‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. در این تکنیک تصاویر دقیق‌تری بدست می‌آید و کیست بیکر بوضوح دیده می‌شود. دیگر آسیب‌های زانو با استفاده از این تکنیک قابل تشخیص هستند.

بیشتر بخوانید: علت کف پای صاف

درمان کیست بیکر چیست؟

خبر خوب این است که اگر توده پشت زانو مربوط به کیست پاپلیتئال باشد، خیالتان راحت؛ احتمالا خود بخود از بین می‌رود.

درمان خانگی کیست بیکر

متخصص ارتوپدی برای درمان خانگی کیست بیکر تکنیک RICE را پیشنهاد می‌کند.

• استراحت (Rest). به زانوی خود استراحت دهید و به آن فشار وارد نکنید. مثلا برای راه رفتن از عصا استفاده کنید.

• کمپرس سرد (Ice) که باعث کاهش جریان خون، درد و تورم می‌شود. نکته اینجاست که نباید بصورت ممتد از کمپرس سرد استفاده کنید.
• از زانو بندی طبی یا بانداژ (Compression) استفاده کنید. حواستان باشد خیلی محکم آن را نبندید تا جریان خون مختل شود. برای این موضوع بهتر است با پزشک مشورت کنید.
• پاها را بالاتر از سطح قلب نگه دارید (Elevation). بالا نگه داشتن پاها موقع خوابیدن یا دراز کشیدن باعث بازگشت خون به قلب می‌شود. برای این کار فقط به چند بالش نیاز دارید.
• داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن که به کاهش درد و تورم کمک می‌کنند.

اگر درمان خانگی کیست بیکر موثر نبود و با بزرگ شدن تورم و افزایش درد مواجه شدید، پزشک از تکنیک‌های جراحی و غیرجراحی برای درمان استفاده می‌کند که می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با پزشک ارتوپدی از دکتر در این زمینه مشاوره بگیرید.

بیشتر بخوانید: نقرس زانو چیست؟ + راه‌های درمان و پیشگیری

تزریق داروی کورتیزون

پزشک متخصص برای کاهش درد کیست زانو ممکن است داروی کورتیکواستروئیدی مانند کورتیزون (کورتون) را تجویز کند. این دارو مستقیم به مفصل تزریق می‌شود و التهاب را کاهش می‌دهد. ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از تزریق اثرات دارو حس می‌شود و معمولا بیمار تا چند روز پس از آن دردی نخواهد داشت.

کشیدن مایع مفصلی

پزشک قبل از تزریق کورتیزون (کورتون)، مایع اضافی زانو را با استفاده از سوزن و سرنگ تخلیه می‌کند. مایع خارج شده برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

بیشتر بدانید: کیست کلدوک چیست؟

بیشتر بخوانید: رباط پاتلا‌فمورال و آسیب‌هایی که در کمین آن نشسته‌اند

جراحی کیست بیکر

برای جراحی کیست بیکر از تکنیک آرتروسکوپی زانو استفاده می‌شود. این روش جراحی زانو کم تهاجمی است. در طی آن پزشک چندین برش کوچک در ناحیه زانو ایجاد می‌کند. سپس ابزاری بنام آرتروسکوپ وارد مفصل می‌شود. در انتهای آن دوربینی قرار دارد که می‌تواند تصاویر دقیقی از وضعیت مفصل را در اختیار پزشک قرار دهد. با استفاده از این روش امکان درمان کیست زانو و دیگر آسیب‌های آن وجود دارد. جراحی معمولا زمان پیشنهاد می‌شود که کیست به غضروف آسیب زده باشد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی با هدف کاهش درد و تورم، افزایش دامنه حرکت مفصل و جلوگیری از عود مجدد بیماری توصیه می‌شود. در فیزیوتراپی از زانو از تکنیک‌های منوال تراپی (Manual therapy)، الکتروتراپی (Electrotherapy)، حرکت درمانی، آب درمانی و ماساژ درمانی استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: درد پشت زانو چیست؟ و چگونه درمان می‌شود؟

آیا کیست بیکر خطرناک است؟

کیست بیکر نمی‌تواند عارضه خطرناکی باشد، مگر اینکه دچار پارگی شود. در این شرایط مایع مفصلی (مایع سینوویال) به داخل ساق پا راه می‌یابد و باعث درد و تورم می‌شود.

روش پیشگیری کیست بیکر

برای پیشگیری از کیست بیکر مراقب زانوهایتان باشد. مراقبت از زانوها اصلا کار سخت و پیچیده‌ایی نیست:

• کفش‌های مناسب بپوشید.
• قبل از ورزش حتما بدنتان را گرم کنید.
• پرش و جهش‌های ناگهانی انجام ندهید.
• بیماری‌های زمینه‌ای و عوارض ناشی از آنها را به طور مرتب کنترل کنید.
• داروها تجویز شده را بدرستی مصرف کنید.
• فشار بیش از حد به زانوها وارد نکنید. در صورت لزوم عصا را فراموش نکنید.

بیشتر بخوانید: تاندون زانو و اجزای مختلف آن

سخن آخر

کیست بیکر نمی‌تواند تهدیدی برای مفصل زانو باشد، با این حال این عارضه آزار‌دهنده‌ است. در بیشتر مواقع کیست زانو بدون درمان‌های خاص پزشکی برطرف می‌شود.

شما عزیزان در اینجا می‌توانید به راحتی و با چند کلیک یک نوبت آنلاین مطب پزشکی رزرو کنید و در وقت خود صرفه‌جویی کنید.

سوالات رایج

منبع: nhs.uk | Medical News Today | webmd