فشار خون بالا چیست؟ روش درمان خانگی و کنترل سریع آن

فشار خون بالا یکی از رایج‌ترین مشکلات و بیماری‌هایی است که می‌تواند زمینه ابتلا به بیماری‌های قلبی، نارسانی کلیوی و سکته را ایجاد کند و موجب بروز اختلال در عملکرد طبیعی بدن شود. آمارها نشان می‌دهد که بیشتر از 30 درصد بزرگسالان دنیا و بیشتر از 1 میلیارد نفر در سراسر جهان به فشار خون بالا مبتلا هستند و این اعداد به ما یادآور می‌شوند که آشنایی با علائم بالا و روش‌های جلوگیری از آن چقدر می‌تواند حائز اهمیت باشد. اما علت بالا چیست و بهترین روش درمان خانگی بال و سردرد چیست؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با هر آن چیزی که باید در مورد درمان علائم و علت‌های آن بدانید آشنا شوید.

فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا یا پرفشاری خون زمانی روی می‌دهد که تا سطح خطرناکی افزایش یابد. اندازه‌گیری در واقع میزان خون عبوری از رگ‌های خونی و میزان مقاومت رگ‌ها در برابر خون در حین ضربان قلب را محاسبه می‌کند. مثلا فشارخون 16 روی 10 فشار خون بالا است و از همین رو پایین اوردن فشارخون بالا فوری اهمیت زیادی دارد.

شریان‌های باریک مقاومت را افزایش می‌دهند. هرچه شریان‌ها باریک‌تر باشد، بیشتر می‌شود. افزایش فشار در طولانی‌مدت می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از جمله بیماری‌های قلبی عروقی و سکته شود.

به‌طور‌معمول فشار خون بالا در طی چند سال ایجاد می‌شود و معمولا بدون هیچ‌گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز می‌تواند به عروق خونی و اندام‌ها، به خصوص مغز، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها آسیب بزند.

تشخیص زودهنگام شار خون بالا مهم است. خوانش منظم می‌تواند به شما و پزشک در تشخیص زودهنگام تغییرات کمک کند. در صورت افزایش ، ممکن است پزشک برای ارزیابی اینکه آیا این مقدار بالا می‌ماند یا به سطح نرمال باز می‌گردد، تا چند هفته را چک کند.

درمان شامل مصرف دارو و ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی است. اگر بیماری بالا درمان نشود، می‌تواند منجر به بیماری‌هایی چون حمله قلبی و سکته مغزی شود. در جدول زیر می‌توانید محدوده نرمال تا بالا و بحرانی را مشاهده کنید.

فشار خون طبیعی	زیر 80/130 میلی متر جیوه
فشار خون بالا مرحله 1 (خفیف)	130 تا 139، یا فشار خون دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی متر جیوه
فشار خون بالا مرحله 2 (متوسط)	90/140 میلی متر جیوه یا بالاتر
فشار خون بالا مرحله 3 (بحرانی)	120/180 میلی متر جیوه یا بالاتر

بیشتر بخوانید: علائم سیروز کبدی چگونه است؟

علائم فشار خون بالا چیست؟

به طور کلی بالا یک بیماری خاموش است. بسیاری از افراد هیچ‌گونه علامتی ندارند. ممکن است تا آشکار شدن علائم خون بالا، سال‌ها یا حتی ده‌ها سال طول بکشد. حتی در این صورت نیز ممکن است علائم بالا به دلایل دیگری نسبت داده شود.

اما علائم فشار خون بالا چیست؟ در ادامه می توانید با مهم‌ترین علائم بالا در آقایان و خانم‌ها آشنا شوید.

• سردرد
• تنگی نفس
• خون دماغ
• گرگرفتگی
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• تغییرات دید
• وجود خون در ادرار

این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمی‌دهند، اما گاهی‌اوقات مشاهده علائم فشار خون بالا به صورت مکرر می‌تواند منجر به بروز خطرات جدی برای سلامت شود.بهترین راه برای آگاهی از ابتلا به بالا اندازه‌گیری منظم است. بیشتر مطب‌ها در هر مراجعه فشارخون را اندازه گیری می‌کنند. در صورتی که فقط چکاپ سالانه انجام می‌دهید، با پزشک خود در مورد خطرات ناشی از بالا و سایر اقداماتی که ممکن است در اندازه‌گیری به شما کمک کند، صحبت کنید.

به عنوان مثال، اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی یا فاکتورهای خطر ایجاد این بیماری را دارید، ممکن است پزشک توصیه کند که خود را دو بار در سال چک کنید. این کار به شما و پزشک‌تان کمک می‌کند قبل از بروز مشکل، در جریان وقوع آن باشید.

چه عواملی منجر به افزایش فشار خون می‌شود؟

دو نوع پرفشاری وجود دارد و هر یک علت مجزایی دارند. در ادامه می‌توانید با انواع و عواملی که منجر به بروز می‌شوند، آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: فشار خون نرمال چیست؟

پرفشاری اولیه

پرفشاری اولیه، پرفشاری اساسی نیز خوانده می‌شود. این نوع با گذشت زمان و بدون هیچ‌گونه دلیل مشخصی رخ می‌دهد. بیشتر افراد به این نوع بالا مبتلا هستند. محققان هنوز نمی‌دانند چه مکانیسم‌هایی موجب افزایش تدریجی می‌شوند. مجموعه‌ای از عوامل ممکن است در این خصوص نقش داشته باشد. این عوامل عبارتند از:

۱- ژن‌ها

۲- تغییرات فیزیکی

گاهی‌اوقات یک تغییر فیزیکی در بدن ممکن است با بروز مشکلاتی در سراسر بدن همراه باشد. فشار خون بالا می‌تواند یکی از این مشکلات باشد. به عنوان مثال، تصور می‌شود تغییرات عملکرد کلیه به علت افزایش سن می‌تواند موجب برهم خوردن تعادل طبیعی
نمک‌ها و مایعات در بدن شود. این تغییر ممکن است افزایش را در پی داشته باشد.

۳- محیط

سبک زندگی ناسالم مانند عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی ضعیف، می‌تواند با گذشت زمان بدن را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از سبک های زندگی می توانند منجر به بالا رفتن وزن شوند. اضافه وزن یا چاقی می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:غلظت خون چیست؟

پرفشاری ثانویه

پرفشاری ثانویه اغلب به سرعت رخ می‌دهد و می‌تواند شدیدتر از پرفشاری اولیه باشد. ابتلابه بیماری‌های مختلف و مصرف برخی داروها ممکن است در بروز پرفشاری ثانویه نقش داشته باشند عبارتند از:

• بیماری کلیوی
• آپنه انسدادی خواب
• نقایص مادرزادی قلب
• مشکلات تیروئید
• عوارض جانبی داروها
• مصرف مواد مخدر
• سوء مصرف یا مصرف مزمن الکل
• مشکلات غده آدرنال
• برخی از تومورهای غدد درون ریز

بیشتر بخوانید: فشار خون عصبی چیست؟

تشخیص فشار خون بالا

تشخیص بالا به سادگی اندازه گرفتن است. بیشتر پزشکان را به عنوان بخشی از ویزیت معمول چک می‌کنند. اگر در مراجعه بعدی شما توسط پزشک اندازه‌گیری نشد، درخواست اندازه‌گیری آن را مطرح کنید.

در صورتی که شما بالا باشد، ممکن است پزشک بخواهد برای چند روز یا چند هفته، چندین بار آن را اندازه‌گیری کنید و از شما بخواهد تا علائم بالا را با دقت بیشتری بررسی کنید. به ندرت اتفاق می‌افتد که دکتر پس از تنها یک خوانش تشخیص را بر بالا بگذارد. پزشک نیازمند مشاهده شواهدی حاکی از یک مشکل پایدار است. گاهی اوقات بالا در مطب می‌تواند ناشی از محیط باشد، مثلا استرس حضور در مطب پزشک می تواند در افزایش نقش داشته باشد. همچنین سطح در طول روز تغییر می کند.

در صورت بالا بودن فشار خون، احتمالا پزشک در کنار بررسی علایم فشار بالا آزمایشات بیشتری را برای پیدا کردن بیماری‌های زمینه‌ای انجام خواهد داد. این آزمایشات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش ادرار
• غربالگری کلسترول و سایر آزمایش های خون
• تست فعالیت الکتریکی قلب با الکتروکاردیوگرام (EKG ، که گاهی به آن ECG گفته می شود)
• سونوگرافی قلب یا کلیه ها

این آزمایش‌ها می‌تواند به پزشک در تشخیص مشکلات ثانویه ناشی از فشار خون بالا کمک کند. علاوه بر این آن‌ها می‌توانند اثرات ناشی از افزایش فشار خون بر اندام‌ها را بررسی کنند.

در این مدت ممکن است پزشک درمان پرفشاری را شروع کند. درمان زودهنگام ممکن است خطر آسیب پایدار را کاهش دهد.

بیشتر بدانید: قرص آملوپرس چیست؟

نحوه اندازه گیری فشار خون چگونه است؟

در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می‌شود:

• فشار سیستولیک

  این عدد، اولین عدد یا عدد بالایی است و نشان دهنده فشار شریان‌ها در زمان تپش قلب و پمپاژ خون است.

• فشار دیاستولیک

  این عدد، عدد دوم یا عدد پایینی است و میزان فشار شریان‌ها بین ضربان های قلب است.

پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می‌کنند:

• سالم
  فشار خون سالم کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه (mm Hg) است.
• افزایش یافته
  مقدار سیستولیک بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از 80 میلی‌متر جیوه است. پزشکان معمولا فشار خون بالا را با دارو درمان نمی‌کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند.
• پرفشاری مرحله یک
  مقدار سیستولیک بین 130 تا 139 میلی‌متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی‌متر جیوه است.
• پرفشاری مرحله دوم
  مقدار سیستولیک 140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک 90 میلی‌متر جیوه یا بیشتر از آن است.
• پرفشاری بحرانی
  مقدار سیستولیک بیش از 180 میلی‌متر جیوه است، و یا میزان دیاستولیک بیش از 120 میلی‌متر جیوه است. واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت‌های پزشکی اورژانسی لازم است.

اندازه گیری فشارخون بوسیله دستگاه (بازوبند) فشارسنج صورت می‌گیرد. درست بستن بازوبند برای خوانش دقیق بسیار حائز اهمیت است. قرارگیری نامناسب بازوبند ممکن است عدد را اشتباه نشان دهد.

اندازه گیری فشار خون در کودکان و نوجوانان متفاوت است. اگر می‌خواهید آن‌ها را بررسی کنید، از پزشک بخواهید از بازوبندهای مناسب برای کودک شما استفاده کند.

بیشتر بدانید: فشار خون چیست؟

درمان فشار خون بالا

عوامل متعددی در انتخاب بهترین روش درمانی به نفرولوژیست کمک می‌کنند. این عوامل شامل نوع پرفشاری و علل شناسایی شده می‌شوند.

درمان پرفشاری اولیه

در صورت تشخیص پرفشاری اولیه توسط پرشک، تغییر سبک زندگی ممکن است به کاهش آن کمک کند.
اگر تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نباشد، و درمان‌های خانگی تغییری در میزان فرد ایجاد نکند، ممکن است پزشک برای درمان دارو تجویز کند.

درمان پرفشاری ثانویه

در صورتی که مشخص شود بیماری زمینه‌ای دیگری عامل پرفشاری خون است، درمان بر روی این بیماری‌ها متمرکز خواهد شد. به عنوان مثال، اگر آغاز مصرف دارویی باعث افزایش فشار خون شده است، پزشک داروهای دیگری که این عارضه جانبی را ندارند  امتحان می‌کند.

گاهی اوقات، بالا علی‌رغم درمان علت اصلی همچنان پابرجاست است. در چنین حالتی پزشک فوق متخصص فشار خون ممکن است برای کمک به کاهش ، در ایجاد تغییرات در سبک زندگی و تجویز داروها با شما همکاری کند.

برنامه‌های درمانی پرفشاری خون اغلب در حال توسعه‌اند. درمانی که در ابتدا مؤثر بود ممکن است با گذشت زمان اثرگذاری کمتری داشته باشد. پزشک شما برای بهتر کردن روند درمان  به همراهی با شما ادامه خواهد داد.

در بسیاری از افراد تجویز داروهای مورد آزمون و خطا قرار می‌گیرند. ممکن است لازم باشد برای رسیدن به یک، یا ترکیبی از داروهای اثرگذار، داروهای مختلفی را امتحان کنید.

برخی از داروهای مورد استفاده در درمان پرفشاری خون عبارتند از:

• مسدود کننده‌های بتا
  مسدود کننده‌های بتا باعث می‌شوند قلب کندتر و با نیروی کمتری کار کند. این امر با کاهش میزان خونی که در هر تپش از طریق شریان‌ها پمپ می‌شود، فشار خون را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، این داروها برخی از هورمون‌های بدن را که می‌تواند موجب افزایش فشار خون شوند را مسدود می‌کنند.
• دیورتیک‌ها
  سطح بالای سدیم و مایع اضافی در بدن می‌تواند موجب افزایش شود. دیورتیک‌ها، که به آن‌ها قرص آب نیز گفته می‌شود، به کلیه‌ها کمک می‌کنند تا سدیم اضافی را از بدن دفع کنند. با دفع سدیم، مایع اضافی جریان خون به ادرار منتقل شده و این امر به پایین آمدن مک می‌کند.
• مهار کننده های ACE
  آنژیوتانسین ماده شیمیایی است که باعث انقباض و باریک شدن عروق خونی و دیواره شریان‌ها می‌شود. مهارکننده‌های ACE (آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین) مانع تولید بیشتر این ماده شیمیایی در بدن می‌شوند. این امر به شل شدن عروق خونی و کاهش فشار خون کمک می‌کند.
• مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین-2 (ARBها)
  در حالی که مهار کننده‌های ACE موجب مهار شدن سنتز آنژیوتانسین می‌شوند، ARB‌ها مانع از اتصال آنژیوتانسین به گیرنده خود می‌شوند. بدون این ماده شیمیایی، عروق خونی منقبض نمی‌شوند. این امر در شل شدن عروق و کاهش مؤثر است.
• مسدود کننده‌های کانال کلسیم
  این داروها مانع از ورود مقداری از کلسیم به داخل سلول‌های عضلانی قلب می‌شوند. این فرایند منجر به کاهش نیروی ضربان قلب، و کاهش فشار خون می‌شود. این داروها عروق خونی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند و موجب شل شدن آن‌ها و کاهش بشتر فشار خون می‌شوند.
• آگونیست‌های آلفا -2
  این نوع دارو پالس‌های عصبی که موجب انقباض عروق خونی می‌شوند را تغییر می‌دهد. این امر به شل شدن عروق خونی کمک می‌کند و متعاقباً را کاهش می‌دهد.

درمان‌های خانگی فشار خون بالا

برای درمان خانگی فشارخون بالا و سرگیجه باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. تغییرات سبک زندگی سالم می‌تواند در کنترل عوامل ایجاد کننده فشار خون بالا کمک کننده باشد. در اینجا برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان خانگی فشار خون بالا اشاره شده است.

ایجاد رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم در کمک به کاهش فشار خون بالا بسیار حایز اهمیت است؛ علاوه بر این، در کنترل پرفشاری و کاهش خطرات عوارض ناشی از آن نیز مهم است. این عوارض شامل بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و حمله قلبی می‌شوند.

برای درمان خانگی بالا بهتر است از غذاهای سالم و مفید در رژیم غذایی خود استفاده کنید. در ادامه به برخی از بهترین خوراکی‌ها برای بالا اشاره شده است.

• میوه‌ها
• سبزیجات تازه
• غلات کامل
• پروتئین‌های کم چرب مثل ماهی
• مصرف بیشتر حبوبات
• مصرف شیر و لبنیات کم‌چرب

بیشتر بدانید: آزمایش فشار خون چگونه است؟

افزایش فعالیت فیزیکی

دستیابی به وزن سالم مستلزم فعالیت بدنی بیشتراست. ورزش  کردن علاوه بر نقشی که در کاهش وزن دارد، می‌تواند به کاهش استرس، کاهش طبیعی و تقویت سیستم قلبی عروقی کمک کند.
انجام دادن 150 دقیقه فعالیت فیزیکی سبک در هر هفته می‌تواند به کنترل و سلامت عمومی بدن کمک کند. بهتر است این میزان فعالیت بدنی را در 5 دوره 30 دقیقه ای در هفته انجام دهید.

رسیدن به وزن سالم

در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، کاهش وزن از طریق رژیم غذایی سالم قلب و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. برای کاهش وزن بهتر است سبک زندگی خود را تغییر دهید و از غذاهای سالم استفاده کنید و فعالبت بدنی بیشتری داشته باشید.

مدیریت استرس

ورزش راه بسیار خوبی برای مدیریت استرس است و استرس یکی از عوامل اصلی در افزایش محسوب می‌شود. سعی کنید به هر روشی که می‌توانید استرس را از خود دور کنید. در ادامه‌می‌توانید با راهکارهای موثر برای مدیریت استرس و اضطراب آشنا شوید.

• مدیتیشن
• تنفس عمیق
• ماساژ
• ریلکسیشن عضلات
• یوگا یا تای چی
• خواب کافی

اتخاذ سبک زندگی پاک تر

اگر سیگاری هستید، سعی کنید آن را ترک کنید. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو به بافت‌های بدن آسیب می‌رسانند و دیواره عروق خونی را سخت می‌کنند.

اگر معمولاً الکل زیادی مصرف می‌کنید و یا به مصرف الکل اعتیاد دارید، درصدد کاهش یا ترک آن باشید. الکل می‌تواند فشار خون را بالا ببرد. برای داشتن بدن سالم و درمان خانگی فشار خون بالا و سردرد بهتر است سبک زندگی سالم‌تری داشته باشید و بیشتر به سلامتی‌تان توجه کنید.

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا

یکی از ساده‌ترین راه های درمانی بالا و جلوگیری از عوارض احتمالی ناشی از آن، رژیم غذایی شماست. آنچه مصرف می‌کنید می‌تواند به تسکین یا رفع پرفشاری خون کمک کند.

در صورت لزوم می توانید با دکتر قلب و عروق آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: آیا مصرف داروهای مسکن باعث بروز فشار خون بالا می‌شوند؟

در اینجا برخی از رایج‌ترین توصیه‌های رژیم غذایی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مطرح شده است.

گوشت کمتر، و گیاهان بیشتری مصرف کنید

رژیم غذایی گیاهی راه آسانی برای افزایش فیبر و کاهش مقدار سدیم و چربی اشباع نشده و ترانس حاصل از غذاهای لبنی و گوشت است. میزان مصرف میوه، صیفی‌جات، سبزیجات برگ دار و غلات سبوس دار را افزایش دهید. به جای گوشت قرمز، پروتئین‌های کم چرب سالم مانند ماهی، مرغ یا توفو را انتخاب کنید.

میزان سدیم رژیم غذایی را کاهش دهید

افراد مبتلا به بالا و افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند ممکن است لازم باشد تا مصرف روزانه سدیم خود را بین 1.500 میلی گرم و 2300 میلی گرم در روز حفظ کنند. بیشتر اوقات بهترین راه کاهش سدیم، طبخ غذاهای تازه است. از خوردن غذاهای رستورانی یا غذاهای آماده که عموماً سدیم بسیار زیادی دارند، خودداری کنید.

مصرف شیرینی‌جات را به حداقل برسانید

غذاها و نوشیدنی های قندی کالری بالایی دارند و فاقد ارزش غذایی هستند. اگر چیز شیرینی می‌خواهید، سعی کنید میوه‌های تازه یا اندکی شکلات تلخ که خیلی شیرین نیستند، مصرف کنید. منابع مطالعاتی معتبر نشان می‌دهد که مصرف منظم شکلات تلخ موجب کاهش فشار خون می‌شود.

فشار خون بالا در دوران بارداری

زنان مبتلا به فشار خون بالا علی رغم داشتن این شرایط می‌توانند نوزادان سالمی را به دنیا آورند. اما این شرایط در صورت عدم نظارت و کنترل در دوران بارداری، می‌تواند هم برای مادر، و هم برای کودک خطرناک باشد.

 فشار خون بالا در زنان می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. به عنوان مثال، زنان باردار مبتلا به پرفشاری ممکن است با کاهش عملکرد کلیه‌ها روبرو شوند. نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به فشار خون بالا معمولا وزن کمی دارند یا زودتر از موعد متولد می‌شوند.

بعضی از خانم‌ها ممکن است در دوران بارداری دچار بالا شوند. مشکلات مختلفی در رابطه با بالا می‌تواند ایجاد شود. این بیماری معمولاً پس از تولد نوزاد به صورت خود بخود رفع می‌شود. رخداد پرفشاری در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا در زندگی را افزایش دهد.

پره اکلامپسی

در برخی موارد، زنان باردار مبتلا به بالا ممکن است در دوران بارداری دچار پره اکلامپسی شوند. این شرایط افزایش فشار خون می‌تواند باعث ایجاد عوارضی درکلیه و سایر ارگان‌ها شود. این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش سطح پروتئین در ادرار، مشکلات عملکردی کبد، ایجاد مایع در ریه‌ها یا مشکلات بینایی شود.

با بدتر شدن این وضعیت، خطراتی که مادر و نوزاد را تهدید می‌کنند افزایش می‌یابند. پره اکلامپسی می‌تواند بروز اکلامپسی، که منجر به تشنج می‌شود را در پی داشته باشد. مشکلات در دوران بارداری یکی از عوامل مهم مرگ مادران در ایالات متحده به شمار می‌آید. از عوارض  آن بر روی  نوزاد نیز می‌توان به وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس و مرده‌زایی اشاره کرد.

هیچ روش شناخته شده ‌ی برای جلوگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد و تنها راه درمان بیماری، به دنیا آوردن نوزاد است. در صورت بروز این بیماری در دوران بارداری، بعد از مشاوره با متخصص زنان، فرد از نظر بروز عوارض کاملاً تحت نظر گرفته خواهد شد.

اثرات فشار خون بالا بر بدن چیست؟

ممکن است از خودتان بپرسید که آیا فشارخون 20 خطرناک است؟ یا فشار خون بالا چه عوارضی دارد؟از آنجا که بالا در اغلب موارد یک بیماری خاموش است، می‌تواند تا سال‌ها پیش از آنکه علائم آن آشکار شود، به بدن آسیب برساند. در صورت عدم درمان می‌تواند باعث بروز عوارض جدی و یا حتی کشنده شود. عوارض پرفشاری شامل موارد زیر است:

آسیب شریان‌ها

شریان‌های سالم انعطاف‌پذیر و محکم هستند. خون به طور آزادانه و بدون مانع در شریان‌ها و عروق سالم جریان می‌یابد. بالا باعث می‌شود شریان‌ها منقبض و سخت شده و الاستیسیته آن‌ها کاهش یابد. این آسیب رسوب چربی‌های مواد غذایی در عروق را تسهیل کرده و جریان خون را کاهش می‌دهد. این آسیب می‌تواند منجر به افزایش، انسداد و در نهایت حمله و سکته قلبی شود.

آسیب قلبی

باعث می‌شود قلب به شدت کار کند. افزایش فشار در عروق خونی عضلات قلب را بیش از آن‌چه در قلب سالم دیده می‌شود تحت فشار قرار می‌دهد. این امر ممکن است باعث بزرگ شدن قلب شود. بزرگ شدن قلب خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می‌دهد:

• نارسایی قلبی
• آریتمی
• مرگ قلبی ناگهانی
• حمله قلبی

آسیب مغزی

مغز برای داشتن عملکرد درست، به تغذیه خونی غنی از اکسیژن متکی است.
می‌تواند تغذیه خونی مغز را کاهش دهد:

• انسداد موقت جریان خون به مغز حملات ایسکمیک گذرا (TIA) نامیده می شود.
• انسداد قابل توجه جریان خون باعث از بین رفتن سلول‌های مغزی می‌شود. این فرایند تحت عنوان سکته مغزی شناخته می‌شود.

کنترل نشده ممکن است حافظه و توانایی یادگیری، به یادآوری، صحبت و استدلال را تحت تأثیر قرار دهد. درمان پرفشاری معمولاً اثرات پرفشاری کنترل نشده را رفع یا تغییر نمی‌دهد. اما می‌تواند از بروز این مشکلات در آینده جلوگیری کند.

پیشگیری از فشار خون بالا

اگر فاکتورهای خطر در شما دیده می‌شود، اکنون می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر و عوارض ناشی از آن انجام دهید. در ادامه می‌توانید با روش‌های موثر بر پیشگیری از آشنا شوید.

غذاهای سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید

اگر برایتان سوال شده که برای فشار بالا چی خوبه، بهتر است بدانید که هیچ چیز به اندازه میوه و سبزیجات تازه نمی‌تواند حالتان را خوب کند. برای درمان خانگی و پیشگیری از بروز آرام آرام مصرف وعده‌های گیاهی سالم برای قلب را آغاز کنید. تصمیم بگیرید روزانه بیش از هفت وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.
برای مدت دو هفته سعی کنید یک وعده میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید. پس از این دو هفته، هدف خود را اضافه کردن یک وعده دیگر قرار دهید. این کار را آنقدر ادامه دهید تا به روزانه 10 وعده میوه و سبزیجات برسید.

نحوه تصور خود از بشقاب شام معمول را تغییر دهید

به جای اینکه در سه طرف ظرف گوشت داشته باشید، ظرفی را در نظر بگیرید که در آن از گوشت به عنوان چاشنی استفاده شود. به عبارت دیگر، به جای خوردن استیک همراه با سالاد، سالاد بزرگتری را همراه با بخش کمتری از استیک بخورید.

بیشتر بدانید: فشار خون پایین یا هایپوتنشن چیست؟

شکر را حذف کنید

سعی کنید غذاهای کم‌شیرین‌تری مانند ماست‌های طعم دار، غلات و جوش شیرین را جایگزین کنید. غذاهای بسته بندی شده حاوی قند غیرضروری هستند، بنابراین حتما برچسب‌ها را بخوانید.

هدف از کاهش وزن را مشخص کنید

به جای کاهش خودسرانه وزن، با پزشک خود در مورد وزن مناسب‌تان صحبت کنید. مراکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته را توصیه می‌کند. این بدان معناست که روزانه 500 کالری کمتر از مصرف معمول خود مصرف کنید. سپس در مورد نوع فعالیت بدنی که می‌خواهید برای رسیدن به هدف انجام دهید، تصمیم بگیرید. اگر برنامه ریزی پنج بار تمرین در هفته کار سختی است، سعی کنید یک نوبت بیشتر از آنچه در حال حاضر انجام می‌دهید، انجام دهید. هنگامی که این برنامه را با موفقیت پشت سرگذاشتید، یک نوبت دیگر اضافه کنید.

فشار خون خود را به طور مرتب کنترل کنید

بهترین راه برای پیشگیری از عوارض و جلوگیری از بروز مشکلات، تشخیص زودهنگام بالابودن فشار خون است. شما می‌توانید برای اندازه گیری فشارخون به مطب نفرولوژیست مراجعه کنید، و یا ممکن است بنا به تجویز پزشک دستگاه فشار سنج بخرید و در منزل آن را اندازه گیری کنید. اگر این سوال در ذهنتان ایجاد شده که آیا فشارخون 14 خطرناک است یا خیر باید بگوییم این فشار خون آنقدرها زیاد نیست اما می تواند زمینه بروز فشار خون بالا و مشکلات قلبی را در فرد فراهم کند.

میزان فشار خون خود را یادداشت کنید و آن را در مراجعات منظم خود همراه داشته باشید. این امر می تواند به پزشک در تشخیص هرگونه مشکل احتمالی پیش از پیشرفت آن کمک کند.

سخن آخر

فشار خون یک بیماری خاموش است که در بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارد و یا علائم آن با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. در صورتی که به تازگی متوجه بروز علائمی خاص در سلامتی‌تان شده‌اید و یا در خانواده‌تان سابقه وجود دارد، بهتر است برای اطمینان از سلامت کامل خودتان از یک پزشک کمک بگیرید. در صورتی که بالا در مراحل ابتدایی کنترل شود، مشکل جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کند و خطری برای فرد ندارد. درمانکده دوستدار سلامتی شما.

سوالات متداول