قرار گرفتن در معرض موادی مانند گرده گیاهان، موی حیوانات یا مایت‌های گرد و غبار می‌تواند باعث آلرژی شود. سلول‌های مخاط بینی در تماس با این مواد، یک ماده شیمیایی به نام هیستامین آزاد می‌کنند که به التهاب (رینیت)، عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی منجر می‌شود. قرص کتوتیفن (ketotifen)، دارویی است که اثرات هیستامین را متوقف می‌کند و این علائم را تسکین می‌دهد. در مقاله امروز مجله درمانکده توضیح می‌دهیم که قرص کتوتیفن چه کاربردی دارد و چگونه باید مصرف شود. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص کتوتیفن
| عناوین مرتبط با شناسنامه قرص کتوتیفن | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | کتوتیفن مسدودکننده گیرنده H1 هیستامین و تثبیت‌کننده ماست سل است و برای درمان علائم آلرژی از جمله رینیت و درمان علائم آسم استفاده می‌شود. |
| نام دارو | این قرص با نام کتوتیفن (ketotifen) شناخته می‌شود. |
| بک‌گراند دارو | کتوتیفن اولین بار در سال 1970 در سوئیس توسط Sandoz Pharmaceuticals ساخت شد. در ابتدا کاربرد قرص کتوتیفن برای درمان آنافیلاکسی بود، اما در حال حاضر از آن برای درمان علائم آلرژی غذایی، آسم و… هم استفاده می‌شود. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (small molecule) است. |
| گروه دارو | این قرص یک داروی تایید شده است. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C19H19NOS |
| داروهای هم گروه | ستیریزین، لووستریزین، فکسوفنادین، لوراتادین و دسلوراتادین |
| فرم‌های موجود دارو | قرص، شربت، قطره خوراکی و قطره چشمی |
بیشتر بدانید: بیماری اوریون در کودکان به چه صورت است؟
قرص کتوتیفن چیست؟
از سایر کاربردهای این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرص کتوتیفن برای سرفه: گاهی اوقات، هنگام سرماخوردگی از قرص کتوتیفن برای سرفه کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود.
- قرص کتوتیفن برای آبریزش بینی: این دارو هنگام سرماخوردگی به درمان گرفتگی و آبریزش بینی کمک می‌کند.
- قرص کتوتیفن برای خارش پوست: خارش پوست که یکی از علائم آلرژی است، با مصرف این دارو کاهش می‌یابد.
- قرص کتوتیفن برای اسپرم: بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که این دارو می‌تواند تحرک اسپرم را در مردان مبتلا به لکوسیتوسپرمی و ناباروری با علت ناشناخته بهبود بخشد.
ذکر این نکته ضروری است که استفاده از قرص کتوتیفن برای کرونا تایید نشده است.
روش مصرف قرص کتوتیفن
- قبل از شروع مصرف، بروشور دارو را بخوانید تا اطلاعات کافی درباره کتوتیفن دریافت کنید و با تمام عوارض جانبی احتمالی آن آشنا شوید.
- کتوتیفن را دقیقا همان‌طور که پزشک به شما گفته است مصرف کنید. این دارو ممکن است همراه با غذا یا بدون غذا مصرف شود.
- اگر مصرف دارو را فراموش کردید، نگران نباشید؛ دوز بعدی را در موعد مقرر مصرف کنید و سپس مانند قبل به استفاده از دارو ادامه دهید. برای جبران، دوز دارو را 2 برابر نکنید.
- بسیاری از افراد فقط در صورت بروز علائم و برای مدت کوتاهی به مصرف آنتی‌هیستامین نیاز دارند. پس از کاهش علائم، باید مصرف کتوتیفن را متوقف کنید.
در صورت لزوم می توانید با متخصص کودکان آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به فوق تخصص کودکان مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:عوارض جانبی لوراتادین
شایع‌ترین عوارض قرص کتوتیفن چیست؟
کتوتیفن در کنار اثرات مفیدی که دارد می‌تواند عوارض ناخواسته هم ایجاد کند. چنانچه هر یک از عوارض جانبی زیر را مشاهده کردید، در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید:
عوارضی که شیوع کمی دارند
- لرز
- سرفه
- اسهال
- تب
- سردرد
- درد مفاصل
- از دست دادن اشتها
- درد عضلانی
- حالت تهوع
- آبریزش بینی
- گلو درد
- تعریق
- مشکل خواب
- خستگی یا ضعف غیرعادی
- استفراغ
بیشتر بخوانید:نحوه مصرف شربت برم هگزین
عوارض نادر
- درد شکم یا معده
- تاول، خارش یا قرمزی پوست
- ادرار خون‌آلود یا کدر
- مدفوع به رنگ خاک رس
- تشنج
- ادرار تیره
- احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
- سرگیجه
- تکرر ادرار
- اسپاسم عضلانی یا تکان دادن تمام اندام‌ها
- کهیر
- از دست دادن ناگهانی هوشیاری
- بوی نامطبوع نفس
- استفراغ خونی
- زردی چشم یا پوست
تحریک‌پذیری، عصبی بودن و اختلال خواب از علائمی هستند که بعضی از افراد در حین مصرف این دارو تجربه می‌کنند. این‌ها علائم تحریک سیستم عصبی مرکزی هستند و به ویژه زمانی رخ می‌دهند که از قرص کتوتیفن برای کودک استفاده می‌کنید.
بیشتر بخوانید:تداخلات دارویی شربت برم هگزین
علائم زیاده‌روی در مصرف قرص کتوتیفن (اوردوز)
- تاری دید
- گیجی
- تشنج
- سرگیجه
- خواب‌آلودگی (شدید)
- غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن از حالت خوابیده یا نشسته
- ضربان قلب یا نبض سریع یا نامنظم
- تحریک‌پذیری بیش از حد
- از دست دادن هوشیاری
- تپش قلب
- تعریق
- خستگی یا ضعف غیرعادی
بیشتر بدانید: اختلال دو قطبی در کودکان به چه صورت است؟
بعضی از عوارض جانبی قرص کتوتیفن خفیف هستند و به مراقبت پزشکی نیاز ندارند. این دسته از عوارض ممکن است با گذشت زمان از بین بروند، چون بدن شما با دارو سازگار می‌شود. اگر هر یک از عوارض زیر برای مدت طولانی ادامه داشتند یا شدید بودند، با پزشک مشورت کنید:
عوارض رایج
- افزایش وزن
عوارضی که شیوع کمی دارند یا به ندرت رخ می‌دهند
- خونریزی از بینی
- خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- افزایش اشتها
- تحریک‌پذیری
- عصبی بودن
- تورم پلک‌ها
موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
بعضی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و تنها در صورت نظارت دقیق پزشک ممکن است تجویز شوند. به همین دلیل، لازم است قبل از مصرف کتوتیفن، موارد زیر را به پزشک اطلاع دهید:
- در دوران بارداری یا شیردهی به‌سر می‌برید یا برای باردار شدن تلاش می‌کنید
- به بیماری کلیوی یا کبدی مبتلا هستید
- به بیماری خاصی مبتلا هستید که باعث افزایش فشار در چشم شما می‌شود، مانند گلوکوم (آب سیاه)
- از مشکلات مرتبط با پروستات رنج می‌برید یا در دفع ادرار مشکل دارید
- به انسداد روده مبتلا هستید
- صرع دارید
- به یک بیماری خونی ارثی نادر به نام پورفیری مبتلا هستید
- از داروهای گیاهی، مکمل‌های غذایی یا داروهای دیگری (بدون نسخه یا تجویزی) استفاده می‌کنید
- در گذشته به یک دارو واکنش آلرژیک نشان داده‌اید
بیشتر بخوانید:آثار فارماکولوژیک و مکانیسم عمل نئوتادین
تداخلات دارویی کتوتیفن
استفاده از قرص کتوتیفن معمولا همراه با داروهای زیر توصیه نمی‌شود، اما ممکن است در بعضی موارد انجام این کار ضروری باشد. اگر این داروها با هم تجویز شوند، احتمالا پزشک دوز یا تعداد دفعات مصرف یک یا هر 2 دارو را تغییر می‌دهد:
- آمی‌فامپریدین
- بوپروپیون
- دونپزیل
- پیتولیسانت
قیمت قرص کتوتیفن
کتوتیفن یک داروی ارزان قیمت است.
فعل و انفعالات قرص کتوتیفن در بدن
هیستامین یک ماده شیمیایی است که توسط سیستم ایمنی برای ارسال پیام بین سلول‌های مختلف آزاد می‌شود. این ماده عملکردهای مختلفی دارد، اما بیشتر افراد با نقش آن در ایجاد علائم آلرژی آشنا هستند.
تاثیر هیستامین به این بستگی دارد که به کدام چهار گیرنده موجود متصل شود. گیرنده‌های H1 هیستامین در سراسر بدن وجود دارند و باعث بروز علائم شناخته شده آلرژی و آنافیلاکسی می‌شوند. از این علائم می‌توان به خارش پوست، انبساط عروق خونی، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب، گرگرفتگی، انقباض راه‌های هوایی، عطسه و آبریزی بینی اشاره کرد.
کتوتیفن یکی از آنتاگونیست‌های قوی گیرنده‌های H1 هیستامین است که مانع آزاد شدن این ماده از سلول‌های درگیر در واکنش‌های آلرژیک می‌شود.
بیشتر بدانید: درمان عفونت ادراری در کودکان چگونه است؟
بیماری‌های مرتبط با قرص کتوتیفن
وجود سایر مشکلات پزشکی ممکن است روی داروی کتوتیفن تاثیر بگذارد. حتما پزشک را از سایر بیماری‌هایی که دارید مطلع کنید، به خصوص اگر به صرع یا دیابت مبتلا هستید.
کتوتیفن ممکن است خطر تشنج را در بیماران مبتلا به صرع افزایش دهد. همچنین شربت این دارو می‌تواند روی قند خون تاثیر بگذارد. اگر متوجه شدید که مصرف کتوتیفن نتیجه آزمایش قند خون یا قند ادرار شما را تغییر داده است، با پزشک خود مشورت کنید. توجه به این نکته برای بیماران دیابتی اهمیت زیادی دارد.
بیشتر بخوانید:موارد مصرف قرص دسلوراتادین یا نئوتادین
افراد آسیب‌پذیر
اگر باردار هستید، درباره عوارض قرص کتوتیفن در بارداری با پزشک خود مشورت کنید. زنان شیرده هم باید درباره عوارض قرص کتوتیفن در دوران شیردهی با پزشک صحبت کنند.
بسیاری از داروها، از جمله کتوتیفن، به طور خاص روی سالمندان بررسی نشده‌اند. بنابراین، دقیقا مشخص نیست که آیا تاثیر آن‌ها روی سالمندان با تاثیری که روی افراد جوان‌تر دارند، متفاوت است یا خیر. در همین راستا، اطلاعات خاصی درباره مقایسه مصرف کتوتیفن در سالمندان با سایر گروه‌های سنی وجود ندارد.
سوالات متداول
این دارو در درمان علائم آسم و آلرژی کاربرد دارد.
این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های H1 هیستامین به کنترل علائم آلرژی، مثل خارش پوست، عطسه و آبریزش بینی، کمک می‌کند.
این دارو عوارض مختلفی دارد، مثل: لرز، تب، درد مفاصل، درد عضلانی، حالت تهوع، از دست دادن اشتها و اختلال خواب.
تحقیقات درباره عوارض قرص کتوتیفن در کودکان نشان داده‌اند که کودکان بالای سه سال می‌توانند تحت نظر پزشک از این دارو استفاده کنند. دوز قرص کتوتیفن برای کودکان 6 ماهه تا سه ساله، توسط پزشک و با توجه به وزن بدن مشخص می‌شود.
کلام پایانی
شدت آلرژی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می‌تواند از تحریک جزئی تا آنافیلاکسی (یک وضعیت تهدیدکننده حیات) متغیر باشد. برای رفع این مشکل داروهای زیادی وجود دارد که قرص کتوتیفن یکی از آن‌ها است. اگر درباره این دارو یا سایر روش‌های درمان آلرژی به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، می‌توانید با پزشکان سایت درمانکده مشورت کنید.
منابع: mayoclinic, go.drugbank, patient
