نکروز پانکراس (Necrotizing Pancreatitis) یا پانکراتیت نکروزان یکی از بیماری‌های جدی و خطرناک دستگاه گوارش است که به‌دلیل آسیب بسیار شدید لوزالمعده ایجاد می‌شود. از همین‌رو به آن نکروز لوزالمعده هم می‌گویند که به معنی مرگ بخشی از بافت پانکراس است.
لوزالمعده عملکردهای حیاتی را در بدن شما انجام می‌دهد. این اندام به هضم غذا کمک می‌کند و برای حفظ قند خون مسئول تولید انسولین است. برخی شرایط و انتخاب‌های سبک زندگی می‌توانند باعث آسیب رساندن به پانکراس شوند که نتیجه آن پانکراتیت یا التهاب پانکراس است.
نکروز پانکراس به‌دلیل پانکراتیت حاد ایجاد می‌شود. درواقع با آسیب شدید لوزالمعده بخشی از بافت پانکراس اصطلاحا می‌میرد که به آن نکروز می‌گویند. اگر می‌خواهید در مورد پانکراتیت نکروزان بیشتر بدانید تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید.
فهرست محتوا:
نکروز پانکراس چیست؟
برای درک بهتر مفهوم نکروز لوزالمعده باید بدانید پانکراتیت به چه معنی است. اگر لوزالمعده شما ملتهب شود به آن عارضه پانکراتیت می‌گویند. زمانی این اتفاق می‌افتد که مواد شیمیایی دستگاه گوارش که توسط لوزالمعده تولید می‌شوند با هم مخلوط و شروع به هضم خود پانکراس کنند.
بیماری پانکراتیت دارای دو نوع حاد و مزمن است که نوع اول با وجود این‌که قابل درمان است اما دلیل اصلی نکروز پانکراس به‌شمار می‌آید. نکروز به معنی مرگ بافت بدن است. اگر جریان خون کافی در ناحیه مورد نظر وجود نداشته باشد آن بخش از بافت می‌میرد. نکروز لوزالمعده زمانی اتفاق می‌افتد که التهاب و آسیب ناشی از پانکراتیت باعث مرگ بافت پانکراس شده باشد. این بیماری طیف وسیعی از علائم را دربرمی‌گیرد و بسیار جدی است.
خوب است بدانید که نکروز پانکراس (Necrotizing Pancreatitis) یک بیماری خطرناک و کشنده است که در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع جان فرد به خطر می‌افتد. شما می‌توانید با استفاده از خدمات درمانکده مانند انجام آزمایش خون در محل و مشورت در خصوص نتایج آن با بهترین پزشک فوق تخصص گوارش و کبد در درمانکده از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید : پانکراس؛ بیماری لوزالمعده و علائم و درمان آن
چه چیزی باعث پانکراتیت نکروزان می‌شود؟
علت اصلی نکروز پانکراس بیماری پانکراتیت حاد است. درواقع باید گفت آسیب ناشی از پانکراتیت حاد می‌تواند منجر به نکروز لوزالمعده شود. افرادی که در معرض التهاب پانکراس هستند احتمال خطر پانکراتیت نکروزان برای آنها هم وجود دارد.
شایع‌ترین علل ایجاد نکروز لوزالمعده سنگ کیسه صفرا و نوشیدن بیش از حد الکل است. سایر دلایل بروز این بیماری را می‌توان ناشی از موارد زیر دانست:
- شرایط خودایمنی
- تومورهای پانکراس
- سطح بالای کلسیم
- سطح بالای کلسترول
- ضربه و آسیب به پانکراس
- شرایط ژنتیکی آسیب زننده به پانکراس
علائم نکروز پانکراس (Necrotizing Pancreatitis)
برای شناخت نشانه‌های این بیماری باید با علائم پانکراتیت حاد آشنا باشید. آنها عبارتند از:
- تب
- تهوع
- استفراغ
- شکم متورم
- درد ملایم و تدریجی در قسمت بالای شکم
- کشیده شدن احساس درد آهسته به قسمت پشت
اگر علائم پانکراتیت شدیدتر شد به معنی شدت گرفتن بیماری است که نتیجه آن نکروز پانکراس خواهد بود. علائم اولیه پانکراتیت نکروزان با سایر بیماری‌های دستگاه گوارشی مانند نفخ، کاهش اشتها، سنگینی شکم، سیری زودرس و مدفوع ناراحت شباهت زیادی دارد.
اما برخی مشخصه‌ها هستند که می‌توان نکروز لوزالمعده را از بیماری‌های گوارشی تشخیص داد. علائم شدیدی که نکروز در پانکراس را نشان می‌دهند و باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
- لرز
- تنگی نفس
- ضربان قلب تند
- زردی پوست و چشم
- درد موضعی در هیپوکندری چپ
- احساس اسپاسم شکمی در حالت خوابیده
- احساس درد در کل حفره شکمی تا قسمت تحتانی شکم و گسترش آن در شانه
بیشتر بخوانید : سوء جذب چیست و چه عوارضی دارد؟
آشنایی با عوارض پانکراتیت نکروزان
در اغلب موارد نکروز لوزالمعده خوش‌خیم است و آسیب جدی به پانکراس وارد نمی‌کند. اما سرایت میکروب و باکتری‌ها به سایر بخش‌های پانکراس باعث بروز عوارض جدی می‌شود. تشخیص و درمان به‌موقع در پیشگیری از عوارض بسیار مهم است.
در صورتی که نکروز عفونی پانکراس درمان نشود احتمال خطر مرگ افزایش پیدا می‌کند. عفونت لوزالمعده معمولا پس از 2 تا سه هفته بعد از نکروز رخ می‌دهد.
این موضوع احتمال بیماری سپسیس (sepsis) نوعی پاسخ شدید به باکتری که منجر به شوک می‌شود را بالا می‌برد. شوک ناشی از این بیماری باعث آسیب رسیدن به اندام‌های شما خواهد شد و نتیجه آن به‌طور بالقوه مرگ است.
تشخیص نکروز لوزالمعده
تشخیص این بیماری در مراحل اولیه کمی دشوار است. زیرا هنگام معاینه نمی‌توان متوجه پانکراتیت نکروزان شد. درواقع زمانی‌که بیماری بسیار پیشرفته شد و دیگر نمی‌توان آن را درمان کرد، مشخص می‌شود.
اما در صورت مراجعه به فوق‌تخصص گوارش و مشاوره آنلاین دکتر گوارش به کمک تست‌های زیر می‌توان بیماری نکروز پانکراس را تایید کرد.
آنها عبارتند از:
- سونوگرافی شکم
- توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- بیوپسی برای شناسایی بخشی از بافت مرده پانکراس
- آزمایش خون برای بررسی سطح آنزیم پانکراس، سطح تری گلیسیرید، سدیم، پتاسیم و گلوکز
بیشتر بخوانید : درمان سنگ کیسه صفرا
نکروز پانکراس و درمان آن
راه‌کارهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
1. درمان محافظه‌کارانه
این روش در مرحله اولیه نکروز انجام می‌شود و اولین قدم فرد برای درمان، بهبود بیماری پانکراتیت است. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- استراحت کافی
- تغذیه مایع به کمک لوله
- مایعات داخل وریدی (IV)
- داروهای کنترل کننده حالت تهوع و استفراغ
- رعایت رژیم غذایی فاقد الکل، نوشابه‌های گازدار، شیرینی‌جات،غذاهای چرب و پرادویه
- مُسکن‌ها و ضد اسپاسم‌ها (تسکین دهنده درد هستند و بهتر است به صورت عضلانی تزریف شوند تا استفراغ از جذب آنها جلوگیری نکند)
2. دارودرمانی
پس از کنترل پانکراتیت بافت مبتلا به نکروز از نظر عفونت بررسی می‌شود. نکروز عفونی پانکراس به کمک آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند کینولون‌ها(quinolones)، مترونیدازول(metronidazole) و کارباپنم(carbapenems) درمان خواهد شد. همچنین برخی داروها طبق تشخیص پزشک با هدف مسدودسازی عملکرد آنزیم برای نکروز لوزالمعده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. جراحی
در اغلب موارد برای درمان بافت مرده پانکراس پزشک لوله‌ای نازک به نام کاتتر را وارد شکم می‌کند. بافت مرده از طریق این لوله جدا می‌شود. در صورت نیاز ممکن است جراحی باز انجام شود. معمولا پزشکان سه تا چهار هفته پس از شروع بیماری جراحی انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید : علت مشکل در هضم غذا
آیا می‌توان از نکروز لوزالمعده پیشگیری کرد؟
بهترین راه‌کار برای جلوگیری از این بیماری سالم نگه داشتن پانکراس است. بنابراین خطر ابتلا به پانکراتیت را با انتخاب سبک سالم زندگی کاهش دهید تا عوارضی مانند نکروز ایجاد نشود.
راه‌کارهای زیر به شما کمک می‌کنند تا پانکراس سالمی داشته باشید:
- سیگار نکشید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
- رژیم غذایی کم چرب داشته باشید.
- وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید.
- تناسب اندام و وزن خود را حفظ کنید.
- از گرفتن رژیم‌های غذایی سخت اجتناب کنید.
بیشتر بخوانید : کیسه صفرا چیست ؟
نتیجه نکروز پانکراس (Necrotizing Pancreatitis)
با قطع جریان خون در پانکراس بخشی از بافت آن اصطلاحا می‌میرد که به این عارضه نکروز لوزالمعده می‌گویند. التهاب پانکراس (پانکراتیت) دلیل اصلی نکروز در پانکراس است که می‌تواند منجر به مرگ شود.
از همین‌رو ما در این مقاله از مجله درمانکده ابتدا شما را با مفهوم و علائم پانکراتیت نکروزان بیشتر آشنا کردیم و سپس راه‌کارهای درمان نکروز پانکراس را مورد بررسی قرار دادیم. شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
شایع‌ترین علل سنگ کیسه صفرا و نوشیدن الکل به مقدار زیاد است.
پانکراتیت نکروزان یک بیماری جدی ناشی از التهاب پانکراس حاد است که در 70 درصد موارد با درمان پزشکی و رعایت رژیم غذایی سالم بهبود می‌یابد.
نکروز عفونی پانکراس به کمک آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند کینولون‌ها(quinolones)، مترونیدازول(metronidazole) و کارباپنم(carbapenems) درمان می‌شود.
این بیماری بسیار جدی است و می‌تواند کشنده باشد. اما در اغلب موارد افراد مبتلا به نکروز لوزالمعده و عفونت ناشی از آن با تزریق آنتی بیوتیک و جراحی برای برداشتن بافت مرده پانکراس بهبود پیدا می‌کنند.
نکروز لوزالمعده از عوارض پانکراتیت حاد است که نرخ مرگ و میر قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد. برای از بین بردن عوارض پانکراتیت نکروزان از چندین تکنیک جراحی کم تهاجمی استفاده می‌کنند تا روند درمان تکمیل شود.
منبع: webmd | medicalnewstoday
