بدن طی۶ هفته بعد از زایمان در دوران نقاهت به سر می برد. خونریزی (که از آن با نام نفاس یاد می شود) و دیدن لخته خون بعد از زایمان قابل انتظار است. به توده خون که به هم می چسبد و ماده ژله مانند تشکیل می دهد، لخته خون می گویند.
شایع ترین منبع لخته خون بعد از زایمان ریزش جداره رحم است. اگر زایمان طبیعی کرده باشید، بافتی که در مجرای زایمان آسیب دیده منبع دیگر خونریزی است. اگر خون بلافاصله از طریق واژن از بدن تخلیه نشود، لخته خون تشکیل می شود. گاهی این لخته ها بلافاصله بعد از زایمان بزرگ هستند.
با این که دیدن لخته خون بعد از زایمان طبیعی است، مقدار زیاد یا بزرگ بودن لخته خون جای نگرانی است. در ادامه به اطلاعاتی که باید درمورد لخته خون بعد از زایمان بدانید اشاره می کنیم.
علائم طبیعی لخته خون بعد از زایمان
معمولا لخته خون مثل ژله است. همچنین ممکن است حاوی مخاط یا بافت و به اندازه توپ گلف باشد. مقدار لخته خون و خونریزی باید به مرور زمان تغییر کند. به طور کلی، تا ۶ هفته بعد از زایمان دچار خونریزی و ترشح هستید.
در ادامه به مواردی که بلافاصله بعد از زایمان و طی هفته های بعد تجربه می کنید اشاره می کنیم.
24 ساعت اول
معمولا در این زمان خونریزی از همیشه شدیدتر و رنگ خون قرمز روشن است.
مقدار خونریزی به قدری است که هر یک ساعت یک پد بهداشتی کاملا به آن آغشته می شود. همچنین ممکن است یک تا دو لخته خون بسیار بزرگ (به اندازه گوجه) یا چند لخته خون کوچک (تقریبا به اندازه حبه انگور) خارج شود.
2 تا 6 روز بعد از زایمان
در این زمان خونریزی کمتر می شود. رنگ خون قهوه ای تیره یا قرمز-صورتی است. این یعنی خون دیگر ناشی از خونریزی مداوم نیست. ممکن است هنوز هم چند لخته خون کوچک از بدنتان خارج شود که به اندازه پاک کن هستند.
7 تا 10 روز بعد از زایمان
رنگ ترشحات خونی در این دوران قرمز-صورتی یا قهوه ای روشن است و نسبت به شش روز اول کمتر خونریزی دارید. در این مرحله، پد بهداشتی مرتبا آغشته به خون نمی شود.
11 تا 14 روز بعد از زایمان
رنگ ترشحات خونی روشن تر می شود. درصورت فعالیت بیشتر، رنگ خون قرمزتر خواهد شد. مقدار خونریزی نسبت به 10 روز اول بعد از زایمان کمتر است.
3 تا 4 هفته بعد از زایمان
در این مرحله، خونریزی به حداقل می رسد. با این حال، ممکن است ترشحات سفید داشته باشید که رگه هایی از خون قرمز روشن یا قهوه ای در آن دیده می شود. گاهی خونریزی طی این دو هفته کاملا بند می آید. به علاوه، ممکن است دوباره پریود شوید.
5 تا 6 هفته بعد از زایمان
معمولا خونریزی بعد از زایمان تا هفته پنجم و ششم بند می آید اما هر از گاهی لکه های قهوه ای، قرمز یا زرد خون دیده می شود.
در هفته های بعد از زایمان، طی زمان های خاص خونریزی بیشتر است. شامل:
- صبح
- بعد از شیردهی
- بعد از ورزش (اگر پزشک اجازه ورزش به شما داده باشد)
چه زمان باید با پزشک تماس گرفت؟
اگرچه دیدن مقداری لخته خون بعد از زایمان قابل انتظار است، ممکن است علائمی داشته باشید که نشان می دهد باید با پزشک فوق متخصص زنان زایمان و نازایی تماس بگیرید.
علائم زیر نشان دهنده عفونت یا خونریزی بیش از حد است:
- خون قرمز روشن بعد از گذشت سه روز از زایمان
- اختلال تنفسی
- تب بالای ۳۸ درجه سانتی گراد
- ترشحات بدبوی واژن
- باز شدن بخیه میان دوراه یا شکم
- سردرد شدید
- از دست دادن هوشیاری
- در یک ساعت بیش از یک پد بهداشتی کاملا آغشته به خون می شود
- دفع لخته خون بسیار بزرگ (به اندازه توپ گلف یا بزرگتر) بعد از گذشت بیشتر از 24 ساعت از زایمان
از دیگر خطرات لخته خون بعد از زایمان
خطر تشکیل لخته خون در عروق در زنانی که به تازگی زایمان کرده اند بیشتر است. این لخته خون های سیستمیک روی جریان خون اثر می گذارد و منجر به شرایط زیر می شود:
- حمله قلبی
- سکته
- آمبولی ریه
- ترومبوز سیاهرگ عمقی
از جمله علائم لخته خون سیستمیک در دوران بعد از زایمان عبارت است از:
- درد یا فشار قفسه سینه
- از دست دادن تعادل
- درد یا بی حس شدن یک طرف بدن
- از دست دادن ناگهانی قدرت یک سمت بدن
- سردرد ناگهانی و شدید
- ورم یا درد یک پا
- اختلال تنفسی
هر یک از این علائم نشان دهنده وضعیت اورژانسی است. در صورت بروز هر یک از علائم فوق بعد از زایمان، باید تحت مراقبت های پزشک قرار بگیرید.
این مطلب راهم مطالعه کنید: ۷ روش طبیعی برای درمان ورم بعد از زایمان
درمان لخته خون بعد از زایمان
بسیاری از زنان برای دفع خونریزی بعد از زایمان از پد بهداشتی بزرگ استفاده می کنند. می توانید از پد بهداشتی که دارای مواد خنک کننده است استفاده کنید تا ورم بعد از زایمان بخوابد.
اگر مدت زمان خونریزی یا ترشح لخته خون طولانی و مقدار آن شدید باشد، پزشک سونوگرافی انجام می دهد تا مبادا تکه هایی از جفت در رحم باقی مانده باشد. جنین در دوران بارداری از طریق جفت تغذیه می شود.
در دوران بعد از زایمان، جفت باید به طور کامل از بدن تخلیه شود اما حتی اگر قسمت کوچکی از آن باقی بماند، رحم نمی تواند به اندازه پیش از حاملگی برگردد. درنتیجه، خونریزی ادامه دارد.
به عمل خارج کردن جفت باقی مانده در رحم دیلاسیون و کورتاژ می گویند. در این روش، از ابزار مخصوص برای خارج کردن بافت باقی مانده در رحم استفاده می شود.
حتی اگر جفت در رحم باقی نمانده باشد، ممکن است رحم دچار زخم و جراحتی شده باشد که درمان نشده است. در این صورت، لازم است پزشک جراحی انجام دهد.
علت دیگر خونریزی مداوم بعد از زایمان ضعف رحم یا عدم توانایی رحم برای انقباض و چفت کردن عروقی است که قبلا به جفت متصل بودند. ممکن است این خونریزی تبدیل به لخته خون شود.
پزشک برای درمان ضعف رحم که منجر به تشکیل لخته خون شده است، لخته خون را به کمک جراحی خارج می کند. همچنین می توان با تجویز دارو رحم را به انقباض واداشت تا خونریزی کاهش پیدا کند.
چطور می توان میزان لخته خون بعد از زایمان را کاهش داد؟
دیدن لخته خون بخش طبیعی دوران پس از زایمان است. اگرچه نمی توان جلوی خونریزی یا لخته خون بعد از زایمان را گرفت، می توان با انجام برخی اقدامات میزان خونریزی را کاهش داد.
نکاتی برای کاهش لخته خون بعد از زایمان
- آب زیاد بنوشید و ملین بخورید تا مدفوع راحت تر دفع شود. بدین ترتیب، خطر باز شدن بخیه یا پارگی کاهش می یابد.
- طبق توصیه های پزشک عمل کنید. فعالیت زیاد منجر به خونریزی می شود و روی پروسه درمان تاثیر می گذارد.
- در دوران بعد از زایمان ساپورت بپوشید چون به پایین تنه فشار می آورد و به بازگشت خون به قلب و کاهش خطر لخته خون کمک می کند.
- وقتی نشسته اید یا دراز کشیده اید، پاها را بالاتر از سطح بدن نگه دارید.
- مرتب دست ها را بشویید و به جای بخیه دست نزنید تا خونریزی اتفاق نیفتد و خطر عفونت کم شود.
اگر از بابت چیزی نگران هستید، با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید. فراموش نکنید برای گرفتن وقت ویزیت یا مشاروره می‌توانید از خدمات درمانکده استفاده کنید.
منبع: healthline
[sibwp_form id=7]
