کیست‌های تخمدان کیسه‌های کوچک پر از مایعی هستند که روی تخمدان تشکیل می‌شوند. کیست سالم معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند، اما پاره شدن آن می‌تواند به درد، خونریزی یا سرگیجه منجر شود یا به درمان در بیمارستان نیاز داشته باشد. اگر می‌خواهید با علل و علائم پارگی کیست تخمدان و راه‌های درمان آن آشنا شوید، این مقاله از مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.
فهرست محتوا
علائم پارگی کیست تخمدان
پاره شدن کیست تخمدان با اندازه کوچک تا متوسط معمولا بدون درد است. اما پارگی کیست‌های بزرگ‌تر می‌تواند باعث درد شدید و ناگهانی در قسمت پایین شکم یا کمر شود. یکی از راه‌هایی که می‌توانید بفهمید کیست تخمدان شما پاره شده است یا خیر، این است که به علائم خود توجه کنید. درد ناشی از پاره شدن کیست، ناگهانی و تیز است و اغلب شباهت زیادی به درد آپاندیسیت دارد. همچنین معمولا در یک سمت شکم قوی‌تر است. سایر علائمی که ممکن است تجربه کنید عبارت‌ا‌ند از:
- لکه‌بینی یا خونریزی از واژن
- نفخ شکم
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- تب
- احساس سرما
- غش یا سرگیجه
بیشتر بخوانید:6 علت رایج درد تخمدان
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید به دنبال مراقبت پزشکی اورژانسی باشید:
- درد شدیدی که برطرف نمی‌شود
- درد همراه با استفراغ و تب
- خونریزی شدید همراه با سبکی سر، تنگی نفس یا ضربان قلب سریع
عوارض پاره شدن کیست تخمدان در شکم
پارگی کیست تخمدان به‌خودی‌‌خود تهدیدکننده حیات نیست و حتی در بسیاری از موارد بدون مراقبت پزشکی بهبود می‌یابد. با این حال، گاهی‌اوقات یک مشکل اورژانسی محسوب میشود و به درمان فوری نیاز دارد. از عوارضی که ممکن است در اثر پاره شدن کیست رخ دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. عفونت
در صورت درمان نشدن، این احتمال وجود دارد که کیست پاره‌شده عفونی شود. اگر کیست به دلیل سوزاک، کلامیدیا یا سایر عفونت‌های لگن ایجاد شود، خطر بروز این مشکل زیاد است.
گاهی‌اوقات کیست عفونی باعث سپسیس میشود که به معنی پاسخ شدید سیستم ایمنی به عفونت است. سپسیس تهدیدکننده زندگی است و به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارد.
بیشتر بخوانید:8 علامت نارسایی تخمدان
۲. تورشن یا پیچ‌خوردگی تخمدان
بعضی از کیست‌ها می‌توانند باعث تورشن تخمدان شوند. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان به دور رباط‌هایی که آن را در جای خود ثابت نگه می‌دارند بپیچد. تورشن یک مشکل جدی است که می‌تواند باعث مرگ بافت‌های تخمدان شود، چون خون‌رسانی به آن را کاهش می‌دهد.
درد ناشی از تورشن تخمدان شدید است و در یک سمت شکم احساس میشود. در صورت وقوع این عارضه، جراحی اورژانسی برای باز کردن تخمدان و جلوگیری از نکروز (مرگ بافت) ضروری است.
۳. خونریزی شدید
در بعضی موارد، پارگی کیست تخمدان بدون خونریزی است. اما اگر کیست در نزدیکی یک رگ قرار داشته باشد، ممکن است در صورت پارگی باعث خونریزی شدید شود. چنانچه خونریزی به موقع درمان نشود، می‌تواند به یک بیماری جدی به نام هموپریتونئوم (Hemoperitoneum) منجر شود. در هموپریتونئوم، خون در فضای بین پوشش داخلی دیواره شکم و اندام‌های داخلی تجمع می‌یابد.
دلایل پارگی کیست تخمدان
کارشناسان دقیقا نمی‌دانند که چه چیزی باعث پاره شدن کیست میشود. با این حال، به نظر می‌رسد که عوامل زیر در ایجاد این مشکل نقش دارند یا احتمال بروز آن را افزایش می‌دهند:
اندازه کیست (احتمال پاره شدن کیست‌های بزرگ بیشتر است)
- فعالیت جنسی
- تمرینات ورزشی دشوار
- ترومای شکمی
- ابتلا به مشکلات هورمونی
- ابتلا به اندومتریوز
- ابتلا به عفونت شدید لگن
- سابقه ابتلا به کیست تخمدان
- مصرف داروهای ضد انعقاد که به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند
- استفاده از داروی کلومیفن که برای درمان ناباروری تجویز میشود
- بارداری
راه‌های تشخیص پارگی کیست تخمدان
در صورتی که علائم پاره شدن کیست را تجربه کردید، فورا با پزشک خود صحبت کنید. اگر به پزشک‌تان دسترسی نداشتید و به پزشک دیگری مراجعه کردید، حتما به او بگویید که به کیست تخمدان مبتلا هستید.
بیشتر بخوانید:سرطان تخمدان چیست؟ علت، علائم و راه‌کار درمان آن
پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال می‌پرسد و معاینه بدنی انجام می‌دهد که می‌تواند شامل معاینه لگن باشد. اگر پزشک به پاره شدن کیست مشکوک باشد، سعی می‌کند سایر دلایل احتمالی مثل حاملگی خارج از رحم، آپاندیسیت یا سنگ کلیه را رد کند. چون همه این‌ها می‌توانند علائمی مشابه پاره شدن کیست ایجاد کنند. از تست‌هایی که به تشخیص بیماری کمک می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سونوگرافی: از سونوگرافی برای بررسی اندازه و محل کیست استفاده میشود.
- تست حاملگی: پزشک با این تست می‌خواهد ببیند که آیا بارداری باعث ایجاد کیست شده است یا خیر. چرا که برای درمان ترکیدن کیست تخمدان در بارداری باید از روش‌های کم‌تهاجمی استفاده شود تا جنین در معرض خطر قرار نگیرد.
- آزمایش خون: این تست برای بررسی سطح آهن بدن، علائم عفونت و علائم سرطان استفاده میشود.
- آزمایش ادرار: پزشک با این آزمایش به دنبال دفع پروتئین در ادرار و سایر علل احتمالی درد می‌گردد. از این علل می‌توان به سنگ کلیه اشاره کرد.
- کشت واژن: این تست به تشخیص عفونت لگن کمک می‌کند.
- سی‌تی اسکن: این تست تشخیصی برای ارائه تصویر دقیق‌تری از لگن استفاده میشود.
درمان پارگی کیست تخمدان
پاره شدن کیست معمولا جدی نیست. بنابراین در صورت طبیعی بودن شمارش کامل خون (CBC) و ثابت بودن علائم حیاتی احتمالا به درمان نیاز ندارد.
درمان دارویی پارگی کیست تخمدان شامل مصرف مسکن برای کنترل درد است. درد ناشی از ترکیدن کیست می‌تواند چند روز طول بکشد. اگر علائم شما با استراحت کردن و مصرف مسکن‌های بدون نسخه بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید تا برایتان داروی دیگری تجویز کند.
در صورتی که پاره شدن کیست با خونریزی شدید همراه باشد، باید در بیمارستان بستری شوید. درمان در این شرایط شامل مصرف داروهای ضد درد، بررسی علائم حیاتی، سونوگرافی مکرر، تزریق مایعات داخل وریدی و تزریق خون است.
در موارد شدید، ممکن است جراحی برای متوقف کردن خونریزی ضروری باشد. از سایر عواملی که ممکن است به جراحی منجر شوند می‌توان به درد مداوم، بزرگ بودن کیست، پیچ‌خوردگی تخمدان و بروز علائم سرطان اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) + راهنمایی کامل
جراحی برای برداشتن کیست‌های خطرناک مهم است، اما بدون عارضه نیست. از این‌رو شما باید از این عوارض که شامل موارد زیر هستند آگاه باشید:
- خونریزی
- عفونت
- بهبود نیافتن محل جراحی
- لخته شدن خون
- آسیب‌دیدگی عروق خونی، اعصاب، عضلات یا سایر بافت‌های مجاور تخمدان
- ایجاد بافت اسکار
راه‌های پیشگیری از پارگی کیست تخمدان
هیچ راهی برای جلوگیری از ترکیدن کیست وجود ندارد. اگر پزشک در حین معاینه متوجه وجود کیست شود، احتمالا رویکرد مراقبت و انتظار را توصیه می‌کند و شما را تحت نظر می‌گیرد تا ببیند که آیا اندازه کیست افزایش می‌یابد یا خیر.
اگر کیست بزرگ باشد و باعث ناراحتی شود، پزشک ممکن است جراحی لاپاراسکوپی را برای برداشتن آن پیشنهاد دهد. این جراحی معمولا به صورت سرپایی انجام میشود.
کلام پایانی
ابتلا به کیست تخمدان معمولا نگران‌کننده نیست، اما پاره شدن آن می‌تواند به یک مشکل جدی برای سلامتی تبدیل شود و حتی تهدیدکننده حیات باشد. اگر درد شدید یا مداوم شکم و لگن را تجربه کردید، فورا نزد پزشک بروید یا به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید.
راه‌های درمان پارگی کیست تخمدان به سن شما، علائمی که تجربه می‌کنید و اندازه کیست بستگی دارد. گاهی‌اوقات استراحت کردن و مصرف داروهای ضد درد کافی است، اما در سایر موارد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان یا جراحی نیاز داشته باشید.
اگر کیست تخمدان دارید و نگران پاره شدن آن هستید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با مشاوره آنلاین دکتر زنان مشورت کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که با بهترین متخصص زنان آشنا شوید و از آن‌ها برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.
سوالات متداول
گاهی‌اوقات ترکیدن کیست هیچ علامتی ندارد. با این حال، در بعضی موارد می‌تواند باعث درد، خونریزی، تب، حالت تهوع و سرگیجه شود.
مدت زمان خونریزی به عوامل مختلفی مثل اندازه کیست بستگی دارد. بعضی از زنان دچار خونریزی نمی‌شوند؛ در حالی که سایرین ممکن است لکه‌بینی یا حتی خونریزی شدید را تجربه کنند. اگر خونریزی غیر طبیعی داشتید، در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید.
علت بروز این مشکل دقیقا مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که بزرگ بودن کیست، فعالیت جنسی، ورزش شدید، ترومای شکمی، بارداری، مصرف بعضی از داروها یا ابتلا به بعضی از بیماری‌ها مثل اندومتریوز خطر بروز آن را افزایش می‌دهد.
بله. بروز این مشکل هیچ ارتباطی به وضعیت تاهل افراد ندارد.
نوسانات هورمونی در دوران بارداری از دلایل رایج ترکیدن کیست هستند. همچنین یبوست و زور زدن در هنگام اجابت مزاج هم ممکن است به کیست فشار بیاورد و باعث پاره شدن آن شود.
اگر ترکیدن کیست با علائم شدید مثل درد یا خونریزی همراه بود، باید فورا نزد پزشک بروید. چون این مشکل ممکن است به عوارض جدی یا تهدیدکننده حیات منجر شود.
ترکیدن کیست معمولا خطرناک نیست. اما اگر علائم ایجاد کند و برای درمان آن اقدام نشود، می‌تواند به عفونت، پیچ‌خوردگی تخمدان و خونریزی شدید منجر شود.
بله. گاهی‌اوقات این عارضه با لکه‌بینی یا خونریزی همراه است.
پاره شدن کیست معمولا باعث نازایی نمی‌شود، اما علل زمینه‌ای بروز آن از جمله اندومتریوز ممکن است روی باروری تاثیر بگذارند.
بله. سپسیس و خونریزی شدید که از عوارض این مشکل هستند می‌توانند به مرگ منجر شوند. به همین دلیل، درمان به موقع اهمیت زیادی دارد.
منابع: verywellhealth, webmd, medicalnewstoday
