عمل تیروئیدکتومی یک نوع جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید است. یکی از روش‌های درمان اختلالات تیروئید، عمل تیروئیدکتومی است که به منظور درمان سرطان تیروئید، بزرگ شدن تیروئید و همچنین درمان پرکاری تیروئید انجام می‌شود. عمل تیروئید کتومی یک عمل نسبتا رایج است. آمارها نشان می‌دهد که سالانه بیشتر از 150 هزار جراحی تیروئید کتومی در ایالات‌متحده انجام می‌شود. اما عمل تیروئید کتومی چیست و چطور انجام می‌شود؟ در این مقاله از مجله درمانکده قصد داریم به همه سوالات شما در مورد جراحی تیروئید کتومی پاسخ دهیم.
فهرست محتوا:
عمل تیروئیدکتومی چیست؟
تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است که مسئولیت ترشح هورمون‌های خاصی را بر عهده دارد. بروز کوچک‌ترین مشکل در میزان هورمون‌های تیروئیدی موجب می‌شود تا عملکرد طبیعی کلیه اندام‌های بدن مختل شود. تیروئیدکتومی اصلی‌ترین درمان سرطان تیروئید است. تیروئید کتومی به برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید گفته می‌شود. خوب است بدانید که در درمانکده بیشتر از 330 متخصص و فوق تخصص غدد آماده پاسخگویی به بیماران هستند. شما می‌توانید از هر نقطه از دنیا با این متخصصین صحبت کنید و مشکلات خودتان را مطرح کنید.
بیشتر بدانید: آزمایش پرولاکتین چیست؟
بیشتر بدانید: تفسیر کامل تست تیروئید
انواع تیروئیدکتومی
جراحی تیروئیدکتومی دو دسته‌بندی مختلف دارد و با عنوان عمل تیروئیدکتومی کامل و تیروئیدکتومی جزئی شناخته می‌شود. در ادامه می‌توانید با انواع عمل تیروئید کتومی آشنا شوید.
تیروئیدکتومی جزئی
- تیروئیدکتومی جزئی به معنای برداشتن بخشی از تیروئید است که با توجه به شرایط فرد بخشی از تیروئید فرد برداشته می‌شود.
- همی تیروئیدکتومی (Hemi-thyroidectomy): در این جراحی یک لوب یا نیمه تیروئید برداشته می‌شود.
- ایستموسکتومی (Isthmusectomy): در این جراحی بافت بین دو لوب تیروئید برداشته می‌شود. این جراحی برای برداشتن تومورهای کوچک که در تنگه قرار دارد، استفاده می‌شود.
- بیوپسی باز تیروئید (Open thyroid biopsy): این جراحی یک نوع حراجی بسیار نادر است که در آن جراح مستقیما ندول تیروئید را برمی‌دارد.
بیشتر بدانید: آزمایش تیروئید چگونه انجام می شود؟
تیروئیدکتومی کامل
در تیروئیدکتومی کامل کل غده تیروئید به صورت کامل برداشته می‌شود. این جراحی برای درمان سرطان و یا گواترهای بزرگ استفاده می‌شود. در این روش فرد به دلیل حذف تیروئید باید تا آخر عمر از درمان‌های خاصی استفاده کند.
بیشتر بدانید: رژیم غذایی دیابتی؛ بهترین و بدترین غذاها برای کنترل آن
علت انجام عمل تیروئیدکتومی
عمل تیروئیدکتومی به منظور برداشتن بخشی از تیروئید یا همه تیروئید استفاده می‌شود که این موضوع به شدت مشکلی فرد با آن درگیر است، بستگی دارد. در ادامه می‌توانید با چند علت انجام عمل تیروئیدکتومی آشنا شوید.
سرطان تیروئید
سرطان تیروئید شایع‌ترین دلیل جراحی تیروئیدکتومی است. اگر فردی به سرطان تیروئید مبتلا شود، لازم است بخشی از تیروئید و یا تمام آن زا بردارید.
بزرگ شدن غیرعادی تیروئید (گواتر)
گواتر یک بیماری آزاردهنده است که در اثر کاهش یا افزایش ترشح هورمون‌های تیروئیدی ایجاد می‌شود. برای درمان این مشکل معمولا لازم است فرد بخشی از غده تیروئید را بردارد. بزرگ شدن تیروئید موجب بروز مشکل در بلع و تنفس می‌شود.
پرکاری تیروئید (hyperthyroidism)
زمانی که فرد به پرکاری تیروئید مبتلا می‌شود، غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروکسین را تولید می‌کند. در بسیاری از مواقع فرد می‌تواند با داروهای ضد تیروئید و ید رادیواکتیو بیماری را کنترل کند. اما به هر حال انجام جراحی hyperthyroidism نیز یک روش رایج برای درمان پرکاری تیروئید است.
وجود توده در تیروئید
برای تشخیص سرطانی بودن برخی از توده‌ها و گره‌های تیروئید لازم است نمونه‌برداری دقیق انجام شود. در صورتی که گره‌های تیروئیدی در معرض سرطانی شدن باشند، ممکن است پزشک برای درمان از جراحی تیروئیدکتومی استفاده کند.
نحوه انجام عمل تیروئیدکتومی
در اولین مرحله از جراحی تیروئیدکتومی متخصص بیهوشی بیمار را بیهوش می‌کند. برای جراحی تیروئیدکتومی معمولا روش‌های مختلفی وجود دارد. روش اول پزشک یک برش روی گردن بیمار ایجاد می‌کند و خودش بخش مشخص تیروئید را برمی‌دارد. در روش بعدی جراح برای عمل تیروئیدکتومی ممکن است از یک برش کوچک‌تر و دوربین فیلمبرداری استفاده کند. در این روش یک ربات وارد بدن می‌شود و جراحی با کمک آن انجام می‌شود.
بیشتر بدانید: تیروئید پرکار چیست؟
معمولا جراح در عمل تیروئیدکتومی غدد لنفاوی اطراف غده تیروئید را نیز آزمایش می‌کند. در صورتی که سلول‌های سرطانی در سایر بخش‌ها نیز وجود داشته باشد، غدد لنفاوی مجاور گردن نیز در جراحی برداشته می‌شود. بعد از اتمام جراحی، جراح برش را با بخیه می‌بندد.
بیشتر بدانید: قطع عضو بیماران دیابتی؛ چگونه دیابت بر پا تاثیر می گذارد؟
دوران نقاهت پس از جراحی تیروئیدکتومی
بعد از جراحی تیروئیدکتومی معمولا فرد می‌تواند بیمارستان را ترک کند. حداقل تا 10 روز لازم است فرد از فعالیت‌های شدید و تحرک زیاد پرهیز کند. احساس درد تا چند روز بعد از عمل در ناحیه گلو کاملا طبیعی است و لازم است بیمار در این مدت از داروهای مسکنی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد استفاده کند.
بعد از جراحی ممکن است فرد با علائم کم‌کاری تیروئید مواجه شود. در این شرایط لازم است پزشک برای تعادل هورمون‌های بدن از نوعی لووتیروکسین (levothyroxine) استفاده کند. برای پیدا کردن مقدار دارو و دوز مناسب معمولا باید بیمار آزمایش خون بدهد، سپس شروع به مصرف دارو کند.
تفاوت عمل تیروئیدکتومی با پاراتیروئیدکتومی
غدد پاراتیروئید 4 غده به اندازه برنج هستند که پشت غده تیروئید قرار دارند و وظیفه آن تنظیم سطح کلسیم بدن است. در عمل پاراتیروئیدکتومی یک یا چند غده از مجموعه غده‌های پاراتیروئید برداشته می‌شود. در عمل تیروئیدکتومی غده تیروئید که بخش متفاوتی از پاراتیروئید است، جراحی می‌شود.
عوارض جراحی تیروئیدکتومی
تیروئیدکتومی یک روش درمان نسبتا بی‌خطر است که معمولا عوارض و خطرات جدی برای بیمار ایجاد نمی‌کند، اما به هر حال این عمل خطراتی دارد. در ادامه می‌توانید با برخی از عوارض جراحی تیروئیدکتومی آشنا شوید.
- خونریزی و مسدود شدن مسیر تنفسی
- آسیب به غدد پاراتیروئید و کاهش ترشح هورمون پاراتیروئید
- کاهش میزان کلسیم خون به دلیل آسیب به غده پاراتیروئید و علائمی مثل بی‌حس شدن، سوزن‌سوزن شدن و گرفتگی عضلات
- آسیب به تارهای صوتی
بیشتر بدانید: کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم چیست؟
بیشتر بدانید: تاثیر غده تیروئید روی میزان کلسترول
سخن نهایی
غده تیروئید یکی از اندام‌های حیاتی بدن است که بروز اختلال در آن می‌تواند روی عملکرد سراسر بدن تاثیر بگذارد. در صورتی که به مشکلات مربوط به تیروئید مبتلا هستید و یا ترشح هورمون‌های تیروئید شما دچار مشکل شده است، بهتر است از فوق تخصص غدد برای درمان کمک بگیرید. همچنین می توانید در سایت درمانکده با استفاده از امکان مشاوره با متخصص غدد و متابولیسم آنلاین به صورت صوتی و تصویری ویزیت شوید.
سوالات متداول
افرادی که به سرطان تیروئید مبتلا هستند و یا یک ندول یا گواتر بزرگ دارند و یا در تیروئید آن‌ها توده سرطانی ایجاد شده است، باید برای درمان عمل تیروئیدکتومی را انجام دهند.
معمولا جراحی تیروئیدکتومی کامل ممکن است تا 4 ساعت طول بکشد و اگر عمل تیروئیدکتومی به صورت جزئی باشد، مدت زمان جراحی کوتاه‌تر و حدود 2 ساعت خواهد بود.
افرادی که به‌طور کامل غده تیروئید را برمی‌دارند، بدن آن‌ها دیگر هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. در این شرایط فرد با علائم کم‌کاری تیروئید روبرو می‌شود. این افراد باید به‌طور روزانه از قرص‌های هورمون تیروئید مصنوعی استفاده کنند.
بسیاری از افراد چند ساعت پس از جراحی تیروئیدکتومی می‌توانند بیمارستان را ترک کنند. برخی نیز باید تا 24 ساعت در بیمارستان بمانند و تحت نظر باشند. اما معمولا حدود 2 تا 3 هفته طول می‌کشد تا بیمار به‌طور کامل بهبود پیدا کند.
منابع: healthline، mayoclinic، webmd
