درمان فوری یبوست کودکان؛ بهترین راهکار خانگی و دارویی برای یبوست

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

یبوست (Constipation) یک مشکل نسبتا شایع در بین کودک‌ها است. تخمین زده می‌شود که حدود پنج تا ۳۰ درصد از کودکان نوپا دچار یبوست می‌شوند. برای درمان یبوست کودکان روش‌های بسیاری از جمله تغییر رژیم غذایی، نوشیدن مایعات، ورزش و مصرف دارو وجود دارد. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی بهترین روش‌های درمان این عارضه می‌پردازیم.

درمان یبوست کودکان در خانه

برای درمان این عارضه توصیه می‌کنیم به یک متخصص اطفال مراجعه کنید. با این حال، چندین درمان خانگی وجود دارد که می‌توانید برای مدیریت یبوست در کودک استفاده کنید. این روش‌ها عبارت‌اند از:

۱. تغییر رژیم غذایی

مصرف غذاهای فیبردار مانند سبزیجات، غلات کامل و حبوبات می‌تواند به درمان یبوست کمک کند. همچنین، بهتر است برای رفع یبوست، غذاهای فرآوری‌شده، قندهای تصفیه‌شده و لبنیات را به‌طور موقت از رژیم غذایی کودک حذف کنید.

بیشتر بخوانید: یبوست در کودکان

تصویر کودکی که دل‌درد دارد و دست‌هایش را روی شکم‌اش گذاشته است
اگر کودکان شما اغلب دچار یبوست می‌شود، بهتر است رژیم غذایی او را تغییر دهید.

۲. درمان یبوست کودکان با میوه

میوه‌ها به‌دلیل داشتن فیبر و آب زیاد می‌توانند به کاهش یبوست کودک کمک کنند. برای رفع یبوست پیشنهاد می‌کنیم میوه‌های زیر را به رژیم غذایی فرزند خود اضافه کنید: 

تصویر اینفوگرافیک میوه‌های مفید برای درمان یبوست
میوه‌ها و مواد غذایی پر فیبر به نرم شدن مدفوع کمک می‌کنند.
  • آلو
  • گلابی
  • سیب
  • انواع توت (توت فرنگی، شاتوت، تمشک و…
  • کیوی
  • هندوانه
  • پرتقال
  • موز

هنگام اضافه کردن میوه به رژیم غذایی کودک دقت داشته باشید که میوه برای سن کودک مناسب باشد.

بیشتر بخوانید:دل درد در کودکان چگونه درمان می شود؟

۳. مصرف مایعات

مصرف آب و سایر مایعات طبیعی مانند آبمیوه می‌تواند به مدیریت عارضه یبوست کمک کند.

۴. درمان یبوست کودکان با گیاهان دارویی

برخی از داروهای گیاهی می‌توانند به رفع یبوست کمک کنند؛ اما به‌خاطر داشته باشید که ممکن است کودکان نسبت به برخی از گیاهان دارویی حساسیت نشان دهند. داروهای گیاهی‌ای که برای درمان یبوست مفید هستند، عبارت‌اند از:

  • رازیانه (Fennel)
  • زنجبیل (Ginger)
  • بابونه (Chamomile)
  • سنا (Senna)

۵. درمان یبوست کودکان با خاکشیر

یکی از روش‌های درمان یبوست کودکان در طب سنتی، استفاده از داروی گیاهی خاکشیر است. برای رفع یبوست، ۲ قاشق غذاخوری خاکشیر را در یک لیوان آب گرم ریخته و بهم بزنید. بعد از حل شدن کامل دانه‌های خاکشیر در آب، شربت را به کودک بدهید. بهتر است این شربت ۲ بار در روز (صبح و شب) مصرف شود.

۶. تنظیم زمان خوردن غذا و میان وعده

یکی از راه‌های رفع یبوست کودک، داشتن یک برنامه‌ غذایی منظم است. غذا خوردن در یک ساعت مشخص می‌تواند به تنظیم حرکات روده کمک کند.

بیشتر بدانید:قرص سی لاکس برای چی خوبه؟

اینفوگرافیک درمان یبوست کودکان در خانه
کودکان نمی‌توانند به‌طور دقیق احساس یبوست خود را توصیف کنند؛ بنابراین باید به بی‌نظمی دفع مدفوع توجه داشته باشید.

۷. فعالیت بدنی و ورزش کردن

فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی سریع، آهسته دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری با کاهش استرس، افزایش جریان خون، تنظیم حرکات روده و بازجذب مجدد مایعات به درمان قطعی یبوست کودکان کمک می‌کنند.

۸. ماساژ شکم

یکی از درمان خانگی یبوست کودکان ۲ ساله، ماساژ دادن آرام شکم در جهت عقربه‌های ساعت است. ماساژ شکم می‌تواند باعث تسکین دل‌درد کودکان نوپا نیز شود.

بیشتر بخوانید:التهاب روده در کودکان

۹. درمان فوری یبوست کودکان با صابون

درمان یبوست با صابون، یکی از روش‌های درمان فوری یبوست کودکان است، به‌ویژه زمانی که سایر روش‌ها باعث رفع یبوست نمی‌شوند. در روش تنقیه، باید مقداری صابون استفاده‌نشده را با آب مقطر مخلوط کرده و کف آن را به‌آرامی وارد مقعد کودک کنید.

آب صابون، روده را تحریک کرده و به دفع مدفوع کمک می‌کند. دقت داشته باشید که نباید از روش تنقیه صابون بدون توصیه پزشک استفاده کنید. 

درمان پزشکی یبوست کودکان

بهترین درمان یبوست کودکان مراجعه به پزشک متخصص اطفال است. فوق تخصص اطفال رویکردی جامع برای مدیریت یبوست کودک اتخاذ کرده و برنامه درمانی را با توجه به سن، وضعیت سلامت عمومی و علت اصلی یبوست تنظیم می‌کند. اقداماتی که این متخصص برای درمان یبوست کودک انجام می‌دهد، عبارت‌اند از:

۱. ارزیابی عادات توالت رفتن

پس از معاینه فیزیکی، پزشک عادت توالت رفتن کودک را بررسی می‌کند. روال توالت رفتن کودک از جمله رفتار خودداری کودک برای رفتن به توالت می‌تواند یکی از علت‌های اصلی یبوست باشد. نگه داشتن اجابت مزاج، می‌تواند منجر به خشک و سفت شدن مدفوع و در نهایت یبوست شود.

در این صورت پزشک به شما توصیه می‌کند که یک برنامه منظم برای دفع مدفوع کودک در نظر گرفته و او را تشویق به توالت رفتن کنید. این روش برای درمان یبوست در کودکان 7 ساله و پایین‌تر کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید:بیماری زونا در کودکان قابل درمان است؟

 پزشکی در حال معاینه شکم یک کودک برای درمان یبوست کودکان
 در صورت بی‌نتیجه بودن روش‌های رفع یبوست در خانه باید به پزشک مراجعه کنید.

۲. تجویز دارو

در برخی موارد، پزشک اطفال ممکن است به‌منظور رفع یبوست برای کودک دارو تجویز کند. برخی از این داروها عبارت‌اند از:

  • درمان یبوست کودکان با پودر پیدرولاکس (Pidrolax): پیدرولاکس یک داروی ملین با اثرات بسیار قوی است که برای درمان یبوست‌های مزمن استفاده می‌شود.
  • لوبیپروستون (Lubiprostone): این دارو برای درمان یبوست‌های مزمن که علت مشخصی ندارند، تجویز می‌شود.
  • پوسته پسیلیوم (Psyllium Husk): این دارو حجم مدفوع را افزایش داده که باعث می‌شود مدفوع در طول روده حرکت کند و راحت‌تر دفع شود.
  • شیاف گلیسیرین (Glycerin Suppositories): این شیاف از جمله داروهای مسهلی است که باعث باز شدن بنداره مقعد و تحریک احساس دفع مدفوع می‌شود.
  • لاکتولوز (Lactulose): این دارو یکی از داروهای گروه ملین‌ها بوده و به‌دلیل عوارض کمی که ایجاد می‌کند، اغلب پزشکان آن را برای کودکان نیز تجویز می‌کنند.
  • سدیم دوکوزات (Docusate Sodium): این دارو با اضافه کردن آب و چربی به بافت مدفوع از خشک شدن آن جلوگیری کرده و دفع مدفوع را آسان می‌کند.

جمع‌بندی

برای درمان یبوست کودکان ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی، هیدراتاسیون (Hydration)، تنظیم سبک زندگی، مصرف داروهای گیاهی و مراجعه به پزشک می‌تواند موثر باشد. یبوست در بین کودک‌های نوپا و سنین پیش‌دبستانی شایع‌تر است؛ زیرا این کودک‌ها به‌تازگی مصرف غذاهای جامد را شروع کرده و در حال یاد گرفتن استفاده از توالت هستند.

اگر کودک شما به‌طور مزمن دچار یبوست می‌شود، توصیه می‌کنیم برای ارزیابی علل یبوست و درمان قطعی به یک متخصص کودکان مراجعه و یا با مشاوره تلفنی دکتر کودکان مشورت کنید. همچنین، می‌توانید از متخصصان اطفال سایت درمانکده نیز مشاوره آنلاین یا نوبت حضوری دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: دارو برای یبوست | معرفی موثرترین و بهترین داروها

پزشکان برتر: دکتر جواد غروبی

سوالات متداول

برای درمان یبوست در کودکان ۹ ساله چه اقداماتی انجام دهیم؟

مصرف غذاهای فیبردار، خوردن میوه، افزایش مصرف آب، مصرف غذاهای با چربی سالم، افزایش فعالیت بدنی و مراجعه به پزشک از جمله اقداماتی است که می‌توانید برای درمان و رفع یبوست کودک انجام دهید.

بهترین شربت برای یبوست شدید کودکان چیست؟

برای رفع یبوست کودک می‌توانید از شربت‌های لاکتولوز، سوربیتول (Sorbitol)، هیدروکسید منیزیم (Magnesium hydroxide) و دوکوزات سدیم استفاده کنید.

چند درصد از کودکان و نوجوانان دچار یبوست می‌شوند؟

تحقیقات نشان می‌دهند، پنج تا ۳۰ درصد کودکان نوپا، ۱۰ تا ۲۰ درصد کودکان پیش‌دبستانی، یک تا هشت درصد کودکان مدرسه‌ای و یک تا سه درصد نوجوانان دچار یبوست می‌شوند.

آموزش درمان یبوست در کودکان توسط پزشک چگونه است؟

متخصص اطفال برای درمان یبوست کودک، راهنمایی‌هایی درباره چگونگی توالت رفتن، فعالیت‌های بدنی و رژیم غذایی صحیح به والدین ارائه می‌کند.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.2 / 5. تعداد رای‌ها 117

هنوز امتیازی ثبت نشده

phatim@ramezani
فاطمه رمضانی

به‌عنوان کسی که همیشه به ترکیب علم و نوشتن علاقه‌مند بوده، حالا در دنیای محتواهای پزشکی به دنبال ساده‌تر کردن مفاهیم پیچیده برای شما هستم. هدفم اینه که با کلماتم، پلی باشم بین اطلاعات تخصصی و زندگی روزمره، تا همگی بتونیم سالم‌تر و آگاه‌تر زندگی کنیم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

33 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
خاطره
خاطره
1 ماه قبل

سلام پسر ۴ ساله نیمه دارم همش یبوست داره از کودکی همه راههارو هم امتحان کردم.ی راه حل جدید بدید
ممنون

شهر
تهران
Maryam
Maryam
1 ماه قبل

استفاده از آب مقطر و صابون که نوشته شده باعث از بین رفتن پروبیوتیک روده ها نمیشه؟ اکثرا بچه هایی که یبوست دارن در میکروبهای مفید روده ضعف دارن

شهر
تهران
اریا قادری
اریا قادری
2 ماه قبل

سلام پسرم ۳سالشه یک هفته هست مدفوع نکرده وکلسرین استفاده کردم خودشم مداومت میکنه نمیره دستشویی

شهر
تهران
سید محمد پارسا
سید محمد پارسا
2 ماه قبل

سلام سه هفته میشه شکمش پسرم کار نکرده ده ماه هست هر روش متحان کردم صابون شیاف مردم شامپو شیاف کرده آب میوه هلو دادم سیب دادم شکر دادم پولس دادم هیچ راه جواب نداد

شهر
مشهد
البخشی
البخشی
3 ماه قبل

سلام وقت بخیر ..دخترمن 10سال داره الان سه روزه یبوست ودردمقعدشدیدداره داروومیوه چه چیزی فکرشابکنیددادم حتی شیاف دادم بی فایده بود فقط دو ساعت دردش آروم شد الان دوباره دردش شروع شده سه روزه خواب و خوراک نداره دلم خونه شمارابخداراهنمایی کنید خیلی نگرانم

شهر
اصفهان
محمد عزت
محمد عزت
2 ماه قبل
پاسخ به  البخشی

لواشک محلی بده

شهر
کرج
Zahra
Zahra
3 ماه قبل

سلام به پسر سه ساله ام پودر پیدرولاکس میدهم الان ده روزه روزی بیست بار کم کم مدفوع نرم میکنه خیلی نگرانم

شهر
اصفهان
خان
خان
6 ماه قبل

چقدر شما بی سواد هستید آخه موز که خودش عامل یبوست هستش.

قنبری
قنبری
7 ماه قبل

سلام دختر من یک سالشه یبوست داره خواهش میکنم راهنمایی کنید

شایان
شایان
4 ماه قبل
پاسخ به  قنبری

دوعدد هویچ خام رو رنده کنید یا همینطوری قبل خواب بخورید حله

شهر
تهران
شایان
شایان
4 ماه قبل
پاسخ به  قنبری

میتونید از یه لیوان آب هویچ هم استفاده کنید ولی بهتره هویچ خام بهتر جواب میده

رقیه حسینی
رقیه حسینی
9 ماه قبل

سلام بچه 22 ماهه دارم بجز شیر خشک هیچ نمیخوره قبض شدید 3 روز یک دفع داره اونم با گریه وزاری ممنونم راهنمایم کنید دکتر هم شیاف وپیدرو لاکس هم داده بهم

خاطره
خاطره
8 ماه قبل
پاسخ به  رقیه حسینی

برای نوزاد ۲ ماه به بالا خاکشیر رو با آب وخیلی کم شکر بپز و صافش کن آب روش رو بهش بده

شهر
شیراز
پری
پری
8 ماه قبل
پاسخ به  رقیه حسینی

سلام پسر منم همین مشکلو داشت تنها چیزی که خیلی موءثر بود ،آلوی خشک رو چند ساعت در آب خیس میکنم بعد آلو رو میدم میخوره،یه ساعت نشده به راحتی مدفوع میکنه

شهر
تبریز
آسنا
آسنا
9 ماه قبل

سلام وقت بخیر دختر ۲۱ ماه ام الان بیش از یکساله یبوست داره پزشک گفته بودن بخاطر دندان درآوردن هست الان همه دندوناشو درآورده ولی متاسفانه یبوستش حل نشده و شدید هست لطفا شربت مناسب برای یبوست کودک ۲۱ ماهه معرفی کنید ممنون.

شهر
تبریز
پری
پری
8 ماه قبل
پاسخ به  آسنا

فقط آلوی خشک رو خیس کنید،نرم که شد بدید بخوره خیلی زود اثر میکنه

شهر
تبریز
زنگنه
زنگنه
9 ماه قبل

سلام دختر دو سال ونیم دارم که از مدفوع کردن میترسه وخودش ونگه میداره ، میترسم مدفوع سفت بشه و نتونه دفع کنه، ممکن راهکار ارائه بدید، حدودا یک هفته اس

شهر
تهران
رادمهر
رادمهر
8 ماه قبل
پاسخ به  زنگنه

سلام پسرم یازده کاهش دوچار یبوست شده دکترم بردم الاجی نشد

فرشته
فرشته
6 ماه قبل
پاسخ به  زنگنه

سلام پسر منم ۴سالشه تو این ۴سال یبار خودش مدفوع نکرده همش میترسه
زمانی هم شده که یبوست نبوده ولی کلا از مدفوع میترسه هر روانپزشکی هم بردم میخندن جواب درست حسابی هم نمیدن منم نمیدونم چیکارکنم

شهر
تبریز
Mohamad
Mohamad
9 ماه قبل

سلام
دختر ۲ ساله دارم مدت زیادی هست یبوست داره ورم شکمی وبی اشتها هم هست دکتر هم بردمش اما بامصرف داروها چندان تغیری نکرده

شایان
شایان
4 ماه قبل
پاسخ به  Mohamad

هویج خام ۲ عدد قبل خواب یا همینطوری مثل سایر میوه ها بخوره یا میتونی رنده کنید و بدین بخوره ،آب هویچ تازه هم به اندازه یک لیوان و نیم بخوره تاثیر داره ولی خود هویچ رو بخوره تاثیرش بیشتره
شب قبل خواب بخوره صبح اثرشو ببینید

امیرعلی محمدی
امیرعلی محمدی
9 ماه قبل

سلام آقای دکتر من پسرم یک سالشه و الان یک مدتیه یبوست داره و اصلاً هرچی میدم شکمش کار نمیده باید چیکار کنم خیلی شکمش یوبسه حتی شیاف هم می‌زارم جواب نمیده بااین که دیر جواب میده باید چه کاری انجام بدهم ممنون .

شهر
مشهد
حسنا
حسنا
10 ماه قبل

سلام خسته نباشیددخترمن ۵ساشه ۳یا۴روزه شکمش کارنکرده همش دلشومیگیره شیاف هم ازدیروز گذاشتم خیلی کم کارکردچکارکنم چی بهش بدم شکمش کارکنه

شهر
مشهد
آویسا
آویسا
17 روز قبل
پاسخ به  حسنا

سلام
بهش میتونی شربت شیره انجیر بدی با شیر بیرونی سرد یا آب سیب یا
نارنگی پرتقالم خوبه اینا رو می تونی بدی

شاهان
شاهان
10 ماه قبل

سلام کودک ۳ ساله و نیمه من یبوست شدید گرفته انواع روش های درمان و امتحان کردیم فقط با شیاف جوابگو هسش که متاسفانه مصرف بیش از حد شیاف خوب نیس لطفا راهکار بدید واقعا به بن‌بست رسیدم از انما کردن تا انواع شربت و پودر پیدرولاکس امتحان شد قسمت مقعد بچه خیلی سفت شد ترس شدیدی داره از نظر خوراک و دارو همکاری نداره اگر ممکنه راهنمایی کنید ممنون

آویسا
آویسا
17 روز قبل
پاسخ به  شاهان

می تونی شربت بائو لاکت بدی

ال ای
ال ای
10 ماه قبل

سلام دخترم مدام یبوست میگیره هر دکتری می‌بریم اصلا شکمش خوب کار نمیکنه چه دارویی خوبه براش لطفا جواب بدید سه سال ونیم هست شقاق هم گرفته برا اثر یبوست

پسرخوب
پسرخوب
11 ماه قبل

سلام پسر ۱۹ماهه دارم و مشکل یبوست داره ومدفع خودشو نگه میداره چندبار هم بروم سا کردمش نفع کرد خیلی سفت وبزرگ بود گربه کرد الان ۳روز مدفع داره ولی نمیکنه چیکار کنم همه کار کردم ماساژ رغن زیتون ابمیوه به نظرتون از صابون استفاده کنم؟

شهر
کرج
بابادی
بابادی
11 ماه قبل
پاسخ به  پسرخوب

پدرولاتکس براش بگیر روزی 10گرم بهش بده

شهر
تهران
آویسا
آویسا
17 روز قبل
پاسخ به  پسرخوب

قطره ی بائو لاکت بده

متین باسامی
متین باسامی
11 ماه قبل

سلام پسرم ۷ سال داره چند سال دچار یبوست هست خیلی درد داره چکا کنم ممنوم

میلاد
میلاد
11 ماه قبل
پاسخ به  متین باسامی

ببرش دکتر بهترین گزینه

اسنل
اسنل
8 ماه قبل
پاسخ به  متین باسامی

سلام دخترم ۷سالشه یبوست شدید داره براهردکتری که رفتم یه داروبرام تجویز میکرد برا پسرت که یبوست داشت چکارکردین

شهر
اصفهان