هپاتیت، بیماری‌ای که با شنیدن نام آن خیلی از افراد می‌ترسند. اما حتی با وجود خطرناک بودن این عارضه هپاتیت هم درمان دارد، یا حداقل اینکه می‌توان به کمک متدها و روش‌های بروز پزشکی جلوی پیشرفت بیماری را گرفت. هپاتیت یک بیماری ویروسی بوده که به طور کلی کبد را درگیر می‌کند. بیماری که باعث می‌شود درد، تورم و التهاب شدیدی در کبد به وجود بیاید. به علاوه اینکه این بیماری با توجه به عواملی که باعث بروز عارضه می‌شوند انواع مختلفی دارد.
ما در این مطلب قصد داریم که به طور مفصل در مورد درمان هپاتیت صحبت کنیم و ببینیم که هر نوع هپاتیت با توجه به فاکتورهای موثر در بروز بیماری چطور قابل پیشگیری هستند. پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب از مجله درمانکده را از دست ندهید و مثل همیشه همراه ما باشید.
هپاتیت چیست؟
با اینکه در این مطلب تمرکز ما بر روی درمان بیماری هپاتیت است اما اجازه دهید قبل از اینکه سراغ راه‌کارهای درمانی و معرفی آن‌ها برویم ابتدا نگاهی اجمالی به خود این بیماری داشته باشیم. اینکه ببینیم هپاتیت چیست و علل بروز آن کدام‌اند؟
همان طور که گفتیم هپاتیت یک بیماری التهابی کبدی است. دلیل اصلی این بیماری عفونت‌های ویروسی بوده اما به طور کلی عوامل دیگری مانند مصرف بیش از اندازه الکل، بیماری‌های زمینه‌ای و حتی برخی داروها می‌توانند منجر به بروز هپاتیت شوند.
از طرفی در دنیای پزشکی 5 ویروس مختلف برای هپاتیت شناسایی شده‌اند. همین ویروس‌ها طبقه بندی هپاتیت را در برمی‌گیرند که شامل هپاتیت A، B، C، D و E است. البته این به شرطی بوده که نوع هپاتیت ویروسی باشد. نوع دیگری از هپاتیت هم داریم که غیر عفونی و غیر ویروسی بوده که فاکتورهایی مانند الکل، داروها و مشکلات سیستم ایمنی منجر به بروز آن می‌شوند.
در ادامه در مورد درمان هپاتیت صحبت خواهیم کرد، اینکه هر نوع این بیماری چطور درمان می‌شود. همچنین به این موضوع می‌پردازیم که آیا درمان هپاتیت در خانه ممکن است؟ یا اینکه درمان هپاتیت در طب سنتی واقعیت دارد؟ همراه ما باشید تا صحت این موارد را بررسی کنیم.
بیشتر بدانید: هپاتیت چیست؟
هپاتیت نوع A و درمان آن
هپاتیت نوع آ(A) در نتیجه عفونت ویروسی A یا همان HAV ظاهر می‌شود. این عارضه یک بیماری خفیف و کوتاه مدت بوده که خطرناک نیست. البته باید توجه داشته باشید که هپاتیت A به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و دلیل اصلی بروز آن هم نوشیدن آب و خوردن غذای آلوده است. این نوع هپاتیت با استفراغ، احساس گیجی، زرد شدن پوست، تب، درد ناحیه شکمی و دردهای عضلانی همراه است. نکته قابل توجه این که این مدل بیماری اغلب اوقات در کودکان بدون هیچ علائمی ظاهر می‌شود. همین باعث شده که به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. درمان هپاتیت در بزرگسالان با درمان هپاتیت در کودکان هیچ تفاوتی ندارد. به طور کلی برای هپاتیت A نیاز به مراقبت‌های ویژه پزشکی نیست مگر اینکه شدت علائم بالا باشند.
درمان
در صورتی که علائم بیماری شدید باشند دکتر گوارش در کنار مصرف برخی داروها راه‌کارهای زیر را توصیه می‌کند:
- استراحت کافی
- نوشیدن آب به اندازه کافی
- دنبال کردن رژیم غذایی مناسب
هپاتیت نوع B، علل و درمان
ویروسی که باعث بروز این نوع شده HBV نام دارد. این نوع هپاتیت از نوع A رایج‌تر بوده و یک بیماری حاد و مزمن شناخته می‌شود. طبق آمار حدود 257 میلیون نفر در سرتاسر دنیا درگیر این بیماری هستند. هپاتیت نوع B از طریق تماس با فرد آلوده منتقل می‌شود، بخصوص تماس جنسی و خون.
درمان
به طور کلی هپاتیت نوع B درمان قطعی و واحدی ندارد. پزشکان به کمک داروهای ضد ویروسی فرآیند درمان را آغاز کرده و اغلب اوقات هم پروسه درمان طولانی مدت است. همچنین در کنار مصرف دارو دنبال کردن رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی هم برای کمک به روند درمان توصیه می‌شود.
هپاتیت نوع C
هپاتیت نوع C یکی دیگر از انواع مختلف این بیماری التهابی کبدی بوده که ویروس HCV دلیل اصلی آن است. این بیماری به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی و ویروسی در دنیا شناخته شده که از طریق خون منتقل می‌شود. به علاوه اینکه هپاتیت نوع C یک بیماری طولانی مدت و مزمن است. این بیماری با تماس مستقیم با ویروس از فرد به فردی دیگر منتقل می‌شود. به عنوان مثال تماس با مایعات بدن، خون، ترشحات واژن و مایع منی. علاوه بر این‌ها هپاتیت نوع C از مادر به جنین هم منتقل می‌شود.
درمان
پروسه درمان هپاتیت نوع C به شدت بیماری و وضعیت فرد بستگی دارد. اما به طور کلی مدت زمان درمان به طور معمول 12 هفته زمان می‌برد. داروهای ضد ویروسی برای درمان این بیماری کارساز هستند. همچنین در صورتی که هپاتیت نوع C در فرد شدت داشته باشد ممکن است از پیوند کبد برای درمان فرد کمک گرفته شود. یکی از عوارض جانبی که این مدل از هپاتیت به همراه دارد احساس غم و ناامیدی زیاد است. به علاوه اینکه فرد بیشتر اوقات تمایل داشته تا از جامعه دور شود و حتی به خودکشی هم فکر می‌کند. به همین خاطر افرادی که درگیر هپاتیت نوع C هستند علاوه بر درمان جسمی به درمان روحی و روانی هم نیاز خواهند داشت.
بیشتر بدانید: کدام نوع هپاتیت خطرناک است؟
هپاتیت نوع D
هپاتیت نوع D یکی از نادرترین شکل‌های این بیماری است. این مدل زمانی ظاهر شده که فرد از قبل به بیماری هپاتیت نوع B مبتلا باشد. به علاوه اینکه طبق تحقیقات تنها 5 درصد افرادی که هپاتیت B دارند درگیر هپاتیت D هستند. از طرفی این بیماری از طریق تماس با خون آلوده به HDV منتقل می‌شود.
درمان
راه‌کار اصلی برای درمان این بیماری مصرف داروی اینترفرون (interferon) است. البته باید در نظر داشت که این دارو برای افرادی که آسیب‌های کبدی سیروز، مشکلات روانی و بیماری‌های خود ایمنی دارند توصیه نمی‌شود و می‌تواند عوارض شدید و جبران ناپذیری در این شرایط به همراه داشته باشد.
هپاتیت نوع E
یکی دیگر از مدل‌های هپاتیت نوع E بوده که از طریق آب و غذای آلوده به ویروس HEV منتقل می‌شود. این بیماری اغلب اوقات در مناطقی که بهداشت ضعیف‌تری دارند دیده می‌شود. این بیماری حاد بوده و می‌تواند در زنان باردار بسیار خطرناک باشد.
درمان
این بیماری درمان مشخصی ندارد و به مرور زمان و با استراحت کافی عفونت از بین می‌رود. فقط همان طور که گفتیم در صورتی که علائم آن در زنان باردار مشاهده شد باید برای درمان هپاتیت در بارداری با یک پزشک متخصص مشورت کنید. به این خاطر که در چنین شرایطی نه تنها جان مادر بلکه مسئله درمان هپاتیت در نوزادان هم مطرح است.
هپاتیت خود ایمنی چیست و چطور درمان می‌شود؟
با اینکه اغلب اوقات یک عفونت ویروسی دلیل بروز هپاتیت است اما فاکتورهای دیگری هم در بروز این بیماری نقش دارند. الکل، مشکلات سیستم ایمنی و قرار گرفتن در معرض سموم از جمله رایج‌ترین این فاکتورها هستند. یکی دیگر از مدل‌های مختلف هپاتیت، هپاتیت خود ایمنی است.
در هپاتیت خود ایمنی بدن فرد به دلایل مختلفی ارگان کبدی را به عنوان یک عضو مضر شناسایی کرده و تمامی سلول‌ها به این عضو حمله می‌کنند. در نتیجه کبد آسیب شدیدی می‌بیند و دچار التهاب و تورم می‌شود که ممکن است عملکرد طبیعی خودش را از دست بدهد. هدف از راه‌کارهای درمانی در این بیماری سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن است تا مانع حمله ور شدن آن به کبد شویم. برخی از داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند شامل کورتیکواستروئیدها، آزاتیوپرین و تاکرولیموس هستند. نکته قابل توجه اینکه این بیماری در زنان بیشتر از مردان رایج است.
بیشتر بدانید: هپاتیت خود ایمنی چیست؟
در این جدول علت بروز انواع مختلف هپاتیت را مشاهده می‌کنید:
| انواع مختلف هپاتیت | علت و شیوه‌های انتقال |
| هپاتیت نوع A | مصرف آب و غذای آلوده به ویروس HAV |
| هپاتیت نوع B | در تماس با ویروس HBV. مانند تماس با مایعات بدن از جمله تماس خونی، تماس جنسی و… |
| هپاتیت نوع C | قرار گرفتن در معرض ویروس HCV از طریق خون، رابطه جنسی و… |
| هپاتیت نوع D | قرار گرفتن در معرض خون آلوده به ویروس HDV |
| هپاتیت نوع E | مصرف آب و غذای آلوده به ویروس HEV |
تا اینجای مطلب سعی کردیم که با بررسی هر کدام از انواع بیماری هپاتیت درمان هر کدام را بررسی کنیم. فراموش نکنید که هیچوقت یک گزینه به عنوان بهترین درمان هپاتیت وجود ندارد. هر کدام از سویه‌های مختلف این بیماری با توجه به عفونتی که منجر به بروز عارضه شده قابل درمان هستند. همچنین دنبال کردن شیوه‌های درمانی تا حد زیادی به شدت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار و بیماری‌های زمینه‌ای او بستگی دارد.
درمان هپاتیت در طب سنتی امکان پذیر است؟
در این قسمت قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به راه‌کارهای درمان هپاتیت در خانه و با استفاده از طب سنتی. اینکه ببینیم اصلا این موضوع صحت دارد و کمکی به روند درمان می‌کند یا خیر؟ همچنان همراه ما باشید.
مسئله درمان هپاتیت در طب سنتی هنوز به تحقیقات و مطالعات گسترده‌ای نیاز دارد. در واقع تا به امروز گزینه درمانی قطعی برای هپاتیت در طب سنتی یافت نشده است. اما به طور کلی برخی گیاهان دارویی هستند که می‌توانند وضعیت کبد را تغییر دهند و التهاب و تورم کبدی را کمتر کنند. برخی از این گیاهان دارویی عبارت هستند از ریشه قاصدک، زردچوبه، فیلانتوس، شیرین بیان و خار مریم. به علاوه اینکه عصاره برخی گیاهان مانند گیاه کاسنی برای تصفیه خون و پاکسازی کبد شناخته شده هستند. با این حال همان طور که گفتیم این مبحث هنوز جای مطالعه و بحث دارد.
راه‌کارهای درمان هپاتیت در خانه
از بین مدل‌های مختلف هپاتیت که معرفی کردیم تنها هپاتیت نوع A در خانه قابل درمان است، البته به شرطی که میزان عفونت و التهاب بیش از اندازه نباشد. به طور کلی فرقی هم نمی‌کند در هر مدل از این بیماری رعایت کردن برخی نکات و دنبال کردن راه‌کارهای خانگی می‌تواند روند درمان را راحت‌تر کند. در ادامه به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم:
- سعی کنید که یک رژیم غذایی مغذی و مناسب را دنبال کنید. در این زمان بهتر است که میوه و سبزیجات بیشتری بخورید و از غذاهای چرب و فرآوری شده دوری کنید
- بهترین کار این است که آب به اندازه کافی بنوشید و از دهیدراته شدن بدن جلوگیری کنید
- استرس و نگرانی را از خودتان دور کنید. با اینکه هپاتیت بیماری سخت و طولانی مدتی است اما با این حال قابل درمان بوده و می‌توان با متدهای پزشکی به راحتی جلوی آن را گرفت
- استراحت کنید. در این زمان بدن شما بیشتر از هر زمان دیگری به استراحت نیاز دارد. در نتیجه به اندازه کافی بخوابید و فعالیت‌های نفس گیر و سخت انجام ندهید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
بیماری هپاتیت اغلب اوقات نشانه و علائم مشخصی ندارد. مخصوصا در هپاتیت نوع A که بخصوص در کودکان بدون نشانه است. به طور کلی این بیماری در طولانی مدت به سلامت کبد آسیب می‌رساند و بعد از جدی شدن آسیب علائم ظاهر می‌شوند. بهتر است در صورتی که در معرض خطر این بیماری قرار دارید زودتر با یک دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید تا اقدامات درمانی دنبال شوند. از طرفی اگر علائمی مانند مدفوع روشن، ادرار تیره، دردهای شکمی شدید، پوست زرد، علائمی شبیه به آنفولانزا و کاهش وزن ناگهانی را اخیرا مشاهده کرده‌اید بهتر است با متخصص در این زمینه مشورت کنید.
دقت کنید که بسیاری از این علائم ممکن است زنگ خطری برای وجود بیماری‌های دیگر باشد. با این حال پزشک به کمک آزمایش خون از وجود هپاتیت مطمئن می‌شود.
بیشتر بدانید: آزمایش هپاتیت چیست؟
سخن پایانی
در این مطلب با راه‌کارهای مختلف درمان هپاتیت آشنا شدید. همان طور که دیدید این بیماری اغلب اوقات خطری ندارد. با این حال اگر فرد وضعیت سلامت نامساعدی داشته باشد یا شدت عفونت بالا باشد می‌تواند خطرناک باشد. به طور کلی به منظور پیشگیری از ابتلا به این بیماری سعی کنید واکسن آن را دریافت کنید، بهداشت را رعایت کنید، از تماس خونی با فرد مبتلا به هپاتیت B، C و D جدا خودداری کنید، از وسایل شخصی دیگران مانند مسواک و ریش تراش استفاده نکنید. به علاوه اینکه بسیاری از انواع این بیماری از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند. به همین خاطر از سلامت جنسی شریک‌تان مطمئن شوید و در صورت رابطه جنسی نکات ایمنی و بهداشتی را رعایت کنید.
منابع: healthdirect – healthline – draxe
