ویروس اپشتین بار (Epstein-Barr virus (EBV)) یکی از اعضای ویروس هرپس است که می‌تواند انسان را آلوده کند. عفونت‌های ناشی از این ویروس بسیار شایع هستند، حتی شما هم احتمال دارد که این ویروس را گرفته باشید و از آن مطلع نباشید. یکی از اصلی‌ترین علائم اپشتین بار تب است که می‌تواند تا چندین هفته باقی بماند. در مراحل اولیه این عفونت‌ها قابل کنترل هستند، ولی در صورت پیشرفت می‌توانند خطرناک‌تر شوند. از این‌رو بهتر است از نشانه‌ها و راه های کنترل آن مطلع باشید.
در ادامه این مطلب همراه درمانکده باشید تا درباره علائم و عوارض خطرناک اپشتین بار اطلاعات بیشتری را با شما به اشتراک بگذاریم.
ویروس اپشتین بار چیست؟
ویروس اپشتین بار در ابتدا بخشی از سلول‌های ایمنی فرد، که وظیفه حفاظت از بدن را دارند، را آلوده می‌کند. هنگامی که به ویروس اپشتین بار آلوده شدید، این ویروس تا پایان عمر در بدن شما غیرفعال می‌ماند که به این حالت، تاخیر می‌گویند. در برخی موارد، ویروس می‌تواند دوباره فعال شود، اما معمولا علائمی را ایجاد نمی‌کند. با این حال، ویروس فعال شده ممکن است علائمی شبیه به عفونت اولیه آن را در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ایجاد کند.
علائم ویروس اپشتین بار
این ویروس معمولا علائم خاصی ایجاد نمی‌کند، خصوصا در کودکان نشانه‌های کمتری دیده می‌شوند. بیشترین علائم اپشتین بار که نوجوانان و بزرگسالان می‌توانند آن‌ها را تجربه کنند، شامل موارد زیر هستند:
- تب
- احساس خستگی
- سردرد
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی گردن یا زیر بازوها
- لوزه‌های متورم
- بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی)
- بثورات پوستی
این علائم می‌توانند به مدت 2 تا 4 هفته ادامه داشته باشند، گرچه احساس خستگی ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
نحوه گسترش ویروس اپشتین بار
ویروس اپشتین بار از طریق مایعات بدن، به ویژه بزاق، از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. به همین دلیل است که مونونوکلئوز، یکی از مشهورترین عفونت‌های مرتبط با این ویروس، معمولا به عنوان بیماری بوسیدن شناخته میشود. اما همچنین می‌توانید با به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند مسواک یا ظروف غذا با شخصی که این ویروس در بدن او فعال است، به آن مبتلا شوید. به‌علاوه، ویروس می‌تواند از طریق خون و مایع منی منتشر شود.
به محض ورود ویروس به بدن، شما می‌توانید شروع به پخش آن کنید. پس حتی قبل از اینکه علائم عفونت فعال را داشته باشید، ویروس قابل انتقال است. باید توجه داشته باشید که تا زمان فعال بودن ویروس، ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها بتوانید آن را به دیگران منتقل کنید. وقتی ویروس غیرفعال شد، دیگر نمی‌توانید آن را به دیگران منتقل کنید. بنابراین اگر از وجود این ویروس مطمئن هستید، نکات بهداشتی را رعایت کنید تا فرد دیگری به آن مبتلا نشود.
جالب است بدانید که این ویروس در بدن باقی می‌ماند و تحت شرایط مختلفی می‌تواند دوباره فعال شود، شرایطی مانند:
- قرار گرفتن در معرض اشعه و فلزات سمی
- قرار گرفتن در معرض حشره‌کش و رنگ‌های ساختمانی
- کمبود تغذیه
- جراحات فیزیکی
- فشارهای عاطفی
آزمایش های تشخیص ویروس اپشتین بار
عفونت های احتمالی اپشتین بار اغلب بدون هیچ گونه آزمایش تشخیص داده می‌شوند. با این حال، آزمایش خون می‌تواند وجود آنتی بادی‌های مرتبط با ویروس را تشخیص دهد. یکی از این موارد به آزمایش مونو تست معروف است. البته نتایج آن همیشه دقیق نیستند. علاوه بر آزمایش مونو تست، آزمایش خون دیگری جهت شناسایی آنتی بادی‌های خاص‌تر برای این ویروس وجود دارد. از جمله:
- آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA): آنتی بادی‌های VCA در اوایل عفونت ظاهر می‌شوند. یک نوع آن پس از چندین هفته ناپدید میشود، در حالی که نوع دیگر آن مادام العمر ادامه دارد.
- آنتی ژن اولیه (EA): آنتی بادی‌های EA در طی عفونت فعال ظاهر می‌شوند. به طور معمول بعد از چندین ماه غیرقابل شناسایی می‌شوند. البته ممکن است در بعضی از افراد مدت طولانی‌تری باقی بمانند.
- آنتی ژن هسته‌ای (EBNA): این آنتی‌بادی‌ها در ماه‌های پس از عفونت به آرامی ظاهر می‌شوند و می‌توانند در طول زندگی فرد شناسایی شوند.
این مطلب راهم مطالعه کنید: آزمایش پزشکی رایگان با بیمه تکمیلی
درمان ویروس اپشتین بار
هیچ درمان یا واکسن خاصی برای این ویروس وجود ندارد و از آن‌جا که علائم در اثر ویروس ایجاد می‌شوند، عفونت‌ها به آنتی بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند. بنابراین تنها کاری که باید بکنید، مدیریت علائم است. موارد زیر تا حد زیادی به بهبود شما کمک می‌کنند:
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات فراوان
- مصرف مسکن برای تسکین تب یا گلودرد
- اجتناب از ورزش‌های تماسی
عوارض ویروس اپشتین بار
این عفونت می‌تواند طیف مختلفی از بیماریهای خفیف و جدی را به وجود بیاورد که عبارتند از:
خطرات ویروس اپشتین بار
اپشتین بار و سرطان
ویروس اپشتین بار می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌های نادر را افزایش دهد، زیرا جهش در سلول‌های آلوده به ویروس اپیشتن بار منجر به تغییرات سرطانی می‌شوند. برخی از انواع سرطان که با این ویروس مرتبط هستند، عبارتند از:
- سرطان‌های نازوفارنکس
- لنفوم بورکیت
- لنفوم هوچکین
- آدنوکارسینومای معده (سرطان معده)
این سرطان‌ها معمولا در آفریقا و برخی از مناطق جنوب شرقی آسیا رخ می‌دهند و در خارج از این مناطق اصولا غیرمعمول هستند. بیشتر افرادی که به عفونت اپشتین بار مبتلا شده‌اند، حتما به این سرطان‌ها متبلا نمی‌شوند و فقط در تعداد معدودی سرطان دیده میشود. متخصصان هنوز در تلاش‌اند تا این جهش‌های خاص را شناسایی کنند و متوجه شوند که چرا این ویروس، باعث سرطان شده است. به‌طور کلی، تخمین زده شده است که عفونت اپشتین بار تنها با 1.5 درصد از سرطان‌های ایجاد شده در جهان مرتبط است.
اختلالات خود ایمنی
مدت‌ها تصور می‌شد که ویروس اپشتین بار با اختلالات خود ایمنی در ارتباط است. کارشناسان معتقدند که این ویروس ممکن است تغییراتی در نحوه عملکرد برخی ژن‌ها ایجاد کند. این تغییر می‌تواند خطر ابتلا به اختلال خود ایمنی را افزایش دهد. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که یک ارتباط بالقوه بین ویروس اپشتین بار و افزایش خطر ابتلا به لوپوس، که یک بیماری خود ایمنی است، وجود دارد.
همچنین محققان معتقدند که مکانیسم مشابه اپشتین بار و لوپوس نیز ممکن است باعث شود تا مبتلایان به دیگر بیماریهای خود ایمنی نیز دچار شوند، از جمله:
- اسکلروز چندگانه
- روماتیسم مفصلی
- بیماری سلیاک
- دیابت نوع 1
- بیماری التهابی روده
- آرتریت روماتویید
- بیماریهای خود ایمنی تیروئید، مثل تیروئیدیت هاشیموتو
البته هنوز هم برای درک ارتباط بالقوه‌ی این ویروس و بیماریهای خود ایمنی، تحقیقات بیشتری لازم است.
اپشتین بار مزمن
در موارد بسیار نادر، عفونت اپشتین بار می‌تواند منجر به یک بیماری مزمن شود که در انگلیسی به نام CAEBV شناخته میشود. این بیماری با علائم مداوم و شواهد آزمایش خون از عفونت فعال، مشخص میشود. این بیماری با یک عفونت معمولی اپشتین بار شروع میشود. با این حال، سیستم ایمنی بدن برخی از افراد قادر به کنترل عفونت نیست و به ویروس فعال اجازه می‌دهد به جای غیرفعال ماندن، ماندگار شود.
کارشناسان هنوز مطمئن نیستند که چرا در برخی از افراد این ویروس مزمن میشود، اما آن‌ها معتقدند عوامل ژنتیکی یا جهش در سلول‌های آلوده به ویروس اپشتین بار، ممکن است در این امر نقش داشته باشند. در حال حاضر، تنها درمان موثر برای CAEBV، پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز است. با گذشت زمان، CAEBV می‌تواند چندین عارضه ایجاد کند، از جمله:
- سیستم ایمنی ضعیف
- لنفوم
- سندرم هموفاگوسیتیک (یک اختلال ایمنی نادر)
- نارسایی ارگان‌ها
نتیجه‌گیری
همان‌طور که عنوان شد، ویروس اپشتین بار بسیار شایع است، در کودکان معمولا بدون علائم و در بزرگسالان با نشانه‌هایی مانند خستگی، تب و تورم غدد لنفاوی دیده میشود. در موارد بسیار نادر، این ویروس می‌تواند باعث عفونت مزمن شود که در صورت عدم درمان، کشنده است. بنابراین حتما باید قبل از تشدید آن به پزشک متخصص عفونی مراجعه کنید. شما می‌توانید جهت دریافت نوبت حضوری و آنلاین برای درمان اپشتین بار و بیماریهای دیگر، با پزشکان درمانکده در ارتباط باشید. اگر سابقه ابتلا به این ویروس را در خود و یا اطرافیانتان دارید لطفا در کامنت‌ها از تجربه خود برایمان بنویسید.
[sibwp_form id=5]
با عرض سلام و احترام دخترم 22سالشه و مدت ده روزی است که غدد لنفاوی ورم کرده آزمایش گرفتیم که به بیماری EBV مبتلا شده و دکترعفونی دیده داروی خاصی تجویز نکردن الان باید چکار کنیم که علایم کاملاً برطرف بشه؟
نگران نباشین این بیماری واسه همه یکسان نیست با تغذیه خوب و گرفتن ویتامین و تقویت بدن به راحتی دفع میشه منم داشتم ولی زود خوب شدم
سلام ببخشید بعداز چندروز ازمایش دادید
بعد۱۰روز ازمایش دادید چجوری امد وازمایشات چی بود
به من گفتن بعداز۱۰روز چکاپ بشی ببینیم بیماری زنینه ای چی دارید
ازمایش چی دادید بیماری زمینه ای داشتید یانه من خیلی میترسم
سلام دوست وهمکارم مشکوک به EBV چند روز است در منزل ماست بارعایت ظروف جدا اما سر یک سفره نشستن آیا از دستشویی فرنگی من استفاده می‌کند مشکلی پیش نمیاد
من سه چهارسال پیش مبتلا شدم اما هنوزم گاهی تورم غدد لنفاوی و احساس خستگی و خواب آلودگی دارم و از اون موقع دیگه تا یکم ناراحت میشم خوابم میگیره و خسته میشم انگار ک ب اعصابم خیلی ربط داره
دختر ۱۸ ساله دارم ویروس ebvگرفته سه روز بستری شد و انتی بیوتیک گرفته چقدر طول میکشه از بین برا
سلام پسر من الان یک هفته ست ک نزدیک لوزه هاش ینی پایین گوشش ورم داره و سفت هست کار گفت ویروس ای بی هست هیچ علایمی نداشت یه روز صبح از خواب ک بیدار شد یه سمت صورتش چنان ورم کرده بود ک از دورم مشخص بود هیچ دارویی نداد فقط شربت استامینفون و چون دردی احساس نمی‌کرد بهش ندادم حالا اصلا تغیری نکرده همیشه صبحا ورمش بیشتر میشه طول روز کمتر میشه راهنماییم بکنید چکار کنم میترسم آخرش چیز بدی بشه
سلام امروز مورخ ۱۲ آبان ۱۴۰۲ هست
من از ۱۰ روز پیش به مدت ۴ شب متوالی در خواب دچار تب و لرز میشدم
پزشک عمومی و حتی حلق و بینی رفتم اما تشخیص صحیح نداشتن
لوزه هام و غدد لنفاویم بشدت متورم شدن
بعد ۷ روز آب دهانم رو هم نمیتونستم قورت بدم
و بلاخره تونستم با یه دکتر عفونی ملاقات کنم و ایشون تشخیص داد که به این ویروس مبتلا شدم. الان هم در بیمارستان بستری هستم و شب اول بلافاصله با تزریق پنی سیلین و روز های بعد با سرُم و دگزامتازون هایی که از طریق سرُم تزریق میشه و الباقی دارو ها فعلا درصدد کنترل هستن. بلافاصله توانایی بلع م رو به بهبودی رفت و الان منتظرم عفونت های روی لوزه م برطرف بشود.
سلام، مونو تست من کمتر از حد نرمال، و عدد 0.08 است، معنیش چیه؟
سلام، پسرم ۲سال پیش گرفت.۱۰روز بیمارستان بستری بود.بعد خوب شد.مدت یکسال حال عمومی پسرم خوب تا این ک هر ماه بصورت ب مدت۲۴ساعت تب میکنه تب۴۰درجه.بعد از آن هیچ علایم ازبیماری نداره.همه آیتم های خونش پایینه.همش یبوست داره میگه شکمم درد میکنه. چندین بار دکتر اطفال بردم گفتن هیچی نیست نگران نباش.من خیلی میترسم شاید این ویروس باشه ک بصورت هست.ممنون میشم راهنماییم کنید من ساکن چابهارم واقعا دسترس ب پزشک خوب ندارم
کسی که این بیماری راداره میتونه ازدواج کنه یابچه داربشه؟
سلام غزل جان.بله مشکلی ایجاد نمیکنه اما برای درمان حتما با متخصص عفونی مشورت کنید.میتونید از مشاوره‌ی آنلاین با متخصص عفونی درمانکده هم استفاده کنید.امیدوارم همیشه سلامت باشید.
سلام و روز بخیر به شما. من تقریبا دو ماه میشود که خواب دارم ولی اصلا خسته نیستم و خوابم کافیست و کمبود خواب ندارم ولی نمیدونم چرا خواب دارم. سرکار میرم موقع تفریح میخوابم و بعد کار خونه میام خواب میشم . کارم اصلا سنگین نیست که بگم خسته میشم بخاطر همین خواب دارم نه اصلا. دکتر رفتم و برایم ازمایش خوب دادند و دیروز دکتر برایم گفت که شما ebv دارید ایا این خواب داشتن زیاد میتونه یکی از دلایل این ویروس باشه یا نه؟
من ازدواج کرده هستم و ایا این ویروس واگیردارهست یا نه ؟ میتونم ارتباط داشته باشم با شوهرم یا نه؟ ایا میتونه یک نشونه از سرطان باشه؟
لطفا کمکم کنید. تشکر از شماها
افسانه محمدی
سلام دختر من یه سال پیش این ویروس لعنتی .ebvروگرفت والان هنوز غدد لنفاوی گردنش به اندازه نخود برجسته اس ودرد میکنه وچند تا دکتر بردمش هنوز تشخیصی ندادند
خیلی نگرانم 18 سالشه؟
چکار باید کرد تواین شرایط؟
منم به این ویروس مبتلا شدم تب و لرز و بدن درد شدید داشتم و لوزه ها م هم التهاب شدید داشت و از درد گلوم نه میتونستم بخوابم و یا اب بخورم. چهار تا بیمارستان رفتم و همش انتی بیوتیک برام نوشتن که هیچ فایده ایی نداشت و فقط بدتر میشم تا رفتم بیمارستان و متخصص عفونی منو دید و یک شب بستری شدم و تند به تند چرک خشک کن تزریقی گرفتم تا تونستم حرف بزنم و اب دهنمو قورت بدم. فقط باید مایعات بخورید.
من ebv داشتم و این تصویر اوج ترین حالت ممکنه این ویروس بود و از اون قسمت های سفیدرنگ هم ترشح میومد تو دهنم . خدارو شکر پنادر زدم و بعد دوروز که بستری بودم مرخص شدم.
البته بدن به شدت ضعیف میشه وپشت این ویروس آنفولانزا گرفتم.حسابی مراقبت کنین.
کسی به این بیماری مبتلا بشه ایا همیشه گلبول سفید خونش همون wbc بالاس تو رو خدا اگه کسی اطلاعی داره به من هم بگه
؛؛اطلاعات شما راجب به این بیماری چقدره سلام خانمی
چقدر بعد از این عکس طول کشید خوب شه ؟
من به این ویروس مبتلا شدم
اوایل علائم گلو درد مثل سرما خوردگی داشتم
و وقتی آب دهنمو قورت میدادم گلوم عین سرما خوردگی درد می‌گرفت
وقتی یه مقدار پیش رفت گلو دردم بیشتر شد و وقتی با چراغ قوه گلوم را نگاه کردم متوجه چرک های سفید رنگ در انتهای گلو میشدم که حس میکردم یه مایعی هم ازشون ترشح میشه
خیلی سریع پیش رفت و در عرض یکی دوروز قورت دادن آب دهن و گلو درد واقعا برام سخت شد و لوزهامم شروع کرد به ورم کردن در حدی که تنفسم کم کم داشت به مشکل میخورد خدارو شکر مراجعه کردم به یه دکتر خیلی خوب و تشخیص ebv را داد و با داروهای که واسم نوشت خیلی سریع حالات بهبودی گرفتم .
جز داروها یک آمپول پنادر بود و بقیه داروها را در زمان دو روزی که بستری بودم از طریق سروم بهم زدن
طریقه مشخص شدن این ویروس هم از طریق آزمایش خون ebv هست.
تخصص لازم برای تشخیصش با دکتر متخصص عفونیه و معمولا دکتر عمومی ممکنه متوجه نشه که چه دارویی لازمه و منجر به بدتر شدنش بشه
سلام اسم دکترتون چی بود؟ تهران؟
سلام من ازمایش دادم الان دو تا از موردهای ازمایشم خیلی بالاست که یکی Alkaline Phosphatase که مقدار 401 هست البته دوتا مورد دیگه که مربوط به کبد میشه شامل َُ 34 AST , یکی دیگه ALT مقدارش 39 هست و EBV مقدارش 65.03 هست علائم هم احساس خستگی و بعضی اوقات لرز و تب
دارم البته دیابت هم دارم
همسرم سرطان نازوفارنکس دارن که یکی از عواملش ویروس اپشتین بار هست
ممکنه الان هم انتقال پیدا کنه این ویروس ؟
قابل تشکره که میشه دید تمامی سایت ها توضیحات مختلفی دادن در مورد این بیماری اما این سایت موبه مو توضیح داده و استرس ادم و هم با نوشته هاش کم میکنه فقط کافیه دقیق متنشو بخونیم من دو هفته است مبتلا شدم و بهم گفتن کروناست چند تا دکتر رفتم که تشخیص ندادم و با پنی سیلین و حتی سفتریاکسون حال من و بدتر کردن!
اما دکتر دیالمه پزشک متخصص عفونی که رفتم پیشش درجا تشخیص داد
19 سالمه و از طریق بزاق دهان گرفتم لیوان آلوده این نیست که چون به اسم بوسه مشهوره حتماً با بوسه بگیرید.
لیوان مسواک و هر چیزی که بزاق میتونه روش بمونه به بقیه انتقال داده میشه و مواظبت میخواد درمانش و برای من سریعا با دگزامتازون انجام دادن دو تا دوز قوی و سریعا خوب شدم چون مدت طولانی درگیر این ویروس شدم و نمیدونستم چیه شدت گرفته بود اما خب خدارو شکر الان خوبم
تشکر از سایت خوبتون
بدترین ویروسه ، بعدش احتمال بیماری خود ایمنی و لنفوم خیلی زیاد میشه
بدترین ویروس دنیا ، احتمال بیماریهای خطرناک رو زیاد میکنه
سلام. دکتر دیالمه شیراز؟
من به تازگی فهمیدم که به این مریضی دوچار شده ام
همسر من مبتلا شده درصد مبتلا شدن من هم بالاس ایا ؟؟؟
مادرشوهرم گرفته و حالش خیلی بده. علائمش با کمردرد و گردن درد شدید شروع شد. حالا از صبح دخترم میگه گردنش درد میکنه :(( خیلی نگرانم
من هر وقت به این ویروس مبتلا میشم حمله ام اس دارم
حملات ام اس چطوریه
همسر من به این ویروس مبتلا شده و فقط گلودرد شدید دارد
سلام، آیا از طریق تماس بزاق با پوست دست هم امکان سرایت وجود دارد در حالت گاز گرفتن دست به صورتیکه خونریزی صورت نگیرد؟
من دو روز فققط گلودرد دارم تشخیص همین ویروس ایپشتین بار دادن برام‌پنی سیلین دادن وکتولاک و بتامتازون
و قرص اسوکلوویر
شنیدم مرتبط با سرطان خیلی خیلی ترسیدم ۳۴سالمه