اختلالات روانشناختی چیست؟ آشنایی با دسته‌بندی آن‌ها

در دنیای امروز که فشارهای روانی و چالش‌های زندگی به شدت بر روح و روان ما تاثیر می‌گذارند، شناخت اختلالات روانشناختی بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. ناآگاهی از ماهیت این اختلالات نه تنها باعث می‌شود نتوان آن‌ها را به موقع درمان کرد، بلکه به تداوم مشکلات اجتماعی و بین فردی دامن می‌زند. درک علمی و صحیح اختلال روانشناختی، گامی موثر در جهت ارتقاء سلامت روان جامعه، بهبود کیفیت زندگی افراد و کاهش هزینه‌های اجتماعی و درمانی است. اهمیت این موضوع ما را بر آن داشت تا در این مقاله از مجله سلامت درمانکده شما را با ماهیت و انواع اختلالات روان شناختی بیشتر آشنا کنیم.

منظور از اختلالات روانشناختی چیست؟

اختلالات روانشناختی (Psychological Disorders) که تحت عنوان اختلالات روانی شناخته می‌شوند، مجموعه‌ای از مشکلات، الگوهای رفتاری و بیماری‌های مرتبط با روان و ذهن هستند که بر عملکرد و زندگی روزانه فرد تاثیر منفی می‌گذارند. این اختلالات می‌توانند ناشی از عوامل ژنتیکی، نوروبیولوژیک، شناختی، هیجانی و محیطی باشند. از دیدگاه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات مرتبط با روان (DSM-5)، اختلالات روان شناختی زمانی تشخیص داده می‌شوند که مجموعه‌ای از نشانه‌ها به مدت مشخصی پایدار باشند و به طور قابل توجهی کارکرد طبیعی فرد را مختل کنند.

تاریخچه اختلالات روانشناختی

بررسی تاریخچه اختلال روانشناختی نشان می‌دهد که برداشت بشر از این پدیده طی قرون متمادی دستخوش تحولات چشمگیری شده است. در دوران باستان، جوامع اولیه این اختلالات را ناشی از تسخیر ارواح شیطانی یا خشم خدایان می‌دانستند و برای درمان آن‌ها از رو‌ش‌های آیینی استفاده می‌کردند. در تمدن مصر باستان، یونان و رم، گرچه باورهای خرافی همچنان غالب بود، اما فیلسوفانی مانند بقراط برای اولین بار دیدگاه طبیعی‌گرایانه را مطرح کردند و اختلال روانشناختی را به عدم تعادل اخلاط چهارگانه نسبت دادند. 

در قرون وسطی باور به نیروهای شیطانی مجددا شدت گرفت و بیماران روانی اغلب شکنجه و سرکوب می‌شدند. تا اینکه روانشناسی به عنوان یک علم مستقل در قرن نوزدهم پا به عرصه گذاشت و مدل‌های اولیه روانپزشکی مدرن پایه‌گذاری شد. با ورود به قرن بیستم، نظریه‌های روانکاوی زیگموند فروید و روی کار آمدن رویکردهای رفتاری، شناختی و زیستی ابعاد گوناگون اختلالات روانشناختی را توضیح دادند.

علائم اختلالات روانشناختی

هر یک از اختلالات روانشناختی کودکان و بزرگسالان با علائم متفاوتی همراه است که یک روانشناس یا روانپزشک می‌تواند آن‌ها را به درستی تشخیص دهد. با این حال، برخی نشانه‌های اولیه به عنوان هشدار برای وجود یک اختلال در فرد شناخته می‌شوند. این نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تغییرات هیجانی شدید مانند احساس غمگینی پایدار، اضطراب مفرط، ترس‌های غیر منطقی یا احساس پوچی
• اختلال در تفکر یا ادراک شامل توهم دیداری و شنیداری، هذیان یا اختلال در تمرکز و تصمیم‌گیری
• بروز رفتارهای غیر معمول یا رفتارهای غیر قابل پیش‌بینی، پرخطر و کناره‌گیری اجتماعی یا کاهش فعالیت‌های روزمره
• تغییرات فیزیولوژیکی مانند بی‌خوابی، پرخوابی، کاهش یا افزایش اشتها و تغییر قابل توجه در سطح انرژی
• اختلال در عملکرد شغلی، تحصیلی یا روابط بین فردی (فرد در انجام وظایف روزمره یا حفظ ارتباطات موثر خود ناتوان می‌شود.)
• افکار آسیب به خود یا دیگران از جمله خودکشی یا رفتارهای خودآزارانه
• حساس شدن نسبت به دیگران و ایجاد وسواس در فکر و رفتار
• از دست دادن انگیزه و علاقه انجام فعالیت‌های روزمره و بروز احساس منفی و ناامیدی
• تمایل به مصرف انواع مواد مخدر

این علائم می‌توانند خفیف یا شدید باشند و ممکن است در دوره‌های زمانی کوتاه یا بلندمدت ظاهر شوند. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، علائم فوق باید توسط متخصص سلامت روان ارزیابی شوند.

مشاهده بیشتر : رزرو آنلاین متخصص روانشناس

انواع اختلالات روانشناختی

اختلالات روان شناختی بر پایه علائم قابل مشاهده و نشانه‌های ذهنی دسته‌بندی می‌شوند. رایج‌ترین دسته‌بندی بر اساس آخرین نسخه از راهنمای DSM-5 شامل موارد زیر هستند:

اختلال افسردگی اساسی

این اختلال یکی از شایع‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین اختلالات روانشناختی به‌شمار می‌آید که با خلق افسرده پایدار، کاهش علاقه و لذت نسبت به فعالیت‌های روزمره همراه است. این اختلال را که تحت عنوان افسردگی تک‌قطبی هم می‌شناسند، با مجموعه‌ای از اختلالات شناختی و علائم جسمی مشخص می‌شود. فرد مبتلا به افسردگی اساسی معمولا درگیر حالت افسردگی پایدار در وضعیت‌ها و موقعیت‌های مختلف، بی‌انگیزگی، رعایت نکردن بهداشت شخصی، عزت‌نفس پایین و بی‌علاقگی به انجام فعالیت‌هایی است که به‌طور معمول برایش لذت‌بخش بودند. متخصصان سلامت روان برای درمان اختلال تک‌قطبی از دارودرمانی و روان‌درمانی استفاده می‌کنند. در موارد مقاوم به درمان ممکن است روش‌هایی همچون الکتروشوک (ECT) یا تحریک مغناطیسی مغز (TMS) مورد استفاده قرار بگیرد.

اختلالات شخصیت

این اختلالات الگوهای پایدار و انعطاف‌ناپذیر رفتاری و تفکری هستند که باعث اختلال در روابط اجتماعی و عملکرد فردی می‌شوند. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت معمولا در مدیریت هیجانات، برقراری ارتباط سالم و انطباق یا تغییر مشکل دارند. از انواع اختلالات شخصیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال شخصیت مرزی: این اختلال با علائمی نظیر عدم ثبات احساسی،مشکل در روابط میان‌­فردی تزلزل در شخصیت و رفتارهای تکانشی همراه است.
• اختلال شخصیت ضد اجتماع: افراد درگیر این اختلال روانشناختی نسبت به قوانین، هنجارهای اجتماعی و حقوق دیگران بی‌توجه هستند. علائم مرتبط با اختلال شخصیت ضد اجتماع معمولا از دوران کودکی ظاهر می‌شوند. 
• اختلال شخصیت وسواسی/اجباری (OCPD): این اختلال با کمال‌گرایی، نظم و کنترل شدید همراه است. باورهای سفت و سخت افراد مبتلا به OCPD آن‌ها را وادار به کنترل خود یا دیگران می‌کند.
• اختلال شخصیت اسکیزوئید: علائمی نظیر فاصله­ گرفتن از روابط اجتماعی مربوط به این اختلال است. افراد مبتلا به این اختلال به زندگی درونی خود توجه دارند و اغلب نسبت به روابط بی‌­تفاوت هستند. آن‌ها معمولا عواطفی از خود بروز نمی‌­دهند و سرد و منزوی به نظر می‌­رسند.
• اختلال شخصیت پارانوئید: بی‌­اعتمادی به دیگران، حتی خانواده، دوستان و شریک عشقی ویژگی این اختلال است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، حتی بدون وجود مدرک فکر می‌کنند دیگران با آن‌ها مشکل دارند.
• اختلال شخصیت وابسته: این وضعیت شامل الگوی مزمن ترس از جدایی و نیاز مبرم به مراقبت است. افراد مبتلا به این اختلال اغلب درگیر رفتارهایی می‌­شوند که حس مراقبت و توجه را در دیگران برمی‌­انگیزانند.
• اختلال شخصیت خودشیفته: اغراق در اهمیت دادن به خود، قرار دادن خود در مرکز توجه و پایین بودن احساس همدردی از ویژگی­‌های این اختلال به‌شمار می‌آیند. معمولا افراد در این وضعیت بیشتر به خود علاقه دارند تا دیگری.
• اختلال شخصیت نمایشی: اختلال شخصیت نمایشی شامل مجموعه رفتاری است که فرد برای جلب توجه انجام می‌­دهد. افراد مبتلا به این اختلال در موقعیت‌­هایی که در مرکز توجه نباشند احساس ناراحتی و عذاب می‌­کنند، عواط‌ف‌شان مرتب دستخوش تغییر می‌­شود و ممکن است دست به اقدامات نامناسب اجتماعی بزنند تا توجه دیگران را جلب کنند.
• اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: بی‌­قاعدگی در گفتار، رفتار، ظاهر و افکار از ویژگی‌های این اختلال است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی افکار عجیب یا «جادویی» دارند و به سختی می‌­توانند با دیگران رابطه برقرار کنند.
• اختلال شخصیت اجتنابی: این اختلال با علائمی همچون اجتماع‌­گریزی و حساسیت نسبت به طرد شدن همراه است. این احساس ناامنی منجر به بروز مشکلات جدی در زندگی روزمره و عملکرد فرد می‌­شود.

روانپزشکان معمولا برای درمان این نوع اختلال روانشناختی دارو تجویز می‌کنند و تکنیک‌های درمانی همچون رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان شناختی رفتاری (CBT)، بازسازی اخلاقی (MRT)، گروه درمانی و خانواده درمانی را مورد استفاده قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید: راه مقابله با شرم از بدن چیست؟

اختلالات اضطرابی

مهم‌ترین نشانه این اختلالات، اضطراب و نگرانی غیر واقعی است که فرد نمی‌تواند آن را کنترل کند. دیگر علائم که گاهی بسته به نوع اختلال اضطرابی تغییر می‌کنند شامل بی‌قراری، تعریق شدید و تپش قلب بالا هستند. این علائم گاهی در مواقعی تجربه می‌شوند که هیچ تهدید واقعی برای فرد وجود ندارد. از مهم‌ترین انواع اختلالات اضطرابی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال اضطراب عمومی (GAD)
• اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)
• اختلال وسواس و اجباری (OCD)
• اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD)
• فوبیاها و حملات پانیک

روانپزشک معمولا برای درمان اختلالات روانشناختی هراس یا همان اضطرابی از روش درمانی شناختی رفتاری (CBT)، داروهای ضد افسردگی و بنزودیازپین‌ها استفاده می‌کند.

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD)

اختلال بیش ­فعالی، کم ­توجهی (ADHD) بیشتر در کودکان شایع است و معمولا با علائمی همچون عدم توانایی در تمرکز، فراموش‌کاری، بی‌قراری و عدم توانایی یک جا نشستن شناخته می‌شود. در راهنمای DSM-5 تاکید شده که چند مورد از علائم این اختلال باید تا قبل از ۱۲ سالگی وجود داشته باشند و روی عملکرد اجتماعی، شغلی یا تحصیلی فرد تاثیر منفی بگذارند. این اختلال در حال حاضر، درمان قطعی ندارد اما روانپزشکان برای کنترل علائم آن در کودکان و بزرگسالان از روش‌هایی دارودرمانی، رفتار درمانی و درمان بیوفیدبک استفاده می‌کنند.

اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی از طریق دگرگون شدن خلق‌­وخو، تغییر در فعالیت و سطح انرژی قابل تشخیص است. اغلب در این اختلال، فرد نوساناتی بین روحیه بالا و دوره­‌های افسردگی تجربه می‌­کند. وضعیتی که فرد در آن احساس سرخوشی (مانیا) دارد و میزان انرژی و فعالیتش بیشتر می‌­شود را تحت عنوان شیدایی می‌شناسند. از ویژگی‌­های دوره­ شیدایی می‌­توان به حواس‌­پرتی، تحریک‌پذیری، بی‌پروا بودن، انرژی بیش از حد، عدم تمرکز و اعتمادبه‌نفس بالا اشاره کرد.

افرادی که شیدایی را تجربه می‌­کنند، بیشتر مستعد انجام دادن فعالیت‌­هایی هستند که ممکن است پیامد بلندمدت منفی مانند شرط‌بندی یا خریدهای غیر معمول داشته باشد. بعد از دوره شیدایی، فرد وارد دوره هیپومنیک می‌شود. علائم دوره هیپومانیا عبارت‌اند از:

• احساسات خفیف شیدایی
• احساس غیر طبیعی خوب بودن

دوره افسردگی یکی دیگر از دوره‌های اختلال دوقطبی است. در این حالت فرد احساس افسردگی یا غم می‌­کند و علاقه‌­ای به انجام هیچ­‌گونه فعالیتی ندارد. همچنین این دوره معمولا با احساس گناه، خستگی یا کج­‌خلقی همراه است. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در دوره افسردگی علاقه­ خود را به انجام فعالیت‌­هایی که قبلا برایشان جذاب بود از دست می‌­دهند، دچار اختلال در خواب می‌­شوند و حتی به خودکشی فکر می‌­کنند.

روانپزشک برای درمان اختلال روانشناختی دوقطبی از روش‌های متداول همچون داروهای تثبیت‌کننده حالت یا ضد افسردگی، روش‌های تحریک مغز و درمان شناختی رفتاری (CBT) استفاده می‌کند.

اختلالات خوردن

اختلال خوردن از طریق نگرانی شدید نسبت به وزن و الگوهای نامنظم خوردن تشخیص داده می­‌شود که تاثیر منفی روی سلامت جسم و روان می‌­گذارند. از انواع رایج آن می‌توان به بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی اشاره کرد. 

بی ­اشتهایی عصبی به این معنی است که مصرف غذای فرد محدود می‌­شود و کاهش وزن شدید پیدا می‌کند. افرادی که این اختلال را تجربه می‌­کنند از اضافه وزن می‌­هراسند و از ظاهر و رفتار خود راضی نیستند. در مقابل، فرد مبتلا به پرخوری عصبی در خوردن زیاده‌­روی می‌­کند و بعد برای جبران آن تصمیمات سخت می‌­گیرد که اغلب شامل وادار کردن خود به استفراغ، سوءمصرف مسهل یا دیورتیک و ورزش سنگین هستند. 

از دیگر انواع اختلال خوردن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال نشخوار: علامت این اختلال بالا آوردن غذای جویده یا قورت داده شده است. اغلب افراد مبتلا به این اختلال، کودکان یا بزرگسالانی هستند که از اختلال رشد یا ناتوانی ذهنی رنج می‌­برند. پوسیدگی دندان، زخم مری و سوءتغذیه از مشکلاتی به‌شمار می‌آیند که در اثر این اختلال ایجاد می‌­شوند.
• پیکا: در این وضعیت فرد مواد غیر غذایی مانند خاک، رنگ یا صابون را هوس می‌­کند و می‌­خورد. این اختلال بیشتر روی کودکان و کسانی تاثیر می‌­گذارد که دچار اختلال رشد هستند.
• اختلال پرخوری: این اختلال شامل دوره­‌های پرخوری می‌­شود که فرد در آن ظرف چند ساعت به میزان غیر طبیعی غذا مصرف می‌­کند. فرد در این حالت نه ­تنها بیش از حد غذا می‌­خورد، بلکه احساس می‌­کند انگار روی غذا خوردن کنترل ندارد. گاهی دوره­‌های پرخوری در اثر شرایط خاص روحی مانند احساس شادی، اضطراب، بی‌­حوصلگی یا بعد از رویداد اضطراب­‌آور رخ می‌­دهند.

روان­پزشک معمولا اختلالات روانشناختی خوردن را با ترکیبی از روان‌درمانی و دارودرمانی درمان می‌کند.

اختلال وسواس فکری عملی (OCD)

اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) در دسته اختلالات روانشناختی با افکار مزاحم (وسواس‌ها) و رفتارهای تکراری (اجبارها) جای دارد. افراد مبتلا به OCD اغلب علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• اضطراب
• تفکر غیرقابل کنترل
• انزوای اجتماعی
• احساس گناه
• انجام کارهای تکراری مانند شمارش، چک کردن یا تمیز کردن

بهترین روش درمان این اختلال ترکیبی از داروهای افسردگی یا اضطراب اساسی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، مواجهه و جلوگیری از واکنش (ERP) است.

اختلالات طیف اوتیسم

از ویژگی‌­های اصلی اختلال طیف اوتیسم می‌­توان به کمبود تعامل، ارتباط موثر، الگوهای محدود و تکراری رفتار اشاره کرد. بنابر تاکید DSM، علائم اختلال طیف اوتیسم باید در اوایل دوره رشد وجود داشته باشند و باعث نقص قابل توجه در حوزه­‌های مهم زندگی، مانند عملکرد اجتماعی و زندگی شخصی فرد شوند. 

مهم‌ترین نشانه‌های این اختلال از اختلالات روانشناختی عبارت‌اند از:

• اختلال در عملکرد و مهارت‌های اجتماعی
• درک محدود از نشانه‌های اجتماعی
• رفتارهای غیر عادی
• افکار یا رفتارهای تکراری
• تماس چشمی ضعیف
• عدم توانایی در ارتباط موثر
• اختلالات یادگیری

متخصص سلامت روان معمولا برای درمان اختلال اوتیسم از ترکیب روش‌های درمانی همچون درمان کاربردی تجزیه و تحلیل رفتاری (ABA)، کار درمانی، گفتار درمانی، درمان مدیریت رفتاری و دارودرمانی استفاده می‌کند.

اختلالات روان‌پریشی یا اسکیزوفرنی

اختلالات روانشناختی از نوع اسکیزوفرنی با اختلال در تفکر، ادراک و احساس واقعیت مشخص می‌شوند. علائم رایج این اختلال شامل توهم (شنیداری، دیداری یا لمسی)، هذیان و اختلال در گفتار و رفتار هستند. این اختلالات اغلب به قطع ارتباط فرد با واقعیت می‌انجامند و نیاز به مداخلات دارویی و روان‌درمانی جدی دارند. در حال حاضر، متخصصان سلامت روان، علائم اختلال روان‌پریشی یا اسکیزوفرنی را با ترکیبی از روش‌های درمانی همچون داروهای تثبیت‌کننده خلق، داروهای ضد روانپزشکی، روان‌درمانی و گروه درمانی کنترل می‌کنند.

اختلال سازگاری

اختلال سازگاری یکی از اختلالات شناخته‌شده روانشناختی است که در واکنش به یک رویداد استرس‌زا یا تغییر اساسی در زندگی رخ می‌دهد. فرد مبتلا به این اختلال پس از تجربه تغییر ناگهانی مانند طلاق، از دست دادن شغل، پایان یافتن یک رابطه صمیمی، نقل مکان یا نوع دیگری از فقدان و سرخوردگی دچار واکنش شدید هیجانی یا رفتاری می‌شود که متناسب با شدت آن رویداد نیست. این اختلال معمولا با علائمی همچون موارد زیر همراه است:

• احساس غم و ناراحتی
• اضطراب و نگرانی شدید
• احساس ناتوانی در کنار آمدن با تغییرات
• مشکل در خواب
• گریه‌های مکرر
• تحریک‌پذیری
• بروز رفتارهای پرخطر

در حال حاضر، متخصصان سلامت روان برای کنترل علائم این اختلال، دارودرمانی، روان‌درمانی و دریافت حمایت عاطفی از طرف خانواده و دوستان را توصیه می‌کنند.

اختلالات تجزیه‌ای

اختلالات تجزیه­ ای گروهی از اختلالات روانشناختی هستند که در آن‌ها فرد دچار اختلال در انسجام آگاهی، حافظه، هویت یا ادراک خود می‌شود. این اختلالات معمولا واکنشی به یک تجربه شدیدا آسیب‌زا یا استرس‌زا هستند و باعث می‌شوند تا فرد موقتا از تجربه دردناک روانی جدا شود. 

از انواع اختلالات تجزیه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال تجزیه هویت: در این اختلال که قبلا اختلال چند شخصیتی نامیده می‌شد، فرد دارای ۲ یا چند هویت مجزا است که به طور متناوب رفتار او را کنترل می‌کنند.
• اختلال فراموشی تجزیه‌ای: در این اختلال، فرد نمی‌تواند اطلاعات شخصی مهم را برای مدتی پس از تجربه یک حادثه یا رویداد آسیب‌زا به خاطر بیاورد.
• اختلال مسخ واقعیت/مسخ شخصیت: در این اختلال، فرد احساس می‌کند که از بدن یا ذهن خود جدا شده و دنیای اطراف برایش غیر واقعی به نظر می‌رسد.

روانپزشکان معمولا برای درمان اختلالات تجزیه‌ای از روش روان‌درمانی، به‌ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT) با هدف بازسازی حس هویت اصلی و انسجام ذهن استفاده می‌کنند.

اختلالات سوماتوفرم

اختلالات سوماتوفرم به گروهی از اختلالات گفته می‌شود که در آن‌ها فرد علائم جسمانی قابل توجهی دارد. این علائم عملکرد روزانه فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند. نکته مهم در اختلال سوماتوفرم این است که علائم جسمی ناشی از آن، توضیح پزشکی ندارند و فرد معمولا بیش از حد و به طور غیر منطقی نگران سلامتی خود است. انواع اصلی اختلال سوماتوفرم شامل موارد زیر می‌شوند:

• اختلال علائم جسمی: وجود علائم جسمانی ناراحت‌کننده همراه با افکار، احساسات یا رفتارهای غیر عادی و افراطی در مورد آن‌ها
• اختلال اضطراب بیماری: نگرانی بیش از حد فرد از ابتلا به بیماری جدی، حتی در صورت عدم وجود علائم جسمانی کافی
• اختلال تبدیلی: بروز علائمی عصبی مانند فلج، مشکل در بینایی یا تشنج بدون علت پزشکی قابل شناسایی

متخصصان سلامت روان برای درمان این نوع اختلال روانشناختی از روان‌درمانی، به‌ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT) استفاده می‌کنند. همچنین گاهی برای کنترل اضطراب و افسردگی ناشی از آن، دارو تجویز می‌شود.

مشاهده بیشتر : رزرو آنلاین متخصص اعصاب و روان

اختلالات نوروشناختی

اختلالات نورشناختی گروهی دیگر از اختلالات روانشناختی هستند که کارکردهای شناختی مغز مانند حافظه، توجه، زبان، حل مسئله و درک اجتماعی را به طور قابل توجهی دچار اختلال می‌کنند. این اختلالات عمدتا بر اثر آسیب‌های مغزی، بیماری‌های عصبی، عفونت‌ها، ضربه مغزی یا فرآیندهای تحلیل عصبی مانند دمانس ایجاد می‌شوند. 

اختلالات نوروشناختی ممکن است در هر سنی رخ دهند، اما بیشتر در سالمندان بروز پیدا می‌کنند. این اختلالات به ۲ دسته خفیف و عمده تقسیم می‌شوند. اختلال خفیف نوروشناختی عملکرد روزانه فرد را به طور کامل مختل نمی‌کند و فقط با مشکلات خفیفی در حافظه یا توجه همراه است. اما اختلال عمده نوروشناختی به طور قابل توجهی توانایی فرد را در انجام فعالیت‌های روزمره مختل می‌کند و اغلب با اختلالات حافظه و دمانس (زوال عقل) همراه است. اگر کنجکاوید بدانید بیماری دمانس چیست، می‌توانید مقاله مرتبط با آن را در درمانکده مطالعه کنید. 

در حال حاضر، بسیاری از اختلالات نوروشناختی مانند آلزایمر درمان قطعی ندارند، اما با شناخت علائم شروع آلزایمر می‌توان موجب کاهش پیشرفت آن شد. پزشک معمولا برای بهبود کیفیت زندگی بیمار دارودرمانی، درمان‌های توانبخشی، گفتاردرمانی و سبک زندگی سالم را توصیه می‌کند.

اختلال اضطراب جدایی

فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی دچار ترس یا اضطراب شدید بابت جدا شدن از کسی است که به آن وابستگی زیادی دارد. این اضطراب فراتر از حد طبیعی است و معمولا به طور جدی بر زندگی روزمره، تحصیل، روابط شخصی و اجتماعی فرد تاثیر منفی می‌گذارد. این اختلال معمولا در دوران کودکی بروز پیدا می‌کند، اما می‌تواند تا نوجوانی یا حتی بزرگسالی ادامه داشته باشد. 

فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی از خارج شدن از خانه، رفتن به مدرسه یا ازدواج دوری می‌­کند تا کنار فردی که به او وابسته است، بماند. متخصصان سلامت روان برای درمان این اختلال از درمان شناختی رفتاری (CBT) و در مواردی درمان دارویی برای کاهش اضطراب و افسردگی استفاده می‌کنند.

از دیگر اختلالات روانشناختی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال انفجاری متناوب
• اختلالات جنسی و هویت جنسی
• اختلال رشدی عصبی
• اختلال عصبی شناختی
• اختلال دلبستگی واکنشی
• اختلالات خواب
• اختلال تبدیلی
• اختلال ساختگی
• اختلالات مصرف مواد مخدر
• اختلالات کنترل تکانه مانند قمار یا آتش‌افروزی

[sibwp_form id=6]

درمان اختلالات روانشناختی بارلو

دیوید بارلو (David H.Barlow) یکی از روانشناسان برجسته در حوزه اختلالات روانشناختی است. او باور دارد که بسیاری از اختلالات روان شناختی در واقع نتیجه مشکلات اساسی در تنظیم هیجان هستند. بنابراین راه‌کارهای درمانی باید کمک کنند تا فرد هیجاناتش را بهتر درک کند و بتواند پاسخ سازگارانه‌تری داشته باشد. 

بارلو معتقد است بسیاری از اختلالات علل مشترکی دارند و می‌توان با یک برنامه درمانی یکپارچه چندین اختلال را به طور همزمان درمان کرد. او اغلب از ترکیب درمان شناختی رفتاری (CBT) و رفتاردرمانی استفاده می‌کند و بر مواجهه، بازسازی شناختی و آموزش پذیرش هیجانات تاکید دارد. 

پروتکل درمانی بارلو برای اختلالات روانشناختی شامل مراحل زیر است:

• آگاهی از هیجانات
• اصلاح قضاوت‌های منفی درباره احساسات و هیجانات
• مواجهه تدریجی با احساسات یا موقعیت‌های اضطراب‌آور
• افزایش تحمل ناملایمات هیجانی
• آموزش مهارت‌های جدید برای مقابله با استرس

راهنمای مراجعه پزشک

اختلالات روانشناختی به عنوان مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری یا روانی تعریف می‌شوند که ضمن ایجاد اختلال در زندگی روزمره فرد، عملکرد اجتماعی، تحصیلی، شغلی و روابط بین فردی او را مختل می‌کنند. این اختلالات طیف بسیار گسترده‌ای دارند و با علائم متفاوتی همراه هستند. ما در این مقاله از مجله درمانکده پس از معرفی علائم اختلالات روان شناختی شما را با انواع آن‌ها آشنا کردیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص همچون روانشناسان و روانپزشکان باتجربه مشورت بگیرید. همچنین درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: healthline | verywellmind | .psychguides | who