بیماری زونا (Shingles) یک عفونت ناشی از ویروس واریسلا-زوستر، همان ویروس عامل ابتلا به آبله مرغان است. این ویروس میتواند پس از پایان عفونت آبله مرغان سالها در سیستم عصبی شما زنده بماند و دوباره به صورت مریضی زونا فعال شود.
بیماری پوستی زونا که از آن بهعنوان هرپس زوستر هم یاد میشود، اغلب در افراد بالای ۵۰ سال بروز پیدا میکند. این بیماری در کودکان بسیار نادر است اما در صورت بروز میتواند زخمهای عمیق و دردناکی ایجاد کند. در اکثر موارد زونا طی ۲ تا ۳ هفته برطرف خواهد شد. بیماری زونا به ندرت بیش از یکبار در یک فرد رخ میدهد، اما طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، در ایالات متحده تقریبا از هر سه نفر، یک نفر در زندگی خود به این عارضه مبتلا میشوند.
اگر شما هم کنجکاو شدهاید بیشتر در مورد مریضی زونا بدانید ،در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم بیماری زونا چیست ایا واگیر دارد یا خیر؟
فهرست محتوا:
- بیماری زونا چیست؟
- زونا کدام قسمت بدن را درگیر میکند؟
- علائم زونا را بشناسید!
- چه چیزی باعث بیماری زونا میشود؟
- عوارض هرپس زوستر (زونا)
- آیا زونا خطرناک است؟
- بیماری زونا تا چه مدت واگیردار است؟
- درمان بیماری زونا
- برای درمان زونا چه بخوریم؟
- آیا زونا دردناک است؟
- تشخیص هرپس زوستر
- مقایسه زونا و کهیر
- پیشگیری از بیماری زونا
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
بیماری زونا چیست؟
مریضی زونا یک عفونت ویروسی است که عصب و پوست اطراف آن را به شکل راشهای دردناک تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster) همان ویروس خاموش شده آبله مرغان ایجاد میشود.
برای اولینبار این ویروس به شکل بیماری آبله مرغان بروز میکند و پس از بهبودی کامل در سلولهای عصبی برای سالهای زیادی خاموش باقی میماند و دوباره به شکل زونا فعال میشود. شروع راش زونا به صورت دستهای از برجستگیهای کوچک است که با پوست اطراف متفاوت خواهد بود. این دانههای تاولدار در پوستهای تیره به رنگ صورتی، خاکستری، بنفش یا قهوهای دیده میشود اما در پوستهای روشنتر به صورت برجستگی قرمز بهنظر میرسد.
بیشتر بدانید:بیماری زونا واگیر دارد؟ تا چند روز امکان سرایت آن هست؟
در ادامه میتوانید عکس بیماری زونا در بزرگسالان را مشاهده کنید:
![تصویر بیماری زونا در بزرگسالان](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/xxxxxxxxxxxxxxxxx.jpg)
زونا کدام قسمت بدن را درگیر میکند؟
برجستگیهای این بیماری پس از چند روز به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند. معمولا با گذشت ۷ تا ۱۰ روز این تاولها خشک شده و به حالت پوسته پوسته در میآیند. بهطور کلی بیماری زونا برعکس آبله مرغان که در تمامی نواحی بدن پخش میشود، بیشتر نیم تنه بالایی بدن را درگیر خواهد کرد. تاول و زخمهای زونا میتوانند در بخشهایی که دارای رشته عصبی هستند مانند شکم، گردن، سینه و پشت بروز پیدا کنند.
علائم زونا را بشناسید!
علائم ابتدایی بیماری پوستی زونا عبارتاند از:
- دانههای قرمز دستهای
- احساس درد مبهم و آزاردهنده در ناحیه درگیر زونا
- ایجاد تاولهای خوشهای که خودبهخود باز میشوند
- احساس سوزن سوزن شدن زیر پوست نواحی درگیر
بیشتر بدانید: بیماری زونا در کودکان چیست؟
![اینفوگرافیک علائم بیماری زونا](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/asgar5-1.jpg)
برخی از افراد مبتلا به هرپس زوستر نشانههایی فراتر از درد و ضایعات پوستی تجربه میکنند. از جمله:
- تب
- لرز
- سردرد
- احساس خستگی
- ضعف عضلانی
برای دریافت راهنمایی و مشاوره آنلاین با متخصص عفونی درمانکده در ارتباط باشید.
چه چیزی باعث بیماری زونا میشود؟
عامل ایجاد زونا ویروس عفونی واریسلا زوستر است. این ویروس ابتدا در بدن شما به شکل آبله مرغان بروز پیدا میکند. احتمالا آن را در کودکی تجربه میکنید اما امکان ابتلای بزرگسالان و زنان باردار به آبله مرغان در صورت عدم واکسینهشدن وجود دارد. پس از بهبودی کامل بیماری آبله مرغان، ویروس واریسلا زوستر در بافتهای عصبی نزدیک به نخاع به صورت خاموش باقی میماند.
هنوز بهطور دقیق علت فعال شدن مجدد این ویروس در سالهای بعد به شکل مریضی زونا مشخص نیست. دانشمندان حدس میزنند سیستم ایمنی ضعیف دلیل بازگشت این ویروس از رشتههای عصبی به سطح پوست شما خواهد شد.
عوامل خطر برای مریضی زونا کدامند؟
- سن بیشتر از ۵۰ سال
- استرس و اضطراب شدید
- کاهش قدرت دفاعی بدن با ابتلا به بیماری سرطان یا HIV
- استفاده طولانی مدت برخی داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها
- عدم واکسینه شدن در کودکی یا بزرگسالی برای آبله مرغان
- تضعیف سیستم ایمنی بدن بهدلیل شیمی درمانی یا پرتو درمانی
بیشتر بدانید: بیماری جذام چیست؟
عوارض هرپس زوستر (زونا)
عوارض نادر و جدی زونا عبارتاند از:
- پنومونی
- التهاب مغز یا فلج صورت بهدلیل اثرگذاری بیماری بر اعصاب خاص (سندروم رامسی هانت)
- مشکلات چشمی و از دست دادن بینایی
- احساس درد (بهدلیل درگیر شدن اعصاب بدن تا مدتها پس از بهبودی کامل احساس درد میکنید.)
- عفونتهای باکتریایی همراه با قرمزی، تورم و احساس داغی پوست
- از دست دادن شنوایی یا احساس درد شدید در یک گوش
- سرگیجه یا از بین رفتن حس چشایی
![اینفوگرافیک عوارض بیماری زونا](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/asgar6.jpg)
آیا زونا خطرناک است؟
بیماری زونا در اغلب موارد خطرناک نیست و باعث آسیب جدی نمیشود. مگر در مواقعی که راشهای تاولدار در نواحی حساس صورت بروز پیدا کنند. انواع خطرناک زونا شامل موارد زیر هستند:
زونای صورت
در برخی مواقع بثورات پوستی در یک طرف صورت ظاهر میشوند. اگر محل ایجاد آنها نزدیک به گوش باشد، میتواند باعث ایجاد عفونت شود. مهمترین عوارض این نوع زونا از دست دادن شنوایی، اختلال در تعادل، و ضعف در عضلات صورت است.
از طرفی زونای داخل دهان میتواند بسیار دردناک باشد. ممکن است خوردن را دشوار نموده و حس چشایی را تحت تاثیر قرار دهد. بثورات پوستی زونا بر روی پوست سر میتواند در هنگام شانه زدن ایجاد حساسیت کند و در صورت عدم درمان منجر به لکههای طاسی دائمی شود.
زونای چشمی
در این نوع از بیماری بثورات تاولدار معمولا در اطراف پلکها، پیشانی و گاهی در نوک یا کنار بینی ظاهر میشوند. نشانههایی مانند احساس سوزن یا ضربان در چشم قرمزی، پارگی، تورم و تاری دید از عوارض مریضی زونای چشمی هستند.
پس از برطرف شدن بثورات ممکن است بهدلیل آسیب عصبی هنوز هم در چشم خود احساس درد کنید. در اکثر افراد، این درد نهایتا بهتر میشود. زونای چشمی در صورت عدم درمان میتواند به مشکلات جدی مانند از دست دادن بینایی در بلندمدت و زخمهای دائمی ناشی از تورم قرنیه منجر شود.
بیشتر بدانید: بیماری زونا در زنان چه علائمی دارد؟
![تصویر بیماری زونا در نواحی چشم](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/asgar2.jpg)
زونای کمر و باسن
امکان بروز زونا در ناحیه کمر و باسن هم وجود دارد. در این صورت علائم رایج بیماری در یک طرف نواحی مذکور ظاهر خواهد شد.
بیماری زونا تا چه مدت واگیردار است؟
مریضی زونا مسری نیست ولی ویروس واریسلا-زوستر که باعث ایجاد این بیماری میشود میتواند به فرد دیگری که به آبله مرغان مبتلا نشده، سرایت کند. درواقع باید بگوییم بیماری زونا از فرد مبتلا به شما سرایت نمیکند ولی ممکن است به آبله مرغان مبتلا شوید.
ویروس واریسلا-زوستر در صورت تماس با ترشحات تاول آلوده منتشر میشود. این ویروس تا زمانی که تاولها سرباز نکرده و خشک نشدهاند، واگیردار است.
راههای انتقال زونا چیست؟
ویروس واریسلا-زوستر که عامل بیماری زونا است از طریق هوا منتقل نمیشود. تنها راه انتقال این ویروس تماس مستقیم با ترشحات خروجی از تاولهای فرد مبتلا به زونا خواهد بود. در این صورت شما زونا نخواهید گرفت بلکه ممکن است به آبله مرغان مبتلا شوید. بنابراین نگران عطسه یا سرفه فرد بیمار در نزدیکی خود یا استفاده او از ظرف غذا و لیوان آبتان نباشید.
درمان بیماری زونا
روشهای درمان سریع زونا شامل موارد زیر است:
داروها
جدول زیر نشان دهنده داروهای تجویزی زیر نظر پزشک متخصص عفونی برای تسکین علائم زونا است:
نوع |
هدف |
دفعات مصرف |
نحوه مصرف |
ضد ویروسها مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر، و فامسیکلوویر |
کاهش درد و تسریع بهبودی | طبق دستور پزشک |
خوراکی |
ضد التهابها مانند ایبوپروفن |
کاهش درد و تورم |
هر 6 تا 8 ساعت |
خوراکی |
ضدتشنجها یا داروهای ضدافسردگی سهحلقهای |
درمان درد طولانیمدت |
یک یا دوبار در روز |
خوراکی |
آنتیهیستامینها مانند دیفنهیدرامین (بنادریل) |
درمان خارش |
هر 8 ساعت |
خوراکی |
کرمها، ژلها یا چسبهای بیحسکننده مانند لیدوکائین |
کاهش درد |
استفاده در صورت نیاز |
موضعی |
درمان خانگی زونا
این روش درمان زونا شامل موارد زیر میشود:
- حمام یا دوش با آب سرد برای پاکسازی و تسکین پوست
- استفاده از کمپرس سرد و مرطوب بر روی بثورات پوستی جهت کاهش درد و خارش
- استفاده از لوسیون کالامین یا تهیه خمیری از جوش شیرین، نشاسته ذرت و آب جهت کاهش خارش
- قرار گرفتن در وان حمام و افزودن داروی جو دوسر کلوئیدی به آب
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A، B-12، C، و E همچنین اسیدهای آمینه لیزین جهت تقویت سیستم ایمنی بدن
در صورت لزوم می توانید با دکتر عفونی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص عفونی مراجعه کنید.
![تصویری از بیماری زونا در ناحیه گردن](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/asgar3.jpg)
برای درمان زونا چه بخوریم؟
مواد غذایی مفید عبارتاند از:
- مغزیجات
- گوشت کمچرب
- غلات کامل
- روغن زیتون و آووکادو
- غذاهای دریایی حاوی اسید چرب مفید مانند ماهی سالمون
- میوههای قرمز مثل هندوانه، آلبالو و گریپفروت
- سبزیجات سبز مثل اسفناج، بروکلی، کلم بروکسل و…
- مواد غذایی نارنجی مثل کدو، سیبزمینی شیرین، هویج، زردآلو
- غذاهای حاوی ویتامین B مثل تخممرغ، جو، جگر، دانهها
آیا زونا دردناک است؟
حال که متوجه شدید زونا چیست حتما برایتان سوال پیش آمده این بیماری دردناک است یا خیر؟ در جواب باید بگوییم برخی از افراد مبتلا به زونا تنها نشانههای خفیفی مانند گزگز یا خارش پوست را تجربه میکنند. ولی در موارد دیگر ممکن است این مریضی بسیار دردناک باشد. حتی یک نسیم ملایم میتواند باعث ایجاد درد شود. برخی از افراد بدون اینکه بثورات پوستی در آنها ایجاد شود، درد شدیدی را در اعصاب قفسه سینه، گردن، صورت، یا قسمت پایین کمر تجربه خواهند کرد.
![تصویر فرد مبتلا به بیماری زونا بدون علائم](https://www.darmankade.com/blog/wp-content/uploads/2023/08/asgar4.jpg)
تشخیص هرپس زوستر
اکثر موارد زونا را میتوان با معاینه بدنی بثورات پوستی و تاولها تشخیص داد. همچنین پزشک در مورد سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد. در موارد نادر، ممکن است لازم باشد نمونهای از پوست یا ترشحات تاولهای شما مورد آزمایش قرار گیرد.
مقایسه زونا و کهیر
معمولا بثورات پوستی زونا شامل راش قرمز خارشدار یا دردناک همراه با تاولهای پر از مایع در یک طرف بدن است. این بیماری تنها زمانی رخ میدهد که قبلا به آبلهمرغان مبتلا شده باشید.
بیماری زونا با کهیرهای برجسته و خارشدار بر روی پوست تفاوت دارد. کهیر معمولا در اثر یک واکنش آلرژیک به دارو، غذا، یا چیزی در محیط شما رخ میدهد.
بیشتر بدانید: بیماری زونا در مردان چیست؟
پیشگیری از بیماری زونا
بهترین راه پیشگیری، واکسینه شدن در برابر ویروس واریسلا زوستر است. همه کودکان باید دو دوز واکسن آبلهمرغان دریافت کنند که به آن ایمنسازی در برابر واریسلا گفته میشود. بزرگسالانی که هرگز به آبلهمرغان مبتلا نشدهاند هم باید این واکسن را مخصوصا بعد از ۵۰ سالگی بزنند. از طرفی واکسن آبله مرغان قبل از بارداری برای حفاظت از مادر و جنین بسیار مهم است.
دو واکسن برای ویروس واریسلا زوستر وجود دارد:
- زوستاواکس (واکسن زوستر زنده)
- شینگریکس (واکسن زوستر نوترکیب)
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) استفاده از واکسن شینگریکس در اولویت قرار دارد. همچنین به گفته این مرکز حتی اگر قبلا واکسن زوستاواکس زدهاید، باید واکسن شینگریکس را دریافت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
در گذشته عدم ابتلا به آبله مرغان را از فواید بیماری زونا میدانستند. اما زونا زمانی بروز پیدا میکند که شما قبلا به آبله مرغان مبتلا شده باشید. در این صورت ویروس واریسلا زوستر در رشتههای عصبی بدن باقی میماند و سالها بعد به صورت مریضی زونا فعال خواهد شد.
اگر به تازگی برجستگیهای قرمز غیر معمول روی پوست خود مشاهده کردهاید یا قصد بارداری دارید و واکسن آبله مرغان نزدهاید، از طریق سیستم نوبتدهی آنلاین درمانکده میتوانید با بهترین پزشکان متخصص عفونی این مجموعه در ارتباط باشید.
سوالات متداول
در صورت پوشیده بودن تاولها یا ایجاد پوسته بر روی آنها، این ویروس منتقل نخواهد شد.
در حالت ایدهآل، شما باید طی ۷۲ ساعت پس از بروز نشانهها تحت درمان قرار بگیرید.
افراد بالای ۶۰ سال بهدلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا قرار دارند.
منبع: Healthline | webmd | cdc
سلام پسرم مشکوک به اریون می باشد ولی درنیکره راست جوشهایی از جنس تاول دیده می شود این بیماری یا تاول مربوط به چیست
با سلام
ویروس زونا تا چه مدت ممکن هست بر روی لباس باقی بماند
سلام آقا ۴۳ ساله هستم به تازگی از پسرم ابله مرغان گرفتم قسمت بالا تنه مخصوصا سر وکمرم خیلی،میخاره الان دو روز جوشها پیدا شدن تا چند روز دیگه خوب میشم
سلام من ی دختر 13ساله هستم ک ابل مرغون گرفتم بعد از ی هفته داشتن میوفتادن ک ی شب پام بدجور خارش گزفت خاروندمش بعد ی چیزی مث عکس های بالا شده و دوباره رو بدنم ی چیزایی مث این عکس بالا ظاهر شده ولی نمیدونم چیکار کنم دسترسی ب دکتر هم ندارم
من مشاوره پزشکی گرفتم زونا بود دارو داد بدترم کرد درده وحشتناکی دارم پارع ام کرده خارمادرت و ب هم پیوند بزنن
سلام خینه نباشید من چهل سالمه دربچگی ابله مرغان گرفتم ولی الان چندماهه که زونابدون درد سمت راست شکم وسینه ام داشتم الان ۷روزه سمت چپ شکمم ریخته همراهی بادرد دکتربهم گفته زوناتونخاع داری درمانم چیه
من چهل و سه سالمه مدیر مهدکودکم از بچه گرفتم تمام بدنم دون دون شده خیلی میترسم
سلام
5روز هستش به زونا مبتلا شدم توی قسمت های لاله ی گوشم پشت گوش و داخل موهای همون طرف گوش مبتلا.. میخوام بدونم استحمام مشکلی داره یا نه؟
سلام آقای دکتر بنده زونا سمت چپ بالای ابرو گرفته بودم وایمکس گاه گاهی سوزش پوست محل گیجگاهی سرا دارمهمراه باسردرد شدید دکترم گفت بالی سن 50سال احتمال باقی ماندن آثار زونا را در زندگی خواهند داشت .حالا موندم برای سوزش سر وسردرد چکارکنم؟
علامت زوناچیست؟
سلام
من چهار روز درگیر زونا شده ام قسمت سینه و پشت لکه های قرمز رنگی ظاهر شده.می خواستم بدانم آیا این یک دفعه ظاهر می شود یا ادامه دار خواهد بود؟
سلام من مطمئن نیستم که زونا دارم یا آبله مرغون و بالای چشمم و نزدیک پلکم و تاول خیلی کوچک هست این میتونه برای چشم و بینایی خطرناک باشه؟
من تازه روز دوم هست که متوجه شدم
درود، متأسفانه چندروزهست دست راستم دون دون های قرمز، گاهن بعضیاشون آبکی، اماکوچک، دردشدیدازگردن تامچ دست، احتمال داره زوناباشه؟! سپاسگزارم
سلام. من هم در روی دست راست خود دانه های ریز و درشت و برخی بصورت خوشه ای زد. درد زیادی هم در دست و شانه بوجود آورد. تشخیص و درمان زونا انجام شد. الان هم که یکماه گذشته است و ظاهر پوست درست شده است هنوز دستم درد میکند و بنظر فقط دوره خود را باید طی کند.
سلام من زونا گرفتم میخاستم ببینم ار طریق جنسی انتقال میابه
ایا دو بار زونا گرفتار می شوید یک بار در پهلو راست و بعد چند سال در پهلو چپ
سلام دوست عزیز.بله زونا میتونه بعد از چند سال در محل دیگه ای تظاهر پیدا کنه.
سلام بنده 65سال سن دارم ودر ناحیه کمر و شکم درد زیاد دارم در ضمن اسهال و التهاب دارم وسر گیجه شدید دارم ممنونم راهنمای فرماید
سلام
اطلاعات بسیار مفیدی بود.باتشکر
منم ۱۳سالمه گرفتم باید چیکار کنممم
مادرم حدود یک ماه که درگیر زونا شده ۶۵ سال داره و میگه خیلی درد دارم پشت سینه است ولی میگه سینه ام هم درد میکنه راهنمایی کنید لطفا
سلام خسته نباشین من حدودا هشت روز است از پشت پا دوتا تاول دراوردم هم دردناکه وهم سرش داره جوش میزند دردهمراه سوزش پماد اسیدکلوویر زده ام لطفا راهنمایی فرمایید چکار کنم
سلام من ۸ ماهی هست که آبله مرغان گرفتم و خوب شدم اما بعد از گذشت ۸ ماه در سَرَم همچنان حس میکنم اون تاول ها وجود دارن ولی درواقع چیزی وجود ندارد و شبیه یک موج فقط پیش میره اوقاتی که استرس دارم و یا به رخت خواب میرم خیلی اذیتم میکنن
سلام وقت بخیر پدرم 65 سال سن دارن وبه زونا چشمی مبتلا شدن البته الان بعد 25 روز زخمهاشون خوب شده ولی خارش بسیار شدیدی دارن به صورتی ک قرص گاباپنتین300 میخورن تا 10 ساعت خوبه بعدش دوباره خارش های بسیار شدید شروع میشه. دکتر گفته باید برین دکتر مغز و اعصاب که عصب مربوط به اون قسمت و قطع کنن. نمیدونم تا چه حد حرفشون درسته خیلی نگرانیم. ممنون میشم راهنمایی کنین
سلام وقتتون بخیر مادرم ۶۲سالشه دو روزه درگیر زونا شده سمت راست احساس درد شدیدی داره بدنش هم تاول زده میشه برای کاهش دردش برا قفسه سینه سمت راست راهنمای کنید ممنون میشم
با عرض سلام و خسته نباشید ببخشید مادر من خانمی ۶۸ ساله زونا گرفته در عین یک هفته بیمارستان بستری بودند به خاطر سدیم خون پایین قبل از زونا گرفتند و تاکنون ادامه دارد به ایشان پماد آسیکلوویر دادند ولی درد در پشت و قفسه سینه دارند در عین خال تحت نظر دکتر مغز و اعصاب هستند و فشارخون دارند و داروهایی مصرف می کنند برای کاهش و اینکه همش خواب هستند چه کار باید کرد لطفاً راهنمایی فرمایید با تشکر
سلام من یه هفته هست زونا گرفتم رو بهبودی هستم ،اما قسمت ک زونا گرفتم چیزی مسل جنین در حال حرکته کمرم ،نگرانم چه میتونه باشه،انگار جنین در حال حرکته
سلام همسرم چهار ساله که سرطان ریه داره وشیمی درمانی میشه وتقریبا کنترل شده الان حدود دو سه هفته ای میشه که سمت راست بدنش از جلو قفسه سینه تا پشت فقط میسوزه دکترا میگن مشکوک به زوناست آیا درسته وچه باید کرد فقط تو این دوهفته داروی مسکن و داروی معده دادن چه باید کرد که این سوزش ها آروم بشه حتی شب نمی تونه بخوابه ممنون میشم کمکم کنید
منم همینطوری ام.رفتم دکتر پماد آسیکلوور داد بهم.قرص پاگانتین.پشتم قسمت دنده ها خوب شد ولی بازووهام هنوز یکماهه داره می سوزه.پارسال قسمت چپ بدنم بود.سیستم ایمنی من هم ضعیفه.به هر دری زدم خوب نمیشه.احتمالا زمان میبره.
آیا زونا روی رنگ مدفوع تا ثیر دارد
بله صورتی میشه
سلام جمعه شب بود درد شدی پهلوم گرفت به صورتی که این درد زیر شکم نیز پیش پزشک رفتم سوناگرافی کردن بهم گفتند زونا گرفتید الان 7روز درد همچنان ادامه دارد
سلام من ۱۶ سالمه و به زونا مبتلا شدم تقریبا کل کشاله ران راهی برای درمانش وجود داره ؟