علت تکرر ادرار در افراد مختلف چیست؟

تکرر ادرار به معنای نیاز به تخلیه ادرار بیشتر از حد معمول است. این مشکل می تواند روال عادی زندگی فرد را مختل کند، چرخه خواب را قطع کند و همچنین می تواند نشانه‌ای از یک بیماری اساسی باشد. بنابراین مشخص شدن علت تکرر ادرار بسیار مهم و حیاتی است.

بسیاری از افراد با ادرار مکرر زندگی می کنند، که از نظر پزشکی به عنوان تکرر (frequency) شناخته می شود. هنگامی که فرد بیش از 3 لیتر در روز ادرار می کند، این وضعیت به نام پلی اوریا شناخته می شود. غالباً در یافتن علت تکرر ادرار دلیل ساده ای وجود دارد که می تواند از طریق درمان درست بهبود یابد. البته ناگفته نماند که تکرر همان بی اختیاری ادرار که در آن نشت ادرار وجود دارد، نیست.

گاهی اوقات، علت تکرر ادرار می تواند نشان دهنده بیماری جدی تری باشد. بنابراین شناسایی زود هنگام مشکل می تواند منجر به درمان به موقع و مؤثر و جلوگیری از ایجاد عوارض شود.

حقایقی در مورد علت تکرر ادرار

• تکرر ادرار با بی اختیاری ادرار متفاوت است.
• بیشتر افراد 6 یا 7 بار در 24 ساعت ادرار می کنند. بنابراین در چنین افرادی ممکن است به ادرار کردن بیشتر از این مقدار تکرر گفته شود. اما این میزان برای هرکسی متفاوت است.
• معمولاً فقط در كيفيت زندگی يك شخص مشكل ایجاد می کند.
• تکرر اغلب با تمریناتی قابل درمان است. اما اگر یک بیماری زمینه ای مانند دیابت وجود داشته باشد، نیاز به توجه دارد.

تکرر ادرار چیست؟

ادرار راهی است که بدن از شر مایعات زائد خلاص می شود. ادرار حاوی آب، اسید اوریک، اوره و سمومی است که از درون بدن فیلتر می شوند. کلیه‌ها نقش اساسی در این فرآیند دارند.

ادرار در مثانه می ماند تا زمانی که مثانه پر شود و نیاز به ادرار کردن برسد. در این مرحله ادرار از بدن خارج می شود. اما تکرر ادرار همان بی اختیاری ادرار که به کنترل کم مثانه اشاره دارد، نیست.

تکرر ادرار فقط به معنای نیاز بیشتر به دستشویی رفتن برای ادرار کردن است. هر چند ادرار مکرر ممکن است در کنار بی اختیاری ادراری رخ دهد، اما این دو مورد یکسان نیستند.

بیشتر بدانید: مثانه بیش فعال چیست؟ + بررسی علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان مثانه پرکار

بیشتر افراد در طی یک دوره 24 ساعته بین 6 تا 7 بار ادرار می کنند. از این رو تکرر ادرار را می توان به عنوان نیاز به ادرار کردن بیشتر از 7 بار، در مدت زمان 24 ساعت تعریف کرد هنگامی که حدود 2 لیتر مایعات نوشیده باشید.

با این حال افراد متفاوت هستند. از طرفی نیز بیشتر افراد فقط وقتی پزشک را مشاهده می کنند که تکرر ادرار آنقدر زیاد شود که احساس ناراحتی کنند. کودکان نیز دارای مثانه های ادراری کوچکی هستند، بنابراین طبیعی است که آنها دفعات بیشتری ادرار کنند.

علت تکرر ادرار چیست؟

ادرار یک فرآیند پیچیده است، که سیستم های مختلف بدن درگیر آن هستند. بنابراین طیف وسیعی از تغییرات می تواند سیستم ادراری را فعال تر کند. دلایل مربوط به سبک زندگی شامل نوشیدن مایعات زیاد، به خصوص اگر حاوی کافئین یا الکل باشند، است. نوشیدن مایعات فراوان در شب، می تواند چرخه خواب را با نیاز به ادرار کردن قطع کند. تکرر ادرار نیز می تواند به عنوان یک عادت ایجاد شود.

با این حال، این تکرار ادرار می تواند نشانه ای از مشکلات کلیه یا مجاری ادراری، مشکلات مثانه یا بیماری دیگری مانند دیابت قندی، دیابت بی مزه، بارداری یا مشکلات غده پروستات باشد.

سایر دلایل یا عوامل مرتبط با آن عبارتند از:

• اضطراب
• دیورتیک ها، مانند کلروتیازید، که باعث می شود شما مایعات را از بدن خود دفع کنید.
• مواد غذایی و نوشیدنی هایی که به عنوان مدر عمل می کنند
• سکته مغزی و سایر شرایط مغز یا سیستم عصبی
• عفونت مجاری ادراری
• تومور یا توده در ناحیه لگن
• سیستیت بینابینی، نوعی التهاب دیواره مثانه
• سندرم مثانه بیش فعال (OAB)، که باعث انقباض مثانه غیر ارادی می شود و فرد را مجبور به احساس اضطراب ناگهانی برای ادرار کردن می‌کند.
• سرطان مثانه
• سنگ مثانه یا سنگ کلیه
• بی اختیاری ادرار
• تنگی مجرای ادرار
• پرتودرمانی لگن، مانند درمان سرطان
• دیورتیکولیت روده بزرگ، که در آن کیسه های کوچک و بزرگ پرشده در دیواره روده بزرگ ایجاد می شود.
• عفونت مقاربتی (STI) مانند کلامیدیا

بیشتر بدانید: بالا بودن اوره خون نشانه چیست؟

علائم تکرر ادرار

یکی از علائم اصلی پلی اوریا ادرار کردن مکرر است. اگر علائم دیگری وجود داشته باشد، ممکن است وضعیت دیگری که احتمالاً جدی تر است را نشان دهد.

به عنوان مثال ناکچوری، نیاز به ادرار کردن در شب و در طول چرخه خواب است. این می تواند نشانه ای از دیابت قندی یا دیابت بی مزه باشد. علائم دیگری که ممکن است نیاز به توجه بیشتر داشته باشد عبارتند از:

• درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
• ادرار خونی، کدر یا دارای رنگ غیرمعمول است.
• از دست دادن تدریجی کنترل مثانه یا بی اختیاری ادرار
• با وجود نیاز به ادرار کردن در تخلیه آن مشکل وجود دارد.
• ترشح از واژن یا آلت تناسلی مرد
• افزایش اشتها یا تشنگی
• تب یا لرز
• حالت تهوع یا استفراغ
• کمر درد

اگر علائم دیگری وجود داشته باشد یا اینکه تکرر ادرار بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد، بهتر است به پزشک متخصص اورولوژی و دکتر متخصص کلیه مراجعه کنید.

به عنوان مثال تکرر ادرار می تواند یک عفونت کلیوی را نشان دهد. بدون درمان، این مورد می تواند به طور کلی به کلیه ها آسیب برساند. علاوه بر این، باکتری هایی که باعث عفونت می شوند، می توانند به طور بالقوه وارد جریان خون شوند و سایر نواحی بدن را نیز آلوده کنند.

نحوه تشخیص علت تکرر ادرار

پزشک معمولا تاریخچه را می پرسد و معاینه جسمی کاملی را انجام می دهد و از بیمار درمورد دفعات ادرار و سایر علائم سؤال می کند. این سوالات معمولا شامل موارد زیر است:

• الگوی تکرر ادرار
  به عنوان مثال هنگامی که این علائم بروز پیدا کرد، اوضاع چگونه تغییر کرده است و چه ساعتی از روز رخ می دهد؟
• داروهای فعلی
• چه مقدار مایعات مصرف می شود؟
• هرگونه تغییر در رنگ، بو و قوام ادرار
• فرد چه مقدار کافئین و الکل مصرف می کند و آیا این اواخر این میزان تغییر کرده است؟

آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تجزیه و تحلیل ادرار برای شناسایی هرگونه مورد غیر طبیعی در ادرار
• سونوگرافی، برای تصویر بصری از کلیه ها
• یک فیلم اشعه ایکس ساده یا سی تی اسکن شکم و لگن
• آزمایشات عصبی برای تشخیص هرگونه اختلال عصبی
• آزمایش STI

ممکن است یک مرد یا زن به یک پزشک متخصص اورولوژی ارجاع داده شود، یا ممکن است یک زن به پزشک متخصص زنان و زایمان ارجاع داده شود.

آزمایش‌های اورودینامیکی

آزمایشات اورودینامیک میزان کفایت مثانه را در ذخیره و ترشح ادرار ارزیابی می کند و عملکرد مجرای ادرار را نیز بررسی می کند. مشاهدات ساده شامل موارد زیر است:

• ثبت زمان لازم برای تولید یک جریان ادراری
• توجه به میزان ادرار تولید شده
• سنجش توانایی متوقف کردن ادرار کردن در اواسط جریان

برای به دست آوردن اندازه گیری دقیق، متخصص بهداشت ممکن است از موارد زیر استفاده کند:

• تجهیزات تصویربرداری برای مشاهده پر کردن و تخلیه مثانه
• ثبت مشاهدات برای اندازه گیری فشار داخل مثانه
• سنسورها برای ثبت فعالیت عضلات و عصب

ممکن است بیمار قبل از انجام آزمایش، مصرف مایعات خود را تغییر دهد یا مصرف برخی از داروهای مصرفی را متوقف کند. ممکن است لازم باشد با یک مثانه پر به درمانگاه مراجعه کنند.

درمان تکرر ادرار

درمان در اصل به علت تکرر ادرار بستگی دارد.

• اگر مشاوره منجر به تشخیص دیابت شو ، درمان با هدف کنترل قند خون بالا شروع می شود.
• برای عفونت باکتریایی کلیه، روش معمول درمان آنتی بیوتیک و ضد درد مسکن است.
• اگر علت مثانه بیش فعال باشد، ممکن است از دارویی موسوم به آنتی کولینرژیک استفاده شود. اینها از بروز انقباضات غیر طبیعی عضلانی غیرمترقبه در دیواره مثانه جلوگیری می کنند.
• در صورت نیاز دارو درمانی توسط پزشک معالج تجویز و کنترل می شود.
• آموزش در فنون رفتاری نیز ممکن است کمک کند.
• تمرین دادن به مثانه

سایر روشهای درمانی ، ادرار مکرر را به جای یک دلیل اساسی مطرح می کند که شامل موارد زیر است:

• تمرینات کگل
  تمرینات منظم روزانه که اغلب در حین بارداری انجام می شود و می تواند ماهیچه های لگن و مجرای ادرار را تقویت کرده و مثانه را پشتیبانی کند. برای بهترین نتیجه تمرینات کگل را 10 تا 20 بار در هر مجموعه، سه بار در روز حداقل 4 تا 8 هفته انجام دهید.
• بیو فیدبک
  در کنار تمرینات کگل، استفاده از بیو فیدبک درمانی به بیمار این امکان را می دهد تا از نحوه عملکرد بدن خود آگاه شوند. این افزایش آگاهی می تواند به بیمار در بهبود کنترل عضلات لگن خود کمک کند.
• تمرین مثانه
  این کار شامل آموزش مثانه برای طولانی تر نگه داشتن ادرار است. آموزش معمولاً 2 تا 3 ماه طول می کشد.
• نظارت بر مصرف مایعات
  این مورد ممکن است نشان دهد که نوشیدن زیاد در مواقع مشخص دلیل اصلی ادرار مکرر است.

پیشگیری از تکرار ادرار

رژیم غذایی متعادل و حفظ یک شیوه زندگی فعال می تواند به تعدیل تولید ادرار کمک کند. این کار ممکن است به معنای محدود کردن مصرف الکل و کافئین و قطع غذاهایی باشد که می تواند مثانه را تحریک کند یا به عنوان یک ادرار آور عمل کند. مانند شکلات، غذاهای پرادویه و شیرین کننده های مصنوعی.

خوردن غذاهای پر فیبر همچنین می تواند به کاهش یبوست کمک کند. این ممکن است به طور غیر مستقیم جریان ادرار را از طریق مجرای ادرار بهبود بخشد. زیرا یبوست در رکتوم می تواند بر مثانه، مجرای ادرار یا هر دو فشار وارد کند.

شما عزیزان برای کسب اطلاعاتی در خصوص علت تکرر ادرار بهتر است به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. امکان رزرو اینترنتی نوبت پزشک از طریق سایت درمانکده به سادگی امکانپذیر است. دسترسی به شماره تماس و آدرس مطب نیز از طریق درمانکده میسر شده است.

[sibwp_form id=5]