سفیدی زبان گاهی اوقات نشان تجمع غذا روی پرزهای زبان است و برخی اوقات نیز ناشی از التهاب و عفونت‌های قارچی است و بیماری‌های دیگر است. به وضعیتی که یک لایه سفید مایل به خاکستری روی زبان ایجاد شود، زبان سفید گفته می‌شود. گاهی اوقات این عارضه در یک بخش کوچک از زبان ایجاد می‌شود و گاهی نیز تمام سطح زبان را به همراه بخش‌هایی از لثه و سقف دهان سفید می‌کند. اما علت سفیدی زبان چیست؟ آیا علت سفیدی زبان کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با دلایل سفید شدن زبان بیشتر آشنا شوید.
فهرست محتوا:
علت سفیدی زبان چیست؟
سفید شدن سطح زبان دلایل متفاوتی دارد. گاهی اوقات این موضوع در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌شود و گاهی مواقع نیز به دلیل بروز مشکلات جدی ایجاد می‌شود. معمولا مهم‌ترین علت سفیدی بالای زبان به جا ماندن مواد غذایی و سلول‌های مرده روی سطح زبان است. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین دلایل سفیدی زبان آشنا شوید.
بیشتر بدانید: علائم دندان قروچه چیست؟
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
مهم‌ترین علت سفیدی زبان در بزرگسالان رعایت نکردن بهداشت دهان به‌طور کامل است. روی زبان ما برجستگی‌های پرزمانندی به نام پاپیلا (papillae) وجود دارد. زمانی که به خوبی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید و ذرات غذا برای مدت طولانی در دهان باقی بماند، سطح این پرزها سفید می‌شود. علت این موضوع چسبیدن ذرات غذا، سلول‌های مرده و میکروب‌ها به پاپیلا است.
ابتلا به زبان جغرافیایی (Geographic tongue)
زبان جغرافیایی وضعیتی است که باعث ایجاد لکه‌های قرمز با حاشیه‌های سفید روی زبان شما می‌شود. این مشکل معمولا در افراد مبتلا به اگزما، پسوریازیس، دیابت نوع 1 یا آرتریت واکنشی شایع‌تر است و معمولا با سوزش، درد و ناراحتی همراه است.
در صورت لزوم می توانید با دکتر گوش حلق بینی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص گوش حلق بینی مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: علائم مربوط به مشکلات دهان و دندان
ابتلا به لکوپلاکیا (Leukoplakia)
لکوپلاکیا وضعیتی است که موجب ایجاد لکه‌های سفید در داخل دهان شما می‌شود. جویدن تنباکو، سیگار کشیدن زیاد و مصرف الکل همگی از دلایل بالقوه ابتلا به این مشکل هستند. برخی افراد نیز به دلیل خراش ناشی از دندان شکسته یا دندان مصنوعی به این عارضه مبتلا می‌شوند.
برفک دهان (Oral thrush)
برفک دهان یک نوع عفونت ناشی از مخمر کاندیدا (قارچ) است که موجب می‌شود لکه‌های سفیدی روی زبان ایجاد شود. اگرچه کاندیدا به‌طورمعمول در داخل دهان شما یافت می‌شود، اما زمانی که رشد این مخمر بیش از حد شود، ممکن است مشکل‌ساز شود. این عارضه ممکن است به دلیل ضعف سیستم ایمنی یا دیابت ایجاد شود و یا علت آن کمبود آهن و ویتامین B باشد.
لیکن پلان دهان (Oral lichen planus)
لیکن پلان یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند لب، زبان، لثه‌ها و تمام فضای داخل دهان را تحت تاثیر قرار دهد. دانشمندان هنوز در مورد علت بروز این بیماری اطلاعی ندارند، اما شواهد نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی در بروز آن بسیار دخیل هستند. این عارضه موجب ایجاد لکه‌های سفید و توری مانند، زخم، ناراحتی و سوزش روی زبان و لثه‌ها می‌شود.
بیماری سیفلیس (Syphilis)
سیفلیس یک عفونت مقاربتی (STI) است که می‌تواند منجر به علائمی نظیر سفیدی زبان و زخم قرمز و سفید روی زبان و لب‌ها شود. علائم این بیماری معمولا از 10 تا 90 روز پس از تماس با فرد آلوده به باکتری ایجاد می‌شوند و در بسیاری از مواقع خودبه‌خود درمان نمی‌شوند و نیاز به مداخلات پزشکی دارند.
خشکی دهان
گاهی اوقات علت سفیدی زبان خشک شدن دهان و کم آبی بدن است. زمانی که بدن کم آب باشد و یا به دلیل مسدود بودن بینی از راه دهان نفس بکشید، ممکن است سطح زبان شما به دلیل خشک شدن سفید به نظر برسد.
بیشتر بدانید: علت شکاف کام و لب چیست؟
سایر دلایل مرتبط با سفیدی زبان
- عدم استفاده از مسواک و نخ دندان
- تمیز نکردن زبان
- کم آبی بدن
- تحریک زبان به وسیله لبه تیز دندان
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- استفاده از دندان مصنوعی
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها که موجب بروز عفونت قارچی در دهان می‌شود.
چه زمانی برای علائم سفیدی زبان به پزشک مراجعه کنیم؟
به‌طورکلی سفید شدن زبان در اکثر مواقع مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و پس از چند روز برطرف می‌شود. اما در صورتی که سفیدی زبان بعد از چند هفته رفع نشد و یا همراه با آن درد و مشکل در غذا خوردن و صحبت کردن بود، بهتر است با یک پزشک عمومی یا یک دندانپزشک مراجعه کنید.
به خاطر داشته باشید که در شرایط نرمال سفید شدن دهان با هیچ علامت دیگری همراه نیست و حداکثر بعد از چند هفته برطرف می‌شود. در صورتی که علائمی مثل درد، خارش، التهاب و زخم را روی زبان تجربه می‌کنید، لازم است با یک پزشک مشورت کنید.
بیشتر بدانید: علائم سندروم سوزش دهان
علت سفیدی زبان در اول صبح چیست؟
مهم‌ترین دلیل سفیدی زبان در اول صبح عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. اگر شب‌ها دندان خود را به خوبی با مسواک تمیز نکنید و ذرات غذا در دهان و روی زبان باقی بماند، احتمالا صبح زبان شما سفید خواهد بود.
علت سفیدی زبان در سرماخوردگی
در اکثر افراد سرماخوردگی موجب گرفتگی بینی و مسدود شدن راه تنفسی می‌شود. در این شرایط فرد از طریق دهان نفس می‌کشد و همین موضوع موجب خشک شدن دهان و ایجاد یک لایه سفید رنگ روی زبان می‌شود. برخی اوقات نیز ممکن است عدم شستشوی مناسب دهان و به جا ماندن خلط و آلودگی‌ها در دهان موجب بروز این مشکل شود. معمولا این عارضه موجب بد بو شدن دهان نیز می‌شود.
علت سفیدی زبان در طب سنتی
طب سنتی معتقد است که مشاهده رنگ زبان یک راهکار ساده برای شناخت طبع فرد است. در طب سنتی زرد و خشک بودن زنگ زبان نشانه غلبه حرارت در بدن است و نشان می‌دهد که طبع بدن فرد صفراوی است. سفیدی زبان نیز یکی از مهم‌ترین نشانه‌های بلغمی بودن مزاج است.
علت سفیدی زبان نوزاد
در بیشتر نوزادان سفیدی زبان به دلیل مصرف شیر ایجاد می‌شود و از همین رو موقتی است و هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. درواقع از آنجایی که نوزادان مدام از شیر استفاده می‌کنند و میزان بزاق آن‌ها نسبت به بزرگسالان کمتر است، ذرات شیر روی زبان باقی می‌ماند و ظاهری سفید رنگ به آن می‌بخشد. اما در برخی نوزادان ممکن است ابتلا به برفک دهان و عفونت‌های قارچی سبب سفید شدن زبان شود. در این شرایط معمولا لکه‌های سفید شبیه به پنیر روی زبان ایجاد می‌شود که پاک نمی‌شوند و گاهی اوقات این لکه‌ها در دهان، لثه و سقف دهان نیز وجود دارند.
بیشتر بدانید: چگونه می‌توان از تلخی دهان پیشگیری کرد؟
آیا سوراخ کردن زبان موجب سفیدی آن می‌شود؟
اگر از پیرسینگ زبان استفاده می‌کنید، ممکن است یک پوشش سفید رنگ روی زبان مشاهده کنید. این موضوع به دلیل رشد باکتری‌ها در دهان ایجاد می‌شود. برای رفع این مشکل باید از دهانشویه ضدقارچ استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که اگر سفیدی در اطراف ناحیه سوراخ شده است، احتمال عفونت وجود دارد.
سخن نهایی
سفیدی زبان یکی مشکل رایج است که همه ما در برهه‌ای از زندگی آن را تجربه کرده‌ایم. برخی مواقع سفید شدن سطح زبان به دلیل ابتلا به بیماری‌های قارچی و باکتریایی ایجاد می‌شود. در این شرایط کمک گرفتن از یک پزشک عمومی و دندانپزشک می‌تواند به شما کمک کند تا از شر این مشکل خلاص شوید. اگر با مشکل سفیدی زبان روبرو هستید، می‌توانید همین حالا از طریق تماس صوتی، تصویری و همچنین چت آنلاین از یکی از متخصصین درمانکده مشاوره دریافت کنید و مشکل خود را درمان کنید.
سوالات متداول
در اکثر مواقع سفیدی زبان هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و با رعایت بهداشت دهان و دندان و کنار گذاشتن سیگار و الکل برطرف می‌شود. با این حال اگر سفیدی زبان ناشی از یک عفونت قارچی یا باکتریایی باشد، نیاز به درمان دارد.
به‌طور طبیعی در اکثر افراد زبان به رنگ صورتی با پوشش نازک سفید رنگ است که سایه صورتی آن می‌تواند روشن یا تیره باشد.
معمولا سفید شدن زبان در دوران بارداری مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. اما اگر این موضوع پس از چند هفته برطرف نشد و یا با سوزش و خارش مداوم همراه بود، حتما از یک پزشک کمک بگیرید.
سفید شدن زبان در کودک معمولا به دلیل برفک زبان ایجاد می‌شود که می‌تواند ناشی از دیابت، کمبود آهن، کمبود ویتامین B و ضعف سیستم ایمنی بدن باشد.
