سوراخ شدن روده که به عنوان پریتونیتیس نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن سوراخی در مخاط داخلی‌ترین لایه روده ایجاد می‌شود و موجب نشت محتویات روده به فضای داخل شکم می‌شود. این مشکل به دلایل متفاوتی ایجاد می‌شود و معمولا به عنوان یک بیماری اورژانسی در نظر گرفته می‌شود و نیاز به درمان فوری دارد. فراموش نکنید که بی‌توجهی نسبت به درمان این عارضه می‌تواند سبب بروز عفونت شدید، خونریزی داخلی و مرگ شود. اما علائم سوراخ شدن روده چیست و چطور می‌توان این عارضه را درمان کرد؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با نکاتی مهم در مورد روش‌های تشخیص و درمان سوراخ شدن روده آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: مراحل تست کولون سیگموئید
فهرست محتوا:
منظور از سوراخ شدن روده چیست؟
سوراخ شدن روده وضعیتی است که موجب ایجاد پارگی یا سوراخ در روده کوچک و روده بزرگ می‌شود. ازآنجایی‌که در روده کوچک مواد غذایی جذب می‌شود و در روده بزرگ نیز غذاهای هضم نشده به شکل مدفوع قرار دارند، سوراخ شدن روده موجب ورود محتویات روده به داخل شکم می‌شود. در این شرایط بدن در معرض عفونت و درد شدیدی قرار می‌گیرد که اگر به سرعت درمان نشود، می‌توان جان بیمار را به خطر بیندازد.
بیشتر بخوانید: مریضی هماتوم مری چیست؟
بیشتر بدانید: بیماری های روده
علت سوراخی روده چیست؟
در بسیاری از افراد سوراخ شدن روده به دلیل ابتلا به بیماری التهابی روده (IBD) ایجاد می‌شود. از طرف دیگر ممکن است در اثر تصادف یا ضربه شدید ایجاد شود. معمولا ضربه‌هایی که به شکم و زیر شکم وارد می‌شود، می‌تواند سبب بروز این مشکل شود.
برخی اوقات نیز جراحی و بررسی‌های پزشکی موجب بروز سوراخ در روده می‌شود. جراحی شکم یا لگن، کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی (Sigmoidoscopy) ممکن است موجب پارگی روده‌ها شوند. در یک تحقیق مشخص شد که از هر 10 هزار نفری که کولونوسکوپی انجام می‌دهند، 6 نفر با مشکل سوراخ شدن روده مواجه می‌شوند و 26 نفر از هر 10 هزار نفر نیز بعد از آن با خونریزی روبرو می‌شوند. در ادامه به همه دلایل سوراخ شدن روده اشاره شده است.
بیشتر بدانید: سرطان روده چیست؟
بیشتر بدانید: انتروپاتی چیست؟
- بیماری التهاب روده یا دیورتیکولیت (diverticulitis)
- سیگموئیدوسکوپی
- کولونوسکوپی
- جراحی شکم یا لگن
- سرطان روده بزرگ
- وارد شدن ضربه به روده
- یبوست شدید
- کولیت ایسکمیک (ischemic colitis)
- گیر کردن یک جسم خارجی مثل استخوان ماهی یا چیزی شبیه به آن در روده
- بیماری کرون
- ولولوس (volvulus) یا انسداد روده در اثر پیچ‌خوردگی
علائم سوراخ شدن روده
علائم سوراخ شدن روده ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی افراد علائم به مرور ظاهر می‌شوند و در برخی دیگر علائم یک باره و سریع اتفاق می‌افتند. سوراخ شدن روده زمانی ایجاد می‌شود که محتویات دستگاه گوارش از محل سوراخ به داخل شکم نشت می‌کنند و این موضوع موجب بروز عفونت و خطرات جدی برای سلامت می‌شود. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین علائم سوراخ شدن روده آشنا شوید.
در صورت داشتن چنین علائمی می توانید با متخصص گوارش آنلاین مشورت کنید. و در صورت لزوم می توانید به صورت حضوری به دکتر گوارش مراجعه کنید.
- احساس خستگی
- تهوع و استفراغ
- خونریزی از مقعد
- تغییر در حرکات روده
- درد و گرفتگی معده
- تنگی نفس
- افزایش ضربان قلب
- سرگیجه
- نفخ
- تب و لرز
- درد شدید در شکم
درمان سوراخ شدن روده
برای درمان سوراخ شدن روده معمولا از روش جراحی استفاده می‌شود. اما به هر حال نوع سوراخ شدن روده معمولا به شدت و اندازه پارگی بستگی دارد. برای انتخاب روش جراحی پزشک متخصص گوارش یا جراح کولورکتال شرایط بیمار را بررسی می‌کند. برخی بیماران نیاز به جراحی باز دارند و در برخی مواقع نیز با کمک روش آندوسکوپی مشکل بیمار برطرف خواهد شد.
بیشتر بدانید: متاپلازی روده‌ای معده چیست؟
در برخی افراد لازم است بخشی از روده برداشته شود، در موارد نادر نیز سوراخ ایجاد شده در روده خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند و بعد از مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک بیمار درمان می‌شود.
به‌طورکلی بعد از درمان سوراخ شدن روده بزرگ با روش جراحی، فرد تا چند روز نباید غذا مصرف کند و در بیمارستان از تغذیه داخل وریدی برای بیمار استفاده می‌شود. این کار موجب استراحت روده بزرگ و بهبود کامل آن می‌شود.
معمولا درمان خانگی سوراخ شدن روده نمی‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد، از همین رو اگر به این مشکل مبتلا شده‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر درمان تخصصی را آغاز کنید و بدون اتلاف وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
روش‌های پیشگیری از سوراخ شدن روده
حقیقت این است که هیچ روش قطعی برای جلوگیری از سوراخ شدن روده وجود ندارد، اما به هر حال رعایت برخی نکات می‌توان خطر بروز این عارضه را کاهش دهد.
- سیگار نکشید
- در رژیم غذایی خود از فیبر و سبزیجات بیشتر استفاده کنید.
- یبوست را درمان کنید
- در صورتی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستید، از پزشک کمک بگیرید.
روش تشخیص سوراخ شدن روده
برای تشخیص سوراخ شدن روده معمولا پزشک از آزمایش‌هایی مثل سی‌تی‌اسکن شکم، تست اشعه ایکس از قفسه سینه و شکم و همچنین آزمایش خون و تست باریم استفاده می‌کند. شمارش کامل خون و مشاهده افزایش سطح گلبول‌های سفید خون نیز نشان می‌دهد در بدن عفونت وجود دارد و برای تشخیص سوراخ شده روده ضروری است.
عوارض سوراخ شدن روده
زمانی که محتوای داخل روده به بیرون آن نشت کند، اسیدهای معده، باکتری‌ها و ذرات غذا وارد اندام‌های داخلی می‌شوند. در این شرایط خطر بروز عفونت، التهاب و آبسه در فضای شکم افزایش پیدا می‌کند. این عارضه درد شدیدی همراه دارد و عفونت ممکن است در سراسر بدن پخش شود. معمولا عوارض بیماری در حتی پس از جراحی در افرادی که به سوءتغذیه، دیابت نوع 2 و هماتوم مبتلا هستند بیشتر خواهد بود. از طرفی مصرف برخی داروها نیز ممکن است فرآیند درمان این عارضه را با مشکل روبرو کند. در ادامه می‌توانید با برخی از عوارض سوراخ شدن روده آشنا شوید.
- عفونت شدید
- خونریزی داخلی
- مرگ
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که متوجه علائم سوراخ شدن روده شده‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. بیشتر افرادی که با این مشکل روبرو می‌شوند، نیاز به درمان سریع و اورژانسی دارند و هر چه سریع‌تر اقدام به درمان کنند، قطعا خطر کمتری زندگی آن‌ها را تهدید می‌کند
بیشتر بدانید: سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟
سخن نهایی
سوراخ شدن روده معمولا به دلایل متفاوتی ایجاد می‌شود و می‌توانید مشکلات جدی را برای سلامت ایجاد کند. نشت محتویات داخل روده به فضای شکم موجب درد شدید، عفونت و بروز خطرات جدی می‌شود که می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود. اگر از مشکلات گوارشی و علائم سوراخ شده روده رنج می‌برید، می‌توانید همین حالا از طریق درمانکده با یکی از متخصصین گوارش مشورت کنید و پس از دریافت مشاوره درمان خود را آغاز کنید.
سوالات متداول
این امکان وجود دارد که شما چند بار با این مشکل مواجه شوید. برای جلوگیری از بروز این عارضه پس از درمان بهتر است به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
سوراخ شدن روده در اکثر مواقع خطر جدی برای سلامت دارد، اما در صورتی که به‌موقع درمان شود، بهبود پیدا می‌کند و فرد مشکل خاصی پیدا نمی‌کند.
افرادی که به بیماری التهاب روده، یبوست و سرطان روده بزرگ مبتلا هستند و همچنین افرادی که سن آن‌ها بالای 75 سال است و در معرض ضربه و آسیب به شکم قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض سوراخ شده روده قرار دارند.
منابع: verywellhealth، medicalnewstoday، clevelandclinic
