روده، یکی از اعضای مهم بدن و جزئی از دستگاه گوارش است. نقش اصلی روده جذب غذا، هضم و دفع آن است. روده در انسان‌ها به دو قسمت روده بزرگ و روده کوچک تقسیم می‌شود. اندازه روده بزرگ، تقریبا یک و نیم متر است. وظیفه روده بزرگ انتقال مواد به سمت مقعد برای عمل دفع است. روده کوچک در بین معده و روده بزرگ قرار گرفته و وظیفه جذب مواد غذایی و گوارش آن را بر عهده دارد. رودهها گاه در اثر مصرف نادرست برخی مواد غذایی و یا ورود برخی میکروب‌ها و باکتری‌ها دچار اختلال و ابتلا به برخی از بیماری‌ها می‌شود. از دسته این بیماری‌ها، بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر و بیماری سندروم روده نشتی است که اکنون به تفاوت سندروم روده تحریک پذیر با سندروم روده نشتی در مجله درمانکده می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: عوارض سیگموئیدوسکوپی
سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟
سندروم IBS یا همان سندروم روده تحریک‌پذیر، یک اختلال در تعامل مغز و روده است که با گروهی از علائم مشخص می‌شود که معمولاً شامل درد در ناحیه شکم و یا نفخ شکم و تغییر در نحوه حرکات روده و یبوست است. این علائم ممکن است برای مدت طولانی، گاهی برای سال‌ها رخ دهد. در ابتلا به این بیماری، دستگاه گوارش به شدت حساس شده و انقباضات روده دچار تغییر می‌شوند. بیماری IBS بر اساس نوع حرکات روده به چند دسته تقسیم می‌شوند. معمولا افرادی که مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر هستند، حرکات متفاوتی از روده را تجربه می‌کنند، یعنی برخی روزها حرکات روده طبیعی و برخی روزهای دیگر، دچار حرکات غیرطبیعی می‌شوند. سندروم روده تحریک‌پذیر می‌تواند بر کیفیت زندگی تاثیر منفی بگذارد و ممکن است منجر به اختلال در روند طبیعی زندگی و کاهش فعالیت‌های روزمره شود. حدود 10 تا 15 درصد از مردم جهان از این بیماری رنج میبرند و درصد ابتلا زنان به این بیماری نسبت به مردان بیشتر است. بیماری سندروم روده‌تحریک‌پذیر، سبب ابتلا به بیماری‌های دیگر نشده و بالاتر رفتن سن، احتمال ابتلا به آن کاهش پیدا میکند.
در ادامه با تفاوت سندروم روده تحریک پذیر با سندروم روده نشتی آشنا خواهیم شد… .
بیشتر بدانید: از ارتباط روده و مغز چه می‌دانید؟ آیا این ارتباط مثبت است یا منفی؟
بیشتر بدانید: علائم سوراخ شدن روده چست؟
سندروم روده نشتی چیست؟
در داخل شکم، یک پوشش روده گسترده ای وجود دارد که بخش وسیعی را پوشش می‌دهد. هنگامی که این بخش به درستی کار کند، یک سد محکم تشکیل می‌دهد و آن‌چه را که در جریان خون جذب می‌شود، کنترل میکند. پوشش روده ناسالم ممکن است دارای شکاف‌ها یا سوراخ‌های بزرگی باشد که به مواد غذایی نیمه هضم شده، سموم و حشرات اجازه می‌دهد تا به بافت‌های زیر آن نفوذ کنند. این شکاف‌ها ممکن است باعث التهاب و تغییرات در فلور روده (باکتری‌های طبیعی) شود که می‌تواند منجر به مشکلاتی در دستگاه گوارش و فراتر از آن شود. دنیای تحقیقات امروزه با مطالعاتی نشان می‌دهد، تغییرات در باکتری‌های روده و التهاب که ممکن است در ایجاد چندین بیماری مزمن رایج نقش داشته باشد، افزایش پیدا کرده است.
بیشتر بدانید: درمان عفونت روده چیست؟
بیشتر بدانید: سرطان روده بزرگ کشنده است؟
تفاوت بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر و سندروم روده نشتی
به‌طور کلی هم تفاوت سندروم روده تحریک پذیر با سندروم روده نشتی و هم شباهت آن‌ها در نحوه کارکرد و مشکل دیواره روده است. هر دو بیماری ریشه در اختلال در کارکرد روده دارند با این تفاوت که بیماری سندروم روده نشتی مقداری عمقیتر است. در سندروم روده نشتی جذب مواد غذایی دچار مشکل می‌شود اما در سندروم روده تحریک‌پذیر، مشکل اصلی دفع است که به خوبی توسط روده و دیواره‌های آن انجام نمیشود. احتمال ابتلا کسانی که دچار سندروم روده تحریک پذیر هستند به بیماری سندروم روده نشتی بیشتر از سایر افراد است.
بیشتر بدانید: تشخیص سندروم روده تحریک‌پذیر چگونه است؟
علل ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر
بیشترین علل ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، تنش، استرس و اضطراب، ترس، مصرف غذاهای ناسالم، سابقه ابتلا در خانواده، ایجاد عفونت در دستگاه گوارش، مسمومیت غذایی و تغییرات هورمونی در دوره قاعدگی است. برای کنترل این بیماری لازم است ابتدا علت اصلی بروز آن مشخص شده و برای رفع و بهبود این علائم تلاش کرد.
بیشتر بدانید: درمان سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
پیشگیری از ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر
برای پیشگیری از ابتلا به سندروم IBS لازم است از برخی موارد محرک و افزایش دهنده این بیماری به‌طور جدی دوری کرد. این محرک‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- از غذاهای محرک دوری کنید
- از خوراکی‌های حاوی فیبر استفاده کنید. مصرف به اندازه فیبر میزان یبوست را کاهش می‌دهد
- خواب کافی داشته باشید
- به اندازه کافی مایعات بنوشید
- از شرایط استرس‌زا به شدت دوری کنید
- در صورت رعایت و کافی نبودن موارد بالا حتما به فوق تخصص تغذیه مراجعه کرده و رژیم غذایی مناسب با شرایط خود را داشته باشید. همچنین می‌توانید از امکان مشاوره آنلاین با متخصص تغذیه برای ارتباط سریع‌تر با دکتر استفاده کنید.
بیشتر بدانید: تفاوت مدفوع روده تحریک پذیر با مدفوع طبیعی در چیست؟
درمان بیماری سندروم روده تحریک پذیر
برای درمان این بیماری اغلب پزشکان توصیه به داشتن یک رژیم غذایی سالم و مصرف فیبر، نوشیدن مایعات، داشتن فعالیت روزانه و ورزش‌های مناسب می‌کنند. در درمان‌های دارویی هم معمولا داروهایی چون ریفاکسیمین، مکمل‌های فیبر، داروهای ضد اسپاسم و ضد افسردگی بر اساس نظر پزشک تجویز می‌شود.
علل ابتلا به سندروم روده نشتی
همه ما درجاتی از روده نشتی داریم، زیرا این مانع یعنی دیواره‌های روده، کاملاً غیرقابل نفوذ نیست. برخی از ما ممکن است استعداد ژنتیکی داشته باشیم و نسبت به تغییرات در سیستم گوارش حساسیت بیشتری داشته باشیم، اما DNA ما تنها مقصر نیست. زندگی مدرن در واقع ممکن است محرک اصلی التهاب روده باشد. شواهد نشان می‌دهد رژیم غذایی نامناسب که فیبر کم و قند و چربی‌های اشباع زیادی داشته باشد، همچنین به نظر می‌رسد مصرف زیاد الکل، سیگار و استرس نیز آغاز کنند این فرایند باشد. بزرگ‌ترین سوال این است که آیا نشت روده ممکن است در جای دیگری از بدن مشکل ایجاد کند یا خیر. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که نشت روده ممکن است با سایر بیماری‌های خودایمنی، سندرم خستگی مزمن، فیبرومیالژیا، آرتریت، آلرژی، آسم، آکنه، چاقی و حتی بیماری‌های روانی مرتبط باشد.
علائم بیماری نشت روده
بیماری سندروم نشت روده دارای علائمی چون: سردرد، سرگیجه، اسهال، یبوست، نفخ، مشکلات و التهابات پوستی مانند: اگزما، خستگی، درد بدن و مفاصل، اختلال در تمرکز و کاهش مواد مغذی موجود در بدن است.
در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید یا از امکان مشاوره آنلاین دکتر گوارش استفاده کنید.
پیشگیری از ابتلا به بیماری سندروم روده نشتی
در پیشگیری از بیماری سندروم نشتی هم مانند سندروم روده تحریک‌پذیر مواردی چون مصرف غذای سالم و حاوی فیبر، مصرف مایعات، داشتن تحرک و ورزش اهمیت بالایی دارد. مصرف کربوهیدرات‌های مضر را باید به حداقل ممکن رساند زیرا مواد قندی خود سبب آسیب به دیواره روده می‌شوند. از دیگر عوامل این بیماری مصرف قرص‌هایی مانند ایبوپروفن است. این قرص نیز درصد ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: علت اسپاسم روده در کودکان
بیشتر بدانید: بیماری التهابی روده (IBD) چیست؟ و علائم و درمان آن
درمان بیماری سندروم روده نشتی
پس از تشخیص بیماری سندروم روده نشتی اغلب پزشکان یک رژیم غذایی سالم، ترک سیگار، عدم مصرف گلوتن و برخی مکمل‌ها و پروبیوتیک‌ها را تجویز می‌کنند. درمان دارویی این بیماری نیز برای هر فرد با علائم و نوع متفاوت از بیماری، مختلف بوده و پزشک بر اساس نوع بیماری فرد داروهایی را تجویز میکند.
سوالات متداول
بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر اغلب در افراد پر استرس و اضطراب دیده می‌شود.
در برخی موارد، در صورت از بین رفتن کامل استرس و اضطراب و داشتن یک رژیم غذایی سالم، ممکن است بیماری به‌طور کامل از بین برود.
به صورت کلی این بیماری پر خطر نیست اما در شرایط حاد شدن بیماری و داشتن بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند خطرساز باشد.
خیر. اما احتمال ابتلا این افراد نسبت به سایرین بیشتر است.
جمع بندی کلی
بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر و سندروم روده نشتی هر دو بیماری‌هایی در خصوص روده و دیواره آن هستند که معمولا به علت استرس، مصرف غذای ناسالم و کم تحرکی ایجاد می‌شوند. برای عدم ابتلا به این بیماری‌ها لازم است هر فرد یک برنامه زندگی فعال، سالم، پر تلاش و بدون استرس داشته باشد.
برای رزرو نوبت آنلاین مطب بهترین پزشکان همین حالا کلیک کنید.
