قارچ پوست سر یک عفونت بسیار مسری است که معمولا از طریق تماس فرد به فرد یا با استفاده کردن از شانه، حوله، کلاه یا بالش مشترک منتقل می‌شود. قارچ پوست سر در کودکان نوپا و کودکانی که در سنین مدرسه هستند شایع است، اما می‌تواند شما را در هر سنی مبتلا کند. داروهای خوراکی این قارچ را از بین می‌برند و شامپوها از انتقال آن به دیگران جلوگیری می‌کنند. تا انتهای مقاله امروز مجله درمانکده با ما همراه باشید تا درباره عفونت و نحوه درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
فهرست محتوا
- قارچ پوست سر چیست؟
- علائم قارچ پوست سر چگونه است؟
- قارچ پوست سر چه عوارضی دارد؟
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- چه عواملی باعث ابتلا به تینه‌آ کاپیتیس می‌شوند؟
- چگونه می‌توان قارچ پوست سر را تشخیص داد؟
- چگونه قارچ پوست سر را از بین ببریم؟
- آیا راهی برای پیشگیری از قارچ پوست سر وجود دارد؟
- کلام پایانی درباره قارچ پوست سر
- سوالات متداول
قارچ پوست سر چیست؟
به قارچ پوست سر به انگلیسی ringworm یا تینه‌آ کاپیتیس (tinea capitis) می‌گویند. ringworm یا کرم حلقوی پوست سر در حقیقت کرم نیست، بلکه یک نوع قارچ است. این قارچ به این دلیل نام کرم حلقوی را به خود گرفته است که علائم دایره‌ای شکل روی پوست ایجاد می‌کند که اغلب در مرکز هموار و در لبه‌ها برجسته هستند. تینه‌آ کاپیتیس پوست سر و ساقه‌های مو را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث پوسته پوسته شدن پوست و خارش آن می‌شود.
علائم قارچ پوست سر چگونه است؟
شایع‌ترین علامت تینه‌آ کاپیتیس، خارش پوست سر است. بخش‌هایی از مو در نزدیکی پوست سر دچار شکستگی می‌شوند و ممکن است در این نواحی نقاط سیاهی را ببینید. همچنین پوست سر پوسته پوسته و قرمز شده و روی آن کچلی نقطه‌ای ایجاد می‌شود. در صورت درمان نکردن عفونت، این نواحی می‌توانند به تدریج گسترش یابند. سایر علائم عبارتند از:
- موهای شکننده
- احساس درد در پوست سر
- تورم غدد لنفاوی
- تب خفیف
در صورت لزوم می توانید با دکتر پوست و مو آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: نمونه برداری از پوست چگونه است؟
قارچ پوست سر چه عوارضی دارد؟
بعضی از افراد مبتلا به تینه‌آ کاپیتیس ممکن است به ضایعات پوستی بسیار ملتهب به نام کریون (kerion) مبتلا شوند که شبیه آبسه و حاوی چرک هستند و باعث ایجاد پوسته ضخیم و زرد رنگ روی پوست سر می‌شوند. کریون در اثر واکنش شدید به قارچ ایجاد می‌شود و می‌تواند به اسکار و کچلی دائمی منجر شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
چند بیماری مختلف که روی پوست سر تاثیر می‌گذارند ممکن است ظاهری مشابه هم داشته باشند. اگر در فرزندتان علائمی مثل ریزش مو، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر یا سایر علائم غیرعادی را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق و درمان سریع مهم است. محصولات بدون نسخه نمی‌توانند عفونت را از بین ببرند.
چه عواملی باعث ابتلا به تینه‌آ کاپیتیس می‌شوند؟
قارچ‌هایی به نام درماتوفیت (dermatophyte) باعث عفونت پوست سر می‌شوند. قارچ‌ها موجوداتی هستند که روی بافت‌های مرده مانند ناخن‌ها، موها و لایه‌های بیرونی پوست یافت می‌شوند. درماتوفیت‌ها گرما و رطوبت را ترجیح می‌دهند، بنابراین در پوست‌های عرق کرده رشد می‌کنند.
عفونت قارچی پوست سر می‌تواند به روش‌های زیر گسترش یابد:
- انسان به انسان: قارچ اغلب از طریق تماس مستقیم پوست به پوست با فرد آلوده گسترش می‌یابد.
- حیوان به انسان: شما ممکن است در اثر لمس کردن حیوان آلوده به مبتلا شوید. این قارچ در بچه گربه‌ها، توله سگ‌ها، گاوها، بزها و اسب‌ها نسبتا رایج است.
- اشیاء به انسان: این امکان وجود دارد که قارچ از طریق تماس با اشیاء یا سطوحی که فرد یا حیوان آلوده اخیرا آن‌ها را لمس کرده است گسترش یابد. این شامل مواردی مانند لباس، حوله، ملحفه، شانه و برس می‌شود.
عوامل خطر
عوامل خطر تینه‌آ کاپیتیس عبارتند از:
- سن: قارچ موی سر و پوست سر بیشتر در کودکان دیده می‌شود.
- ارتباط با سایر کودکان: شیوع تینه‌آ کاپیتیس در مدارس و مراکز نگهداری از کودکان بالا است.
- تماس با حیوانات خانگی: حیوانات خانگی، مانند گربه یا سگ، می‌توانند بدون نشان دادن هیچ علامتی به عفونت مبتلا شوند. بنابراین، کودکان ممکن است با لمس کردن حیوان آلوده درگیر این بیماری شوند.
بیشتر بدانید: انواع قارچ پوستی
چگونه می‌توان قارچ پوست سر را تشخیص داد؟
پزشک اغلب از طریق نگاه کردن به پوست سر و سوال پرسیدن از شما می‌تواند تینه‌آ کاپیتیس را تشخیص دهد. برای تایید تشخیص، پزشک از پوست سر یا مو نمونه می‌گیرد و آن را به آزمایشگاه می‌فرستد تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود. نمونه‌گیری نشان می‌دهد که آیا قارچ وجود دارد یا خیر.
چگونه قارچ پوست سر را از بین ببریم؟
پزشک معمولا دارو و شامپو برای آن تجویز می‌کند.
۱. داروی ضدقارچ
داروهای اصلی برای درمان پزشکی قارچ پوست سر عبارتند از: گریزئوفولوین و تربینافین هیدروکلراید. هر ۲ دارو خوراکی هستند و تقریبا ۶ هفته استفاده می‌شوند. از عوارض جانبی مشترک این داروها می‌توان به اسهال و ناراحتی معده اشاره کرد. پزشک ممکن است مصرف آن‌ها را با مواد غذایی پرچرب مانند کره بادام‌زمینی یا بستنی توصیه کند.
بیشتر بدانید: مزوتراپی مو چیست؟
سایر عوارض احتمالی گریزئوفولوین عبارتند از:
- حساسیت به نور خورشید
- استفراغ
- خستگی
- سرگیجه
- واکنش آلرژیک در افرادی که به پنی‌سیلین هم حساسیت دارند
- سردرد
- کهیر
عوارض تربینافین هیدروکلراید شامل موارد زیر است:
- دل درد
- خارش
- کهیر
- از دست دادن حس چشایی
- واکنش آلرژیک
- سردرد
- تب
- مشکلات کبدی (در موارد نادر)
۲. شامپو
شامپوهای تجویز شده برای عفونت قارچی پوست سر حاوی ماده ضدقارچ فعال به نام کتوکونازول یا سلنیوم سولفید هستند. این محصولات به جلوگیری از گسترش قارچ کمک می‌کنند، اما آن را از بین نمی‌برند. بنابراین، شما باید این راه‌کار درمانی را با یک داروی خوراکی ترکیب کنید. معمولا توصیه می‌شود از این شامپوها چند بار در هفته و به مدت یک ماه استفاده کنید و اجازه دهید شامپو پنج دقیقه روی پوست سر بماند.
آیا راهی برای پیشگیری از قارچ پوست سر وجود دارد؟
درماتوفیت‌هایی که باعث تینه‌آ کاپیتیس می‌شوند شایع و مسری هستند که این امر پیشگیری را دشوار می‌کند. با این حال، با اقدامات زیر می‌توان احتمال ابتلا به عفونت را کاهش داد:
- به فرزندتان آموزش دهید. با فرزندتان درباره عفونت قارچی پوست سر و راه‌های انتقال آن صحبت کنید.
- مرتب شامپو بزنید. حتما پوست سر فرزندتان را به طور مرتب بشویید، به خصوص بعد از کوتاه کردن مو. بعضی از محصولات، مانند روغن نارگیل و پمادهای حاوی سلنیوم، می‌توانند به جلوگیری از عفونت قارچی پوست سر کمک کنند.
- پوست را تمیز و خشک نگه دارید. مطمئن شوید که کودک دست‌های خود را می‌شوید، به خصوص بعد از بازی کردن با حیوانات خانگی. مکان‌هایی که کودکان به صورت مشترک از آن‌ها استفاده می‌کنند، از جمله مدارس و سالن‌های ورزشی را تمیز نگه دارید.
- از حیوانات آلوده دوری کنید. اگر حیوان خانگی دارید، از دامپزشک بخواهید که آن را از نظر ابتلا به عفونت بررسی کند.
- از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خودداری کنید. به کودک بیاموزید که اجازه ندهد دیگران از لباس، حوله، برس مو، وسایل ورزشی یا سایر وسایل شخصی او استفاده کنند.
بیشتر بدانید: کاشت مو sut چیست؟
کلام پایانی درباره قارچ پوست سر
قارچ پوست سر آزاردهنده است، اما داروهای ضدقارچ به شما کمک می‌کنند تا از شر آن خلاص شوید. درمان ممکن است زمان‌بر باشد، به همین دلیل مهم است که برنامه درمانی خود را تا زمانی که پزشک توصیه می‌کند ادامه دهید. در صورتی که درمان را زودتر از موعد متوقف کنید، عفونت ممکن است دوباره برگردد. اگر در مورد عفونت تینه‌آ کاپیتیس و راه‌های درمان آن سوالی دارید، می‌توانید با مراجعه به سایت درمانکده از بهترین متخصصان پوست و مو برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.
سوالات متداول
این عفونت می‌تواند در هر سنی شما را گرفتار کند، اما در کودکان شایع‌تر است. بزرگسالانی هم که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به آن هستند.
اگر به دنبال راهی برای درمان خانگی قارچ پوست سر هستید، می‌توانید سرکه سیب رقیق‌شده یا روغن درخت چای را با پنبه روی پوست سر بمالید. استفاده از روغن نارگیل و ژل آلوئه‌ورا هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
این عفونت بسیار کُند برطرف می‌شود، به طوری که ممکن است حداقل یک ماه طول بکشد تا علائم بهبودی را مشاهده کنید. پس صبور باشید و طبق دستور پزشک به مصرف تمام داروها ادامه دهید.
منابع: mayoclinic, healthline
