نخاع اعصابی دارد که سیگنال یا پیام ها را به مغز و سایر نقاط بدن می رساند. زمانی که یک توده به نخاع فشار وارد کند، تنگی کانال نخاع اتفاق می افتد. توده شامل تومور یا قسمتی از استخوان می شود. ممکن است هر قسمت از نخاع، از گردن تا پایین کمر، دچار تنگی شود.
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
علائم این وضعیت متغیر است و به شدت تنگی و ناحیه بروز آن بستگی دارد.
خشکی یا درد کمر یا گردن ازجمله علائم شایع تنگی کانال نخاع است. ممکن است فرد در پا، دست یا بازو دچار ضعف یا بی حسی شود. اگر تنگی نخاع در قسمت کمر باشد، وضعیتی به نام سندرم دم اسب رخ می دهد. علائم این سندرم عبارت است از:
- درد و ضعف شدید پاها
- بی اختیاری مثانه
- بی حسی شدید پشت پاها و ران
تنگی کانال نخاع مهارت حرکتی و هماهنگی را تحت الشعاع قرار می دهد.
علت بروز تنگی کانال نخاع چیست؟
علل احتمالی بروز این وضعیت متعدد است. گاهی تنگی کانال به صورت ناگهانی رخ می دهد. در موارد دیگر، تنگی کانال به تدریج و به مرور زمان ظاهر می شود. علل بروز تنگی کانال نخاع عبارتند از:
- بعضی بیماری های تدریجی مانند آرتریت، منجر به تنگی کانال نخاع می شود.
- پارگی دیسک می تواند عامل بروز تنگی کانال نخاع باشد.
- آسیب دیدن نخاع یا ناحیه ی دور آن منجر به التهاب می شود که می تواند باعث تنگی شود.
- اختلالات خونریزی به همراه دستکاری ستون مهره ای منجر به تشکیل لخته های بزرگ خون و تنگی کانال نخاع می شود.
- خار استخوان باعث باریک شدن کانال نخاع و تنگی آن می شود.
- ممکن است در غشای نزدیک به نخاع تومورهای سرطانی و غیر سرطانی تشکیل شود. در این صورت ممکن است تومور به نخاع فشار وارد کند و باعث تنگی کانال نخاع شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به تنگی کانال نخاع قرار دارند؟
هرکسی ممکن است دچار آسیب یا وضعیتی شود که تنگی کانال نخاع را به دنبال دارد. عوامل معدودی خطر ابتلا به این وضعیت را افزایش می دهد. به کار بردن روش های ضعیف بلند کردن اشیا خطر آسیب در ناحیه گردن یا کمر را بالا می برد که می تواند منجر به تنگی کانال نخاع شود. احتمال بروز تنگی کانال نخاع در افراد مبتلا به استئوآرتریت هم بیشتر است.
چطور تنگی کانال نخاع را تشخیص دهیم؟
متخصص جراحی مغز و اعصاب از طریق معاینه فیزیکی و عکس برداری از ستون فقرات با اشعه ی ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی می توانند تنگی کانال نخاع را تشخیص دهند. هم سی تی اسکن و هم ام آرآی تصویر دقیقی از ستون فقرات به دست می دهند.
در بعضی از موارد، پزشک جراح مغز و اعصاب مایلوگرام تجویز می کند. در این روش به ناحیه نخاع رنگ تزریق می شود و بعد از آن قسمت سی تی اسکن می گیرند.
تنگی کانال نخاع چطور درمان می شود؟
درمان این وضعیت به علت و شدت تنگی بستگی دارد. ممکن است دکتر جراح مغز و اعصاب توصیه کند فعالیت خود را کم تر کنید یا حرکت نداشته باشید. برنامه های درمان شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد التهاب در کاهش درد و التهاب موثر عمل می کند.
- تزریق استروئید به اپیدورال به درمان علائم تنگی کانال نخاع کمک می کند.
- بعضی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع از مزایای فیزیوتراپی بهره مند می شوند. ورزش به تقویت عضلات پا و شکم کمک می کند و درنتیجه علائم کاهش پیدا می کند.
- درمان های خانگی مانند کمپرس یخ و آب داغ و مصرف مسکن به تسکین درد کمک می کند.
- روش های دیگر درمان شامل طب سوزنی است. به گفته آکادمی جراحان ارتوپد آمریکا، نباید برای درمان تنگی کانال نخاع از دستکاری ستون مهره ای استفاده کرد.
- ممکن است پزشک برای کوچک کردن توموری که باعث تنگی کانال نخاع شده پرتودرمانی یا شیمی درمانی تجویز کند.
اگر روش های محافظه کارانه جواب نداد، جراحی گزینه ی بعدی است. جراحی مناسب به علت بروز تنگی بستگی دارد. جراح می تواند مهره ها را به هم پیوند بزند، خار استخوان را بردارد یا فضای بین مهره ها را افزایش دهد.
چشم انداز وضعیت افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع چیست؟
علت بروز تنگی و شدت علائم روی دورنمای بیماری تاثیر می گذارد. بعضی از افراد به درمان واکنش خوبی نشان می دهند و بعضی دیگر خیر.
چطور از بروز تنگی کانال نخاع جلوگیری کنیم؟
همیشه نمی توان از بروز این وضعیت جلوگیری کرد چون علل متعددی دارد. داشتن وزن سالم و ورزش منظم به کاهش وزن اضافه روی کمر و بروز علائم تنگی کانال نخاع کمک می کند. یاد گرفتن روش های مناسب بلند کردن اشیا احتمال بروز آسیب را پایین می آورد.
