دیسک کمر چیست؟ بررسی این بیماری از نظر علمی!

مقاله توسط پزشک درمانکده تایید شد
دکتر زهرا خدامی
تخصص: عمومی

دیسک کمر (Herniated Disk) نوعی آسیب‌دیدگی صفحات غضروفی به نام دیسک در بین مهره‌های ستون فقرات است. شروع این بیماری با درد بسیار شدید همراه می‌شود که معمولا فرد را از انجام فعالیت روزمره خود باز می‌دارد. احتمالا شما هم تاکنون یک‌ بار درد مبهم و ناشناخته‌ای را در ستون فقرات کمری خود احساس کرده‌اید. اکثر افراد نمی‌دانند این درد آزاردهنده، دیسک کمر است یا به‌دلیل اسپاسم عضلات کمری کم و زیاد می‌شود. در چنین وضعیتی، باید به دکتر ارتوپد یا پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا بیماری دیسک کمر که به آن فتق دیسک هم می‌گویند، به درستی تشخیص داده شود. 

برای آشنایی بیشتر با این‌ که دیسک کمر کجاست و چگونه ایجاد می‌شود، ما را تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراهی کنید.

توضیحات دکتر زهرا خدامی درباره دیسک کمر

دیسک کمر چیست؟

عارضه دیسک کمر که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ارتوپدی به‌شمار می‌آید، بر اثر ضربه یا فشار به کمر ایجاد می‌شود. دیسک‌ها، ساختاری بین مهره‌های کمر هستند که با شکل ژله‌ای از وارد شدن فشار به مهره‌ها جلوگیری می‌کنند. اگر دیسک‌های کمر از محل اصلی خود خارج شوند، بر روی عصب مجاور، فشار زیادی وارد می‌کنند که با درد، تنگی نفس و تحلیل قدرت عضلات همراه می‌شود.

بیشتر بدانید:درمان دیسک کمر با 12روش خانگی در سریع‌ترین زمان

در ادامه می‌توانید عکس دیسک کمر را مشاهده کنید:

تصویر دیسک سالم بین مهره‌های کمر و دیسک بیرون‌زده
دیسک‌های آسیب‌دیده بین مهره‌ای کمر معمولا به عصب اطراف فشار وارد می‌کنند و باعث بروز کمردرد می‌شوند.

بخش ژلاتینی دیسک‌کمر در داخل حفره دیسک وجود دارد و حلقه بیرونی آن معمولا سخت و لاستیکی است. زمانی‌ که تشخیص می‌دهند، فرد دچار فتق دیسک شده، منظور بیرون آمدن قسمت داخلی دیسک از حلقه بیرونی است که به این عارضه پرولاپس دیسک هم می‌گویند.

بیشتر بدانیم:عوارض عمل دیسک کمر چیست؟ چگونه از آن‌ها پیشگیری کنیم؟

دیسک کمر کجاست؟

ستون فقرات ما از ۳۳ مهره‌ ساخته شده که روی هم قرار گرفته‌اند. از بین آن‌ها، مهره‌های کمری مجموعا دارای پنج دیسک هستند که در انتها به استخوان ساکروم و دنبالچه ختم می‌شوند.

به بالشتک‌های نرم و اسفنجی بین مهره‌ها، دیسک می‌گویند که به عملکرد صحیح ستون فقرات کمک می‌کنند. در واقع، این دیسک‌ها بین مهره‌های ستون فقرات، همچون یک ضربه‌گیر، مانع آسیب‌های احتمالی ناشی از فعالیت روزمره می‌شوند و امکان حرکت ستون فقرات به جهات مختلف را فراهم می‌کنند.

بیشتر بدانید:علائم دیسک کمر شدید چیست؟ علائم این بیماری در پاها

دیسک کمر از کجا شروع میشه؟

زمانی که قسمت داخلی دیسک بیرون می‌زند، باعث آزاد شدن مواد شیمیایی می‌شود که این مواد ممکن است عصب‌های اطراف را تحریک کنند و سبب بروز التهاب و درد شوند. گاهی‌اوقات به علت وجود گودی کمر زیاد، بیمار در ناحیه کمر احساس درد می‌کند. 

در واقع، می‌توان گفت درد ناشی از این عارضه، از ناحیه پایینی کمر شروع می‌شود و به قسمت پشت ران یا حتی پاها می‌رسد. معمولا این درد با تنش عضلانی، تورم و در برخی موارد، فشار روی عصب‌های فشرده‌شده همراه است.

 اینفوگرافیک عوامل موثر در دیسک کمر
با اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم، حفظ تناسب اندام و فعالیت بدنی اصولی می‌توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد.

چرا در جوانی به دیسک کمر مبتلا می‌شویم؟

آسیب به مهر‌ه‌های کمری، اصلی‌ترین علت دیسک کمر در جوانی است. مواردی که باعث آسیب رساندن به دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات در جوانی می‌شوند، عبارت‌اند از:

  • زمین خوردن یا پرت شدن از بلندی
  • سوانح رانندگی
  • بلند کردن اشیا سنگین با تکنیک نادرست
  • حرکات تکراری و فشار مداوم بر روی ناحیه کمر
  • نشستن طولانی‌مدت و به شکل غلط
  • آسیب‌های ورزشی در ورزشکاران به دلیل انجام تمرینات بدنی اشتباه 
  • ضربه ناگهانی به کمر

بیشتر بدانید:درد دیسک کمر چطوریه؟ چقدر طول میکشد و به کجاها میزند؟

علت دیسک کمر در زنان چیست؟

این عارضه در زنان می‌تواند به دلایل مشابه مردان ایجاد شود. با این حال، عواملی مانند بارداری و زایمان باعث افزایش احتمال بروز دیسک‌کمر در زنان می‌شوند. از طرفی، تغییرات هورمونی در دوره‌های مختلف زندگی زنان مانند دوره عادت ماهانه، هفته PMS (سندرم پیش از قاعدگی) یا یائسگی می‌تواند در بروز آسیب‌های مرتبط با این بیماری خفیف تاثیرگذار باشد.

بیشتر بدانید: علائم تنگی کانال نخاعی

عوارض دیسک کمر

نخاع در زیر کمر به صورت ریشه‌های عصبی ادامه پیدا می‌کند که به آن دم‌اسبی (Cauda Equina) می‌گویند. در برخی مواقع، این احتمال وجود دارد که بیرون‌زدگی دیسک‌های کمر باعث فشار بیش از حد بر این ریشه‌های عصبی شوند. در چنین شرایطی، اگر تشخیص و درمان به موقع صورت نگیرد، فرد ضعف شدید پاها یا فلج دائمی را تجربه می‌کند. همچنین، عدم پیگیری و افزایش علائم دیسک کمر می‌تواند باعث اختلال در عملکرد مثانه و روده شود. برخی افراد به دلیل این عارضه در قسمت داخلی ران، پشت‌پاها و ناحیه اطراف راست‌روده دچار بی‌حسی می‌شوند که باید سریعا به متخصص ارتوپدی مراجعه کنند.

بیشتر بدانید:فرق دیسک کمر با سیاتیک چیست؟ بررسی تفاوت علائم و درمان آن

روش تشخیص دیسک کمر

دکتر فوق تخصص ارتوپد برای تشخیص علت دیسک ستون فقرات، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او از شما می‌خواهد بر روی تخت صاف دراز بکشید و پاهایتان را جمع کنید تا موارد زیر مورد بررسی قرار بگیرند:

  • توانایی راه رفتن
  • قدرت عضلانی پا و کمر
  • عکس‌العمل غیر ارادی بدن
  • توانایی احساس ضربات آهسته، لرزش و خراش

معمولا پزشک برای تشخیص دقیق مهره آسیب‌دیده به تست‌های بیشتری نیاز دارد که می‌توانید آن‌ها را در جدول زیر مشاهده کنید:

تست دیسک کمرتوضیحات
اشعه ایکسبررسی مهره‌های ستون فقرات
تصویربرداری MRIتشخیص محل فتق دیسک و شناسایی عصب آسیب‌دیده
میلوگراممشاهده طناب و کانال نخاعی برای شناسایی عصب آسیب‌دیده، تومور نخاعی و آبسه
سی‌تی اسکنتشخیص و تایید دیسک آسیب‌دیده
الکترومیوگرافی (EMG)اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عضلات هنگام انقباض و زمان استراحت
دیسکوگرافیارزیابی سلامت دیسک
جدول تست‌های مورد نیاز برای تشخیص دیسک‌کمر

آیا دیسک کمر برای بارداری خطرناک است؟

زنانی که پیش از بارداری، درد دیسک‌کمر داشتند، در دوره حاملگی به دلیل رشد جنین و فشار آمدن به کمر، درد بیشتری را در این ناحیه احساس می‌کنند. با این حال، هیچ تحقیقاتی تاکنون ثابت نکرده که این بیماری در بارداری باعث افزایش احتمال خطر برای مادر یا جنین می‌شود. 

به طور کلی می‌توان گفت، بارداری فشار بیشتری بر روی ناحیه کمر ایجاد می‌کند؛ در نتیجه احتمال ابتلا به دیسک‌کمر در این دوره را افزایش می‌دهد. این عارضه معمولا در زنانی که هیچ فعالیت فیزیکی در دوره بارداری خود ندارند، با درد بیشتری همراه می‌شود.

بیشتر بدانید: برای دیسک کمر چی بخوریم؟

دیسک کمر باعث لاغری می‌شود؟

تصویر فردی که به دلیل درد، کمر خود را گرفته
این عارضه به صورت درد تیز و آزاردهنده بروز پیدا می‌کند و در اغلب موارد اجازه نمی‌دهد شما فعالیت روزمره خود را به راحتی انجام دهید.

این عارضه به طور مستقیم، ارتباطی با لاغری ندارد، اما ممکن است برخی افراد به دلیل درد ناشی از آسیب دیسک‌های کمری، تغییراتی در رژیم غذایی خود داشته باشند که به تدریج باعث کاهش وزن آن‌ها شود. با این حال، برخی مطالعات نشان می‌دهند، افراد مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک‌های مهره کمری، معمولا ران و ساق پای لاغری دارند.

بیشتر بدانید: دارو دیسک کمر چیست؟

روش‌ پیشگیری از دیسک کمر

با رعایت موارد زیر می‌توانید احتمال ابتلا به این عارضه را کاهش دهید:

  • حفظ تناسب اندام
  • پرهیز از رانندگی طولانی‌مدت
  • پوشیدن کفش با پاشنه استاندارد
  • اجتناب از نشستن و ایستادن طولانی‌مدت
  • خوابیدن به سمت پهلو به جای روی شکم
  • انجام تمرینات منظم ورزشی برای تقویت عضلات
  • عدم انجام حرکت‌های ناگهانی همچون خم شدن یا چرخش
  • خم کردن زانوها هنگام بلند کردن اجسام سنگین به‌ جای کمر
  • محدود کردن مصرف نیکوتین به‌دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به دیسک‌ها
  • قرار دادن بدن در حالت درست هنگام راه رفتن، خوابیدن، ایستادن و نشستن

دیسک کمر با استراحت خوب میشه؟

استراحت می‌تواند در تسکین درد ناشی از این عارضه موثر باشد، اما به تنهایی کافی نیست. شما برای بهبودی و پیشگیری از پیشرفت بیماری باید حتما به دکتر فوق تخصص ارتوپد مراجعه کنید تا اقدامات درمانی متناسب با نوع و شدت آسیب‌دیدگی دیسک‌های بین مهره‌ای کمر صورت گیرد. 

از طرفی، برخی افراد تصور می‌کنند، استراحت مطلق برای درمان این عارضه خوب است. در حالی که پزشکان با این کار موافق نیستند و اغلب توصیه می‌کنند استراحت نسبی داشته باشید و فقط از انجام فعالیت سنگین دوری کنید.

بیشتر بدانید: بهترین ورزش دیسک کمر

راهنمای مراجعه به پزشک

آسیب دیسک کمر می‌تواند یکی از دلایل اصلی کمردرد باشد که امروزه به شایع‌ترین مشکل ارتوپدی تبدیل شده است. این عارضه اگر به موقع تشخیص داده نشود، شما را از انجام فعالیت روزمره باز می‌دارد و در بلندمدت باعث ایجاد عوارض جدی همچون ضعف شدید پاها یا فلج دائمی می‌شود. بنابراین، بهتر است برای تشخیص به موقع این عارضه به سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر فوق تخصص ارتوپد آشنا شوید یا از طریق مشاوره آنلاین دکتر ارتوپد سوالات خود را بپرسید. 

درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا جهت رزرو نوبت پزشکی به صورت آنلاین و دریافت مشاوره حضوری یا تلفنی، متنی و تصویری نزد پزشک مورد نظرتان نوبت بگیرید.

سوالات متداول

دیسک کمر چگونه ایجاد میشود؟

این عارضه زمانی رخ می‌دهد که هسته داخلی دیسک‌های بین مهره‌ای کمر از محل اصلی خود خارج شوند.

درد دیسک کمر از چی میاد؟

عواملی مانند فشار، ضربه، صدمه، افزایش سن، چاقی و فعالیت‌های سنگین، زمینه را برای آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای کمر فراهم می‌کنند.

چه زمانی برای دیسک کمر به دکتر مراجعه کنیم؟

اختلال در زندگی روزمره، مشکل در راه رفتن یا ایستادن، اختلال در عملکرد مثانه و روده، شدیدتر شدن علائم و از بین نرفتن درد پس از چهار تا ۶ هفته.

منابع: mayoclinic | spine-health

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.1 / 5. تعداد رای‌ها 174

هنوز امتیازی ثبت نشده

r@dmanesh-salllam
دریا رادمنش

دریا رادمنش هستم کارشناس ارشد رشته روانشناسی بالینی. حدود پنج سال می‌شه که در کنار مشاوره روانشناسی در زمینه اختلالات روانشناختی، به دلیل علاقه شخصیم به نوشتن، در حوزه پزشکی، سلامت روان و... تولید محتوا می‌کنم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

25 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
ن
ن
2 سال قبل

ممنون از شما مطلب خوبی بود

حسن احمدی
حسن احمدی
10 ماه قبل
پاسخ به  ن

اطلاعات خوب و ارزنده ای بود.
موفق باشید

شهر
مشهد
فاطمه
فاطمه
3 ماه قبل

سلام چهار روزه کمر درد دارم ورزشکارم باید چکار کنم

محمدثمره
محمدثمره
3 ماه قبل

آقای دکترسلام من ۴۵سالمه ازناحیه کمردرد دارم که میزنه به لگنم بهکف پام باگزگز شدید۲۴ ساعته راه رفتن سخت شده وتعادلم به میخوره تلوتلو میخورم ناتوانی وبی حالی وخستگی هنگام راه رفتن دارم جدیدا هم سر ردای شدید میگیرم باخشگی گردن به اطراف میچرخونم گردنم تق تق صدامیده وحتی پامومیکشم دمپای از پام در میادمتوجه نمیشم ممنون میشم تشخیص بدید من چمه

حکیم گرگیج
حکیم گرگیج
9 ماه قبل

سلام من درد کمر دارم پای چپم درد دارد ونمی توانم راه بروم واز زابل هستم اینجا به منمیگند دیکس داری باید عمل کنی ولی هزینها بالاست ونمیتونم عمل کنم لطفا کمکم کنیدزابل هستم

محمد
محمد
10 ماه قبل

سلام وقت شما بخیر من دیسک کمر دارم باید چی کار کنم تا خوب بیشت میشه راهنمای کنید لطفا

علی پاکباز
علی پاکباز
10 ماه قبل

سلام. آقایی هستم ۴۲ ساله هستم که با علائم دیسک کمر به پزشک مراجعه کردم و نظر پزشک بعد از دیدن ام آری این بود که باید عمل بشم اما الان علائم و دردم کاهش پیدا کرده است،فقط در انگشت شصت پای راستم احساس بی حسی میکنم،بنظر شما میبایست چکار کنم راهنمایی بفرمایین ممنون

شهر
مشهد
حبیب الله
حبیب الله
1 سال قبل

سلام من حبیب الله هستم از افغانستان حدود 3سال من دیسک کمر دارم میخواب یه جواب از آقای دکتر بگیرم

شهر
تهران
ف س
ف س
1 سال قبل

سلام من یک ما ه هست درد شدید وغیر قابل تامل دارم در ناحیه راست لگن درد در کمر شروع بعد روی ران شروع وتو زانو وساق پا میشود ام ار ای دادم گفتن دیسک داری ولی خفیف هست لگن هم مشکلی ندارم حال خیلی درد دارم نمیتوام راه برم بشینم ودستشویی برم لطفا راهنمایی کنید من رو ارجاع به کلینیک درد دادن چه کنم

امیر حسین شبانیان
امیر حسین شبانیان
1 سال قبل

سلام 18سالمه کمر درد شدیدی دارم ممنون میشم یه راه حل خوبی بهم پیش نهاد بدین

آقا محمدی
آقا محمدی
1 سال قبل

سلام وقت بخیرمادر جانم دچار دیسک کمر شدی پا چپ درد میکنه از لگن ران ساق پشت زانو روی پا چپ درد می‌کنه راه درمان چه تشکر وقت بخیر

یاسر
یاسر
1 سال قبل

باسلام من یه پسر۳۵ساله ام که مدتی بودکمردردداشتم الان خیلی شدیدشده نمیتونم خم شم راحت پشت ران چپم خیلی دردمیکنه وگزگزهم داره طوری که تواین مدت دوسه بارپشت پای چپم کلاگرفته وبعدچندثانیه ول کرده وگاهازانوهام هم دردمیکنه آیادیسک کمردارم ممنون میشم پاسخ بدید

شهر
مشهد
علی
علی
1 سال قبل

آیا فیزیوتراپی فانتوم زنجان میتونه دیسک کمر رو درمان کنه؟

شهر
تهران
حسن
حسن
1 سال قبل

برای کمر درد چه مکمل بخوریم

شیرمحد
شیرمحد
1 سال قبل

با سلام وخسته نباشید من چند روز درد از ناحیه لگن سمت چپ دارم ونمی توانم حتی برا چند دقیقه سر پا وایسم آمپول مسکن زدم درد موقت قطع شده به مدت ۲ ساعت وحالت سری از ناحیه پا چپم احساس می کنم برای اینکه بتوانم درد را برای چند ساعت آروم کنم چکار کنم

شهر
تهران
م س
م س
1 سال قبل

سلام دیسک کمر زیاد می ایستم ویا زیاد راه میروم می‌ریزد پام درد می‌گیرد وکف پاهام مورمور می‌کند مرتب مفصلاً متورم شده دارو نمی توانم بخورم معدم ناراحت میشود

شهر
مشهد
یزدانی
یزدانی
1 سال قبل

سلام من۴۲ سالمه سه سال بود که پاهام درد میکرد هرجا رفتم امپور وقرص میدادن تا اینکه یک دکتر ام ار ای خواس بعد تشخیص داد که دیسک کمر دارم و باید عمل کنم منم هنوز عمل نکردم والان توی کمرم احساس جوشیده شدن رو دارم وپاهام بی حس میشن و دست وکمرم هم لرزش دارن من باید چیکار کنم عمل هم نمیتونم بکنم چون ن توانایی جسمی دارم ون توانایی هزینه ها شو

امیر
امیر
1 سال قبل

با سلام. بنده 48 ساله و کارمند هستم. برای مدت طولانی کمر درد داشتم، دکتر ارتوپد بدون درخواست عکس تشخیص دادند دیسک کمر دارم و فیزیوتراپی با لیزر تجویز کردند و دارو دادند. آیا بدون گرفتن عکس می توان این بیماری را تشخیص داد؟

کیارش
کیارش
1 سال قبل

سلام وقتتون بخیر بنده ۳ هفته پیش وقتی از خواب بیدار شدم و دست و صورتم رو شستم ناگهان کمرم به شدت بسیار افتضاحی گرفت و امروز که باشگاه بودم حین انجام حرکت نشر جانب کمرم یک صدای تق بلند داد و دردش چند برابر شد بنده ۱۶ ساله هستم و ۱۰۰ کیلو زنم و قد حدودی ۱۸۰ گودی کمر دارم ممکنه دیسکم باشه؟

شهر
کرج
سیاوش
سیاوش
2 سال قبل

بابت انتشار پیام سپاسگذارم

حسین ع
حسین ع
2 سال قبل

سلام
من تقریبا یک سالی است که قسمت بالای ران سمت راستم از زانو به سمت ران سوزش همراه با درد خفیف .زمانی که دستم و یا پای سمت چپم را روی پای سمت راستم میگذارم دردش بیشتر میشود سوزش دارد و اخر شبها که هوا سرد میشود بصورت دایره ای درد و سوزش ران پا البته سمت راست بیشتر ممنون اگر راهنمایی کنبد

Behnam
Behnam
1 سال قبل
پاسخ به  حسین ع

چیکار کردی کجا رفتی چطوری درمان کردی من این مشکلو دارم اگه میشه راهنمایی کن

شهر
تهران
ناهید
ناهید
1 سال قبل
پاسخ به  حسین ع

سلام.وقت بخير.خانمی هستم ۶۷ساله.گاهی دچارگرفتگی عضله درناحیه انگشتان پاوعضله ساق پامیشم.ارتوپدام آرای ستون فقرات وگردن درخواست کردن.سابقه هیچگونه بیماری ویامصرف داروندارم.علت گرفتگی رومخواستم بدونم.ممنونم.

شهر
تهران
زینب مرادی
زینب مرادی
2 سال قبل

سلام من ۳۶سالمه چندساله مشکل کمردرددارم البته قبلاخیلی کم بودحالابیشترشده طوری که براراه رفتن وظرف شستن احساس میکنم کمرم گودمیشه وخیلی درددارم یه باردکتربرام عکس نوشت انجام دادم گفت هیچ مشکلی نداره کمرم تادوباره رفتم به دکترگفتم برام ام آرآی بنویسه حالامعلوم شدکه یکی ازدیسکهای کمرم یعنی مهره کمرم خالی شده وبرام دارونوشته وگفت فقط بایدرعایت کنی

سیاوش طاهری
سیاوش طاهری
2 سال قبل
پاسخ به  زینب مرادی

کلاهبرداری وسیع به اسم کمربند آلمانی پلاتینر برای درمان کمردرد… منهم همچون دیگر هموطنان متاسفانه گول حرفها و تبلیغات وسیع وگسترده در سایتها اینترنتی این کلاهبرداری فروش کمربند آلمانی رو خوردم .این یک کمربند معمولی با یک المنت گرمایشی ساده است به همراه یک ترانس ۱۲ ولتی چینی که بیشتر از دویست سیصد هزارتومان قیمت ندارد . با کدام منطق دومیلیون تومان از جیب این مردم دردمند میکشید و کلاهبرداری میکنید و پس از آن جواب نمی دهید. و یا شما سایت دارها بخاطر پول تبلیغات به عده ای کلاهبردار را کمک می کنید تا به صورت سیستماتیک کلاه مردم را بردارند. اگر ذره ای وجدان دارید پیام من رو منتشر خواهید کرد و حاضرم در هر کجا که شما گفتید و به هر نحوی که شما بخواهید حرفهایم را ثابت کنم . این یک کلاهبرداری سیستماتیک است که جنس ساده ای را به اسم فرکانس آلتراسونیک و آلمانی به مردم دردمند که شاید این دومیلیون را با سختی به دست آورده باشد می فروشید این دومیلیون شاید برای من و بعضی دیگر رقم قابل توجه ای نباشد اما مطمینم دیگران را اذیت خواهد کرد .و سایتهایی که برایشان تیلیغ میکنند در پیشگاه خداوند باید جوابگو باشند. این پیام برای آگاهی بخشی به هموطنان است تا در دام این شیادی قرار نگیرند اگر منتشر شود.