خالهای قرمز، سیاه و سبز روی بدن چه نشانه هایی دارند؟
خال روی صورت اگر ژنتیکی هم نباشد معمولا به دلیل شرایط مختلف پوستی به وجود می‌آید. مثلا صورت افرادی که پوست روشنی دارند، ممکن است با قرار گرفتن در آفتاب خال ایجاد کند. همچنین وقتی یک بیماری گذرا برایتان پیش می‌آید یا حتی تغییرات هورمونی در بدنتان به وجود می‌آید، این تغییرات ملانوسیت‌ها یا سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست را فعال می‌کنند و این سلول‌ها هم خال می‌سازند. بعضی از خالهای روی صورت رنگ‌های مختلفی مثل قرمز یا سیاه دارند. این خال‌ها چه ویژگی‌هایی دارند و چه زمانی غیرطبیعی محسوب میشوند؟ در این مطلب بررسی می‌کنیم.
در چین باستان، مردم عقیده داشتند که “خال” نشانه نظرکردگی از سوی خدایان است و در واقع نشان خدا روی بدن است. در بعضی از نقاط هند، هنوز افرادی هستند که با مطالعه جای خال روی بدن هر شخصی، شخصیت او را تحلیل می‌کنند (مثلا میگویند که خال زیر ابرو یعنی خلاقیت و دانش!). اما واقعیت علمی این است که خال چیزی به جز یک تکثیر سلولی رنگدانه‌ای نیست. درست مثل هر پدیده پوستی دیگری، خال هم می‌تواند در مورد بدن شما هشداری باشد که نشان بدهد زیر پوست شما دقیقا چه خبر است، پیشنهاد می کنیم برای آگاهی بیشتر و جلوگیری از مشکلات به پزشک های متخصص پوست ما مراجعه کنید. ما در این مطلب صرفا خالهای قرمز و سیاه و سبز را بررسی می‌کنیم و می‌گوییم که هر کدام از آن ها چطور به وجود می‌آیند.
خال قرمز؛ یک پدیده مویرگی
وقتی مویرگ‌های زیر پوست شما گشاد میشوند و در یک نقطه تجمع می‌کنند، بافت توده مانندی شکل می‌گیرد که نمود بیرونی‌اش همان خال قرمز است. این نوع خال که به خال گیلاسی یا خال آنژیو هم معروف است، اشکال و اندازه‌های مختلفی دارد که بستگی به تعداد مویرگ‌های خونی آن ناحیه دارند. هر چقدر مویرگ‌های بیشتری در این توده باشند، خال شما بزرگ‌تر می‌شود. خالهای قرمز در نیم‌تنه بالایی شما مثل بازوها، شکم، صورت و گردن بیشتر پیدا میشوند و رنگ آن ها از قرمز روشن تا قرمز تیره و حتی سرخابی متغییر است. بهتر است که این ضایعات پوستی را نخارانید چون مستقیما با خون شما در تماس هستند و ممکن است باعث خونریزی پوستی شوند. خال گیلاسی معمولا با بالا رفتن سن (بالاتر از سی الی چهل سال) به وجود می‌آید و عموما نشانه خطرناکی نیست، همچنین در بعضی از زنان باردار به دلیل افزایش گردش خون ممکن است روی شکم یا بازو دیده شود. بعضی اوقات خال قرمز نشان‌دهنده مشکل کبدی است پس اگر ناگهان و در سنین پایین روی پوستتان این نوع خال را دیدید به پزشک مراجعه کنید.
خالهای قرمز کوچکی که احتمالا روی صورت خیلی از افراد آن‌ها را دیده‌اید، در واقع تومورهای خوش‌خیم پوستی هستند که دلیل قرمز بودنشان، وجود سلول‌های خونی است. این خال‌ها بیشتر اوقات اصلا خطرناک نیستند و از سی سالگی به بعد خودشان را نشان می‌دهند. این خال‌ها بیشتر روی صورت افرادی ظاهر میشوند که پوست روشنی دارند. اما از نظر فیزیولوژیک، دقیقا چه اتفاقی در بدن می‌افتد که نشانه بیرونی‌اش خال قرمز است؟ وقتی مویرگ‌های خونی خوشه‌ای یا آنژیوم‌ها زیر پوست به شکل غیرطبیعی رشد کنند و از پوست بیرون بزنند، خال قرمز روی پوست ایجاد می‌شود که به دلیل همین ریشه، خال آنژیو هم خوانده می‌شود. چرا مویرگ‌ها دچار رشد غیرطبیعی میشوند؟ عوامل زیادی در این رشد نقش دارند که بیشترشان عادی هستند، عواملی مثل قرار گرفتن در نور شدید آفتاب، وراثت، تغییرات هورمونی، اضطراب و مشکلات عصبی و…
بیشتر بدانیم: 4 نکته مهم که دربارۀ جوش بلوغ و انواع آن باید بدانید
خالهای سیاه؛ رایج‌ترین خال‌ها
بیشتر خالهای مادرزادی سیاه یا قهوه‌ای تیره هستند و اگر روی صورت یا دست و پاهایتان نگاه کنید احتمالا چند مورد از آن‌ها را می‌بینید. خالهای سیاه معمولا دلایل مادرزادی دارند. خالهای سیاه حاصل تقسیم سلول‌های رنگدانه‌ای پوست یا همان ملانوسیت‌ها هستند. وقتی ملانوسیت‌ها تکثیر پیدا می‌کنند، رنگ قسمت خیلی خیلی کوچکی از پوست را تغییر می‌دهند که معمولا به دو میلی‌متر هم نمی‌‍رسد (و بد نیست بدانید که خالهای بزرگ‌تر نشانه تکثیرهای غیرعادی هستند که می‌تواند نشانه سرطان باشد). خال سیاه، رایج‌ترین خال ژنتیکی بدن انسان است و بیشتر اوقات نشانه بیماری نیست. خالهای سیاه معمولا مسطح هستند ولی بعضی از آن‌ها به مرور زمان برجسته میشوند. نامنظمی بافت و مرزهایی که دایره‌ای نیستند، بزرگ شدن یا زخم در خال همه از نشانه‌هایی هستند که وقت دیدنشان باید به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: پاتولوژی خال چیست؟
خالهای سیاه غیربرجسته روی صورت بسیاری از افراد دیده میشوند و حتی شما که این مطلب را می‌خوانید ممکن است خال سیاه داشته باشید. خال سیاه، رایج‌ترین خال ژنتیکی بدن انسان است و معمولا نشانه بیماری یا مشکل خاصی نیست. خالهای تیره رنگ (مشکی یا قهوه‌ای تیره) خال ملانوسیتی نام دارند. ملانوسیت‌ها یا سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست، بر اثر عوامل بیرونی تکثیر پیدا می‌کنند و سیاه رنگ میشوند. ملانوسیت‌ها همان سلول‌هایی هستند که به موها، ابروها و مژههای ما هم رنگ می‌دهند. در مرحله اول ایجاد خال، سلول‌ها زیاد میشوند و رنگ یک قسمت کوچک از پوست را تیره می‌کنند (و به همین دلیل است که رشد بیش از حدشان یعنی بزرگ‌تر شدن خال، نشانه سرطان است). بعضی خالهای سیاه به مرور زمان گوشتی شده و روی پوست صورت برجستگی ایجاد می‌کنند، این خالهای سیاه برجسته “خال اینترادرمال” نام دارد.
با وجود این که خالهای قرمز و سیاه همیشه نشانه خطر نیستند، اما جلوگیری از بروزشان می‌تواند به زیبایی صورت شما کمک کند. بهتر است همیشه (حتی در زمستان) ضد آفتاب بزنید تا سلول‌های پوست صورتتان تحریک نشوند. علاوه بر این، مشکلات کبدی یکی از دلایل بروز این خال‌هاست. برای سالم نگه داشتن کبدتان روزی هشت لیوان آب بخورید و از الکل و غذاهای ناسالم دوری کنید.
خال سبز؛ یک خال پوستی عمیق
بیشتر بدانیم: درمان خانگی سیاهی پشت گردن
خالهای سبز و آبی یک جورهایی غلط انداز هستند. تا به حال چیزی از “اثر تیندال” در فیزیک شنیده‌اید؟ رنگ سبز و آبی در خالهای روی بدن، حاصل این اثر هستند، یعنی حاصل تابش نور در موج‌های کوتاهتر روی پوست. بیشتر خال‌ها در دوران رشد امبریونیک (در زمان جنینی) به وجود می‌آیند. سلول‌های ملانین‌ساز (رنگدانه‌ای) پوست به بالاترین لایه پوستی یعنی اپیدرم می‌آیند و شروع به تقسیم می‌کنند، بعد از تقسیم به علت زیاد شدن رنگ آن قسمت سیاه یا قهوه‌ای تیره به نظر می‌رسد اما اگر سلول‌ها نتوانند به لایه بالایی پوست بیایند در یکی از لایه‌های زیرین گیر می‌کنند و همان جا تقسیم میشوند. در این مواقع، رنگشان آبی یا سبز تیره به نظر می‌رسد. برای تشخیص و معاینه خالهای سبز، متخصصات پوست از ابزاری به نام درماتوسکوپ استفاده می‌کنند که نور پولاریزه را به داخل پوست می‌تابانند تا لایه‌های عمیقتر را ببینند و رنگ واقعی خال را تشخیص بدهند. خالهای سبز ممکن است گاهی اوقات نشانه‌ای از سرطان باشند اما بیشتر اوقات بی‌خطر هستند. خالهای سبز که در اصطلاح تخصصی “کلرودرما” نامیده میشوند میتوانند مادرزادی باشند یا در سال‌های بعد از تولد ظاهر بشوند. هنوز دقیقا مشخص نیست که ریشه اصلی خالهای سبز ژنتیکی است یا نه، اما در جمعیت آسیایی بیشتر دیده می‌شود و همچنین زنان خالهای بیشتری نسبت به مردان دارند. خالهای سبز در قسمت‌های زیادی از بدن دیده میشوند اما بیشتر در سر و گردن، دست‌ها و پاها هستند.
بیشتر بدانیم: مراقبت‌های بعد از برداشتن خال چگونه است؟
چه زمانی باید به دکتر پوست و مو مراجعه کنیم؟
- اگر خال‌ها ناگهان و به تعداد زیاد روی پوست صورتتان ظاهر شدند.
- اگر خالی دیدید که لبه‌های نامنظم یا بافت عجیبی داشت.
- اگر اندازه خال روی صورتتان، بیشتر از شش میلی‌متر باشد.
- اگر خال‌ها خارش یا سوزش دارند.
این نکته خیلی ساده را فراموش نکنید که خال روی صورت یا هر قسمت دیگری از بدن، حاصل یک تقسیم سلولی است که به قسمتی از پوست رنگ می‌دهد. وقتی تقسیم سلولی بیش از اندازه انجام شود (به هر دلیلی)، خال در معرض سرطانی شدن قرار می‌گیرد، یعنی اندازه خالتان بزرگ می‌شود. پس حتما خالهای روی صورتتان را چند وقت یک بار چک کنید و به محض دیدن هر کدام از این نشانه‌ها به پزشک متخصص مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر سبک زندگی‌تان طوری است که خیلی در معرض آفتاب هستید یا به صورت ژنتیکی در خانواده‌تان سابقه سرطان پوست دارید، بهتر است قبل از هر چیزی برای برداشتن خال اقدام و خطر را برای همیشه از خودتان دور کنید.
