شاید شما هم از اطرافیانتان شنیده باشید که در گذشته بیماری سل، به زندگی افراد زیادی پایان می‌داد. هنوز هم این بیماری در برخی مناطق وجود دارد و افراد زیادی را درگیر می‌کند. امروزه سل در صورت شناسایی و درمان به موقع قابل پیشگیری است و زندگی فرد را تهدید نمی‌کند.
کارشناسان معتقدند یک سوم مردم جهان به بیماری سل مبتلا هستند که در برخی موارد این بیماری به‌صورت پنهان است و فرد تا زمانی که ویروس در بدن او پیشروی نکند، متوجه وجود آن نمی‌شود. با توجه به این موارد در ادامه با مجله درمانکده همراه باشید تا راجع بیماری سل بیشتر بدانید.
بیماری سل چیست؟
سل یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ریوی است که اگر در زمان درستی تشخیص داده شود، قابل درمان است. این بیماری وسیله‌ی باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بدن ایجاد می‌شود و اندام‌های مختلفی از جمله ریه‌ها را درگیر می‌کند.
طبق آمارها در سال 2017 تقریباً 10 میلیون نفر در جهان به بیماری سل مبتلا بودند که البته درصد قابل توجهی از آنها هم از این بیماری آگاه نبودند. طبق نظر کارشناسان این ویروس بزرگ‌ترین مقلد است و می‌تواند علائم سایر بیماری‌ها را تقلید کند و به بیانی خود را پشت سایر بیماری‌ها پنهان کند و در نهایت به فرد آسیب بزند.
بیشتر بخوانیم: آنژین چیست؟
مهم‌ترین علت بروز بیماری سل را بشناسید
همانطور که اشاره شد، این بیماری به‌علت ورود باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس به بدن است. توجه داشته باشید این بیماری مسری است با تنفس هوای آلوده‌ای که فرد مبتلا به سل در آن زندگی می‌کند به‌راحتی منتقل می‌شود.
اگر افراد سیستم ایمنی سالمی داشته باشند و به بیماری‌های زمینه‌ای نیز دچار نباشند، حتی زمانی که این باکتری وارد بدن آنها شود نیز، آسیبی به آنها وارد نمی‌شود و در نهایت علائم خفیفی را تجربه می‌کنند.
از علائم بیماری سل بیشتر بدانید
علائم بیماری سل به دو دسته داخل ریوی و خارج ریوی تقسیم می‌شود که در صورت بروز و ماندگاری هر کدام از آنها بهتر است که در اسرع وقت به پزشک متخصص ریه مراجعه کنید. در ادامه به بررسی علائم بیماری سل ریوی می‌پردازیم:
- تب
- عرق شبانه
- سرفه مزمن که که بیش از ۳ هفته طول بکشد
- خلط خونی
- کاهش یا از‌دست‌دادن اشتها
- کاهش وزن یا کاهش حجم عضله
- خستگی یا بی‌حالی
- درد قفسه‌سینه (درد هنگام تنفس)
- تنگی نفس
- تورم غدد لنفاوی
بیشتر بخوانیم: ندول ریه در کرونا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
علائم بیماری سل خارج ریوی
- سل غدد لمفاوی
- مننژیت سلی
- سل ادراری
- سل دستگاه گوارش
- سل ارزنی یا سل میلیاری
- سل پلور
بیشتر بخوانیم: تاثیر آلودگی هوا بر بیماران آسم + روش های مراقبت و عوارض
انواع بیماری سل را می‌شناسید؟
شاید برای شما جالب باشد که بدانید بعد از ورود باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس به بدن انسان ممکن است فرد دچار بیماری سل نشود و بعد از مدتی با بررسی علائم موجود صحت این بیماری توسط پزشک تایید شود. اما در حالت کلی سل به دو دسته پنهان و فعال تقسیم بندی می‌شود که در ادامه به تحلیل و بررسی هرکدام می‌پردازیم:
سل پنهان
همانطور که از اسم این بیماری پیداست، باکتری وارد بدن فرد می‌شود اما علائم آن به‌طور آشکار بروز پیدا نمی‌کند. بر این اساس ممکن است فرد سال‌های زیادی با این بیماری زندگی کند اما از وجود باکتری باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بدن خود آگاه نباشد.
سل فعال
زمانی که فرد دچار سل فعال می‌شود، نشانه‌های بیماری به‌خوبی در او مشخص است و قابلیت سرایت کردن به دیگران را هم دارد. توجه داشته باشید، کسانی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند، معمولاً بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.
با این وجود معمولاً جوانان و نوجوانانی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند و علائم آن را بروز می‌دهند.
بیشتر بخوانیم: تفاوت حساسیت غذایی با آلرژی به غذا
با کارآمدترین روش تشخیص بیماری سل بیشتر آشنا شوید
زمانی که حتی به کوچک‌ترین علائم بیماری سل مشکوک شدید، بهتر است که در اسرع وقت، از سلامت خود مطمئن شوید. یکی از بهترین راه‌های تشخیص این بیماری، آزمایش خلط است. در این روش نمونه خلط در بازه زمانی، 2 تا 3 روز جمع‌آوری می‌شود و درنهایت‌آزمایش‌نمونه‌ها ابتلا شما به این بیماری را تایید یا رد می‌کند.
چگونه خلط را جمع‌آوری کنیم؟
برای جمع‌آوری اصولی خلط و تشخیص بیماری بهتر است، مواردی را رعایت کنید که این آزمایش با دقت بیشتری انجام شود؛ از این رو در ادامه، این موارد را بررسی می‌کنیم.
- باید فرد ناشتا باشد و آزمایش صبح انجام شود
- قبل از نمونه برداری باید دهان فرد تمیز باشد
- نمونه نباید با آب دهان اشتباه گرفته شود
- نمونه خلط را در ظرف مخصوص بریزید
نکات طلایی در درمان این بیماری
معمولاً زمانی که افراد متوجه می‌شوند که به بیماری سل مبتلا شدند، با این پرسش مواجه می‌شوند که آیا این بیماری قابل درمان است؟ بله، بیماری سل قابل درمان است و اکثر داروهایی که برای این بیماری تجویز می‌شود، خوراکی هستند و نیازی به بستری شدن در بیمارستان هم ندارند.
فقط کافی ست داروهای ضد سل را به‌مدت حداقل 6 ماه، داروهای خوراکی که برای از بین رفتن این بیماری برای شما تجویز کرده‌اند را مصرف کنید تا در نهایت، نشانه‌های آن کاملاً از بین برود. توجه داشته باشید، اگر قبلاً از داروهای ضد سل استفاده کرده باشید، لازم است که پزشک را در جریان بگذارید تا از انواع دیگری از داروهای ضد سل برای شما تجویز کند. همچنین می‌توانید از طریق رزرو نوبت آنلاین پزشکی در سایت درمانکده یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان ریه با دکتر در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانیم: بیماری آسم؛ انواع، پیشگیری و درمان
مهم ترین عوارض ابتلا به سل
سل نیز مانند سایر بیماری‌ها علائمی دارد که در این مقاله به آن اشاره کردیم. اما در برخی از موارد بعد از اتمام بیماری نیز ممکن است، عوارض آن تا مدتی در بدن شما بماند. با توجه به این موضوع اگر با مواردی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، مواجه شدید لازم است که به پزشک مراجعه کنید و با او این موضوع را در میان بگذارید.
- بی اشتهایی طولانی مدت بعد از بهبودی
- سردرد و سرگیجه طولانی
- سرفه‌های خونی
- تداوم تعریق شبانه
روش پیشگیری از بیماری سل
در حال حاضر مهم‌ترین راه پیشگیری از بیماری سل، تزریق واکسن ب ث ژ در بدو تولد است. بر اساس آمارها تزریق این واکسن در بزرگسالی تأثیر زیادی ندارد و از مبتلا شدن به این بیماری جلوگیری نمی‌کند. از این رو شناسایی و درمان به‌موقع سل در بزرگسالی موثرترین راه برای کاهش علائم آن است.
بیشتر بخوانیم: همه چیز درباره جراحی پیوند ریه
سخن آخر
مبتلا شدن به هر بیماری در مراحل اولیه برای افراد ترسناک است و آنها را در شرایط روحی سختی می‌دهد. اما قرار نیست که تمام بیماری‌ها به سرانجام دردناک ختم شوند. همانطور که در این مقاله به آن اشاره شد، بیماری سل نیز اگر به‌موقع شناسایی و درمان شود، بعد از مدتی علائم آن از بین می‌رود و فرد به زندگی عادی خود برمیگردد.
در نهایت توجه داشته باشید زمانی که شما یا اطرافیانتان به سل مبتلا شدید، از اتاقی استفاده کنید که نور کافی به آن وارد شود، هوا در گردش باشد و افراد زیادی به آن اتاق رفت و آمد نکنند. امید است که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
